نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشیار، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه روان‌شناسی تربیتی و شخصیت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
اینترنت اثرات گسترده‌ای بر ابعاد مختلف زندگی انسان دارد و استفاده بی‌رویه از اینترنت با آسیب‌های متعدد فردی و اجتماعی همراه است. پژوهش حاضر به بررسی نقش واسطه‌ای راهبردهای تنظیم هیجان و پریشانی روانشناختی در رابطه بین دلبستگی ناایمن و استفاده آسیب‌زا از اینترنت می پردازد. مطالعه حاضر، توصیفی-همبستگی و از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، مرکز و کرج در سال تحصیلی 99-1398 بود. با روش نمونه گیری خوشه‌ای، تعداد 397 نفر به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه استاندارد استفاده آسیب‌زا از اینترنت، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس و مقیاس سبک‌های دلبستگی بزرگسال بود. تحلیل داده‌ها از طریق روش‌های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با بهره‌گیری از نرم افزار لیزرل انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که پریشانی روانشناختی (50/0)، راهبردهای ناسازگارانه (23/0)، راهبردهای سازگارانه (21/0-)، دلبستگی اجتنابی (11/0)، و دلبستگی دوسوگرا (10/0) دارای بالاترین تا پایین ترین ضریب همبستگی با استفاده آسیب‌زا از اینترنت هستند (05/0 >P). همچنین راهبردهای تنظیم هیجان و پریشانی روانشناختی دارای نقش میانجی در رابطه بین سبک دلبستگی ناایمن و استفاده آسیب‌زا از اینترنت بودند. بر این اساس در زمینه طراحی اقدامات لازم به منظور کاهش استفاده آسیب‌زا از اینترنت می‌توان به تدوین برنامه‌هایی در جهت بهبود سبک دلبستگی ناایمن، راهبردهای تنظیم هیجان و پریشانی روانشناختی اقدام نمود.

کلیدواژه‌ها

تاجیک، حسین، طالع پسند، سیاوش و رحیمیان بوگر، احسان. (1396). رابطه ساده و چندگانه تکانشگری، استرس ادراک شده و شادکامی با اعتیاد به اینترنت در کاربران ایرانی 15 تا 28 ساله فیس بوک. دو فصلنامه روانشناسی بالینی و شخصیت، 15(1)، 145-156.
توکلی، نازلی، جمهری، فرهاد و فرخی، نورعلی. (1393). رابطه سبک‏های دلبستگی و ترس از ارزیابی منفی با اعتیاد به اینترنت در دانشجویان. فصلنامه اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 5(2)، 77-61.
پیری، زهرا، امیری مجد، مجتبی، بزازیان، سعیده و قمری، محمد. (1398). نقش میانجی راهبردهای مقابله‏ای در رابطه بین دشواری تنظیم هیجان و اعتیاد به اینترنت. افق دانش، ۲۶(۱)، 53-38.
چابکی، سید عزیز، بلیاد، محمدرضا، کاکاوند، علیرضا، تاجری، بیوک و زم، فاطمه. (1399). نقش میانجی سبک‏های دلبستگی، رابطه سلامت روان با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان. ارمغان دانش، ۲۵(۴)، 544-557.
حسنی، جعفر. (1390). خصوصیات روان سنجی پرسش نامه نظم جویی شناختی هیجان. مجله روان شناسی بالینی، 3(7)، 73-83.
حسینی، فریده سادات، کریمی، فرزاد و نظرپور، محسن. (1397). نقش دشواری در تنظیم هیجان و افکار خودآیند منفی در تاکتیک‏های حل تعارض نوجوان و والدین. پژوهش‏های علوم شناختی و رفتاری، 8(14)، 77-94.
خانجانی، مهدی، شهیدی، شهریار، فتح آبادی، جلیل، شکری، امید، مظاهری، محمد علی و رحیمی نژاد، پیمان. (1394). اثربخشی برنامه تاب آوری پنسیلوانیا بر علائم افسردگی، اضطراب، استرس، نگرش‏های ناکارامد و خوش بینی دانشجویان. فصلنامه روان‏شناسی کاربردی، 4(36)، 19-35.
خانجانی، مهدی، قنبری، فرشته و نعیمی، ابراهیم. (1398). بررسی ارتباط کارکرد خانواده، سبک دلبستگی و سبک‏های تربیتی والدین با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 10(37)، 121-142.
رحمتی، ف و صابر، س. (1396). مقایسه تنظیم شناختی هیجان و تاب آوری در دانش آموزان معتاد به اینترنت و دانش آموزان عادی. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی کاربردی، 11(4)، 596-579.
رستمی نژاد، محمد علی و شوکتی راد، احمدرضا. (1395). پیش بینی عضویت در شبکه‏های مجازی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان بر اساس سبک‏های فرزندپروری و سازگاری. فصل نامه روان شناسی کاربردی، 10(38)، 193-208.
References
Caplan, S. E. (2002). Problematic Internet use and psychosocial well-being: development of a theory-based cognitive–behavioral measurement instrument. Computers in human behavior18(5), 553-575.
Castilho, P., Martins, M. J., Pinto, A. M., Viegas, R., Carvalho, S., & Madeira, N. (2017). Understanding the effect of attachment styles in paranoid ideation: The mediator role of experiential avoidance. Journal of Contextual Behavioral Science, 6(1), 42-46.
Chen, L., & Nath, R. (2016). Understanding the underlying factors of Internet addiction across cultures: A comparison study. Electronic Commerce Research and Applications, 17, 38-48.
Chen, Q., Quan, X., Lu, H., Fei, P., & Li, M. (2015). Comparison of the personality and other psychological factors of students with internet addiction who do and do not have associated social dysfunction. Shanghai Archives of Psychiatry, 27(1), 36-41.
Clarke, P. B., Lewis, T. F., Myers, J. E., Henson, R. A., & Hill, B. (2020). Wellness, emotion regulation, and relapse during substance use disorder treatment. Journal of Counseling & Development, 98(1), 17-28.
Collins, N. L., & Read, S. J. (1990). Adult attachment, working models, and relationship quality in dating couples. Journal of personality and social psychology58(4), 644.
Collins, N. L., & Read, S. J. (1990). Adult attachment, working models, and relationship quality in dating couples. Journal of Personality and Social Psychology, 58(4), 644-663. 
Diamond, G., Mason, S., & Levy, S. (2019). Psychodynamic principles in attachment-based family therapy. In D. Kealy & J. S. Ogrodniczuk (Eds.), Contemporary Psychodynamic Psychotherapy (pp. 349-360): Academic Press.
Ercengiz, M., & Haydar, A. (2017). The role to predict the internet addiction of emotion regulation in adolescents. Sakarya University Journal of Education, 7(1),183-194.
Estévez, A. N. A., Jáuregui, P., Sánchez-Marcos, I., López-González, H., & Griffiths, M. D. (2017). Attachment and emotion regulation in substance addictions and behavioral addictions. Journal of behavioral addictions6(4), 534-544.
Fitzgerald, J. M., Klumpp, H., Langenecker, S., & Phan, K. L. (2019). Transdiagnostic neural correlates of volitional emotion regulation in anxiety and depression. Depression and anxiety36(5), 453-464.
Garland, E. L. (2021). Mindful positive emotion regulation as a treatment for addiction: from hedonic pleasure to self-transcendent meaning. Current Opinion in Behavioral Sciences, 39, 168-177.
Garnefski, N., Koopman, H., Kraaij, V. & Cate, R. T. (2009). Brief report: cognitive emotion regulation strategies and psychological adjustment in adolescents with a chronic disease. Journal of Adolescence, 32(2), 449-454.
Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and depression. Personality and Individual Differences, 30, 1311-1327.
Godlewska, B. R. (2019). Cognitive neuropsychological theory: Reconciliation of psychological and biological approaches for depression. Pharmacology & Therapeutics, 197, 38-51.
Greenfield, D. N. (2022). Clinical Considerations in Internet and Video Game Addiction Treatment. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 31(1), 99-119.
Gross, J. J. (2001). Emotion regulation in adulthood: Timing is everything. Current Directions in Psychological Science, 10(6), 214-219.
Joormann, J., & Stanton, C. H. (2016). Examining emotion regulation in depression: A review and future directions. Behaviour research and therapy86, 35-49.
Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behaviour research and therapy33(3), 335-343.
McNicol, M. L., & Thorsteinsson, E. B. (2017). Internet addiction, psychological distress, and coping responses among adolescents and adults. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking20(5), 296-304.
Overall, N. C. (2019). Attachment insecurity and power regulation in intimate relationships. Current Opinion in Psychology, 25, 53-58.
Schröder, M., Lüdtke, J., Fux, E., Izat, Y., Bolten, M., Gloger-Tippelt, G., Suess, G. J., & Schmid, M. (2019). Attachment disorder and attachment theory – Two sides of one medal or two different coins? Comprehensive Psychiatry, 95, 152139.
Savolainen, I., Kaakinen, M., Sirola, A., & Oksanen, A. (2018). Addictive behaviors and psychological distress among adolescents and emerging adults: A mediating role of peer group identification. Addictive behaviors reports7, 75-81.
Szepsenwol, O., & Simpson, J. A. (2019). Attachment within life history theory: an evolutionary perspective on individual differences in attachment. Current Opinion in Psychology, 25, 65-70.
Tasca, G. A. (2014). Attachment and group psychotherapy: Introduction to a special section. Psychotherapy, 51, 53-56.
Yildiz, M. A. (2017). Emotion regulation strategies as predictors of internet addiction and smartphone addiction in adolescents. Journal of Educational Sciences and Psychology7(1).
 
 استناد به این مقاله: متحدین، مهرنوش، درتاج، فریبرز، قائمی، فاطمه و قربان جهرمی، رضا. (1401). مدل پیش بینی استفاده آسیب زا از اینترنت: نقش دلبستگی ناایمن با میانجیگری راهبردهای تنظیم هیجان و پریشانی روانشناختی. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 18(66)، 7-27.  doi: 10.22054/jep.2023.70153.3712
 Educational Psychology is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.