نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد، مشاوره خانواده، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2 استادیار، مشاوره، دانشکده روانشناسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ( نویسنده مسئول)
3 دانشیار، مشاوره، دانشکده روانشناسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر سرسختی روانشناختی و روابط والد _ فرزندی نوجوانان پسر مقطع دوم متوسطه سالِ 1397 بود. روش پژوهش ، از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، نوجوانان پسر مقطع دوم متوسطه شهرستان جعفریه قم بودند. با استفاده از روش نمونه-گیری در دسترس،24 دانش آموز داوطلب که نمرات پایینی در پرسشنامه ها کسب کرده بودند انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برنامه آموزشی در هشت جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا‌شد و گروه گواه، در این مدت، آموزشی را دریافت نکردند. ابزار پژوهش، مقیاس سرسختی روانشناختی اهواز (AHI) و ارزیابی رابطه والد _ فرزند (PCRS) بود. داده‌ها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره، تحلیل شدند. نتایج نشان داد آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد(ACT)، نقش معناداری در افزایش سرسختی روانشناختی نوجوانان دارد. همچنین این برنامه، بر بهبود روابط والد _ فرزندی (پدر) بجز خرده‌مقیاس خشم و بهبود روابط والد _ فرزندی (مادر) ، بجزخرده‌مقیاس تعیین هویت، موٌثر بوده است (p <0/05).
کلیدواژه‌ها
اورکی، محمد؛ جهانی، فاطمه و رحمانیان، مهدیه. (1397). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطافپذیری روانشناختی زنان سالمند. فصلنامه روانشناسی بالینی، 10(1)، 47-56.
بختیارپور، سعید. (1396). رابطه تعارض والد فرزندی و جو عاطفی خانواده با عملکرد تحصیلی در دانشآموزان دوره اول متوسطه شهرستان کارون. فصلنامه روانشناسی اجتماعی، سال دوم، شماره 43، صص 45_53.
برقیایرانی، زیبا؛ زارع، حسین؛ عابدین، مریم. (1394). اثربخشی آموزش اکت بر سرمایه روانشناختی در بیماران مبتلا به سرطان مری. فصلنامه روانشناسی و علوم تربیتی، سال چهارم، شماره 14، صص 113_128.
پاکدامنشبستری، زهرا. (1395). اثربخشی آموزش تقویت سرسختی روانی بر روابط اجتماعی نوجوانان تکوالد. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
تمیمیپور، حمید. (1396). بررسی رابطه شادکامی و کمالگرایی در دانشجویان دختر و پسر موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان. مجله پیشرفتهای نوین در علوم رفتاری، سال دوم، شماره 11، صص 78_84.
حسینخانزاده، عباسعلی؛ طاهر، محبوبه؛ سیدنوری، سیدهزهرا؛ یحییزاده، آیدا؛ عیسیپور؛ مهدی. (1392). رابطه شیوه تعامل والد _ فرزند با میزان اعتیادپذیری . گرایش به جنس مخالف در دانشجویان. فصلنامه اعتیادپژوهی، سال هفتم، شماره 28، صص 59_74.
حسینی، سیما. (1394). بررسی رابطه سبک فرزندپروری و گرایش به رفتارهای پرخطر: مطالعه موردی دانشجویان ساکن خوابگاههای دانشگاه علامه طباطبایی. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
رحمانی، ابراهیم؛ مرادی، آسیه؛ مومنی، خدامراد. (1393). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اضطراب دانشجویان. کنفرانس بینالمللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی، تهران.
زاهدبابلان، عادل؛ قاسمپور، عبدالله و حسنزاده، شهناز (1390). نقش بخشش و سرسختی روانشناختی در پیشبینی امید. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال دوازدهم، شماره 3، صص 12_19.
زرینجویالوار، مریم. (1394). بررسی رابطه سبکهای فرزندپروری با مسئولیتپذیری و رشد اجتماعی دانشآموزان پسر. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته آموزش و پرورش استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
شبانقهرود، هانیه. (1391). بررسی مقایسهای رابطه عزتنفس و سرسختی روانشناختی با خودکارآمدی در دانشآموزان دختر نابینا و عادی مقطع راهنمایی شهر تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
شفی، آزاده. (1390). مقایسهی سرسختی روانشناختی و میزان استرس افراد مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر با افراد سالم. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
شهنیییلاق، منیجه؛ عزیزیمهر، الهه؛ مکتبی، غلامحسین. (1392). رابطهی علی تعارض آشکار و تعارض نهان بین والدین با عملکرد تحصیلی با میانجیگری رابطهی والد فرزند، رفتار ضداجتماعی و افسردگی در دانشآموزان دبیرستانی. فصلنامه مشاوره کاربردی، سال سوم، شماره 2، صص 1_16.
صادقیان، راضیه. (1391). بررسی خودپنداره، سرسختی روانشناختی و انگیزش پیشرفت دانشآموزان پرورشگاهی و غیرپرورشگاهی شهر تهران. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
عظیمی، داریوش. (1395). اثربخشی آموزش سرسختی روانشناختی بر خودکارآمدی تحصیلی و پذیرش اجتماعی دانشآموزان. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
عیسینژاد، امید؛ قاسمی، سیدیوسف؛ خندان، فاطمه. (1396). بررسی ساختار عالمی و پایایی مقیاس تعامل والد_فرزندی در دانشآموزان متوسطه. فصلنامه خانوادهپژوهی، سال سیزدهم، شماره 50، صص 251_272.
کیاروچی،جوزف.(2012).زندانی ذهنت نباش زندگی کن.(ترجمه افسانه شایسته آذر).(1394).تهران:ارجمند.
محمدیانآکردی, ابراهیم؛ باباییکفاکی، هدی و حیدری، شعبان (1393). بررسی رابطه بین سرسختی روانشناختی و راهبردهای مقابله با استرس در دانشجویان. اولین کنفرانس بینالمللی روانشناسی و علوم رفتاری، ، موسسه همایشگران مهر اشراق، مرکز همایشهای دانشگاه تهران، تهران.
مرادیانمینا، فاطمه. (1393). رابطه سبک زندگی و شیوههای فرزندپروری با بایستگی تحصیلی و عوامل انگیزشی (خودکارآمدی، اهداف تسلط و ادراک سودمندی تکلیف) فرزندان دانشآموز آنان در شهر مشهد. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
مرمرچینیا، مژگان؛ ذوقیپایدار، محمدرضا. (1396). اثربخشی آموزش اکت بر امیدواری و شادکامی نوجوانان دختر تحتپوشش بهزیستی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 11(2)، 1_10.
مک کی،متیو.(1948).رهایی از زندان ذهن.(ترجمه ساره حسینی عطار،امید خواجه محمود آبادی).(1396).تهران:آبان.
نورانی، امین. (1395). اثربخشی آموزش مولفههای سرسختی روانشناختی بر تنظیم هیجان و کاهش گرایش دانشآموزان به مواد در دانشآموزان شهرستان راز و جرگلان. پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
نوروزی، محدثه؛ زرگر، فاطمه؛ اکبری، حسین. (1396). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش مشکلات بینفردی و اجتناب تجربهای دانشجویان. مجله تحقیقات علوم رفتاری، سال پانزدهم، شماره 2، صص 168_174.
هادیزادهکفاش، راضیه؛ محمودی، آرمین؛ سلیمی، مینا. (1396). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روانشناختی و رضایت زناشویی. چهارمین کنفرانس بینالمللی نوآوریهای اخیر در روانشناس، مشاوره و علوم رفتاری، تهران.
Changalwa, C. N., Ndurumo, M. M., Barasa, P. L., & Poipoi, M. W. (2012). The relationship between parenting styles & alcohol abuse among college students in Kenya. Greener Journal of Educational Fili, E. (2016). Parenting styles & aggressive behaviour among preschool going children. International Journal of Academic Research & Reflection, 4(2), 1_8.
Edbrooke-Childs, J., Jacob, J., Argent, R., Patalay, P., Deighton, J., & Wolpert, M. (2016). The relationship between child & parent-reported shared decision making & child, parent, & clinician-reported treatment outcome in routinely collected child mental health services data. Clinical Child Psychology Psychiatry, 21(2), 324_338.
Gheaus, A. (2016). Parental enhancement & symmetry of power in the parent–child relationship. Journal of Medical Ethics, 42(6), 397_403.
Helmreich, I., Kunzler, A., Chmitorz, A., König, J., Binder, H., Wessa, M., Lieb, K. (2017). Psychological interventions for resilience enhancement in adults (Protocol). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2(1), 1_15.
Helmreich, I., Kunzler, A., Chmitorz, A., König, J., Binder, H., Wessa, M., Lieb, K. (2017). Psychological interventions for resilience enhancement in adults (Protocol). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2(1), 1_15.
Ibabe, I. (2016). Academic failure & child-to-parent violence: Family protective factors. Frontiers in Psychology, 7(1), 1538_1546.
Joucos, D. G., & Paiva_Pona, Ed. (2018). Acceptance & commitment therapy as a clinical anxiety treatment & performance enhancement program for musicians: Towards an evidence-based practice model within performance psychology. Music & Science Journal, 1(1), 1_17.
Juncos, D. G., Heinrichs, G. A., Towle, P., Duffy, K., Grand, S. M., Morgan, M. C., Kalkus, E. (2017). Acceptance & Commitment Therapy for the Treatment of Music Performance Anxiety: A Pilot Study with Student Vocalists. Frontiers in Psychology, 8(1), 986_992.
Kamtsios, S., & Karagiannopoulou, E. (2016). Validation of a newly developed instrument establishing links between motivation & academic aardiness. Europe's Journal of Psychology, 12(1), 29-48.
Lindo, N. A., Bratton, S. C., & Landreth, G. L. (2016). Child parent relationship therapy: Theory, research & intervention process. In L. A. Reddy, T. M. Files-Hall, & C. E. Schaefer (Eds.), empirically based play interventions for children (pp. 241-261). Washington, DC, US: American Psychological Association.
Lungariani, A. (2015). Parenting styles & their relationship with anxiety in children. PHD thesis, development sciences, University of Rhode Island: Island.
Muñoz-Silva, A., & Lago-Urbano, R. (2016) Child ADHD severity, behaviour problems & parenting styles. Journal of Annals of Psychiatry Mental Health, 4(3): 1066_1069.
Rahul, D. B. (2017). Psychological hardiness among college students. The International Journal of Indian Psychology, 4(3), 80_84.
Sandvik, A. M., Bartone, P. T., Hystad, S. W., Phillips, T. M., Thayer, J. F., & Johnsen, B. H. (2013). Psychological hardiness predicts Neuro immunological responses to stress. Psychology, Health & Medicine, 18(6), 705_713.
Stoppelbein, L., McRae, E., & Greening, L. (2017). A longitudinal study of hardiness as a buffer for posttraumatic stress symptoms in mothers of children with cancer. Clinical Practice in Pediatric Psychology, 5(2), 149_160.
Suzuki, K., Kita, Y., Kagg, M., Takehara, K., Misago, Ch., & Inagaki, M. (2016). The association between children's behaviour & parenting of caregivers: a longitudinal study in japan. Journal of Frontiers in Public Health, 4(17), 1_6.
Swain, J., Hancock, K., Hainsworth, C., & Bowman, J. (2013). Acceptance & commitment therapy in the treatment of anxiety: a systematic review. Clinical Psychology Review, 33(1), 965–978.
Swain, J., Hancock, K., Hainsworth, C., & Bowman, J. (2013). Acceptance & commitment therapy in the treatment of anxiety: a systematic review. Clinical Psychology Review, 33(1), 965–978.
Thomassen, Å. G., Hystad, S. W., Johnsen, B. H., Johnsen, G. E., Laberg, J. C. & Eid, J.. (2015). thecombined influence of hardiness and cohesion on mental health in a military peacekeeping mission:A prospective study. Scandinavian Journal of Psychology, 56(5), 560_566.
Walter, O., & Shenaar-Golan, V. (2017). Effect of the parent–adolescent relationship on adolescent boys’ body image & subjective well-being. American Journal of Men's Health, 11(4), 920_929.
Yazdani, S., & Daryei, G. (2016). Parenting styles & psychological adjustment of gifted & normal adolescent. Journal of Pacific Science Review B: Humanities & Social Sciences, 2(3), 100_105.
Zarling, A., Bannon, S., & Berta, M. (2017). Evaluation of Acceptance & Commitment Therapy for Domestic Violence Offenders. Psychology of Violence. Advance online publication. http://dx.doi.org/10.1037/vio0000097.
Zhong, X., Wu, D., Nie, X., Li, M., Lim, H. A., & Mahendran, R. (2016). Parenting style, resilience, & mental health of community dwelling elderly adults in China. Journal of BMC Geriatric, 16(135), 1_8.
)