نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روان‌شناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه روان‌شناسی کودکان استثنائی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر پایه دهم مدارس دولتی انجام شد. روش این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح گروه کنترل نامعادل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر پایه دهم شهر زنجان در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 771 نفر بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 40 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و سپس به طور تصادفی در 2 گروه (1 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل) تقسیم و جایگزین شدند. آزمودنی‌های هر دو گروه پرسشنامه‌های اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی را در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش به مدت 11 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت مداخله آموزشی هوش اخلاقی قرار گرفتند درحالی‌که در طول این مدت گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای را دریافت نکردند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش-های هوش اخلاقی در افزایش اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان تأثیر داشت (001/0P˂). به‌طورکلی نتیجه این پژوهش نشان داد برای افزایش اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان، استفاده از آموزش هوش اخلاقی مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

اسماعیل، منیره؛ رضاپور، یاسر؛ بهجتی، فاطمه؛ نیازی، شهریار. (1396). اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه قصه‌گویی بر اساس قصه‌های دینی و قرآنی بر هوش اخلاقی و هوش هیجانی. مجله فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، 12(41)، 22-7.
حاتم­زاده، یاسر؛ ایزدی، محمود؛ هاشمی، زهرا. (1394). بررسی همبستگی جهت‌گیری مذهبی، ابعاد شخصیت و خودکارآمدی با سبک‌های مقابله با استرس در دانشجویان کارورز پرستاری. مجله پژوهش پرستاری، 6(22)، 64-53.
حسینی نژاد، سیدمحسن؛ ثناگو، اکرم؛ کلانتری، سهیلا؛ جویباری، لیلا؛ سعیدی، سمیرا. (1395). اخلاق تحصیلی در محیط آموزشی؛ دیدگاه و تجربیات دانشجویان پزشکی. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، 9(22)، 43-34.
دانایی‌فرد، حسن؛ تراب زاده، محمدصادق. (1396). تحلیلی بر انسجام نظریه عدالت در خط‌مشی‌های آموزشی؛ رویکرد ارزیابی نظریه برنامه. مجله اندیشه مدیریت راهبردی، 11(1)، 108-73.
درتاج، فریبرز؛‌ مصائبی، اسداالله؛‌ اسدزاده، حسن. (1388). تأثیر آموزش مدیریت خشم بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی دانش آموزان پسر 15-12 ساله. فصلنامهروانشناسیکاربردی، 3 (12)، 72-62.
رضاپور، یاسر؛ شاهدی، سمیه. (1396). اثربخشی آموزش هوش اخلاقی به شیوه قصه‌گویی بر بهبود حالت‌های خلقی و رفتارهای یادگیری دانش آموزان. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی کاربردی، 2(42)، 194-175.
گل‌پرور، محسن. (1389). بررسی نقش اخلاق تحصیلی، عدالت و بی‌عدالتی آموزشی در رفتارهای مدنی تحصیلی دانشجویان. فصلنامهاندیشه‌هایتازهدرعلومتربیتی، 5(4)، 42-25.
گل‌پرور، محسن. (1394). نقش اخلاق تحصیلی در رابطه عدالت و بی‌عدالتی آموزشی با فریبکاری تحصیلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان.
مهبد، مینا؛ فولادچنگ، محبوبه. (1391). نقش دل‌بستگی به والدین در پیشرفت تحصیلی با واسطه‌گری خودکارآمدی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 6(1)، 102-88.
میرابی، سکینه. (1396). رابطه ویژگی‌های شخصیتی با اعتیاد به اینترنت و خودکارآمدی تحصیلی در بین دانش- آموزان دوره اول متوسطه استان گیلان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
یاسمی نژاد، پریسا. (1393). تأثیرآموزشهوشاخلاقیبرمسئولیت‌پذیری،همدلیهیجانی،اخلاق تحصیلیو بخشودگیبینفردیدانش آموزاندخترپایهسوممقطعمتوسطه. رساله دکتری رشته روان‌شناسی تربیتی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز.
Ansong, D., Eisensmith, S. R., Okumu, M., & Chowa, G. A. (2019). The importance of self-efficacy and educational aspirations for academic achievement in resource-limited countries: Evidence from Ghana. Journal of adolescence70, 13-23.
Bao, Z., Zhang, W., Lai, X., Sun, W., & Wang, Y. (2015). Parental attachment and Chinese adolescents' delinquency: The mediating role of moral disengagement. Journal of adolescence44, 37-47.
Gini, G., Pozzoli, T., & Hymel, S. (2014). Moral disengagement among children and youth: A meta‐analytic review of links to aggressive behavior. Aggressive behavior40(1), 56-68.
Judge, T. A., Jackson, C. L., Shaw, J. C., Scott, B. A., & Rich, B. L. (2007). Self-efficacy and work-related performance: The integral role of individual differences. Journal of applied psychology92(1), 107.
Roick, J., & Ringeisen, T. (2018). Students' math performance in higher education: Examining the role of self-regulated learning and self-efficacy. Learning and Individual Differences65, 148-158.
Sengsavang, S., & Krettenauer, T. (2015). Children's moral self-concept: The role of aggression and parent–child relationships. Merrill-Palmer Quarterly61(2), 213-235.
Smith, T. R., Langenbacher, M., Kudlac, C., & Fera, A. G. (2013). Deviant reactions to the college pressure cooker: A test of general strain theory on undergraduate students in the United States. International Journal of Criminal Justice Sciences8(2).