نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‏شناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا

2 - دانشیارگروه روان‏شناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا makhavan@alzahra.ac.ir

چکیده

هدف این پژوهش تعیین عوامل موثر بر رضایت دانش‏آموزان‏ شاخه نظری دوره متوسطه از انتخاب رشته شان بوده است. جامعه پژوهشی شامل تمامی دانش‏آموزان‏ دختر و پسر سال دوم دوره‏ی متوسطه نظری است که در سال تحصیلی 88-89 مشغول به تحصیل بودند. با روش نمونه‏گیری تصادفی خوشه‏ای تعداد 209 نفراز آنان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند که تعداد 14 نفراز آنان به صورت تصادفی در مصاحبه مشارکت کردند. به منظور گردآوری داده‏ها‏ از یک پرسشنامه چهار ارزشی شامل بیست سوال، به همراه مصاحبه استفاده گردید. روائی پرسشنامه توسط سه تن از اساتید تایید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 89/0 تعیین گردید.همچنین در راستای پژوهش دو پرسش و شش فرضیه مطرح گردید. تجزیه و تحلیل داده‏ها‏ با استفاده از روش‏های آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد ویژگی‏های جمعیت شناختی نمونه پژوهش از قبیل معدل سال گذشته آنان و میزان تحصیلات پدر و مادر دانش‏آموزان‏ و آمار استنباطی شامل مجذورکا، آزمون ضرایب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان صورت گرفت. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معناداری میان رضایت دانش‏آموزان‏ و متغیر علاقه شخصی و همبستگی منفی و معناداری میان رضایت دانش‏آموزان‏ و کیفیت خدمات مشاوره‏ای و نحوه انتخاب رشته در سطح خطای کمتر از 01/0 وجود دارد. اما رابطه این متغیر با متغیرنظر والدین در سطح خطای کمتر از 05/0 معنادار نمی باشد. نتایج آزمون مجذورکا نیزنشان داد که بین تناسب رشته تحصیلی با توانائیهای دانش‏آموزان‏ و رضایت آنان از انتخاب رشته‏اشان رابطه معناداری وجود دارد.همچنین نتایج بیانگر وجود ارتباط بین اولویت شغلی آینده و رضایت از انتخاب رشته بوده است. در این پژوهش عوامل موثر بر رضایت از انتخاب رشته به ترتیب، علاقه شخصی، اولویت شغلی آینده و توصیه مشاور بوده و نظر والدین کمترین نقش را داشته است.علاوه بر آن نتایج مجذور کا نشان داد که بین دانش‏آموزان‏ دختر و پسراز لحاظ میزان رضایت از انتخاب رشته خویش تفاوت معناداری وجود ندارد.اما بین دانش‏آموزان‏ رشته‏ها‏ی مختلف نظری از لحاظ میزان رضایت از انتخاب رشته خویش تفاوت معناداراست بدین صورت که بیشترین رضایت را دانش‏آموزان‏ رشته علوم‏انسانی و کمترین رضایت را دانش‏آموزان‏ رشته علوم ریاضی- فیزیک ازانتخاب رشته شان دارند.از یافته‏ها‏ی دیگر این پژوهش رضایت دانش‏آموزان‏ از الزام انتخاب رشته در سال اول دبیرستان بوده است.

کلیدواژه‌ها

اعلایی هره دشت،غلامحسین. (1376) .ارزشیابی ملاک های هدایت تحصیلی نظام جدید متوسطه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
بالی تیرکده،محمدولی. (1374). بررسی عوامل موثردرهدایت تحصیلی-شغلی دانش آموزان نظام جدید آموزش متوسطه برای انتخاب رشته تحصیلی و شغل آینده خویش در شهرستان نوشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه علامه طباطبائی.
پیروز نیا،ایمان. (1378). بررسی تاثیر ارائه اطلاعات تحصیلی- شغلی مکفی برگزینه‏های تحصیلی- شغلی دانش‏آموزان دختر سال سوم علوم انسانی منطقه12. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا.
جمالی،محمدعلی. (1367). بررسی تنگناهای موجود درنظام هدایت تحصیلی دانش‏آموزان تهران در گذر از راهنمایی به دبیرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم.
زندوانیان نایینی،احمد. (1385). مقایسه تطبیقی عملکردتحصیلی فارغ التحصیلان شاخه نظری نظام جدید، کالبدشکافی وضعیت امروز و چشم انداز فردای علوم انسانی دردوره متوسطه و آموزش عالی، چکیده مقالات کنگره ملی علوم انسانی دروضعیت امروز.تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی شورای بررسی متون و کتب اسلامی.
سلیمان نژاد،روح انگیز. (1378). بررسی علل عدم توجه به اولویت‏های پیشنهادی مشاوران به وسیله دانش‏آموزان دختر نظام جدید آموزش متوسطه در آموزش و پرورش شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء.
شریفی،سیروس. (1374). بررسی عوامل موثردرانتخاب رشته تحصیلی وعلایق شغلی در دانش‏آموزان مقطع راهنمایی مدارس شهرستان خرم دره در سال تحصیلی 73-74. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.
شعاع کاظمی، مهرانگیز. (1378). بررسی میزان تاثیر ارائه اطلاعات تحصیلی- شغلی شاخه بهداشتی- درمانی بر گزینه‏های تحصیلی- شغلی دانش‏آموزان دختر دوره پیش دانشگاهی رشته علوم تجربی منطقه 2 آموزش و پرورش شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهراء
صافی،احمد. (1383). راهنمایی تحصیلی در مدارس ایران (راههای موفقیت در تحصیل). تهران: نشرروان.
فرشاد،مجید. (1371). بررسی تاثیر برنامه های راهنمایی و مشاوره در انتخاب رشته های تحصیلی به ویژه رشته‏های فنی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
محمدی احمدآبادی،احمد. (1383). بررسی عوامل سازمانی موثر در هدایت توجه به رشته‏های شاخه نظری از دیدگاه دبیران و دانش آموزان سال دوم متوسطه شهرستان‏های اردکان و میبد در سال تحصیلی 82-83 به منظور فراهم سازی پیشنهادهایی برای اصلاح برنامه های درسی سال اول متوسطه. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم.
محمودی، حسن. (1374). بررسی وضعیت انتخاب رشته تحصیلی توسط دانش‏آموزان پسر مستعد سال اول دبیرستان‏های مشهد ازدیدگاه دانش‏آموزان و مدیران در سال تحصیلی73-74. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.
میرزاده، شجاع. (1379). بررسی علل گرایش دانش آموزان به رشته‏های مختلف شاخه نظری از دیدگاه دیبران و دانش‏آموزان سال دوم آموزش متوسطه شهرستان بندرعباس درسال تحصیلی 78-79. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم.
نظری، حمیده. (1371). بررسی میزان پایداری دانش‏آموزان در رشته‏های انتخابی خود پس از راهنمایی تحصیلی و حرفه‏ای. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
هیبت الهی، سید محمد. (1371). بررسی علل گرایش دانش آموزان دوره متوسطه به رشته‏های مختلف تحصیلی. پایان نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه تربیت معلم.