نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه بجنورد

2 عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

امروزه حدود یک هفتم مردم دنیا به زبان انگلیسی سخن می‌گویند و شمار زیادی آن را به عنوان زبان دوم یا زبان خارجی می‌آموزند. این زبان امروزه به عنوان یک زبان بین المللی، از لحاظ علمی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. از این‏رو بسیاری از نظام‌های آموزش رسمی، آموزش این زبان را در برنامه درسی خود گنجانده‌اند. در نظام رسمی آموزش ایران، آموزش زبان انگلیسی از سال اول راهنمایی آغاز شده و تا پایان دورة پیش دانشگاهی ادامه می‏یابد. در فرایند یادگیری زبان‌های خارجی، یادگیری لغت از جایگاه مهمی برخوردار است؛ چراکه تفاوت زبان‌ها با یکدیگر بیشتر به حوزة لغت مربوط می‌شود؛ و بسیاری از زبان‌ها از جمله زبان فارسی و انگلیسی در قسمت دستور زبان دارای اشتراکات فراوانی هستند. فراگیران زبان برای بخاطر سپاری درازمدت معانی لغات انگلیسی، ممکن است از راهبردهای متنوعی استفاده کنند که احتمالاً رایج‏ترین آن تکرار ساده است. اما این راهبرد «در دسترس» نمی‌تواند همواره اثربخش باشد، لذا باید به دنبال راهبردهای دیگر- و احتمالاً اثربخش‌تر- نیز بود. از جملة این راهبردها می‌توان به تکنیک‏های یادیار، از جمله «کلمه کلید» و «تصویرسازی ذهنی» اشاره کرد که بکارگیری آن برای یادگیری لغات زبان‌های خارجی در دیگر نقاط دنیا به کرات مورد تأیید قرار گرفته است. پژوهش حاضر تأثیر این دو راهبرد را در یادگیری و یادداری کلمات انگلیسی در مقایسه با روش سنتی تکرار، از سوی دانش‌آموزان فارسی‌ زبان مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش سه گروه از دانش‌آموزان سوم راهنمایی به‌ شیوه تصادفی مرحله‌ای انتخاب شده و از آنها خواسته شد که مجموعه‌ای از کلمات انگلیسی و معانی آنها را با سه شیوه متفاوت تصویرسازی ذهنی، کلمه کلید و تکرار ساده به خاطر بسپارند. تجزیه و تحلیل نتایج پس‌آزمون‌های مربوط به یادگیری و یادداری نشان داد که روش کلمه‌ کلید در هر دو مورد نسبت به دو روش دیگر در سطح معناداری مؤثرتر عمل می‌کند. نتایج همچنین تفاوت معناداری را بین روش تکرار و روش تصویرسازی در یادگیری و یادداری معانی کلمات انگلیسی نشان نداد.

کلیدواژه‌ها

روانشناسی تربیتی، تحقیق، تدریس، یادگیری. ترجمه حسن اسدزاده، حسین اسکندری، چاپ دوم 1388. تهران: عابد.
پرسلی، میشل؛ هارن، کارن.ا. راهبردهای یادگیری کدامند و چگونه آموخته می شوند؟ترجمه کوروش فتحی واجارگاه (72-1373). مجله رشد تکنولوژی آموزشی. سال نهم، شماره 1.
جولیا م. دبسن. (1373). تکنیک های مؤثر در تدریس محاوره انگلیسی. ترجمه ایرج وصالی. کرمان: انتشارات جهاد دانشگاهی.
دلاور، علی. (1387). احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی (با تجدیدنظر و اضافات). تهران: رشد.
لیل، آن رفوث؛ دوفابو، لئوناردو. (1375). راهبردهای یادگیری و یادسپاری، ترجمه علینقی (کمال) خرازی. تهران: نشر نی.
سیف، علی اکبر. (1387). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: دوران.
شمیسا، علی. (1380). آموزش گام به گام تکنیک های تقویت حافظه بر اساس روش تصویرسازی ذهنی. تهران: گفتمان اخلاق.
قره آغاجی، سعید. (1379). مقایسه میزان یادداری کوتاه مدت و دراز مدت در یادگیری زوج‏های متداعی انگلیسی- فارسی به روش های واژه کلید و تکرار. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
کرمی نوری، رضا. (1378). چند نوع حافظه داریم؛ دیدگاه چند سیستمی. مجله تازه های علوم شناختی. سال اول، شماره دوم و سوم، تابستان و پائیز.
لوراین، هری. (1375). یادگیری= حافظه + اطلاعات، ترجمه احمد میرعابدینی. تهران: چکامه.
نیت ل. گیج و دیوید سی. برلاینر. (1374). روان شناسی تربیتی. ترجمه غلامرضا خوی نژاد و دیگران. مشهد: مؤسسة انتشارات حکیم فردوسی.
منابع انگلیسی
Anderson, J. R. (1995). Learning & Memory (An Integrated Approach). John Wiley & Sons, INC./U.S.A.
A.Y. Wang & et al., Keyword mnemonic and retention of second-language vocabulary words. Journal of educational psychology, 84, pp.520-528.
Atkinson, R. C. (1975). Mnemotechnics in second -language learning: American psychology,30.
Avila, E. & Sadoski, M. (1996). Exploring new applications of the keyword method to acquire English vocabulary. Language learning, 46.
Azimian E. A. (2000). The role of the Keyword Method on The Tranian Learner's Immediate and Delayed Recall of Foreign Language Vocabulary. Dissertation for M.A in University for Teacher Training.
Bower, G. H., & Hilgard, E. R. (1986). Theories of Learning. New Delhi: Prentice-Hall. Inc.
Bulgern, J. A. et al. (1998). The effects of a recall enhancement routine on the test performance of secondary students with and without learning disabilities. In M. A. Maastropieri & T.E. Scruggs, Enhancing schools success with mnemonic instruction, Internet.
Bulgern, J. A., Schumaker, J. B., & Deshler, D.D.(1994). The effects of a recall enhancement routine on the test performance of secondary students with and without learning disabilities. Learning Disabilities Research & Practice.
Cohen, A. D. (1987). The use of verbal imagery mnemonics in second language vocabulary learning. Studies in second language acquisition,9,pp.43_61.
Damandan, Sohila (1993) Vocabulary Development and The role of contextually Based Training. Allameh Tabataba’i University.
Douglas, Nelson, L. & McKinney, Vanessa M. (1998). Interpreting the Influence of Implicitly Activated Memories on Recall and Recognition. 1998 . vol. 105, N0, 2,229 -324
Ellis, N. & Beaton, A. (1993). Factors affecting the learning of foreign language vocabulary. Imagery keyword meditators and phonological short-term memory: Quarterly  journal of experimental psychology, 4, A. pp.533-558.
Gagne R. M. (1970). Condition of learning (2nd ed). Newyork: Halt, Reinehart & Winstion.
Pressly,M.et al.(1981). How does the keyword method affect vocabulary comprehension and usage? In J.R.
Pressly,M. & Levin, J.R.(1978). Development constraints associated with childeren's use of the keyword method of foreign language vocabulary learning. Language  learning,46,pp.379-395.
Raugh,M.R.,& Atkinson,R.C.(1975).A Mnemonic method for learning a second language vocabulary. Journal of Educational Psychology,67,1_16.
Sobhi Givi, Avaz(1995). Comparison of keyword on semantic_ context Methods of learning new Vocabulary Meanings. Dissertation for M.A. in Allameh Tabatabaii University.
Van Hell,j.G.& Candian Mahn(1998). A. Keyword mnemonics versus rote rehearsal: Learning concrete and abstract words by experienced and inexperienced learners. Language learning, 47, pp.%07_546.
Wang, A.Y.& Thomas,M.H.(1996).The Effect of imagery- based mnemonics on the long-term retention of Chinese characters. Language Learning. 42,359-376
روانشناسی تربیتی، تحقیق، تدریس، یادگیری. ترجمه حسن اسدزاده، حسین اسکندری، چاپ دوم 1388. تهران: عابد.
پرسلی، میشل؛ هارن، کارن.ا. راهبردهای یادگیری کدامند و چگونه آموخته می شوند؟ترجمه کوروش فتحی واجارگاه (72-1373). مجله رشد تکنولوژی آموزشی. سال نهم، شماره 1.
جولیا م. دبسن. (1373). تکنیک های مؤثر در تدریس محاوره انگلیسی. ترجمه ایرج وصالی. کرمان: انتشارات جهاد دانشگاهی.
دلاور، علی. (1387). احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی (با تجدیدنظر و اضافات). تهران: رشد.
لیل، آن رفوث؛ دوفابو، لئوناردو. (1375). راهبردهای یادگیری و یادسپاری، ترجمه علینقی (کمال) خرازی. تهران: نشر نی.
سیف، علی اکبر. (1387). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: دوران.
شمیسا، علی. (1380). آموزش گام به گام تکنیک های تقویت حافظه بر اساس روش تصویرسازی ذهنی. تهران: گفتمان اخلاق.
قره آغاجی، سعید. (1379). مقایسه میزان یادداری کوتاه مدت و دراز مدت در یادگیری زوج‏های متداعی انگلیسی- فارسی به روش های واژه کلید و تکرار. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
کرمی نوری، رضا. (1378). چند نوع حافظه داریم؛ دیدگاه چند سیستمی. مجله تازه های علوم شناختی. سال اول، شماره دوم و سوم، تابستان و پائیز.
لوراین، هری. (1375). یادگیری= حافظه + اطلاعات، ترجمه احمد میرعابدینی. تهران: چکامه.
نیت ل. گیج و دیوید سی. برلاینر. (1374). روان شناسی تربیتی. ترجمه غلامرضا خوی نژاد و دیگران. مشهد: مؤسسة انتشارات حکیم فردوسی.
منابع انگلیسی
Anderson, J. R. (1995). Learning & Memory (An Integrated Approach). John Wiley & Sons, INC./U.S.A.
A.Y. Wang & et al., Keyword mnemonic and retention of second-language vocabulary words. Journal of educational psychology, 84, pp.520-528.
Atkinson, R. C. (1975). Mnemotechnics in second -language learning: American psychology,30.
Avila, E. & Sadoski, M. (1996). Exploring new applications of the keyword method to acquire English vocabulary. Language learning, 46.
Azimian E. A. (2000). The role of the Keyword Method on The Tranian Learner's Immediate and Delayed Recall of Foreign Language Vocabulary. Dissertation for M.A in University for Teacher Training.
Bower, G. H., & Hilgard, E. R. (1986). Theories of Learning. New Delhi: Prentice-Hall. Inc.
Bulgern, J. A. et al. (1998). The effects of a recall enhancement routine on the test performance of secondary students with and without learning disabilities. In M. A. Maastropieri & T.E. Scruggs, Enhancing schools success with mnemonic instruction, Internet.
Bulgern, J. A., Schumaker, J. B., & Deshler, D.D.(1994). The effects of a recall enhancement routine on the test performance of secondary students with and without learning disabilities. Learning Disabilities Research & Practice.
Cohen, A. D. (1987). The use of verbal imagery mnemonics in second language vocabulary learning. Studies in second language acquisition,9,pp.43_61.
Damandan, Sohila (1993) Vocabulary Development and The role of contextually Based Training. Allameh Tabataba’i University.
Douglas, Nelson, L. & McKinney, Vanessa M. (1998). Interpreting the Influence of Implicitly Activated Memories on Recall and Recognition. 1998 . vol. 105, N0, 2,229 -324
Ellis, N. & Beaton, A. (1993). Factors affecting the learning of foreign language vocabulary. Imagery keyword meditators and phonological short-term memory: Quarterly  journal of experimental psychology, 4, A. pp.533-558.
Gagne R. M. (1970). Condition of learning (2nd ed). Newyork: Halt, Reinehart & Winstion.
Pressly,M.et al.(1981). How does the keyword method affect vocabulary comprehension and usage? In J.R.
Pressly,M. & Levin, J.R.(1978). Development constraints associated with childeren's use of the keyword method of foreign language vocabulary learning. Language  learning,46,pp.379-395.
Raugh,M.R.,& Atkinson,R.C.(1975).A Mnemonic method for learning a second language vocabulary. Journal of Educational Psychology,67,1_16.
Sobhi Givi, Avaz(1995). Comparison of keyword on semantic_ context Methods of learning new Vocabulary Meanings. Dissertation for M.A. in Allameh Tabatabaii University.
Van Hell,j.G.& Candian Mahn(1998). A. Keyword mnemonics versus rote rehearsal: Learning concrete and abstract words by experienced and inexperienced learners. Language learning, 47, pp.%07_546.
Wang, A.Y.& Thomas,M.H.(1996).The Effect of imagery- based mnemonics on the long-term retention of Chinese characters. Language Learning. 42,359-376