روانشناسی یادگیری
سالار قاسمی؛ قدسی احقر؛ داوود تقوایی
چکیده
این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش معکوس و راهبرد فراشناختی بر خودشکوفایی دانش آموزان و ارائه راهکارهای عملیاتی انجام شد. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش جمع‌آوری داده‌ها، نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه 1 کرج در سال ۱۴۰۰ بودند که طبق ...
بیشتر
این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش معکوس و راهبرد فراشناختی بر خودشکوفایی دانش آموزان و ارائه راهکارهای عملیاتی انجام شد. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش جمع‌آوری داده‌ها، نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه 1 کرج در سال ۱۴۰۰ بودند که طبق ملاک‌های ورود و خروج در پژوهش تعداد 45 نفر بر اساس فرمول کوکران و بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه تقسیم‌بندی شدند. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش، پرسشنامه خودشکوفایی جونز و کراندال (1986) بود. در مرحله پیش‌آزمون متغیر وابسته روی گروه آزمایشی اول، گروه آزمایش دوم و گروه کنترل اجرا شد. متغیر مستقل (آموزش معکوس) بر روی گروه آزمایش اول و آموزش راهبردهای فراشناختی روی گروه آزمایش دوم اجرا شد و گروه کنترل به روش سنتی آموزش دیدند. در مرحله پس‌آزمون متغیر وابسته روی هر سه گروه آزمایش اول، آزمایش دوم و گروه کنترل اجرا و در مرحله پیگیری یعنی یک ماه پس از مرحله پس‌آزمون متغیرهای وابسته روی هر دو گروه آزمایشی اجرا شد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از آمار استنباطی استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که تفاوت میانگین متغیر خودشکوفایی، بین دو گروه تحت آموزش قرار گرفته با گروه کنترل معنادار است (P<0.01). از طرفی نتایج نشان داد که اثربخشی آموزش معکوس با آموزش راهبردهای فراشناختی در درس علوم بر خودشکوفایی در طول زمان از پایداری مناسبی برخوردار است.
لیلا علیزاده؛ خدامراد مومنی؛ هاشم جبرائیلی
چکیده
نوجوانی دوره‌ای از تحول اساسی در رشد عاطفی، اجتماعی، عصبی و شناختی است که با افزایش آسیب‌پذیری در برابر صدماتی مانند تصادفات رانندگی، جرائم خشونتآمیز، اعتیاد و روابط جنسی همراه است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای اختلال در تنظیم هیجان در رابطه با سیستم‌های مغزی / رفتاری، تکانش گری و کاهش اهمیت تأخیری در رفتارهای ...
بیشتر
نوجوانی دوره‌ای از تحول اساسی در رشد عاطفی، اجتماعی، عصبی و شناختی است که با افزایش آسیب‌پذیری در برابر صدماتی مانند تصادفات رانندگی، جرائم خشونتآمیز، اعتیاد و روابط جنسی همراه است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای اختلال در تنظیم هیجان در رابطه با سیستم‌های مغزی / رفتاری، تکانش گری و کاهش اهمیت تأخیری در رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم بود. تعداد 321 نفر از دانش آموزان دختر و پسر به شیوهی نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. مقیاسهای به‌کاربرده در این پژوهش شامل مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی علی زاده محمدی (1387)، مقیاس سیستم فعالسازی رفتاری/ بازداری رفتاری Carver and White (1994)؛ مقیاس تکانش گری Linam (2013)؛ مقیاس انتخاب پولی Kirby و همکاران (1999) و مقیاس اختلال در تنظیم هیجان Graz and Roemer (2004) بود. تحلیل داده‌ها به روش همبستگی پیرسون و مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارهای AMOS نسخه 24 و SPSS نسخه 23 انجام گردید. سیستم فعالسازی/بازداری رفتاری و اختلال در تنظیم هیجان بر رفتارهای پرخطر اثر مستقیم داشت. اختلال در تنظیم هیجان در رابطه سیستم فعالسازی/بازداری رفتاری و تکانش گری بر رفتارهای پرخطر اثر غیرمستقیم داشت. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش حاضر می‌توان گفت جهت کاهش شیوه رفتارهای پرخطر باید به تنظیم هیجانی، سیستم مغزی / رفتاری و تکانش گری توجه گردد. این یافتهها می‌تواند دستاوردهای کاربردی در سبک تربیتی نوجوانان داشته باشد.
روانشناسی یادگیری
سید عباس رضوی؛ فرشته خادمی نیا؛ سید منصور مرعشی
چکیده
این پژوهش با هدف آگاهی از میزان توجه کتاب‌های درسی دوره دوم ابتدایی به قوه کنجکاوی دانش‌آموزان انجام شد. روش پژوهش، تحلیل محتوای کمی بود. قلمرو پژوهش، همۀ کتاب‌های درسی دورۀ دوم ابتدایی بوده است. برای گردآوری داده‌ها، از چک‌لیست محقق ساخته استفاده شد. روایی محتوایی چک‌لیست با استفاده از شاخص CVI (والتز و باسل) محاسبه و مورد ...
بیشتر
این پژوهش با هدف آگاهی از میزان توجه کتاب‌های درسی دوره دوم ابتدایی به قوه کنجکاوی دانش‌آموزان انجام شد. روش پژوهش، تحلیل محتوای کمی بود. قلمرو پژوهش، همۀ کتاب‌های درسی دورۀ دوم ابتدایی بوده است. برای گردآوری داده‌ها، از چک‌لیست محقق ساخته استفاده شد. روایی محتوایی چک‌لیست با استفاده از شاخص CVI (والتز و باسل) محاسبه و مورد تأیید قرار گرفت. برای اطمینان از پایایی نیز ضریب پایایی مرکب محاسبه شد که 89/0 بود و نشان داد ابزار پایایی بالایی دارد. واحد تحلیل، مضمون انتخاب شد و برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی نظیر فراوانی و درصد و همچنین جدول و نمودار استفاده شد. یافته‌های پژوهش بیانگر آن بود که محتوای کتب درسی دوره دوم ابتدایی توجه یکسان و متوازنی به مؤلفه‌های کنجکاوی نداشته است. از میان مؤلفه‌های کنجکاوی به مؤلفه‌های «فعالیت مستقل» و «پرسشگری» بیشتر؛ و به مؤلفه‌های «شگفت‌زدگی» و «تازگی» کمتر از سایر مؤلفه‌های کنجکاوی توجه شده است. بررسی سه پایه نیز نشان داد در پایه چهارم و پنجم تا حدودی یکسان به کنجکاوی توجه شده است ولی در پایه ششم این مقدار بیشتر است. مقایسه دروس مختلف نیز نشان داد در دروس ریاضی و علوم تجربی به قوه کنجکاوی دانش‌آموزان بیشتر از سایر دروس توجه شده است. با توجه به این‌که حس کنجکاوی کودکان می‌تواند عامل مهمی برای یادگیری و ایجاد انگیزه درونی برای آن باشد، بنابراین پیشنهاد می‌شود برنامه ریزان درسی و مؤلفین کتب درسی در طراحی کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به آن توجه بیشتری داشته باشند.
روانشناسی یادگیری
علی جلیلی شیشوان
چکیده
عوامل روان‌شناختی مقدمه مهمی برای شروع آسیب‌های ورزشی هستند و همچنین نقش مهمی در توان‌بخشی آسیب و درنهایت بازگشت موفقیت‌آمیز به بازی دارند. هدف این پژوهش پیشبینی روان‌شناختی عملکرد پیشبینی آسیب‌پذیری روان‌شناختی عملکردی ورزشی بر اساس تنظیم شناختی هیجان و حمایتهای اجتماعی در دانشجویان نخبه ورزشکار بود. روش پژوهش توصیفی ...
بیشتر
عوامل روان‌شناختی مقدمه مهمی برای شروع آسیب‌های ورزشی هستند و همچنین نقش مهمی در توان‌بخشی آسیب و درنهایت بازگشت موفقیت‌آمیز به بازی دارند. هدف این پژوهش پیشبینی روان‌شناختی عملکرد پیشبینی آسیب‌پذیری روان‌شناختی عملکردی ورزشی بر اساس تنظیم شناختی هیجان و حمایتهای اجتماعی در دانشجویان نخبه ورزشکار بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مدل رگوسیونی چندگانه خطی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی ورزشکاران نخبه شهر تهران در سال 1400-1401 با دامنه سنی 18 تا 25 سال و سطوح مهارتی مختلف (ورزشکاران گروهی و انفرادی) است که از این جامعه، تعداد 300 نفر بر اساس روش تعیین حجم نمونه جیمز انتخاب شدند، روش نمونه‌گیری به‌صورت دسترس بود. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه روان‌شناختی عملکرد ورزشی (IPED) (Hernandez-Mendo, 2006) اصلاح‌شده پرسشنامه روان‌شناختی لوهر، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) (Garnefsky et al., 2002) و پرسشنامه حمایت اجتماعی (SPS) (Cutrona & Russell, 1987) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که بین تواناییهای روان‌شناختی عملکرد با راهبردهای سازش یافته تنظیم شناختی هیجان (481/9=، 211/14=β، 001/0p<) و حمایت اجتماعی (052/19t=، 276/1=β، 001/0p<) رابطه مثبت و معناداری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد و بین تواناییهای روان‌شناختی عملکرد با راهبردهای سازش نیافته تنظیم شناختی هیجان رابطه منفی وجود دارد که ازلحاظ آماری معنیدار ناست (396/1-t=، 963/2-=β، 164/0=p)؛ بنابراین نتایج نشان داد که روان‌شناختی عملکرد با افزایش حمایت اجتماعی و راهبردهای سازشیافته هیجان افزایش مییابد که بالطبع باعث کاهش آسیب‌پذیری روان‌شناختی عملکردی ورزشکاران میگردد.
روانشناسی یادگیری
مرضیه غلامی توران پشتی
چکیده
شیوع جهانی ویروس (کووید-19) باعث افزایش مشکلات روان‌شناختی در خانواده‌ها گردیده است. ازآنجاکه تاب‌آوری نقش بسزایی در بهداشت روانی و جسمانی افراد دارد لذا پژوهش حاضر با هدف فراتحلیلی بر رابطه اضطراب کرونا و تاب‌آوری انجام شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین اضطراب کرونا و تاب‌آوری یک رابطه متوسط و معناداری وجود دارد میانگین اندازه ...
بیشتر
شیوع جهانی ویروس (کووید-19) باعث افزایش مشکلات روان‌شناختی در خانواده‌ها گردیده است. ازآنجاکه تاب‌آوری نقش بسزایی در بهداشت روانی و جسمانی افراد دارد لذا پژوهش حاضر با هدف فراتحلیلی بر رابطه اضطراب کرونا و تاب‌آوری انجام شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین اضطراب کرونا و تاب‌آوری یک رابطه متوسط و معناداری وجود دارد میانگین اندازه اثر اضطراب کرونا و تاب‌آوری در گروه دانشجویان-دانش‌آموزان، کادر درمان (پزشک-پرستار) و افراد سالخورده به ترتیب عبارت‌اند از 58/0-، 23/0 – و 23/0- است این رابطه در گروه دانش‌آموزان و دانشجویان قوی‌تر از گروه پرستاران و افراد سالخورده است جهت تبیین رابطه سن بر اضطراب کرونا از جدول فرارگرسیونی استفاده شد و نتایج نشان داد که 22 درصد از واریانس بین گروهی که در اندازه‌های اثر وجود داشت به‌وسیله سن قابل تبیین است. سوگیری انتشار به‌وسیله آزمون همبستگی بگ و مزوم دار انجام شد نتایج تقارن اندازه‌های اثر را تبیین می‌کند و سوگیری انتشار وجود نداشت (05/0<p). با توجه شیوع بالای اختلالات اضطرابی در هنگام شیوع ویروس (کووید-19) و با عنایت به این مسئله که اندازه اثر این دو متغیر در دانش‌آموزان و دانشجویان قوی است لذا به مدارس و دانشگاه‌ها پیشنهاد می‌شود کلاس‌های آموزشی جهت افزایش تاب‌آوری برگزار کنند و ازآنجاکه این رابطه در کادر بهداشت و درمان و سالمندان ضعیف است بهتر است برای کاهش اضطراب در این دو گروه به عوامل دیگری مانند تقویت (هوش معنوی، افزایش حقوق و دستمزد و غیره) پرداخته شود.
روانشناسی یادگیری
مرتضی زیبایی ثانی؛ محمد محمدی پور؛ ابوالقاسم شکیبا
چکیده
پژوهش حاضر باهدف مطالعه مقایسه اثربخشی آموزش یادگیری مغز محور و روش چند حسی بر عملکرد ریاضی دانش آموزان پایه سوم دارای اختلال ریاضی انجام‌گرفته است. این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری آن دانش آموزان پایه سوم دارای اختلال ریاضی مرکز اختلالات یادگیری آموزش‌وپرورش سبزوار به تعداد 50 ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف مطالعه مقایسه اثربخشی آموزش یادگیری مغز محور و روش چند حسی بر عملکرد ریاضی دانش آموزان پایه سوم دارای اختلال ریاضی انجام‌گرفته است. این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری آن دانش آموزان پایه سوم دارای اختلال ریاضی مرکز اختلالات یادگیری آموزش‌وپرورش سبزوار به تعداد 50 نفر در سال تحصیلی 1400-1401 بود که 45 نفر آز آنها به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و بهتصادف در سه گروه مساوی قرار گرفتند. ابزار پژوهش مقیاس سنجش توانمندیهای ریاضیات دانش آموزان پایه سوم تبریزی (1389) بود و گروههای آزمایش 8 جلسه 60 دقیقهای به تفکیک تحت آموزش یادگیری مغز محور و روش چند حسی قرار گرفتند و گروه کنترل آموزشی ندید. داده‌ها به روش تحلیل واریانس اندازهگیریهای مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی تحلیل شد و نتایج حاکی از اثربخشی مثبت هر دو روش بر عملکرد ریاضی بود که اثربخشی روش یادگیری مغز هم در پس‌آزمون و هم در دوره پیگیری بیش از آموزش چند حسی بود (05/0>P). بر همین اساس می‌توان از این دو روش در جهت افزایش عملکرد ریاضی دانش آموزان با نقص یادگیری ریاضی استفاده نمود.
روانشناسی یادگیری
محمد احمدی ده قطب الدینی؛ محمد شرفی؛ مریم غلامرضایی نژاد اناری؛ الهام محمودی
چکیده
این مطالعه باهدف بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم بین خودکارآمدی تحصیلی، اهداف پیشرفت 2×3 و انگیزش درونی- بیرونی دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر انار انجام گرفت. این مطالعه از نوع همبستگی است و 270 دانشآموز با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به سؤالات مقیاس انگیزش پیشرفت Vallerand و همکاران (1992)، خرده مقیاس خودکارآمدی ...
بیشتر
این مطالعه باهدف بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم بین خودکارآمدی تحصیلی، اهداف پیشرفت 2×3 و انگیزش درونی- بیرونی دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر انار انجام گرفت. این مطالعه از نوع همبستگی است و 270 دانشآموز با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به سؤالات مقیاس انگیزش پیشرفت Vallerand و همکاران (1992)، خرده مقیاس خودکارآمدی تحصیلی، پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (MSLQ) Pintrich & Degroot (1990) و پرسشنامه اهداف پیشرفت 2×3 Elliot و همکاران (2011) پاسخ دادند، داده‌ها نیز با استفاده از روش تحلیل مسیر تحلیل شد. نتایج نشان داد اثر مستقیم خودکارآمدی تحصیلی بر اهداف تکلیف-گرایش، تکلیف-اجتناب، خود-گرایش، خود-اجتناب، دیگری-گرایش، دیگری-اجتناب، انگیزش درونی و بیرونی معنیدار است. نتایج دیگر نشان داد اثر مستقیم اهداف تکلیف-گرایش، خود-گرایش، خود-اجتناب و دیگری-اجتناب بر انگیزش درونی معنیدار اما اثر مستقیم اهداف تکلیف-اجتناب و دیگری-گرایش معنیدار نبود. اثر مستقیم اهداف خود-اجتناب بر انگیزش بیرونی معنیدار اما اثر مستقیم اهداف تکلیف-گرایش، تکلیف-اجتناب، دیگری-گرایش، دیگری-اجتناب و خود-گرایش معنیدار نبود. نتایج واسطه‌ای نیز نشان داد اهداف تکلیف-گرایش، اهداف خود-گرایش و خود-اجتناب نقش واسطه‌ای معنیدار در رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و انگیزش درونی دارند، همچنین اهداف خود-اجتناب نقش واسطه‌ای معنیدار در رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و انگیزش بیرونی داشتند. این نتایج نشان داد نوع اهداف پیشرفتی که یادگیرندگان اقتباس می‌کنند، می‌تواند بر رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و نوع انگیزش یادگیرنده به‌خصوص انگیزش درونی اثرگذار باشد.
ابراهیم ابوالقاسمی؛ علی دلاور؛ محمدمهدی فرقانی؛ عطاالله ابطحی؛ فاطمه قائمی
چکیده
کودکان مبتلا به بیماری دیابت، شرایط ناتوان کننده‌ای را تجربه می‌کنند، این شرایط به گونه‌ای است که می‌تواند بر شادکامی و امیدواری کودک مبتلا به دیابت تاثیر بگذارد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تعاملی مبتنی بر رسانههای نوین بر بر شادکامی و پذیرش بیماری در کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 بود. این پژوهش از نظر روش‌شناسی ...
بیشتر
کودکان مبتلا به بیماری دیابت، شرایط ناتوان کننده‌ای را تجربه می‌کنند، این شرایط به گونه‌ای است که می‌تواند بر شادکامی و امیدواری کودک مبتلا به دیابت تاثیر بگذارد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تعاملی مبتنی بر رسانههای نوین بر بر شادکامی و پذیرش بیماری در کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 بود. این پژوهش از نظر روش‌شناسی نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کودکان مبتلا به دیابت مراجعه کننده به مرکز درمانی گابریک و کلینیک‌های دیابت شهر تهران در سال 1399-1398 بود که از این جامعه نمونه‌ای به حجم 44 نفر (24 نفر در گروه آزمایش و 19 نفر در گروه کنترل) با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. الگو آموزشی پس از اجرای پیش آزمون برای کودکان گروه آزمایش به مدت 6 جلسه اجرا گردید. گروه کنترل آموزش روان‌شناختی خاصی دریافت نکرد. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون آماری تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد الگوی آموزش تعاملی مبتنی بر رسانههای نوین بر شادکامی و امیدواری روانی کودکان دیابتی تاثیر معنادار دارد (05/0p<). براساس نتایج به دست آمده می‌توان نتیجه گرفت الگوی آموزش تعاملی مبتنی بر رسانههای نوین می‌توان به عنوان روش مداخله‌ای کودکان مبتلا به دیابت در کنار درمان دارویی مورد استفاده قرار گیرد.
واژگان کلیدی: الگوی آموزشی تعاملی مبتنی بر رسانههای نوین، شادکامی، امیدواری، کودکان مبتلا به دیابت نو ع 2
