نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی

2 استادیار علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی

3 هیأت علمی/ دانشگاه محقق اردبیلی

4 استادیار علوم تربیتی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی بر خودکارآمدی ریاضی و خودپنداره­ی ریاضی دانش­آموزان بود. این مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل در بین جامعه دانش­آموزان دختر پایه­ی اول متوسطه­ی شهر اردبیل در سال تحصیلی 94-1393 انجام شد. 67 دانش­آموز از دو کلاس یک مدرسه با روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند که گروه آزمایش 34 نفر و گروه کنترل 33 نفر بودند. در گروه آزمایش از روش یادگیری مشارکتی با تقسیم­بندی دانش­آموزان به گروه­های پیشرفت و در گروه کنترل از روش سنتی سخنرانی استفاده شد. پیش­آزمون قبل از اعمال متغیر مداخله و پس­آزمون پس از اعمال آزمایشی انجام شد. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه­ی خودکارآمدی ریاضی میدلتون و میگلی (1997) با ضریب پایایی 87/0 و پرسشنامه­ی خودپنداره­ی ریاضی مارش (1983) با ضریب پایایی 89/0 استفاده شد. برای تحلیل داده­ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چندمتغیره) به کمک نرم­افزار spss استفاده شد. یافته­ها نشان داد بین دو گروه ازلحاظ وجود متغیرهای خودکارآمدی ریاضی و خودپنداره­ی ریاضی دانش­آموزان تفاوت معنی­دار وجود دارد؛ به عبارتی نتایج پژوهش حاضر نشان داد یادگیری مشارکتی به روش تقسیم­بندی دانش­آموزان به گروه­های پیشرفت، بر خودکارآمدی ریاضی و خودپنداره­ی ریاضی دانش­آموزان تأثیر معنی­داری دارد.

کلیدواژه‌ها

اسلاوین، رابرت (1991). جمع­بندی تحقیقات انجام‌شده پیرامون یادگیری مشارکتی، ترجمه­ی فاطمه فقیهی قزوینی (1371)،  فصلنامه تعلیم و تربیت، 8(30): 130-114.
بریس، نیکلا؛ ریچارد، کمپ؛ و سنگلار، رزمری. (2007). تحلیل داده­های روانشناسی با برنامه­ی spss ،ترجمه­ی خدیجه علی­آبادی و سید علی صمدی (ویرایش سوم)، تهران: دوران.
بلوم، بنجامین. (1982). ویژگی‌های آدمی و یادگیری آموزشگاهی. ترجمه­ی علی‌اکبر سیف، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
پاکیزه، علی. (1376). بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی بر عملکرد تحصیلی و خودپنداری دانشجویان. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده علوم انسانی، گروه علوم تربیتی.
پوراصغر، نصیبه. (1383). نقش خودپنداره و انگیزش یادگیری ریاضی بر پیشرفت ریاضی دانش­آموزان سال اول دبیرستان (منطقه 6 تهران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت‌معلم، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، گروه علوم تربیتی.
پوراقدم یامچی، اصغر شیرعلی (1389). نقش ذهنیت فلسفی، خلاقیت، خودکارآمدی و خودپنداره­ی ریاضی بر پیشرفت ریاضی دانش­آموزان سوم دبیرستان شهرستان مرند در سال 88-1387، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، گروه مطالعات برنامه درسی.
حجازی ا؛ و نقش ز. (1387). رابطه­ی خودکارآمدی ریاضی، سودمندی ادراک‌شده ریاضی و راهبردهای خودتنظیمی با پیشرفت ریاضی در دانش‌آموزان: یک مقایسه جنسیتی، مجله علمی و پژوهشی مطالعات زنان، 1(2): 102-84.
حسن‌زاده، ر؛ حسینی، س.ح؛ و مرادی، ز. (1384). ارتباط بین خودپنداره کلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان، مجله دانش و پرورش در روان­شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، (24): 18-1.
خرازی، علی‌نقی (1382). راه‌کارهای پرورش خودپنداره دانش‌آموزان. مجله علوم تربیتی: رشد معلم، (176): 41-41.
خضری­آذر، جلال. (1392). اثربخشی روش یادگیری مشارکتی بر نگرش ریاضی، خودکارآمدی ریاضی و اضطراب ریاضی دانش آموزان پایه اول متوسطه شهرستان مهاباد
خوش­رو، محمود. (1388). بررسی اثربخشی روش یادگیری مشارکتی بر مهارت­های اجتماعی، خودپنداره­ی تحصیلی و عملکرد در درس ریاضی دانش­آموزان پسر پایه­ی سوم راهنمایی شهرستان داراب، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، مجموعه علوم تربیتی.
خیّر م.، حسین چاری م. و بحرانی م. (1391). رابطه­ی سوگیری‌های خودکارآمدی ریاضی با انگیزش، عواطف و عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دوره­ی راهنمایی شهر شیراز. مجله روانشناسی تربیتی، 8(24): 169-143.
رعدی، اصغر. (1390). بازساخت، رواسازی، پایاسازی و هنجاریابی مقیاس خودپنداره ریاضی در دانش آموزان دبیرستانی شهرستان ملارد. پاین نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشکده علوم انسانی
شهنی ییلاقم.، رجبی، غ.ر؛ شکرکن، ح؛ و حقیقی، ج.(1382). مقایسه­ باورهای خودکارآمدی ریاضی پسران و دختران دانش‌آموزان سال دوم رشته‌های ریاضی-فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی شهر اهواز و بررسی رابطه متغیرهای جنسیت، نمره قبلی ریاضی و هدف‌گذاری تحصیلی با آن. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 2(1 و 2): 124-101.
صوری، معصومه. (1391). بررسی تأثیر رابطه خودپنداره و خودکارآمدی ریاضی بر پیشرفت تحصیلی در دروس ریاضی محور دانش­آموزان پایه اول دبیرستان­های چهاردانگه در سال تحصیلی 91-90. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، گروه علوم تربیتی.
کریمی مونقی ح، محمدی ا.، صالح مقدم ا.ر.، غلامی ح.، کارشکی ح. و زمانیان ن.(1393). مقایسه تأثیر آموزش به روش یادگیری مشارکتی و سخنرانی بر باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی،14(5): 402-393.
کلانتر قریشی، منیر (1392). تأثیر روش آموزش تلفیقی یادگیری مشارکتی و یادگیری در حد تسلط بر خودکارامدی، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی، فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات ایران، (12): 107-89.
کیانی، قربان. (1388). مطالعه تأثیر اجرای شیوه­های مختلف یادگیری مشارکتی در درس دین و زندگی دوم متوسطه بر خودکارآمدی عمومی هنرجویان هنرستان­های ناحیه­ی 2 شهرستان اردبیل. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده­ی علوم تربیتی و روانشناسی، گروه علوم تربیتی.
نیسی ع.، نجاریان ب. و شیخانی ب. (1383). مقایسه اثرات یادیگری مشارکتی و آموزش سنتی بر عملکرد تحصیلی، یادداری مطالب، انگیزه پیشرفت و خودپنداره دانش آموزان سال دوم متوسط نظری شهر بوشهر، مجله علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز،11(3 و 4): 44-25.
Altun, S. & Erden,M. (2013). Self-regulation based learning strategies and self-efficacy perceptions as predictors of male and female students'mathematics achivment. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (106): 2354 – 2364.
Araban, S. H., Zainalipour, H., Rais Saadi,R. H., Javdan, M., Sezide, K.و & Sajjadi,S. (2012). Study of Cooperative Learning Effects on Self-Efficacy and Academic Achievement in English Lesson of High School Students. Journal of Basic and Applied, 2(9): 8524-8526.
Arsalan, A. (2013). Investigation of Relationship between Sources of Self- effcacy Beliefs of Secondary School Students and Some Variables. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(4): 1983-1993.
Artz, A. F., & Newman, C. M. (1990). Implementing the Standards. Cooperative Learning. Mathematics Teacher, 83(6): 448-52.
Aziz Shah Mohamed, M., Mohd saad, F., Abdul Rahman, A. M., Syed Salim, S. S., & Bistaman, M. N. (2013). Translation, validity and reliability of Multidimensional SelfConcept Scale (MSCS) questionnaire among Malaysian teenagers, 3rd World Conference on Psychology, Counselling and Guidance (WCPCG-2012), Procedia - Social and Behavioral Sciences 84 (2013): 1455 – 1463.
Box, J. A., & Little, D. C. (2003). Cooperative small-group instruction combined with advanced organizers and their relationship to self-concept and social studies achievement of elementary. Journal of Instructional Psychology, (4): 285-287.
Ching, L. Y. (2009). Implementation of cooperative learning in junior high physical-talent student' english classes. Unpublished MA Thesis, Tehran University. http://eshare.stust.edu.tw/View/14827
Chiu, M. M., & Klassen, R. M. (2010). Relations of mathematics self-concept and its calibration with mathematics achievement: cultural differences among fifteen-year-olds in 34 countries. Learning and Instruction, 20(1): 2-17.
Coleman, B. (2008). Successful White Teachers of Black Students: Teaching Across Racial Lines in Urban Middle School Science Classroom. University of Massachusetts Amhers. An Arbor: Proquest Information and learning company.
Er, M. (2012). Boosting foreign language self-concept in language classrooms through cooperative learning activities. International Conference on Education and Educational Psychology, Procedia - Social and Behavioral Sciences, (69): 535 – 544.
Iqbal, M. (2004). Effect of cooperative learning on academic achievement of secondary school students in mathematics.PhD thesis, PMAS-Arid Agriculture University, Rawalpindi. (Abstract). http://eprints.hec.gov.pk/388/
Khan, Sh. A. (2012). The effect of cooperative learning on academic achievement of low achievers in english language in India. Language in India. 11(3): 232-243.
Marsh, H. W. (1990). A multidimensional, hierarchical model of self-concept: Theoretical and empirical justification. Educational Psychology Review, 2(2): 77-172.
Moriarty, B. (1993). Cooperative learning environments: Providing the means to higher self-efficacy and achivment in the classroom. Queensland reasercher, 9(3): 15-27.
Nawaz, Q., Hussain, L., Abbas, A., & Javed, M. (2014). Effect of cooperative learning on the academic and self concept of the students at elementary school level. Gomal University Journal of Research, 30(1): 127-135.
Oloyede, O. I. (2010). Enhance mastery learning strategy on achievement and Self-concept in senior secondary school chemistry. Humanity & Social Science Journal, 5(1): 19-24.
Santrock, J. W. (2007). Child Development (11th ed.). New Dehli: Tata Mac Graw-Hill Companies.
Şengül, S., & Katranci, Y. (2014). Effects of jigsaw technique on mathematics self-efficacyperceptions of seventh grade primary school students. Social and Behavioral Sciences, (116): 333 – 338.
Wang, J., & Lin, E. (2008). Re-examining the Self-Concept and Mathematics Achievement Relationship using Comparative Studies. 11th International Congress on Mathematical Education. http://dg. icme11. org/ tsg/ show/ 15#inner-documents.
Wilkins, J. L. M. (2004). Mathematics and science self-concept: An international investigation. Journal of Experimental Education, (72): 331-346.
Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educational development, New York: Cambridge University Press.
Zisk, J. (1998). The effects of cooperative learning on academic self-concept and achievement of secondary chemistry students. Unpublished doctoral dissertation, The University of Pennsylvania, California.