نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار روانشناسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.
2 کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
3 دانشیار روانشناسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارزیابی کاربست اثربخشی خانه‌های الکانین بر بهبود آگاهی واج‌شناختی و سیالی خواندن دانش‌آموزان دچار اختلال یادگیری خواندن بود. به همین منظور در یک طرح آزمایشی تک آزمودنی، 5 دانش‌آموز (3 دختر و 2 پسر) پایه سوم دبستان انتخاب شدند. با استفاده آزمون تشخیصی خواندن (شیرازی و نیلی پور، 1384) و آزمون آگاهی واج‌شناختی (دستجردی و سلیمانی، 1384)، سیالی خواندن و آگاهی واج‌شناختی شرکت‌کنندگان قبل از مداخله سنجش شد. سپس در طی 11 جلسه انفرادی، 44 کلمه به شرکت‌کنندگان آموزش داده شد. درنهایت، یک هفته پس از مداخله، دوباره سیالی خواندن و آگاهی واج‌شناختی شرکت‌کنندگان سنجش شد. برای تحلیل داده‌ها، علاوه بر تحلیل دیداری نمودار، از فرمول درصد بهبودی و آزمون آماری ویلکاکسون نیز استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که استفاده از خانه‌های الکانین باعث بهبود آماری معنادار آگاهی واج‌شناختی شده است. همچنین، سیالی خواندن دانش‌آموزان شرکت‌کننده در پژوهش، هم به لحاظ آماری و هم به لحاظ بالینی به‌صورت معناداری بهبود یافته بود. خانه‌های الکانین به‌عنوان یک روش آوایی و چند حسی می‌تواند آگاهی واج‌شناختی و سیالی خواندن دانش‌آموزان دچار اختلال یادگیری خواندن را بهبود ببخشد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
بهراد، بهنام. (1384). فراتحلیل شیوع ناتوانی‌های یادگیری در دانش‌آموزان ابتدایی ایران. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 4، 436-417.
پرهون، کمال، علیزاده، حمید، حسن‌آبادی، حمیدرضا و دستجردی کاظمی، مهدی. (1399). نیمرخ شناختی و زبان‌شناختی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه و مشکل یادگیری. روانشناسی افراد استثنایی، 9 (34)، 1-29.
دستجردی کاظمی، مهدی و سلیمانی، زهرا. (1382). آزمون آگاهی واج‌شناختی. پژوهشکده کودکان استثنایی: سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی کشور.
سلیمانی، زهرا و دستجردی کاظمی، مهدی. (1384). تعیین روایی و اعتبار آزمون آگاهی واج‌شناختی، مجله روانشناسی، 33، 82-100.
شیرازی، طاهره سیما و نیلی پور، رضا. (1384). آزمون تشخیص اختلال خواندن. تهران: انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
عبداله‌زاده رافی و رحیم زاده، مهسا. (1400). تعیین کارآمدترین تکلیف نامیدن خودکار سریع در تمیز دانش‌آموزان با و بدون نارساخوانی فارس زبان. روانشناسی افراد استثنایی، 10 (40)، 133-155.
ناصری، اسماعیل، سهرابی، فرامرز، برجعلی، احمد و فلسفی نژاد، محمدرضا. (1394). اثربخشی طرح‌واره درمانی دووجهی در درمان وابستگی به هروئین همبود با اختلال شخصیت ضداجتماعی. مطالعات روانشناسی بالینی، 18، 75-97.
Abdollahzadeh Rafi, M., & Rahimzadeh, M. (2020). Determine the most effective rapid automatized naming tasks (RAN) for discrimination of Persian language students with and without dyslexia. Psychology of Exceptional Individuals, 10(40), 133-155. https://doi.org/ 10.22054/jpe.2021.51124.2140 [In Persian]
Alber-Morgan, S. R., Joseph, L. M., Kanotz, B., Rouse, C. A., & Sawyer, M. R. (2016). The effects of word box instruction on acquisition, generalization, and maintenance of decoding and spelling skills for first graders. Education and Treatment of Children, 39(1), 21-43.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition. Arlington, VA, American Psychiatric Association.
Behrad, B. (2006). prevalence of learning disabilities in iranian primary students: a meta- analysis. journal of exceptional children (research on exceptional children), 5(4 (18)), 417-436. [In Persian]
Bosch, R., Pagerols, M., Rivas, C., Sixto, L., Bricollé, L., Español-Martín, G., ... & Casas, M. (2022). Neurodevelopmental disorders among Spanish school-age children: prevalence and sociodemographic correlates. Psychological medicine, 52(14), 3062-3072. Https://doi.org/10.1017/S0033291720005115
Dastjerdi Kazemi, M., & Soleimani, Z. (1382). Phonological awareness test. Exceptional Children's Research Institute: Exceptional Education Organization. [In Persian]
Dębska, A., Łuniewska, M., Zubek, J., Chyl, K., Dynak, A., Dzięgiel‐Fivet, G., ... & Grabowska, A. (2022). The cognitive basis of dyslexia in school‐aged children: A multiple case study in a transparent orthography. Developmental Science, 25(2), e13173. https://doi.org/10.1111/desc.13173
Dessemontet, R. S., de Chambrier, A. F., Martinet, C., Meuli, N., & Linder, A. L. (2021). Effects of a phonics-based intervention on the reading skills of students with intellectual disability. Research in Developmental Disabilities, 111, 103883. https://doi.org/ 10.1016/j.ridd.2021.103883
Devault, R., & Joseph, L. M. (2004). Repeated readings combined with word boxes phonics technique increases fluency levels of high school students with severe reading delays. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 49(1), 22-27.https://doi.org/ 10.3200/PSFL.49.1.22-27
Durst, E., & Joseph, L. M. (2016). Helping preschoolers develop phonemic awareness skills using sound boxes. NHSA Dialog, 19(3), 27-41. https://doi.org/ 10.55370/hsdialog.v19i3.605
Ergül, C., Bahap Kudret, Z., Ökcün-Akçamuş, M. Ç., Akoğlu, G., Demir, E., & Kılıç Tülü, B. (2022). How Do Phonological Awareness and Rapid Naming Predict Reading? Findings from a Highly Transparent Orthography. Literacy Research and Instruction, 61(1), 41-60. https://doi.org/ 10.1080/19388071.2021.2008557
Gonzales, A. R. (2019). Improving Phonemic Awareness in First Graders. Degree of Master of Education, Goucher College.
Joseph, L. M. (2000). Using word boxes as a large group phonics approach in a first grade classroom. Reading Horizons, 41(2), 117-126.
Joseph, L. M. (2002). Facilitating word recognition and spelling using word boxes and word sort phonic procedures. School Psychology Review, 31(1), 122-129.https://doi.org/ 10.1080/02796015.2002.12086146
Joseph, L. M. (2018). Effects of word boxes on phoneme segmentation, word identification, and spelling for a sample of children with autism. Child Language Teaching and Therapy, 34(3), 303-317. https://doi.org/10.1177/0265659018805236
Keesey, S., Konrad, M., & Joseph, L. M. (2015). Word boxes improve phonemic awareness, letter–sound correspondences, and spelling skills of at-risk kindergartners. Remedial and Special Education, 36(3), 167-180. https://doi.org/ 10.1177/0741932514543927
Kieffer, M. J., & Christodoulou, J. A. (2020). Automaticity and control: How do executive functions and reading fluency interact in predicting reading comprehension?. Reading Research Quarterly, 55(1), 147-166. https://doi.org/10.1002/rrq.289
Kim, S. K. (2021). Recent update on reading disability (dyslexia) focused on neurobiology. Clinical and Experimental Pediatrics, 10, 497–503. https://doi.org/ 10.3345/cep.2020.01543
Kralova, Z., & Soradova, D. (2021). The Phonics Method in Teaching EFI Pronunciation to Young Learners with Dyslexia. Proceedings of CBU in Social Sciences, 2, 211-217. https://doi.org/10.12955/pss.v2.223
Lakshmi K., Nagamani, D., & Anupama, L. K. (2021). Assessment of specific learning disabilities in school students of Chittoor district: A cross sectional study. European Journal of Molecular & Clinical Medicine, 7(11), 7561-7570.
Mather, N., & Wendling, B. J. (2011). Essentials of dyslexia assessment and intervention. New Jersey:John Wiley & Sons.
Meisinger, E. B., Breazeale, A. M., & Davis, L. H. (2022). Word-and text-level reading difficulties in students with dyslexia. Learning Disability Quarterly, 45(4), 294-305. https://doi.org/10.1177/07319487211037256
Míguez‐Álvarez, C., Cuevas‐Alonso, M., & Saavedra, Á. (2022). Relationships between phonological awareness and reading in Spanish: A meta‐analysis. Language Learning, 72(1), 113-157. https://doi.org/10.1111/lang.12471
Naseri, E., Sohrabi, F., Borjali, A., & Falsafinejad, M. R. (2015). The Effectiveness of Dual Focus Schema Therapy in Treatment ofHeroine Dependency comorbid with Antisocial Personality Disorder. Clinical Psychology Studies, 5(18), 75-97. [In Persian]
Parhoon, K., Alizadeh, H., Hassanabadi, H., & Dastjerdi Kazemi, M. (2019). Cognitive and Linguistic profiles of Students with specific learning disability versus students with learning problem. Psychology of Exceptional Individuals, 9(34), 1-29. https://doi.org/ 10.22054/jpe.2019.36990.1887[In Persian]
Powell, D., & Atkinson, L. (2021). Unraveling the links between rapid automatized naming (RAN), phonological awareness, and reading. Journal of Educational Psychology, 113(4), 706–718. https://doi.org/10.1037/edu0000625
Rahul, D. R., & Ponniah, R. J. (2021). The Modularity of Dyslexia. Pediatrics & Neonatology. 62(3), 240-248. https://doi.org/ 10.1016/j.pedneo.2021.03.001
Ross, K. M., & Joseph, L. M. (2019). Effects of word boxes on improving students’ basic literacy skills: A literature review. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 63(1), 43-51. https://doi.org/10.1080/1045988X.2018.1480006
Ross, K. M., & Joseph, L. M. (2021). Effects of a Word Boxes Electronic App on Improving Letter-Sound Correspondences of Learners of English as an Additional Language. Journal of Applied School Psychology, 37(3), 268-299. https://doi.org/10.1080/15377903.2020.1848953
Rossum, K., & Bosma, J. (2017). Best Practices on Teaching Letter-Sound and Nonsense Word Fluency. in fulfillment of final requirements for the MAED degree, Saint Catherine University, St. Paul, Minnesota.
Shirazi, TS., & Nilipour, Reza. (1384). Reading disorder diagnosis test. Tehran: Publications of University of Welfare and Rehabilitation Sciences. . [In Persian]
Smail, L., Sana, T., Yamina, B., & Rebai, M. (2022). Phonological awareness deficits in children with dyslexia: The impact of working memory as a function of modality of test administration. Reading & Writing Quarterly, 38(2), 184-197. https://doi.org/ 10.1080/10573569.2021.1936712
Snowling, M. J., & Hulme, C. (2011). Evidence‐based interventions for reading and language difficulties: Creating a virtuous circle. British Journal of Educational Psychology, 81(1), 1-23. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.2010.02014.x
Snowling, M. J., & Hulme, C. (2021). Annual Research Review: Reading disorders revisited–the critical importance of oral language. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 62(5), 635-653. https://doi.org/10.1111/jcpp.13324
Soleymani, Z., & Kazemi Dastjerdi, M. (2005). valldi1y and reliabiu1y of the phonological awareness test. journal of psychology, 9(1 (33)), 82-100. [In Persian]
Vadasy, P. F., & Sanders, E. A. (2021). Introducing grapheme-phoneme correspondences (GPCs): exploring rate and complexity in phonics instruction for kindergarteners with limited literacy skills. Reading and Writing, 34(1), 109-138.https://doi.org/ 10.1007/s11145-020-10064-y
van Rijthoven, R., Kleemans, T., Segers, E., & Verhoeven, L. (2021). Response to phonics through spelling intervention in children with dyslexia. Reading & Writing Quarterly, 37(1), 17-31.https://doi.org/10.1080/10573569.2019.1707732
Vaughn, S., Bos, C. S., & Schumm, J. S. (2018). Teaching students who are exceptional, diverse, and at risk in the general education classroom. Pearson Education: New York.
Zhang, W., Zhang, L., Liu, L., & Zhang, S. (2021). Improving Orthographic Awareness and Reading Fluency in Chinese Children with Dyslexia: A Case Study. Reading & Writing Quarterly, 37(1), 1-16. https://doi.org/10.1080/10573569.2019.1707731
)