نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه سنجش و اندازه گیری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران (نویسنده مسئول)

2 دانشجو کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، همدان، ایران

3 دانشجو کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش تبیین و پیش­بینی تقلب تحصیلی در دانشجویان بر اساس متغیر­های تحصیلی شامل رضایت از تحصیل، انگیزش تحصیلی و خودناتوان­سازی تحصیلی است. پژوهش با روش توصیفی همبستگی انجام شد و جامعه آماری آن کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینای همدان به تعداد 12215 نفر بودند. نمونه آماری به حجم 300 نفر انتخاب شد که با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­ای خوشه­ای، با خوشه­بندی جامعه بر اساس دانشکده و سپس طبقه­بندی آن بر اساس جنسیت و انتخاب نمونه به نسبت جنسیت انجام گردید. داده­های مورد نیاز با استفاده از پرسش­نامه­های انگیزش تحصیلی هارتر (1981)، خودناتوان­سازی جونز و رودولت (1982)، رضایت از تحصیل محسنی (1389) و نگرش به تقلب تحصیلی فراست (1392) گردآوری و با استفاده از آزمون رگرسیون چندگانه خطی هم­زمان تحلیل شد. نتایج تحلیل­ها نشان داد که متغیرهای تحصیلی در نظر گرفته شده، به­طور مجموع به میزان 15 درصد گرایش دانشجویان به تقلب تحصیلی را تبیین می­نمایند، علاوه بر این خودناتوان­سازی تحصیلی به­تنهایی می­تواند به میزان 39 درصد و انگیزش تحصیلی به میزان 17 درصد گرایش دانشجویان را به تقلب تحصیلی پیش­بینی کند. بر اساس این یافته­ها می­توان گفت که، افزایش انگیزه تحصیل میزان گرایش به تقلب در دانشجویان را کاهش می­دهد ، نیز هر چه خودناتوان سازی دانشجویان کاهش یابد، احتمال ،گرایش آنان به تقلب تحصیلی نیز کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها

اصغری نوین، سمیه .(1395). رابطه خودمختاری و سبک هویت با رضایت از تحصیل ‌دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم شهر همدان، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.
آهنچیان، محمدرضا؛ حسینی، مجتبی؛ سادات هاشمی، فروزان؛ طاطاری، یونس .(1395). پدیدار شناسی تقلب در امتحانات: تجارب زیسته دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد. پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 2 (22)، 1-24.
برزگر بفرویی، کاظم .(1393). ارتباط عوامل فردی و موقعیتی با تقلب ‌دانش‌آموزان پایه ی پنجم ابتدایی. روان شناسی مدرسه، 15 (3) 6-20.
بنی مهد، بهمن؛ پشمی تبار، نگار .(1393). رابطۀ تقلب تحصیلی و فرصت‌طلبی در میان دانشجویان. اخلاق در علوم و فنّاوری. ۹ (۲)، 1-8.
پروار، سپیده .(۱۳۹۵). پیش بینی تقلب تحصیلی از روی انگیزش درونی و بیرونی ‌دانش‌آموزان دبیرستانی ارومیه، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و علوم انسانی، استانبول، ترکیه.
جوکار، بهرام؛ حق نگهدار، مرجان (1395). رابطه ی هویت اخلاقی با بی صداقتی تحصیلی: بررسی نقش تعدیلی جنسیت. مطالعات آموزش و یادگیری، 8 (2)، 143-162.
حیدری، محمود؛ خداپناهی، محمد کریم؛ دهقانی، محسن .(1388). بررسی ویژگی­های روان سنجی مقیاس خودناتوان سازی، تحقیقات علوم رفتاری، 7 (2)، 97- 106.
خامسان، احمد و امیری، محمد اصغر (۱۳۹۰). بررسی تقلب تحصیلی در میان دانشجویان دختر و پسر. اخلاق در علوم و فناوری، ۶ (۱)، ۵۴-۶۲.
رستمی، فرحناز؛ زرافشانی، کیومرث؛ سعدوندی، مهسا .(1393). بررسی شیوه‌های متداول تقلب در آزمون‌ها در بین دانشجویان و ارائه راهکارهای مدیریت و کنترل آن (مطالعه موردی: دانشجویان پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه). نامه آموزش عالی، 7 (25)، 125-129.
زندوانیان، احمد؛ افشانی، سید علیرضا؛ لبافی منشادی، نجمه (1391). الگوی علّی ساختار هدف کلاس و تقلب: بررسی نقش واسطه ای خودکارآمدی و خودناتوان سازی تحصیلی. تحقیقات و فناوری، دانشگاه یزد، دانشکده علوم انسانی.
ساکی، رضا .(1390). اخلاق در پژوهش‌های آموزشی و مؤلفه‌های آن. اخلاق در علوم و فناوری، 6 (2)، 47-58.
سبزیان، سعیده؛ قدم‌پور، عزت‌اله؛ میردریکوند، فضل‌اله. (2018). تدوین مدل علّی تقلب تحصیلی بر اساس عوامل فردی و بافتی با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تحصیلی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی, 5(3)، 43-66.‎
سواری ، کریم؛ برنا، محمدرضا (1394). رابطه علّی نگرش‌های مذهبی و اهداف پیشرفت با گرایش به تقلب در امتحان از طریق میانجی‌گری عملکرد تحصیلی. پژوهش‌های کاربردی در روانشناسی تربیتی، 2 (2)، 38-29.
شکرکن، حسین؛ نجاریان، بهمن؛ هاشمی شیخ شبانی، سیداسماعیل .(1384). بررسی رابطه برخی پیشایندهای مهم و مربوط با خود ناتوان سازی تحصیلی و رابطه آن با پیامدهای برگزیده در ‌دانش‌آموزان پسر سال اول دبیرستان‌های اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 12 (3)، 77 -100.
علیخواه، فردین؛ بولاغی، مهدی؛ یاقوتی، هدا .(1393). تقلب در امتحان، نگاهی از درون. راهبرد فرهنگ، 27. 161-188.
فراست، مریم .(1392). بررسی نگرش و میزان ارتکاب ‌دانش‌آموزان به تقلب ونقش مولفه­های برنامه درسی اجرا شده بر آن، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی
فراست، مریم؛ مهرام، بهروز؛ امین­خندقی، مقصود .(1396). نگرش و میزان ارتکاب ‌دانش‌آموزان به تقلب و پیش بینی پذیری نگرش ‌دانش‌آموزان به تقلب بر اساس برنامه درسی اجرا شده. مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 7 (17)، 133-155.
فرخی، مرضیه. (1395). پیش بینی تقلب بر اساس مشغولیت تحصیلی و اضطراب امتحان در دانشجویان دانشگاه آزاد همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.
فرید، ابوالفضل. (۱۳۹۵). نقش عوامل انگیزشی جهت‌گیری‌های هدفی شخصی، خودکارآمدی تحصیلی و فشار تحصیلی در تقلب تحصیلی دانشجویان داروسازی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ۹ (۶)، ۴۱۴-۴۲۳.
فیض الله نژاد، اسماعیل. (1393). پیش­بینی تقلب در دانشجویان کارشناسی بر اساس مولفه­های انگیزش تحصیلی و هویت اخلاقی. پایان نامه کارشناسی­ارشد. دانشگاه تبریز
مولوی، زهرا (1390). رابطه کمال‌گرایی منفی و مثبت با خودناتوان‌سازی، اهمال‌کاری آموزشی و عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.
واحدی، شهرام؛ فیض الله نژاد، اسماعیل. (1393). پیش بینی تقلب در دانشجویان کارشناسی بر اساس مؤلفه‌های انگیزش تحصیلی و هویت اخلاقی در دانشگاه تبریز. ، دانشگاه تبریز، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
هاشمی، سیده زهرا؛ خالق خواه، علی؛ رضایی شریف، علی؛ زاهد بابلان، عادل. (1394). بررسی اثربخشی آموزش یادگیری مشارکتی از نوع جیگ ساو بر خودتنظیمی و انگیزش تحصیلی ‌دانش‌آموزان ابتدایی. مطالعات آموزش و یادگیری 7 (2): 154-178.
Anderman, E. M., Griesinger, T., & Westerfield, G. (1998). Motivation and cheating during early adolescence. Journal of Educational Psychology, 90(1), 84-93.
Anderman, E., Koenka, A. (2017). The Relation between Academic Motivation and Cheating. Journal Theory into Practice, 56 (2): 95- 102.
Barlem, J. G., Lunardi, V. L., Ramos, A. M., Silveira, R. S., Barlem, E. L. D., Ernandes, C. M. (2013). Manifestações da síndrome de burnout entre estudantes de graduação em enfermagem. Texto Contexto Enferm, 22 (3): 754-62.
Barzegar K. and KhezriH.)2012(. Predicting academic cheating among the fifth grade students: The role o fself-efficacy and academic self-handicapping. J. Life Sci. Biomed. 2(1): 1-6.
Chen, H. S., Lo, H. S. (2012). Development and psychometric testing of the nursing student satisfaction scale for the associate nursing programs. J Nurs Educ Pract, 2(3): 25-37.
Farid A. (2017(. The Role of Academic Self-Handicapping, Disruptive Behaviors and Perception of Classroom Goal Structure in Academic Cheating of Pharmacy Students. Iranian Journal of Medical Education.; 17 :288-297
Feday, S. W. (2017). Academic Dishonesty in Ethiopian Higher Education and Its Implication for Corruption. Beijing Law Review, (8): 10-20.
Hadjar, I. (2017). The Effect of Religiosity and Perception on Academic Cheating among Muslim Students in Indonesia. Journal of Education and Human Development, 6 (2): 139 147.
Hakan, K., Münire, E., (2014). Academic motivation: Gender, domain and grade differences. Procedia – Social Behav Sci, (143): 708–715.
Harter S, (1980). A model of mastery motivation in children: Individual differences and developmental change, In W. A. Collins, Minnesota Symposium on child psychology (14): 213-225.
Harter S, (1981) .A new self -report scale of intrinsic versus extrinsic orientation in classroom: Motivational and informational components, Developmental Psychology, Vol. 17 (3), 300-312.
Hensley, L., Kirkpatrick, K., Burgoon, J. (2013). Relation of gender, course enrollment, and grades to distinct forms of academic dishonesty. Teaching in Higher Education, (18): 895–907.
Izuchi, M.R.N., Onyekuru, B.U. (2017). Relationships among academic self- concept, academic motivation and academic achievement among college students. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 5 (2): 93-102.
Jaradeen, N., Jaradat, R., Safi, AB., Tarawneh, FA. (2012). Students satisfaction with nursing program. Bahrain Med Bull, 34 (1):1-6.
Jones, E. E., Rhodewalt, F. (1982). Self-Handicapping Scale. Salt Lake City, UT: Department of Psychology. Princeton University and University of Utah, 3 (1).
Jones, L. R. (2011). Academic Integrity & Academic Dishonesty: A Hand book about Cheating & Plagiarism. Revised & Expanded Edition, Melbourne, FL: Florida Institute of Technology.
Kantek F, Kazanci G. (2015). An analysis of the satisfaction levels of nursing and midwifery students in a health college in Turkey. Contemp Nurse, 42 (1): 36-44.
Keҫeci, A., Yerleskesi, K., Oruc¸ D., & Ҫelik, S. (2011). Academic dishonesty among nursing students: A descriptive study, Nursing Ethics, 18 (5): 725–733.
Lei, S. A. (2010). Intrinsic and Extrinsic Motivation: Evaluating Benefits and Drawbacks from College Instructors’ Perspectives. Journal of Instructional Psychology, 37(2), 153-160.
Li, S., Zheng, J. (2017). The effect of academic motivation on students’ English learning achievement in the Schoolbag-based learning environment. Smart Learning Environments, 4 (3): 1-14.
Lovejoy, C. M., Durik, A. M. (2010). Self-handicapping: The interplay between self-set and assigned achievement goals. Motivation and Emotion, 34 (3): 242-252.
Lutovsky, Q. (2010). Understanding the contextual influences on undergraduate student’s decisions about academic cheating. (Unpublished doctoral dissertation). The Pennsylvania State University, University Park, PA.
Muñoz-García, Antonio & José Aviles-Herrera, María. (2014). Effects of academic dishonesty on dimensions of spiritual well-being and satisfaction: a comparative study of secondary school and university students. Assessment & Evaluation in Higher Education. 39 (5): 2-9.
Olafson, L., Schraw, G., Nedelson, L., Nedelson, S., & Kehrwald, N. (2013). Exploring the judgment–action gap: College students and academic dishonesty. Ethics & Behavior, (23): 148–162.
Palmer, D. (2007). What Is the Best Way to Motivate Students in Science? Teaching Science-The Journal of the Australian Science Teachers Association, 53(1), 38-42.
Rajni Dahiya, S. (2015). Academic cheating among students: pressure of parents and teachers. International Journal of Applied Research, 1(10): 793-797.
Rubin, S. (2017). The relationship between academic motivation and parenting styles in multiple socioeconomic status areas. Theses and Dissertations, 24 (12): 1-50.
Schwinger, M. (2013). Structure of academic self-handicapping-Global or domain-specific construct? Learning and Individual Differences, 27, 134–143.
Schwinger, M., Wirthwein, L., Lemmer, G., Steinmayr, R. (2014). Academic Self-Handicapping and Achievement: A Meta-Analysis. Journal of Educational Psychology, 3 (5): 1-20.
Starovoytova, D., Namango, S. (2016). Factors Affecting Cheating-Behavior at Undergraduate-Engineering. Journal of Education and Practice, 7 (31): 66-82.
Stewart, M. A., De George-Walker, L. (2014). Self-handicapping, perfectionism, locus of control and self-efficacy: A path model. Personality and Individual Differences, (66): 160-164.
Tadik, H., Akca, E., Uçak-Azboy, Z. (2017). Perfectionism and self-handicapping behaviors of gifted students: a review of the literature. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 5(2), 85-93.
Tamera, M. B, Eric M.A. (2006). Motivational Perspectives on Student Cheating: Toward an Integrated Model of Academic Dishonesty. Eric Educational Psychologist, 41 (3): 129- 145.
Tas, Y., Tekkaya, C. (2010). Personal and Contextual Factors Associated With Students’ Cheating in Science. The Journal of Experimental Education, 78 (4): 440- 463.
Urdan, T. (2004). Predictors of academic self-handicapping and achievement: Examining achievement goals, classroom goal structures, and culture. Journal of Educational Psychology, 96 (2): 251-264
Williams, K.C., Williams, C. (2011). Five key ingredients for improving student motivation. Research in Higher Education Journal, 3 (2): 1- 22.
Yildirim Y., Kilic, S. P., Akyol, A. D. (2013). Relationship between life satisfaction and quality of life in Turkish nursing school students. Nurs Health Sci, 15 (4):415-22.