نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 استادیار گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش سرسختی روان شناختی بر خودکارآمدی تحصیلی و پذیرش اجتماعی دانش آموزان انجام گرفت. طرح پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری همه دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر پارس آباد در سال تحصیلی 95-1394 و نمونه این پژوهش 30 نفر از دانش آموزان این جامعه بودند که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و براساس ملاک ورودی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس پذیرش اجتماعی کراون-مارلو و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی مورگان-جینکز استفاده شد. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه ای آموزش مولفه های سرسختی روان شناختی را دریافت کردند اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام برنامه آموزشی از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره آشکار ساخت که میانگین نمرات پذیرش اجتماعی و خودکارآمدی تحصیلی گروه آزمایش در پس آزمون بیشتر بود و میان گروه آزمایش و گواه از لحاظ پذیرش اجتماعی و خودکارآمدی تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد(001/0> p). بنابراین می توان نتیجه گرفت که آموزش مولفه های سرسختی روان شناختی بر پذیرش اجتماعی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان موثر بوده است.

کلیدواژه‌ها

اصغری، فرهاد؛ سعادت، سجاد؛ عاطفی کرجوندانی، ستاره و جانعلی زاده کوکنه، سحر. (1393). رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی با بهزیستی روان‌شناختی، انسجام خانواده و سلامت معنوی در دانشجویان دانشگاه خوارزمی، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 14(7)، 593-581.
بیرامی، منصور؛ موحدی، یزدان؛ خرازی نوتاش، هانیه و آلبرت، سونیا. (1394). مقایسه پذیرش اجتماعی و سلامت عمومی در دانشجویان با و بدون اعتیاد به اینترنت، مجله سلامت جامعه، 9(2)، 28-20.
تقی زاده، اکرم. (1391). رابطه بین پذیرش اجتماعی و خودکارآمدی تحصیلی با قلدری در دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر گناباد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
ثمری، علی‌اکبر و لعلی فاز، احمد. (1384). مطالعه اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر استرس خانوادگی و پذیرش اجتماعی، فصلنامه اصول بهداشت روانی، 25 و 26، 55-47.
جعفری، عیسی؛ حاجلو، نادر؛ فغانی، رامین و خزان، کاظم. (1391). رابطه بهزیستی معنوی و سرسختی روان‌شناختی با سلامت روانی سالمندان، مجله تحقیقات علوم رفتاری، 10(6)، 440-431.
راتوس، اسپنسرای. (1381). روان‌شناسی عمومی. (ترجمه حمزه گنجی). تهران: ویرایش (1990).
رستمی، چنگیز؛ احمدیان، حمزه؛ یوسفی، فائق و گرگین، لیدا. (1394). ارتباط بین سرسختی، تاب‌آوری و فرسودگی شغلی در بین بهورزان شبکه بهداشت و درمان شهرستان کامیاران، مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، 2(2)، 12-1.
رفیعی، فروغ؛ صارمی رسولی، فرزاد؛ نجفی قزلجه، طاهره و حقانی، حمید. (1393). ارتباط تعویق آکادمیک با موفقیت و خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 14(1)، 40-32.
زاهدبابلان، عادل؛ قاسم پور، عبدالله و حسن‌زاده، شهناز. (1390). نقش بخشش و سرسختی روان‌شناختی در پیش‌بینی امید، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 12(3)، 19-12.
ساعدی، علی. (1394). اثربخشی معنادرمانی بر فزایش سخت رویی نوجوانان فاقد والدین تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی (ره) منطقه 11 شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
سعادت، سجاد؛ اصغری، فرهاد و جزایری، رضوان السادات. (1394). رابطه خودکارآمدی تحصیلی با استرس ادراک‌شده، راهبردهای مقابله‌ای و حمایت‌های اجتماعی ادراک‌شده در دانشجویان دانشگاه گیلان، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 15(12)، 78-67.
سعیدی، طلعت؛ سیاح سیاری، نیمتاج و حسین شاهی برواتی، حمیدرضا. (1395). سرسختی بهداشتی، سرسختی روانی و سلامت عمومی در کارکنان وزارت جهاد کشاورزی، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 7(2)، 30-13.
سلیمی، مسعود. (1388). مقایسه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان محبوب و منزوی. دانش و پژوهش در علوم تربیتی- برنامه‌ریزی درسی، 24، 130-119.
شکوهی فرد، سارا؛ حمید، نجمه و سودانی، منصور. (1392). اثربخشی آموزش سرسختی روان‌شناختی بر کیفیت زندگی دانشجویان دختر تربیت‌معلم، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 14(2)، 51-40.
صحرائی، بهاره. (1393). رابطه پذیرش اجتماعی با اختلال‌های هیجانی-رفتاری و سبک‌های هویت در دانش آموزان دختر نوجوان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
ظروفی، مجید. (1392). بررسی رابطه پذیرش اجتماعی با مهارت‌های اجتماعی بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شبستر، مطالعات جامعه‌شناسی، 5(19)، 110-91.
کریم­زاده، منصوره و محسنی، نیک چهره. (1385). بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان شهر تهران (گرایش‌های علوم انسانی و ریاضی)، مجلۀ مطالعات زنان، 2، 45-29.
گنجی، حمزه؛ امامی، شهرام؛ امیریان، کامران و نیازی، الیاس. (1394). اثربخشی آموزش سخت­رویی بر اضطراب امتحان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، نشریه علمی-پژوهشی آموزش و ارزشیابی، 8(29)، 73-61.
محمودیان، مجید؛ صالح صدق پور، بهرام و سلمانیان، حمیدرضا. (1388). بررسی تأثیر آموزش آموزه‌های قرآنی بر بهبود پذیرش اجتماعی، فصلنامه تخصصی پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآنی، 2، 26-17.
مهرابی زاده، مهناز؛ کریم نژاد، فرزاد و رحیمی، هانی. (1391). بررسی ارتباط خودکارآمدی و پذیرش اجتماعی با تیپ شخصیت D در دانشجویان، فصلنامه رویش روانشناسی، 3، 26-9.
میکائیلی، نیلوفر؛ افروز، غلامعلی و قلیزاده، لیلا. (1391). ارتباط خودپنداره و فرسودگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر، مجله‌ی روانشناسی مدرسه، 1(4)، 103-90.
نریمانی، محمد؛ محمدامینی، زرار؛ برهمند، اوشا و ابوالقاسمی، عباس. (1386). بررسی رابطه سرسختی روان‌شناختی، سبک‌های تفکر و مهارت‌های اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 5، 107-93.
هاشمی، سهیلا و احمدی، ام‌البنین. (1394). نقش خودکارآمدی عمومی و نقش‌های جنسیتی در سرسختی روان‌شناختی، فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 10(37)، 87-71.
Ahmadi, F. A., Najafi, M., & Khanehkeshi, A. (2014). The relationship of academic selfefficacy and self-regulation with academic performance among the high school students with school refusal behaviour and normal students. Indian Journal of Education and Information Management, 3(4), 19-24.
Bandura, A., Freeman, W. H., & Lightsey, R. (1999). Self-efficacy: The exercise of control.
Bond, M. L., Jones, M. E., Barr, W. J., Carr, G. F., Williams, S. J., & Baxley, S. (2012). Hardiness, perceived social support, perceived institutional support, and progression of minority students in a masters of nursing program. Hispanic Health Care International, 10(3), 109-117.
Brown, S. D., Tramayne, S., Hoxha, D., Telander, K., Fan, X., & Lent, R. W. (2008). Social cognitive predictors of college students’ academic performance and persistence: A meta-analytic path analysis. Journal of Vocational Behavior, 72(3), 298-308.
Chen, J. M., & Hamilton, D. L. (2015). Understanding diversity: The importance of social acceptance. Personality and Social Psychology Bulletin, 41(4), 586-598.
Delahaij, R., Gaillard, A. W., & van Dam, K. (2010). Hardiness and the response to stressful situations: Investigating mediating processes. Personality and Individual Differences, 49(5), 386-390.
Ellsworth, A., & Lagacé-Séguin, D. G. (2009). In Retrospect: Is Youth Grade Retention Associated with Self-Esteem and Self-Efficacy in Early Adulthood?. International Journal of Adolescence and Youth, 15(1-2), 21-38.
Honicke, T., & Broadbent, J. (2016). The influence of academic self-efficacy on academic performance: A systematic review. Educational Research Review, 17, 63-84.
Inzlicht, M., Aronson, J., Good, C., & McKay, L. (2006). A particular resiliency to threatening environments. Journal of Experimental Social Psychology, 42(3), 323-336.
Jinks, J., & Morgan, V. (1999). Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 72(4), 224-230.
Kobasa, S. C. (1979). Stressful life events, personality, and health: an inquiry into hardiness. Journal of personality and social psychology, 37(1), 1.
Kobasa, S. C. (1988). Hardiness in Lindsey, Thompson and Spring. New York: Worth Publication.
Maddi, S. R. (2007). Relevance of hardiness assessment and training to the military context. Military Psychology, 19(1), 61-70.
Maddi, S. R., & Khoshaba, D. M. (1994). Hardiness and mental health. Journal of personality Assessment, 63(2), 265-274.
Özer, A., Totan, T., & Atik, G. (2011). Individual correlates of bullying behaviour in Turkish middle schools. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 21(2), 186-202.
Pajares, F., & Miller, M. D. (1994). Role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem solving: A path analysis. Journal of educational psychology, 86(2), 193.
Sarafino, E. P. (2002). Health psychology: Biopsychosocial Interactions(4th ed), New York; Chichester: Jhon Wiley & Sons.
SÂRBESCU, P., Rusu, S., & Costea, I. (2012). The Marlowe-Crowne social desirability scale in Romania: The development of a 13 item short form. Romanian Journal of Experimental Applied Psychology, 3(2).
Westman, M. (1990). The relationship between stress and performance: The moderating effect of hardiness. Human performance, 3(3), 141-155.
Zhang, L. F. (2011). Hardiness and the Big Five personality traits among Chinese university students. Learning and Individual Differences, 21(1), 109-113.