نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضوهیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر درک مطلب دانشآموزان پسر دوم راهنمایی منطقه 11 آموزش و پرورش شهر تهران صورت گرفته است. از بین 17 مدرسه، سه مدرسه و از هر مدرسه یک کلاس به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی و گروه کنترل قرار گرفتند. آزمون درک مطلب محقق ساخته از دو متن متفاوت برای پیشآزمون و پسآزمون تهیه و اجرا شد. برای دو گروه آزمایشی به مدت 8 جلسه 45 تا 60 دقیقهای آموزش راهبردها انجام گرفت. با آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی فرضیهها مورد آزمون قرار گرفت و نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات افزوده گروههای آزمایشی با میانگین گروه کنترل در سطح 01/0=α تفاوت معنیدار وجود دارد، و میانگین نمرات افزوده گروه آزمایشی آموزش راهبردهای فراشناختی بیشتر از گروه آزمایشی آموزش راهبردهای شناختی بهدست آمد که در سطح 05/0=α تفاوت بین میانگینها معنیدار شده است. پیشنهاد شده است که معلمان، راهبردهای شناختی و فراشناختی را به هنگام تدریس دروس معرفی نمایند.
کلیدواژه‌ها
آدمزاده، فاطمه. (1380). تأثیر آموزش راهبردهای شناختی در اصلاح مشکلات بیان نوشتاری دانش آموزان با ناتوانی یادگیری. پایاننامه کارشناسیارشد. دانشگاه تهران.
استوار، نگار. (1381). مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر بهبود عملکرد در تکالیف علوم. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
بشاورد، سیمین. (1379).تأثیر آموزش راهبردهای شناختی- فراشناختی بر عملکرد حل مسآله ریاضی دانشآموزان عقبمانده ذهنی. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
بلوم، بنجامین س. (1363). ویژگیهای آدمی و یادگیری آموزشگاهی (علیاکبر سیف، مترجم). تهران: مرکز نشر دانشگاهی (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 1982).
پاکدامن ساوجی، آذر. (1379). تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر درک مطلب دانشآموزان با مشکل درک خواندن. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
سیف، علیاکبر. (1380). روانشناسی پرورشی، روانشناسی یادگیری و آموزش (ویراست نو). تهران: آگاه.
سیف، علیاکبر. (1382). اندازهگیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی ( ویرایش سوم). تهران: دوران.
شعارینژاد، علیاکبر. (1380). نگاهی نوبه روانشناسی آموختن یا روانشناسی تغییر رفتار (جلد اول). تهران: چاپ بخش.
صالحی، جواد. (1381). تأثیر دانش فراشناختی و آموزش روش خود پرسشگری هدایت شده بر عملکرد حل مسأله کودکان: یک رویکرد فرایندگرا. پایاننامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
کارشکی، حسین. (1380). تآثیر آموزش راهبردهای شناختی بر عملکرد درک مطلب دانشآموزان. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
کرمی، ابوالفضل. (1381). تدوین ابزار سنجش راهبردهای یادگیری و مطالعه و تعیین رابطه این راهبردها با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان متوسطه تهران. پایاننامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
کله، پی و چان، ال.(1372). روشها و راهبردها در تعلیم و تربیت کودکان استثنایی( فرهاد ماهر، مترجم). تهران: قومس ( تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 1990).
گلاور، جی. ای، رانینگ آر.آر. و پردنینگ آر. اچ. (1377). روانشناسی شناختی برای معلمان (علینقیکمال- خرازی، مترجم).تهران: مرکز نشر دانشگاهی ( تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 1990).
متولی، محمد. (1376). بررسی تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی برخواندن، درک مطلب و سرعت یادگیری دانشآموزان کلاسهای اول دبیرستانی دختران شهرستان فردوس. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
مشهدی میقانی، فریده. (1376). بررسی تأثیر مهارتهای مطالعه بردرک مطلب، سرعت خواندن دانشآموزان دختر مقاطع راهنمایی و متوسطه. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
وست وود، پیتر. (1381) آموزش و پرورش کودکان با نیازهای ویژه. (شاهرخ مکوند حسنی و فرخ شیلاندری، مترجمان). تهران: رشد، (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، بی تا).
یوسفی، فخرالسادات.(1380). بررسی تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر بهبود عملکرد حل مسأله دانشآموزان حساب نارسا. پایاننامه کارشناسیارشد. دانشگاه آزاد اسلامی و احد تهران.
منابع انگلیسی
Alexander, Patricia A., Murphy. Karen & Guan Josephs.(1998). The learning and study strategies of highly able female students in Singapore. Educational psychology. 18,391-408.
Butler.D.&Wine.J.(1995). Promoting strategic learning by postsecondary students with learning disabilities. Journal of learning disabilities. 28,17o-190.
Cross, D.R.& Paris, Scot.(1988). Developmental and instructional analyses and children's metacognition and reading comprehension. Journal of Educational psychology. 80, 131-142.
Flavell, J.H.(1979). Metacognition and cognitive monitoring. A new Area of cognitive-development inquiry. American psychologist. 34,906-911.
Fox, Murk, (1994). Introduction to education psychological perspectives in education. London: Casell Educational limited.
Gage, N.L. & Berliner, D.C.(1998). Educational psychology (sixthed.) U.S.A: Houghton Mifflin, Company.
Ghazi, Ghaith. (2003). Effect of think alouds on litral and Higher-order reading comprehension. Educational Research Quarterly. 26,13-16.
Lambert, Monica A.(2000). Tips for teaching, using cognitive and metacogtinive learning strategies in the classroom. Preventing school failture. 44,81-83.
Lederer, Jeffrey. (2000). Reciprocal teaching of social studies in inclusive elementary classroom. Journal of learning disability. Austin. 33,91-107.
Leffrancois, G.R.(1997). Psychology of teaching. Wadsworth publishing company.
Long, Martyn.(2000). The psycholy of education. London: Routledge falmer.
Pachler, Norbert,& Field, kit.(2001). Learning to teach modern foreign languages in the secondary school. A companion to school experience(2nd, ed). London: Rout ledge farmer.
Palinscar, A.S. and Brown, A.L.(1984). The reciprocal teaching of comprehension- Fostering and comprehention, monitoring activities.Cognition and Instruction. 1,117-175.
Paris, S.G., Lipson, M.Y. and Wixson, K.K. (1983). Becoming a strategic reader. Contemporary educational psychology, 8,293-316.
Paris, S.G. & Jacobs, J.E.(1984). The benefits of informed instruction for children's reading a wareness and comprehension skills. Child Development. 55. 2083-2093.
Protheroe, Nanly.(2202). More learning strategies for deeper student learning. The Educational Cesigest, 68, 25-28.
Slavin, R.E.(1994), Educational psychology: theory and practice. Boston, MA: Allyn and Bacon.
Vaidya, Sheila R.(1999). Metacognitive learning strategies for student with learning disabilities. Education, chuluvista, 120, 180-1910.
Weinstein, C.E. & Hume, L.M.(1998). Study strategies for life long learning. Washington D.c: American psychological association.
Weinstein, C.E. & Mayer, R.E.(1986), Teaching of learning strategies. New York: Mc Millan.
Woolfolk, Anita E. (1995). Educational psychology. (6th ed). U.S.A; Allyn& Bacon Asimon& Chuster company.
)