نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی علوم تربیتی دانشگاه پیام نور و دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی آموزش از دور

2 استاد روانشناسی دانشگاه پیام نور تهران

3 دانشیار علوم تربیتی دانشگاه پیام نورتهران

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی سهم وضعیت اقتصادی- اجتماعی، سرمایه فرهنگی خانوده و ساختار اجتماعی آموزش در پیش­بینی درگیری­تحصیلی و پیشرفت­تحصیلی دانشجویان آموزش از دور و حضوری و تفاوت‌های موجود در این زمینه بود. روش پژوهش همبستگی بود. آزمودنی­ها نیز شامل 700 دانشجوی کارشناسی در سال تحصیلی 93-92 بودندکه بر اساس جدول مورگان و با روش نمونه گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها فرم اعلام معدل تحصیلی و پرسشنامه بود. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و آزمون t مستقل استفاده شد. یافته­های تحقیق نشان داد که وضعیت اقتصادی - اجتماعی و سرمایه فرهنگی خانواده علیرغم اینکه در پیش بینی درگیری تحصیلی و پیشرفت تحصیلی هر دوگروه از دانشجویان مؤثر بود با این حال بخش اعظم نتایج تربیتی دانشجویان آموزش از دور بیشتر با این متغیرها تبیین می­شود. درارتباط با دانشجویان حضوری نیز علاوه بر نقش سرمایه فرهنگی، نویسندگان این مقاله شاهد حضور برجسته برخی ابعاد ساختار اجتماعی آموزش از جمله حمایت­های تحصیلی اساتید و دانشجویان برروی نتایج تحصیلی بودند. یافته دیگر این تحقیق وجود تفاوت­های معنادار در بین دانشجویان آموزش از دور و حضوری دراغلب متغیرهای مورد بررسی و برتری دانشجویان اخیر بردانشجویان آموزش از دور به جزء درگیری شناختی بود.

کلیدواژه‌ها

الیس، آلبرت و ناس، ویلیام جیمز. (1382). روانشناسی اهمالکاری، ترجمه محمد علی فرجاد. تهران:انتشارات رشد (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 1977).
بیان فر، فاطمه، ملکی، حسن، دلاور، علی و سیف، علی­اکبر. (1390). تبیین اثر برنامه درسی پنهان مدارس بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره راهنمایی به منظور ارائه مدل. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 9(37): 85-84
جانعلی­زاده چوب­بستی، حیدر، خوش­فر، غلامرضا و سپهر، مهدی. (1390). سرمایه فرهنگی و موفقیت تحصیلی: ارزیابی تجربی مدل‌های نظری. پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت، 1(2): 104 – 83 .
جواهری، فاطمه. (1386). کندوکاوی درآثار قشربندی جامعه بررسی تأثیر پایگاه اجتماعی اقتصادی دانشجویان برگرایش‌ها و رفتارآنان. پژوهشنامه علوم انسانی، (53): 116-83.
حجازی، الهه، رستگار، احمد و قربان جهرمی، رضا. (1387). الگوی پیش بینی پیشرفت تحصیلی ریاضی: نقش اهداف پیشرفت و ابعاد درگیری تحصیلی. فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، 7(28): 33.
رستگار، احمد. (1385). رابطه باورهای هوشی و پیشرفت­تحصیلی: نقش واسطه‌ای اهداف پیشرفت و درگیری تحصیلی، پایان نامه کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
سپهر، مهدی. (1390). بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با موفقیت تحصیلی (مطالعه موردی دانش آموزان دوره راهنمایی و متوسطه شهرستان جوین). پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران
سیف، علی اکبر. (1388). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: دوران
سواری، کریم. (1391). بررسی میزان رواج اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان (دختر و پسر)دانشگاه پیام­نور اهواز. دوفصلنامه علمی-پژوهشی شناخت اجتماعی، 1، 64-63
عابدینی، یاسمین. (1386). نقش درگیری تحصیلی و اهداف­پیشرفت در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه سوم دبیرستان: مدل ساختاری پیشرفت تحصیلی در دو رشته ریاضی- فیزیک و علوم انسانی. رساله دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
قانعی­راد، محمّد امین و ابراهیم آبادی، حسین. (1389). تأثیر ساختار اجتماعی آموزش بر دانشجویان. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 2(4): 11-2
قانعی­راد، محمّد امین. (1385). نقش تعاملات اجتماعی دانشجویان در تکوین سرمایه اجتماعی دانشگاهی. مجله جامعه شناسی ایران، 7(1) : 29-3
کجاباف، محمد باقر، مولوی، حسین و شیرازی تهرانی، علیرضا. (1382). رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی. تازه‌های علوم شناختی، سال5، شماره 1، 33-27
نایبی، هوشنگ و عبداللهیان، حمید. (1381). تبیین قشربندی اجتماعی. مجلۀ نامۀ علوم اجتماعی. (20): 236-206.
نوغانی، محسن. (1382). تأثیر نابرابری سرمایة فرهنگی بر موفقیت تحصیلی دانش­آموزان پیش دانشگاهی دردستیابی به آموزش عالی. فصلنامه تعلیم و تربیت، (91) : 80-72.
Appleton, J. J., Christenson, S. L., Kim, D., & Reschly, A. L. (2006). Measuring cognitive and psychological engagement: validation of the student engagement instrument. Journal of School Psychology, 44, 427-445.
Bertl, Y. (2013). Autonomy and Control as Moderators for the Association between Parent Involvement and Educational Aspirations among Latino Adolescents.Unpublished master’s thesis, The University of Auburn, Alabama.
Bryk, A. S., & Driscoll, M. E. (1988). The school as community: Theoretical foundations, contextual influences, and consequences for students and teachers. Chicago: University of Chicago, BentonCenter for Curriculum and Instruction.
Berends, M. (1995). Educational stratification and student's social bonding to school. British Journal of Sociology of Education, 16, 327 351.
Connell, J. P., Halpern-Felsher, B. L., Clifford, E., Crinchlow, W., & Usinger, P. (1995). Hanging in there: Behavioral, psychological, and contextual factors affecting whether African-American adolescents stay in high school. Journal of Adolescent Research, 10, 41 63
Duperat, C., & Marine, C. (2005). Implicit theories of intelligence, goal orientation, cognitive engagement and achievement: A test of dwecks model with returning to school adult. Contemporary Education Psychology, 30, 43 - 59.
Finn, J. D. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59, 117–142.
Finn, J. D. (1993). School engagement and students at risk. Washington, DC: NationalCenter for Education Statistics.
Fredric's, J. A., Bluefield, P. C., & Paris, A. H. (2004). School engagement: potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74, 59e109.
Goddard, R., Sweetland, S., & Hoy, W. (2000). Academic emphasis of urban elementary schools and student achievement in reading and mathematics: A multilevel Analysis. Educational Administration Quarterly, 36, 683–702.
Gonzalez, R., & Padilla, A. M. (1997). The academic resilience of Mexican American high school students. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 19, 301–317.
Gill, J. K. and Sidhu, H.S. (1988). Intelligence and academic achievement in the children belonging to different socio-economic groups in rural Punjab. Indian Psychological Review, 33 (4): 50-54.
Ghaith, G. M. (2002). the relationship between cooperative learning, perception of social support, and academic achievement. System, 30, 263–273.
Heyneman, S.P., Loxley, W. A. (1983). The effect of primary school quality on academic achievement across 29 high- and low-income countries. American Journal of Sociology 88 (6), 1162–1194.
Jacobsen. (2010). Parental Involvement and Academic Achievement among Children of Immigrants. Unpublished master’s thesis, Department of Sociology Brigham Young University.
Jung-Sook Lee. (2012). the effects of the teacher–student relationship and academic press on Student engagement and academic performance. International Journal of Educational Research 53, 330 – 340.
Klem, A. M., & Connell, J. P. (2004). Relationships matter: Linking teacher support to student engagement and achievement. Journal of School Health, 74, 262–273.
Maria Fall, A. Roberts, G. (2012). High school dropouts: Interactions between social contexts, self-perceptions, school engagement, and student dropouts. Journal of Adolescence 35, 787–798.
Marks, H. M. (2000). Student engagement in instructional activity: patterns in elementary, middle and high school years. American Educational Research Journal, 37, 153e184.
O’Connor, E., & McCartney, K. (2007). Examining teacher–child relationships and achievement as part of an ecological model of development. American Educational Research Journal, 44, 340–369.
Pomerantz, E. M., Moorman, E. A., & Litwack, S. D. (2007). The how, whom, and why of parent's involvement in children s academic lives: More is not always better. Review of Educational Research, 77(3), 373 410.
Rosier. W., Eccles, J. S., & Sameroff, A. J. (1998). Academic and emotional functioning in early adolescence: longitudinal relations, patterns, and prediction by experience in middle school. Development and Psychopathology, 10, 321e352.
Sirin, S.R., &Rogers-Sirin, L. (2004).Exploring school engagement of middle-class African American adolescents. Youth & Society, 35, 323–340.
Sagayadevan1, V. Jeyaraj, S. (2012).The role of emotional engagement in lecturer-student interaction and the impact on academic outcomes of student achievement and learning.Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, Vol. 12, No. 3, pp. 1 – 30
Thompson, G.H., Johnston, J.S. (2006). Variation in the Relationship between No schools Factors and Student Achievement on International Assessments. NationalCenter for Education Statistics, Institute of Education Sciences, NCES, 2006-014.
Tremont‚ L. & Willms‚ J. D., (2010). Cultural capital and its effects on education Outcomes‚ Economics of Education Review. (www.elsevier.com/locate/econedurev).
Wang, M. Eccles, S. (2013). School context, achievement motivation, and academic engagement: A longitudinal study of school engagement using a multidimensional Perspective. Learning and Instruction 28, 12e23
Wang, M. Willett, J. & Eccles, J. S. (2011).The assessment of school engagement: Examining dimensionality and measurement invariance by gender and race/ethnicity. Journal of School Psychology, 49 (2011) 465–480
Wang, M. C., Haertel, G.D., &Walberg, H.J. (1993). Toward a knowledge base for school learning. Review of educational Research, 63, 249-294
Willms, J. D. (2003). Student engagement at school: A sense of belonging and participation: Results from PISA 2000. Paris: Organization for Economic Co-operation and Development (OECD).
Willms, D.J., Somers, M.A. (2001). Family, classroom, and school effects on children’s educational outcomes in Latin America. School Effectiveness and School Improvement, 12 (4), 409–445.
Willms, J. D. (2003). Student engagement at school: A sense of belonging and participation: Results from PISA 2000. Paris: Organization for Economic Co-operation and Development (OECD).
Wentzel, K. R. (2002). Are effective teachers like good parents? Teaching styles and student adjustment in early adolescence. Child Development, 73, 287–301.
Yayan, B., Berberoglu, G.(2004). A re-analysis of the TIMSS 1999 mathematics assessment data of the Turkish students. Studies in Educational Evaluation 30, 87–104.
Yun Mo and Kusum Singh. (2008). Parents Relationships and Involvement Effects on Students School Engagement and Performance. Research in Middle Education. Volume 31, Number 10.pp:1-11.
Zusho, A., pint rich, p. r. (2003). Skill and will: the role of motivation and cognition in the learning of college chemistry. International journal of Science Education. 25, PP. 1081 -1094.