نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه تکنولوژی آموزشی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران
2 دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
3 هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
تفکر طراحی در آموزش« نوعی مسئله گشایی یادگیرنده محور و خلاق برای پاسخگویی به مسائل مبهم و پیچیده آموزش و طرح مسائل نوآورانه است.» مزایای بهره‌گیری از تفکر طراحی در آموزش و یادگیری موجب نیاز به طراحی و اعتباریابی الگوی طراحی آموزش تفکر طراحی برای تکنولوژیست ها و طراحان آموزشی گردیده که در پژوهش های مورد بررسی به این مهم، پرداخته نشده است، ضرورت پاسخگویی به خلاء پژوهشی موجود، هدف پژوهش حاضر می باشد. برای رسیدن به این هدف، از روش پژوهش آمیخته به صورت اکتشافی متوالی استفاده شد. با روش تحلیل محتوای کیفی، متون تخصصی منتخب از مرور نظام مند در بازه زمانی1980 تا 2021 مستخرج از پایگاههای داخلی و خارجی مرتبط، مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفتند. با شناسایی مؤلفه های تفکر طراحی و عوامل مؤثر در طراحی آموزشی منتج از یافته های پژوهش از سویی و با تناسب رویکردسازنده گرایی اجتماعی در آموزش تفکر طراحی از سوی دیگر، الگویِ پیشنهادی طراحی شد. در بخش کمّی پیشنهادی، مورد اعتبارسنجی قرار گرفت. برای اعتبارسنجی درونی، الگوی پیشنهادی برای قضاوت و اعتبارسنجی به متخصصان تکنولوژی آموزشی ارسال شد. یافته ها و تحلیل داده های حاصل از اجرای پرسشنامه نشان داد که الگوی پیشنهادی از اعتبار درونی مناسب برخوردار است و می تواند برای دانشجویان تکنولوژی آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
ابوالحسنی، زهرا و دهقانی، مرضیه، جوادی پور، محمد، صالحی، کیوان، محمدحسنی، نسرین. (1400). تحلیلی بر الگوهای تفکر طراحی و شناسایی نقش و ابعاد آن: مرور نظاممند. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 20(4)، 4-34.
افضل نیا، محمدرضا. (1393). تکنولوژی یادگیری. تهران: سمت.
پورمحمدی، مرتضی و نعمتی، اعظم. (1395). لباس‌های هوشمند، از حل مسأله تا تولید دانش. فصلنامه رشد فناوری، 12(47)، 66-76.
تابش،یحیی. (1398). تفکر طراحی، خلاقیت و نوآوری برای همه. تهران: فاطمی.
جاناسن، دیوید اچ، و سوزان. ام. لند. (1395). مبانی نظری محیط‌های یادگیری، ترجمه مینا آذرنوش و حسین زنگنه. تهران: نشر آوای نور.
جهانی، جعفر، قادری، مجتبی، محمدی، مهدی، و شفیعی سروستانی، مریم. (1398). طراحی و اعتباریابی مقیاس ارزیابی توانایی تفکر طراحی در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان. فصلنامه آموزش در علوم انتظامی، 6(24)، 211-189.
دلاور، علی. (1389). روش شناسی کیفی. فصلنامه راهبرد، 18(1)، 307-329.
رایسر، رابرت ای، و دمسپی، جان وی. (1400).تکنولوژی و طراحیآموزشی، روندها و مسائل. ترجمه مرتضیکرمی و جواد غلامی، تهران: آییژ.
رئیس دانا، فرخ لقا. (1397). از تکنولوژیآموزشی به تکنولوژی فکر، رشد فناوریآموزشی، ۲.
طلیسچی، غلامحسین، ایزدی، عباسعلی، و عینی فر، علیرضا. (1391). پرورش توانایی طراحی طراحان مبتدی معماری طراحی داربست آزمون یک محیط یادگیری سازنده گرا. هنرهای زیبا معماری و شهرسازی، 17(4)، 17-28.
فردانش، هاشم. (1398). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. چاپ نوزدهم. تهران: سمت.
فردانش، هاشم. (1401). طراحیآموزشی، مبانی، رویکردها وکاربردها. چاپششم. تهران: سمت.
فردانش، هاشم و کرمی، مرتضی. (1387). شناسایی الگویطراحیآموزشی مطلوب برای آموزشهای صنعتی، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 2(8)، 131-106.
فریدی زاد، امیرمسعود. (1395). ابهام زدایی از تفکر طراحی و شاخص‌های آن، مطالعات تطبیقی هنر، 6(11)، 37-25.
فیروزی، زهرا، کرمی، مرتضی، رضوانی، محمود، کارشکی، حسین. (1394). مقایسه اثربخشی مدلهای طراحی آموزشی سازندهگرا (جاناسن) و سیستمی(مریل) در طراحیمحیط‌های یادگیری مسألهمحور در آموزش ضمنخدمت معلمان. نظریه و عمل در برنامه درسی، (6)3، 70-53.
کرمی، مرتضی، فردانش، هاشم، عباس پور، عباس، و معلم، مهناز. (1388). مقایسه اثربخشی الگوهای طراحی آموزشی سیستمی و سازندهگرا در آموزش مدیران. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 2(3)، 30-9.
کیان‌ارثی، منصوره و فرهنگ، مظفر. (1398). مولفه‌های اصلی پرورش تفکرطراحانه در آموزش طراحی معماری. نشریه مرمت و معماری ایران، 9(18)، 18-1.
لاوسون، برایان. (1395). طراحان چه می‌دانند، ترجمه حمید ندیمی، فرهاد شریعت، و فرزانه باقی زاده. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
یایوجه، امراه. (1400). متدولوژی تفکر طراحی. ترجمه سکینه طالبی و ملیحه کوثری. تهران: انتشارات آوای نور.
Abolhasani, Z., Dehghāni, M., Javādipour, M., Sālehi, K., & Mohammadhasani, N. (2021). Analysis of design thinking models and identifying their role and dimensions: A systematic review. Journal of Educational Innovations, 20(4), 7-34. doi: 10.22034/jei.2021.242752.1584 [In Persian]
Aflatoony, L., Wakkary, R., & Neustaedter, C. (2018). Becoming a Design Thinker: Assessing the Learning Process of Students in a Secondary Level Design Thinking Course. International Journal of Art & Design Education, 37(3), 438–453
Afzal Nia, M. R. (2014). Learning Technology, Tehran: Samt. [In Persian]
Arbaugh, J. B. (2000). Virtual classroom characteristics and student satisfaction with internet-based MBA courses. Journal of Management Education, 24(1), 32–54.
Beligatamulla, G. (2021). Design thinking pedagogy: A phenomenographic study of design thinking teaching in the higher education context. thesis, Queensland University of Technology. Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives 4.0
Brown, S. E., Karle, S. T., Kelly, B. (2015). An Evaluation of Applying Blended Practices to Employ Studio-Based Learning in a Large-Enrollment Design Thinking Course. Contemporary Educational Technology, 6(4), 260-280. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1105646.pdf
Delavar, A. (2008) "Qualitative Methodology", Strategy Quarterly, 18(1), 307-329. [In Persian]
Dym, C. L., Eris, O., Frey, D. D., & Leifer, L. J. (2005). Engineering design thinking, teaching, and learning. Journal of Engineering Education, 94, 103– 120. DOI: 10.1002/j.2168-9830.2005.tb00832.x
Fardanesh, H. (1401). Instructional design, basics, approaches and applications. Sixth edition. Tehran: Samt. [In Persian]
Fardanesh, H. (2018). Theoretical foundations of educational technology. 19th edition, Tehran: Samt. [In Persian]
Fardanesh, H., & Karami, M. (2007). Identification of the optimal teaching-design model for industrial education, Curriculum Studies Quarterly, (8)2, 131-106. [In Persian]
Faridizad, A. M. (2015). Disambiguation of design thinking and its indicators, Comparative Art Studies, (11)6, 25-37. [In Persian]
Firuzi, Z; Kerami, M., Rizvani, M., Karsheki, H. (2014). "Comparison of the effectiveness of constructivist (Jonassen) and systemic (Merril) instructional design models in the design of problem-oriented learning environments in in-service teacher training". Theory and practice in curriculum, (6)3, 53-70. [In Persian]
Fuente, J., Carbonell, I., and LaPorte, M. (2019).” Design Thinking as a Framework for Teaching Packaging Innovation," Journal of Applied Packaging Research: 11(1), https://scholarworks.rit.edu/japr/vol11/iss1/4
Green, M. (2020). Design thinking for learning (DT4L) Research evaluation is.vic.edu.au›isv-design-thinking-for-learning-research-evaluation-2020 https://is.vic.edu.au/wp-content/uploads/2020/12/isv-design-thinking-for-learning-research-evaluation-2020.pdf
Hannafin, M.J, Hill, J.R. (2007) Epistemology and the design of learning environment. In: Reiser, RA, Dempsey, JV (Eds) Trends and Issues in Instructional Design and Technology.Columbus, OH:Pearson, 53–61
Henriksena, D., Richardsonb, C. & Mehtab, R. (2017). Design thinking: A creative approach to educational problems of practice Thinking Skills and Creativity. V. 26. 140-153. www.elsevier.com/locate/tsc
Jahani, J., Kadri, M., Mohammadi, M. and Sh. Sarostani, M. (2018). "Design and Validation of Design Thinking Ability Assessment Scale in Farhangian University Students", Journal of Education in Law Enforcement Sciences, (24)6. 211-189. [In Persian]
Jonassen, D. H., and M. Land S. (2015). Theoretical foundations of learning environments, translated by M. Azarnoosh and H. Zanganeh, Tehran: Avai Noor Publishing House. [In Persian]
Jonassen, D.H. (2011). Supporting Problem Solving in PBL. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 5(2). doi.org/10.7771/1541-5015.1256
Karami, M; Fardanesh, H; Abbas Pour A; Moallem, M. (2008). "Comparison of the effectiveness of systematic and constructivist instructional design models in the training of managers". Management and planning in educational systems, (3) 2.30-9. [In Persian]
Kian-Arthi, M. and Farhang, M. (2018) "The main components of cultivating design thinking in teaching architectural design". Journal of restoration and architecture of Iran. (18) 9. 818-1. [In Persian]
Lawson, B, (2015). What designers know, translated by H. Nadimi, F.Shariat, and F. Baghizadeh. Publications of Shahid Beheshti University. [In Persian]
Locase, M. (2017). Design Thinking Your Teaching Infographic. Instructional design infographics. http://www.focus2achieve.com/blog/design-thinking-your-teaching
Naghshbandi, S. (2014). Identifying secondary school teachers’ understandings and implementations of design thinking within a design-based research Approach (T). University of British Columbia. https://open.library.ubc.ca/collections/ubctheses/24/items/1.0074396
Naiman, L. (2019). Design Thinking as a Strategy for Innovation. https:// www.creativityatwork.com/europeanbusinessreview.com/design-thinking-as-a-strategy-for-innovation/
Novak, E. & Mulvey, B. (2020). Enhancing design thinking in instructional technology students. Journal of Computer-Assisted Learning, 1-11. Retrieved from: http://dx.doi.org/10.1111/jcal.12470
Panke, S. (2019). Design Thinking in Education: Perspectives, Opportunities and Challenges. journal Open Education Studies. https://doi.org/10.1515/edu-2019-0022
Pourmohammadi, M. and Nemati, A. (2015). Smart clothes, from problem solving to knowledge generation, Roshd Technology Quarterly, 12 (47). [In Persian]
Rais Dana, F. (2017) "From Educational Technology to Thought Technology", Development of Educational Technology, 2. [In Persian]
Reigeluth, C. Morgan. Carr- C., A. A. (2009). Instructional- Design Theories and Models V.3, Building a Common Knowledge Base, Taylor and Francis, Publishers New York and London.
Reiser, R. A and Dempsey, J. V. (2007). Trends and issues in instructional design and technology (2nd Ed.). New Jersey: Pearson.
Reiser, R. E., Dempsey, J. V. (1400). Technology and instructional design, trends and issues. Translated by Morteza K. and Javad Gh., Tehran: Aeeizh. [In Persian]
Richey, Rita C., Klein, James D. & Tracey Monica W. (2011). The instructional design knowledge base: Theory, research, and practice: Retrieved from: DOI: 10.4324/9780203840986
Scheer, A., Noweski, C., & Meinel, C. (2012). Transforming Constructivist Learning into Action: Design Thinking in education. Design and Technology Education. https://www.researchgate.net/publication /332343908 _Transforming_Constructivist_ Learning_into_ Action_ Design_Thinking_in_ education/ stats
Sharples, M., McAndrew, P., Weller, M., Ferguson, R., FitzGerald, E., Hirst, T., & Whitelock, D. (2014). Innovating pedagogy. Milton Keynes, UK: The Open University
Tabesh, Y. (2018). Design thinking, creativity and innovation for everyone, Tehran: Fatemi Publications. [In Persian]
Taheri, M., Unterholzer, T., Hölzle, K. & Meinel, C. (2016). An educational perspective on design thinking learning outcomes. Was presented at The ISPIM Innovation Forum, Boston, MA, USA on 13-16.ISPIM members at www.ispim.org.
Talischi, Gh., Izadi, A., & Ainifar, A. (2013). Developing the design ability of beginner architectural designers to design a test scaffold of a constructivist learning environment. Fine arts of architecture and urban planning. (4) 17-28.17. [In Persian]
Xiehong, F. & Yingjie, G. (2020). The Impact of Design Thinking Workshop on Students’ Design Thinking Traits. Creative Education Studies, 2020, 8(1), 6-1 Retrieved from: https://doi.org/10.12677/ces.2020.81002
Yayici, A. (1400). Design Thinking methodology. Translated by S. Talebi and M. Kaushari. Tehran: Avai Noor Publishing House (Persian). ISBN-13:978-6058603752. [In persisan]
Zain.I. M. (2017). THE Collaborative Instructional Design System. An Innovative Instructional Design Tool. for 21st Century Learning. Educational Research 5(12). DOI: 10.13189/ujer.2017.051216--
)