نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استاد گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 استادیار گروه روان شناسی تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل علی اثر نیاز به شناخت و نیاز به خاتمه بر حافظه کاری با میانجی گری نگرش به یادگیری و تحمل ابهام در دانش آموزان دبیرستانی (دوره دوم) شهر تهران که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند.روش اجرای پژوهش توصیفی و با توجه به بررسی روابط میان متغیرها در قالب مدل علّی تحلیل مسیر، طرح پژوهش همبستگی انتخاب شد. برای این منظور، 385 نفر ) 155دختر و 230پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به پرسشنامه های حافظه کاری (نجاتی1392)، نیاز به شناخت (کاچیوپو 1996)، نیاز به خاتمه (دی بیکر و کراوسون 2008)، نگرش به یادگیری (ایکن 1979) و تحمل ابهام (مک لین 1993) پاسخ دادند. نتایج پژوهش به طور کلی نشان داد که هم نیاز به شناخت و هم نیاز به خاتمه از طریق واسطه گری نگرش به یادگیری و تحمل ابهام بر حافظه کاری دارای اثرغیرمستقیم هستند. یافته ها گویای آن بود که اثر مستقیم نیاز به شناخت بر حافظه کاری معنادار اما اثر مستقیم نیاز به خاتمه بر حافظه کاری معنادار نبود. بعلاوه، اثر مستقیم نیاز به شناخت بر نگرش به یادگیری و تحمل ابهام معنادار بوده اما اثر مستقیم نیاز به خاتمه بر نگرش به یادگیری و تحمل ابهام معنادار نبود. در قسمت نتیجه گیری به طور تفصیلی به بحث در خصوص یافته های حاصله و تبیین آنها پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

بیات شهبازی، فرزانه، ارجمند نیا، علی اکبر و نعمتی، ریحانه. (۱۴۰۰). بررسی اثربخشی مداخله حافظه فعال بر عملکرد حافظه فعال دیداری فضایی کودکان پیش‌دبستانی در معرض خطر مشکلات یادگیری. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، ۸(۶)، 69-82.
حبیبی کلیبر، رامین، بهادری، خسرو و شاهی، جعفر. (1395). نقش توجه انتخابی، اضطراب امتحان و عملکرد شناختی در حافظه کاری دانش آموزان. فصلنامه علمی پژوهشی عصب روانشناسی، 2(3)، (پیاپی 6)، 27-44.
حسینی، فریده سادات و دشتی نژاد، سید بهمن. (1396). بررسی نقش نیاز به شناخت در تحمل ابهام دانشجویان رشته تحصیلی مختلف. فصلنامه مطالعات روانشناسی تربیتی، (26)، 166-146.
جعفری، فاطمه، ارجمندنیا، علی اکبر و رستمی، رضا. (۱۴۰۰). تأثیر برنامه توان بخشی عصب روانشناختی بر حافظه فعال و بازداری پاسخ دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری نوشتن. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، ۲۰(۹۸)، ۲33-۲46.
رادمهر، فرناز و کرمی، جهانگیر. (1398). بررسی نقش تحمل ابهام و شکفتگی در پیش بینی درگیری تحصیلی دانشجویان. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، 15(۵۲)، 216-203.
رستگار، احمد. (1396). ارائه مدل علی روابط نیاز به شناخت و درگیری شناختی با نقش واسطه‌ای اهداف پیشرفت و هیجانات تحصیلی. دو فصلنامه علمی پژوهشی شناخت اجتماعی، 6(11)، 26-9.
رستگار، احمد. (1394). بررسی نقش واسطه اهداف پیشرفت در تأثیر نیاز به خاتمه بر تعلل ورزی تحصیلی. رویکردهای نوین آموزشی، 10، 2(22)، 41-60.
زارع، حسین، رستگار، احمد و قربان جهرمی، رضا. (1393). بررسی ویژگی‌های روان سنجی مقیاس نیاز به خاتمه به عنوان یک گرایش فکری در دانش آموزان دبیرستانی. مجله‌ی روان شناسی مدرسه، 4(1)، 70-87.
سلطانی، اصغر. (1395). اعتباریابی مقیاس نگرش نسبت به علم در بین دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان. پژوهش در برنامه ریزی درسی، 2، 22(49)، 70-83.
سیف، علی اکبر. (1398). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش. نشر دوران.
صیری پور، صدیقه، طالع پسند، سیاوش و رحیمیان بوگر، اسحاق. (۱۴۰۰). مدل اندازه‌گیری حافظه فعال کودکان: آزمون مدل‌های بدلی و هیچ، بدلی و کووان. فصلنامه روانشناسی شناختی، ۹(۴)، 18-34.
عالی پور، کبری، عباسی، محمد و میردریکوند، فضل اله. (1397). تأثیر آموزش راهبردهای وسعت بخشی تفکر بر بهزیستی ذهنی و تحمل ابهام دانش آموزان. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 11(1)، 1-7.
قربان جهرمی، رضا، حجازی، الهه، اژه‌ای، جواد و خدایاری فرد، محمد. (1392). بررسی نقش میانجی اهداف پیشرفت در رابطه بین نیاز به خاتمه و درگیری شناختی: اثربافت تعلل ورزی. دوفصلنامه علمی پژوهشی شناخت اجتماعی، 2(2)، 87-99.
محمد ویردی، امیدعلی، شریفی، مسعود، فتح آبادی، جلیل نجاتی، وحید محمد و ویردی، امین محمد. (1399). ارتباط بین چرخه‌های شبانه روزی و حافظه کاری در دانش آموزان دوره متوسطه. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، 16، 5(7)، 251-264.
نجاتی، وحید و علیپور، فرشید. (1395). ویژگی روانسنجی ابزارهای فراخنای عملکرد، کلمه و ناکلمه و مقایسه آنها در سنجش حافظه کاری کودکان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 10(37)، 88-73.
نجف پور مقدم، پروین و چراغی، زهره. (1397). رابطه میان نیاز به شناخت و رفتار اطلاعاتی مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. فصلنامه مطالعات کتابداری و علم اطلاعات دانشگاه شهید چمران اهواز، 24، 233-255.
References
Ali Ahmed, S., Jabbar Othman, B., Gardi, B., Sabir, B. Y., Burhan Ismael, N., Abdalla Hamza, P., ... & Anwar, G. (2021). International Journal of English Literature and Social Sciences6(3), 072-087.
Baddeley, A. (2010). "Is working memory still working"? European Psychologist. 7(2), 85-97.
Bakalis & Jooiner, T.A. (2014). Participation in tertiary study abroad programs: The role of personality. Int. Journal of Education Manga, 18(5):286-91.
Biraglia, A., Bowen, K. T., Gerrath, M. H., & Musarra, G. (2022). How need for closure and deal proneness shape consumers’ freemium versus premium price choices. Journal of Business Research143, 157-170.
Cazan, A. M., & Indreica, S. E. (2014). Need for cognition and approaches to learning among university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 127, 134-138.
Hill, Benjamin D. Foster, Joshua.D. ChanningSofko, D. Elliott, Emily.M. TalleyShelton. Jill (2016). The interaction of ability and motivation: Average working memory is required for Need for Cognition to positively benefit intelligence and the effect increases with ability. Personality and Individual Differences, 98: 225-228.
Kim, M. (2019). Digital product presentation, information processing, need for cognition and behavioral intent in digital commerce. Journal of Retailing and Consumer Services50, 362-370.
KruglanskiandWebster, D. (1991).Group members’ reactions to opinion deviates and conformists at varying degrees of proximity to decision deadline and of environmental noise. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 212–225.
Kruglanski. & Webster, D. (1996).“Motivated closing of the mind: Seizing and freezing.” Psychological Review, 103, 263-283.
Kukuczka Aneta Czernatowicz,Katarzyna Jaśko, Kossowska Małgorzata (2014). Need for closure and dealing with uncertainty in decision making context: The role of the behavioral inhibition system and working memory capacity. Personality and Individual Differences,70: 126-130.
Lachlan, K. A., Hutter, E., Gilbert, C., & Spence, P. R. (2021). Need for cognition and rumination: Alternate explanations for sex differences in disaster information seeking. Progress in disaster science11, 100180.
Lorenc, E. S., Mallett, R., & Lewis-Peacock, J. A. (2021). Distraction in visual working memory: Resistance is not futile. Trends in cognitive sciences25(3), 228-239.
Minahan & Siedlecki, K. L. (2016). Individual differences in Need for Cognition influence the evaluation of circular scientific explanations. Personality and Individual Differences, 99, 113-117.
Morgenroth, T., Sendén, M. G., Lindqvist, A., Renström, E. A., Ryan, M. K., & Morton, T. A. (2021). Defending the sex/gender binary: The role of gender identification and need for closure. Social Psychological and Personality Science12(5), 731-740.
Nicolas, S., & Agnieszka, W. (2021). The personality of anthropomorphism: How the need for cognition and the need for closure define attitudes and anthropomorphic attributions toward robots. Computers in Human Behavior122, 106841.
Pica, G., Milyavsky, M., Pierro, A., & Kruglanski, A. W. (2021). The epistemic bases of changes of opinion and choices: The joint effects of the need for cognitive closure, ascribed epistemic authority and quality of advice. European Journal of Social Psychology51(4-5), 690-702.
RydellandRosen, E. (2015). Measurement and some correlates of need-cognition. Psychological reports, 19(1), 139-165.
Sanchez, Christopher A.Alley, Zoe M. (2016). Advertising Effectiveness and Attitude Change Vary as a Function of Working Memory Capacity. Cognitive psychology, 30, (6),: 1093-1099
Shukora, N. A.; Tasira, Z.; Van der Meijdenb, H. & Haruna, J. (2014). “A Predictive Model to Evaluate Students’ Cognitive Engagement in Online Learning”. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 116, 4844-4853.
Theodorou, A., Livi, S., Kruglanski, A. W., & Pierro, A. (2022). Motivated team innovation: Impact of need for closure and epistemic authority. Group Processes & Intergroup Relations, 13684302211038055.
Therriault, David J. Redifer, Jenni L. Lee, Christine S. Wang, Ye (2014).On Cognition, Need, and Action: How Working Memory and Need for Cognition Influence Leisure Activities. Applied Cognitive PsychologyVolume 29, Issue 1, 81-90.
Yoon, E., & Lee, J. (2022). Attitudes toward Learning Statistics among Social Work Students: Predictors for Future Professional Use of Statistics. Journal of Teaching in Social Work42(1), 65-81.
Zimmerman, Ian. Redker,   Christopher. Gibson,  Bryan (2011). The role of faith in intuition, need for cognition and method of attitude formation in implicit–explicit brand attitude relationship strength.journal of consumer psychology,Volume21, Issue3, Pages 290-301.