علی ضیایی مهر
چکیده
کتاب درسی بهعنوان یکی از ارکان اصلی آموزش، می‌تواند نقش مهمی را در زمینه پرورش خلاقیت و تفکرخلاق یادگیرنده‌ها ایفا کند. این پژوهش با هدف بررسی میزان تطابق محتوای کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم ابتدایی با الگوی خلاقیت هدایت شده پلسک (1997) و با روش توصیفی از نوع تحلیلمحتوا انجام گرفته است. نمونهی آماری این پژوهش که با حجم جامعه ...
بیشتر
کتاب درسی بهعنوان یکی از ارکان اصلی آموزش، می‌تواند نقش مهمی را در زمینه پرورش خلاقیت و تفکرخلاق یادگیرنده‌ها ایفا کند. این پژوهش با هدف بررسی میزان تطابق محتوای کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم ابتدایی با الگوی خلاقیت هدایت شده پلسک (1997) و با روش توصیفی از نوع تحلیلمحتوا انجام گرفته است. نمونهی آماری این پژوهش که با حجم جامعه آماری آن یکسان است، شامل کلیه تمرینات کتاب کار تفکر و پژوهش پایهی ششم دبستان در سال تحصیلی 93-1392 می‌باشد. از فرم‌های تحلیل محتوا که براساس الگوی چرخهی آموزش خلاقیت پلسک طراحی شد بهعنوان ابزارهای جمع آوری دادهها استفاده گردید. یافتههای پژوهش نشان می‌دهند که بر اساس الگوی پلسک، در تدوین محتوای کتاب کار تفکر و پژوهش پایهی ششم دبستان میزان توجه به اصل اول یعنی توجه (مرحله آمادگی) برای خلاقیت %61، اصل دوم یعنی گریز (مراحل تخیل و توسعه) برای خلاقیت (%39) بوده و اصل سوم یعنی تحرک (مرحلهی عمل) مورد توجه قرار نگرفته است (0%). این در حالی است که از اصل تحرک در الگوی چرخهی خلاقیت هدایت شده‌ی پلسک بهعنوان مهم‌ترین بخش این چرخه یاد شده است. امید است یافتههای پژوهش حاضر ضمن مفید بودن در بازطراحی و بازنگری کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم ابتدایی بتواند از طریق ایجاد دانش وآگاهی بیشتر در تولید محتوای مناسب در برنامه‌های درسی، در جهت پرورش و شکوفایی خلاقیت دانش آموزان، نقش سازنده‌ای را ایفا کند.
محمد مهراد صدر؛ غلامرضا چلبیانلو؛ رضا عبدی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف پیشبینی راهبردهای تنظیم هیجانی بر اساس عوامل شخصیت و مراحل رشد شناختی انجام گرفت. جامعۀ آماری پژوهش حاضر تمام دانشجویان دانشگاه حکیم سبزواری بودند. 381 نفر (192 زن، 189 مرد) از دانشجویان با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای بهعنوان شرکتکنندگان پژوهش انتخاب شدند و به پرسشنامه تنظیم هیجانی (ERQ)، فرم کوتاه پرسشنامه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف پیشبینی راهبردهای تنظیم هیجانی بر اساس عوامل شخصیت و مراحل رشد شناختی انجام گرفت. جامعۀ آماری پژوهش حاضر تمام دانشجویان دانشگاه حکیم سبزواری بودند. 381 نفر (192 زن، 189 مرد) از دانشجویان با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای بهعنوان شرکتکنندگان پژوهش انتخاب شدند و به پرسشنامه تنظیم هیجانی (ERQ)، فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی نئو (NEO-FFI) و پرسشنامه عقاید اصول اجتماعی (SPBI) پاسخ دادند؛ برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش همبستگی و رگرسیون چندگانه همزمان استفاده شد. نتایج تحلیل همبستگی پژوهش نشان داد که بازارزیابی با برونگرایی، مردمآمیزی و وجدان، رابطه مثبت معنادار و سرکوب با روانرنجوری و تفکر محافظهکار رابطه مثبت و با برونگرایی، گشودگی، وجدان و تفکر دیالکتیکی رابطه منفی معنادار دارد. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که عوامل وجدان، تفکر جمعی و تفکر قالبی توانستند بهطور معنادار 12 درصد واریانس نهایی بازارزیابی را تبیین و پیشبینی نمایند و همچنین عوامل برونگرایی، گشودگی و تفکر دیالکتیکی توانستند 11 درصد واریانس نهایی سرکوب را بهصورت معنادار تبیین و پیشبینی کنند. بهطور کلی می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که رشد شناختی افراد و ویژگی‌های شخصیتی آنها در نحوۀ تنظیم هیجان‌ها توسط افراد نقش مهمی دارند.
سمیرا سلیمانی؛ علی محمد رضایی؛ رویا داداللهی ساراب
چکیده
معنویت و هوش هیجانی با سلامت روان افراد همبستگی دارد. با توجه به اینکه شناخت عوامل مؤثر بر سلامت روان افراد به‌خصوص قشر دانشجویان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ پژوهش با هدف تعیین همبستگی معنویت و هوش هیجانی با سلامت روان در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. پژوهش حاضر مطالعه‌ای توصیفی بر روی 358 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد ...
بیشتر
معنویت و هوش هیجانی با سلامت روان افراد همبستگی دارد. با توجه به اینکه شناخت عوامل مؤثر بر سلامت روان افراد به‌خصوص قشر دانشجویان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ پژوهش با هدف تعیین همبستگی معنویت و هوش هیجانی با سلامت روان در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. پژوهش حاضر مطالعه‌ای توصیفی بر روی 358 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 95-1394 با روش نمونهگیری تصادفی طبقهبندی شده (برحسب دانشکده) بود. بدینمنظور از پرسشنامه‌های استاندارد در رابطه با متغیرهای دموگرافیک، معنویت، هوش هیجانی و سلامت روان دانشجویان استفاده شد. در نهایت داده‌های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS16 و آزمون رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد که میانگین و انحراف معیار سن دانشجویان 7/1± 63 /21 سال بود که 5/64% مؤنث بودند. معنویت و هوش هیجانی با سلامت روان دانشجویان همبستگی معنیداری داشت (05/0> p)؛ بهطوری که پیشبینی می‌شود با افزایش میانگین نمره معنویت و هوش هیجانی، میانگین نمره سلامت روان دانشجویان افزایش یابد. هوش هیجانی نقش پیشبینی کنندگی بیشتری از خود نشان داد. در نهایت سن و جنس دانشجویان با سلامت روان همبستگی معنی داری از خود نشان ندادند (05/0<p). با در نظر گرفتن نتایج مطالعه، انجام اقدامات تخصصی در حیطه آموزش مهارت‌های زندگی با تمرکز بر معنویت و خصوصاً ارتقاء هوش هیجانی می‌تواند نقش مهمی در بهبود سلامت روان دانشجویان مورد مطالعه داشته باشد.
پریسا پرن؛ مسعود آذربایجانی؛ علی دلاور
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر ساخت و هنجاریابی مقیاس باورهای وجودی بر اساس قرآن کریم (با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی) در بین افراد مبتلا به مولتیپل اسکلورزیس (ام اس) بود. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیه مبتلایان به ام اس بیمهشده تأمین اجتماعی مراجعهکننده به داروخانه 13 آبان، 29 فروردین، هلال احمر و شهید کاظمی در شهر تهران تشکیل دادند ...
بیشتر
هدف از انجام پژوهش حاضر ساخت و هنجاریابی مقیاس باورهای وجودی بر اساس قرآن کریم (با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی) در بین افراد مبتلا به مولتیپل اسکلورزیس (ام اس) بود. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیه مبتلایان به ام اس بیمهشده تأمین اجتماعی مراجعهکننده به داروخانه 13 آبان، 29 فروردین، هلال احمر و شهید کاظمی در شهر تهران تشکیل دادند که از بین آنها، داروخانه 13 آبان به روش تصادفی ساده انتخاب شد. نمونۀ پژوهش شامل 150 نفر از مبتلایان بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه باورهای وجودی با در نظر گرفتن 39 گویه بود. بررسی مقدماتی پرسشنامه با تأیید روایی صوری و محتوایی پرسشنامه، بر روی 30 نفر با در نظر گرفتن مقدار آلفای کرونباخ (97/0) و همبستگی گویهها با نمره کل، نشان داد که پرسشنامه با 39 گویه قابل اجرا بر روی نمونه اصلی است. سپس، پایایی پرسشنامه با مقدار آلفای کرونباخ (77/0) و حذف 2 گویه به دلیل عدم همبستگی با نمره کل، مورد تأیید قرار گرفت. بررسی روایی سازه پرسشنامه با استفاده از روش تحلیل عاملی نشان داد که ابتدا مقدار KMO برابر 687/0 بود و آزمون بارتلت نیز در سطح (01/0>P) معنادار بود. همچنین برای استخراج عوامل اولیه مقیاس باورهای وجودی با استفاده از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی و چرخش واریماکس، تعداد 4 عامل با در نظر گرفتن گویههایی با بارعاملی بالاتر از 3/0 در نظر گرفته شد؛ بنابراین پس از حذف گویه های ناخالص، تعداد 25 سؤال و 50 گزینه در 4 عامل نامگذاری شدند که عبارت بودند از: 1- بودن در جهان معنادار 2- ایمان و حقیقت 3- خودآگاهی و مسئولیت 4- بخشش و عشق به دیگران. پایایی و همسانی درونی پرسشنامه 25 سؤالی با روش آلفای کرونباخ (70/0) مورد تأیید قرار گرفت. خردهمقیاس‌های محاسبهشده و نمره کل پرسشنامه با ضریب همبستگی پیرسون نشان از همبستگی معنادار در سطح (01/0>P) داشت. همچنین در نهایت نمرات استاندارد و هنجار شده پرسشنامه به تفکیک هر عامل محاسبه شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پرسشنامه باورهای وجودی مبتلایان به ام اس بهعنوان یک ابزار پایا و استاندارد قابلیت استفاده در موقعیت‌های پژوهشی و بالینی را دارد.
فریبا درتاج؛ اسماعیل زارعی زوارکی؛ خدیجه علی آبادی
چکیده
این پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش از راه دور مبتنی بر موک برای دانشجویان و اعتبارسنجی آن از نظر متخصصان انجام شده است. روش پژوهش، روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد مرور نظاممند ادبیات پژوهشی و جهت اعتبارسنجی الگو از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شد. جامعۀ آماری این تحقیق جهت طراحی الگوی آموزشی، شامل تمامی کتابها، مقالات ...
بیشتر
این پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش از راه دور مبتنی بر موک برای دانشجویان و اعتبارسنجی آن از نظر متخصصان انجام شده است. روش پژوهش، روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد مرور نظاممند ادبیات پژوهشی و جهت اعتبارسنجی الگو از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شد. جامعۀ آماری این تحقیق جهت طراحی الگوی آموزشی، شامل تمامی کتابها، مقالات پژوهشی و مروری، پایاننامه‌ها و منابع اطلاعاتی اینترنتی مرتبط در زمینه فناوری بهویژه محیط موک و آموزش از راه دور دانشجویان (از سال 2000 تا 2017) و جامعۀ آماری جهت اعتبارسنجی الگو، متخصصان تکنولوژی آموزشی و متخصصان آموزش از راه دور بودند. نمونۀ آماری جهت تعیین عناصر الگو تعداد 10 فصل کتاب و 20 مقاله مرتبط با آموزش از راه دور و 5 جلدکتاب و 20 مقاله مرتبط با فناوری اطلاعات و موک بودند که بهصورت هدفمند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفتند. جهت اعتباریابی الگو، تعداد 30 نفر از متخصصان تکنولوژی آموزشی و آموزش از راه دور بهعنوان نمونه شرکت کردند. ابزار جمعآوری دادهها شامل فیشبرداری و یک پرسشنامه 7 سؤالی محققساخته در مقیاس لیکرت بود. نتایج این مطالعه منجر به تدوین یک الگوی تجویزی شد. مراحل تشکیلدهنده این الگو شامل هشت مرحله آمادهسازی، تحلیل، طراحی، توسعه، اجرا، ارزشیابی و بهینهسازی یادگیری می‌باشد. تدوین این الگوها با رویکرد تلفیقی بوده است و از نقاط قوت الگوهای مختلف محیط‌های آموزش از راه دور و موک استفاده شد. همچنین نتایج نشان داد نظر متخصصان در هر 7 سؤال مربوط به ارزیابی بهطور معنیداری بیشتر از حد وسط بوده است (01/0P<). می‌توان نتیجه گرفت که متخصصان، اعتبار درونی الگوی طراحیشده در آموزش از راه دور را در حد زیاد ارزیابی کردند. استفاده از الگوی آموزش از راه دورمبتنی بر فناوری موک در افزایش درگیری تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانشجویانی که تحت این آموزش قرار گرفتند مؤثر بود (01/0P<). در نتیجه می‌توان از این الگو برای آموزش دانشجویان پیام نور از طریق محیط موک استفاده کرد.
سعید غیاثی ندوشن؛ کامران مالکپور لپری؛ فاطمه رضوی
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطهی بین جو پردیس دانشگاهی با خوشبینی علمی و استرس تحصیلی در بین دانشجویان بود. روش پژوهش، کمی از نوع همبستگی و جامعۀ آماری این پژوهش را دانشجویان پردیس مرکزی دانشگاه علامهطباطبایی در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 7851 نفر تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و بر اساس جدول ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطهی بین جو پردیس دانشگاهی با خوشبینی علمی و استرس تحصیلی در بین دانشجویان بود. روش پژوهش، کمی از نوع همبستگی و جامعۀ آماری این پژوهش را دانشجویان پردیس مرکزی دانشگاه علامهطباطبایی در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 7851 نفر تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و بر اساس جدول مورگان تعداد 381 نفر (77 نفر مرد، 116 نفر زن) بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری دادهها از سه پرسشنامه (جو پردیس دانشگاهی، استرس تحصیلی و خوشبینی علمی) استفاده شد. برای تعیین صحت روایی این ابزارها از نظرات متخصصین و خبرگان در این زمینه استفاده گردید و برای اطمینان از پایایی پرسشنامهها از فرمول ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج بهدست آمده بهترتیب برای هر پرسشنامه 87/0، 81/0 و 86/0 گزارش شد. برای تحلیل داهها از دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در قسمت آمار توصیفی آمارههایی از قبیل میانگین، انحراف معیار و فراوانی و در بخش آمار استنباطی از آزمونهای کلموگروف اسمیرنف جهت نرمال بودن و از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطۀ بین متغیرها و تعمیم نتایج نمونه به جامعه و از نرم افزار SPSS استفاده شد. طبق یافتههای تحقیق بین جو پردیس دانشگاهی با استرس تحصیلی رابطه منفی معناداری و با خوشبینی علمی رابطهی مثبت معنا داری وجود داشت؛ یعنی هر چقدر که جو همدلانه‌تر باشد استرس تحصیلی کمتر و خوشبینی علمی بیشتری در بین دانشجویان مشاهده می‌شود.
علیرضا بادله
چکیده
مطالعة حاضر با هدف مقایسة تأثیر به‌کارگیری محتوای الکترونیکی آموزشی و روش تدریس کارگاهی بر یادگیری و یادداری درس ریاضی پایة سوم ابتدایی پسرانة شهرستان البرز انجام شده است. این پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس آزمون برای سه گروه نمونه بود. جامعة آماری پژوهش، دانش‌آموزان پایة سوم ابتدایی بودند که از این جامعه با توجه ...
بیشتر
مطالعة حاضر با هدف مقایسة تأثیر به‌کارگیری محتوای الکترونیکی آموزشی و روش تدریس کارگاهی بر یادگیری و یادداری درس ریاضی پایة سوم ابتدایی پسرانة شهرستان البرز انجام شده است. این پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس آزمون برای سه گروه نمونه بود. جامعة آماری پژوهش، دانش‌آموزان پایة سوم ابتدایی بودند که از این جامعه با توجه به نوع روش انتخابی (شبه‌آزمایشی)، سه کلاس پایة سوم ابتدایی شامل 20 دانش‌آموز برای هر کلاس، با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شدند. اطلاعات این تحقیق از برگزاری سه آزمون ریاضی (پیش‌آزمون، پس‌آزمون و آزمون با فاصله زمانی مشخص برای یادداری) در بین هر کلاس از دانش‌آموزان جمعآوری شد؛ برای تحلیل دادهها از آمار توصیفی (شاخص‌های گرایش مرکزی و پراکندگی) و آمار استنباطی (بررسی نرمال بودن دادهها، آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون کرویت موچلی و مقادیر اپسیلون برای بررسی یکنواختی کوواریانس‌ها و آزمون t مستقل برای بررسی فرضیه‌ها) استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که استفاده از محتوای الکترونیکی و تدریس به روش کارگاهی در افزایش یادگیری و یادداری درس ریاضی دانش‌آموزان پایة سوم ابتدایی مؤثر است و موجب افزایش سطح یادگیری و یادداری دانش‌آموزان می‌شود.
منصوره کلهر؛ گلنار مهران
چکیده
پرورش تفکر و استدلال یکی از هدف‌های تعلیم و تربیت است. دستیابی به این هدف مستلزم فراهم کردن شرایط و به‌کارگیری راهبردها و روشهای آموزشی مؤثر بر تفکر انتقادی است. این پژوهش تأثیر ساخت گروهی نقشه مفهومی بر مهارت‌های تفکر انتقادی دانش آموزان را بررسی می‌کند. به این منظور از یک طرح نیمه آزمایشی پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده ...
بیشتر
پرورش تفکر و استدلال یکی از هدف‌های تعلیم و تربیت است. دستیابی به این هدف مستلزم فراهم کردن شرایط و به‌کارگیری راهبردها و روشهای آموزشی مؤثر بر تفکر انتقادی است. این پژوهش تأثیر ساخت گروهی نقشه مفهومی بر مهارت‌های تفکر انتقادی دانش آموزان را بررسی می‌کند. به این منظور از یک طرح نیمه آزمایشی پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. 50 دانش‌آموز دختر پایه سوم دبیرستان شهر کرج به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و بهصورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش با استفاده از استراتژی نقشه مفهومی آموزش دیدند و به ترسیم نقشه مفهومی متون کتاب زبان انگلیسی 3 پرداختند و گروه کنترل به شیوه مرسوم خواندن متن و ترجمه آن آموزش دیدند. ابزار اندازه‌گیری آزمون تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم (ب) بود که مهارت‌های تفکر انتقادی دانش آموزان را قبل و بعد از مداخله مورد سنجش قرارداد. دادهها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس (ANCOVA) تحلیل شدند. یافته‌ها تفاوت معناداری بین نمرات تفکر انتقادی دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل را نشان داد که بیانگر تأثیر مثبت استراتژی آموزشی نقشه مفهومی بر توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی دانش آموزان است.
مصطفی سالاری؛ محمد حسن امیر تیموری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین تأثیر الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای بر میزان بار شناختی بیرونی و یادگیری موضوع‌های پیچیده در درس فیزیک بود. این پژوهش از جنبة هدف، کاربردی و از جنبة روش‌شناسی در زمرة پژوهش‌های آزمایشی قرار دارد. طرح پژوهش از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه آزمایش و گروه کنترل است. جامعة آماری پژوهش شامل کلیة دانش‌آموزان ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر تعیین تأثیر الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای بر میزان بار شناختی بیرونی و یادگیری موضوع‌های پیچیده در درس فیزیک بود. این پژوهش از جنبة هدف، کاربردی و از جنبة روش‌شناسی در زمرة پژوهش‌های آزمایشی قرار دارد. طرح پژوهش از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه آزمایش و گروه کنترل است. جامعة آماری پژوهش شامل کلیة دانش‌آموزان پسر سال اول دبیرستان منطقه پنج شهر تهران در سال تحصیلی 93- 1392 و نمونة پژوهش سی نفر بود که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب و بهطور تصادفی در دو گروه پانزده نفرة آزمایش و کنترل قرارداده شد. گروه آزمایش در معرض متغیر مستقل (طراحی آموزشی درس فیزیک بر اساس الگوی چهار مؤلفه‌ای) قرار گرفت و گروه کنترل با روش رایج آموزش دید. ابزار جمعآوری دادهها، مقیاس اندازه‌گیری نُه درجه‌ای پاس، ون مرینبور و آدام (1994) بود که روایی صوری آن مورد تأیید اساتید و متخصصان قرار گرفت و پایایی آن با روش بازآزمایی 85/0 بهدست آمد. ابزار دیگر، آزمون محقق ساختة میزان یادگیری بود که متخصصان و استادان، روایی صوری آن را مشخص کردند و پایایی آن با استفاده از روش باز آزمایی 79/0 به دست آمد. پس از تجزیه‌و‌تحلیل دادهها با استفاده از روش‌‌ها و نرم‌افزارهای آماری، نتایج پژوهش نشان داد که الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای بر کاهش میزان بار شناختی بیرونی گروه آزمایش نسبت به گروه گواه تأثیر معناداری دارد. همچنین یافته‌ها نشان داد که میزان یادگیری در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری داشته است.
