نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کاظم حسنی ¹
• جمال الدین کولایی نژاد ²
• صحرا فرامرزی ³
• فوزیه عبدی پور ³
• فاروق عبدی‌پور ⁴

¹ هیات علمی

² استادیار، علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

³ کارشناس ارشد، آموزش ابتدایی، دانشگاه علامه طباطبائی

⁴ کارشناسی ارشد و پروش کودکان پیش ازدبستان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی محتوای کتاب فارسی (بخوانیم) پایه ششم ابتدایی براساس عوامل خلاقیت گیلفورد (حافظه شناختی، تفکر همگرا و واگرا و قضاوت ارزشیاب) انجام شده است. جامعه آماری شامل کل محتوای کتاب فارسی (متن و خودآزمایی) در سال تحصیلی 91-92 بود. ابزار گردآوری داده‌های این تحقیق نیز شامل فرم تحلیل محتوای محقق‌ساخته بود که بر مبنای شاخص خلاقیت گیلفورد تهیه شده است. روایی آن با اخذ نظرات اساتید برنامه‌ریزی درسی و روانشناسی تربیتی به‌دست آمده و پایایی ابزار پس از یکپارچه کردن و تعریف عملیاتی شاخص‌های خلاقیت گیلفورد و انتخاب 20/0 از محتوای کتاب مذکور با استفاده از آلفای کرنباخ 85/0 برآورد شد. بررسی زمینۀ میزان تطبیق محتوا در متن با عوامل خلاقیت گیلفورد نشان داد که سطح شناختی با تبیین 94/0 از محتوای کتاب حاضر ببیشترین اهمیت را داراست و بعد ازآن تفکر واگرا 61/4 و تفکر همگرا 80/0 و قضاوت ارزشیاب با 23/0 کمترین درصد را به خود اختصاص دادند. در زمینه تطبیق خودآزمایی می‌توان گفت که تفکر واگرا با 7/40 حافظه شناختی با 48/31 تفکر همگرا 77/27 یشترین درصد را به خود اختصاص دادند؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که در محتوا (متن) کتاب فارسی پایه ششم به حافظه شناختی توجه بیشتر و به سطوح بالای خلاقیت توجه کمتری شده است و در خودآزمایی‌ها، بیشترین توجه به تفکر واگرا شده است.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل محتوا
• خلاقیت
• ا لگوی خلاقیت گیلفورد
• کتاب فارسی (بخوانیم ) پایه ششم ابتدایی