نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی رشتۀ تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران ( نویسنده مسئول) Hojatalmasi53@gmail.com

2 دانشیار گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استادممتاز گروه سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی الگوی آموزشی کارورزی بر اساس نظریۀ استاد شاگردی شناختی برای اجرای دوره‌های کارورزی در دانشگاه فرهنگیان است. در این پژوهش از روش آمیخته، از نوع طرح اکتشافی و جامعه آماری شامل متخصصین دانشگاه فرهنگیان و اسناد و منابع مکتوب و الکترونیکی بوده است. نمونه‌ها در بخش کیفی بر اساس نمونه‌گیری هدفمند، تعداد 12 نفر از متخصصین دانشگاه فرهنگیان و منابع مکتوب و الکترونیکی مرتبط انتخاب و در بخش کمی تعداد 30 نفر از متخصصین دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه علامه طباطبائی مشخص شدند. جمع‌آوری داده‌ها در بخش کیفی با استفاده مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل محتوا و در بخش کمی با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته انجام گرفته است. تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه کیفی نیز با استفاده از روش تحلیل محتوای قیاسی و در بخش کمی با استفاده روش‌های آماری توصیفی و استنباطی انجام شد. نتایج پژوهش به شناسایی و انتخاب شش مؤلفۀ اصلی به شرح؛ مدل‌سازی ذهنی، داربست‌زنی، کنش تعاملی، ایجاد موقعیت اندیشه ورزانه، تأمل حرفه‌ای و کشف منجر گردید. همچنین هشت زیرمقوله برای مقولات اصلی استخراج شدند که عبارت‌اند از: شناسایی و تعریف مسئله، طراحی محیط یادگیری، اجرای واحد یادگیری، اشتراک‌گذاری تجارب یادگیری، بازاندیشی، ایده پروری، اصلاح و اجرای واحد یادگیری و گزارش یافته‌ها. برای اجرای الگوی استخراج‌شده بیست‌ویک اقدام اجرایی پیشنهاد شده است. نتایج پژوهش در بخش کمی بیانگر این است که از دیدگاه متخصصان میزان اعتبار الگوی آموزشی کارورزی در سطح بالا و کاملاً مطلوبی قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

احمدی، آمنه. (1394). راهنمای عملی برنامه کارورزی دانشگاه فرهنگیان با رویکرد تربیت‌معلم فکور (1). تهران: دانشگاه فرهنگیان.
اعتمادفر، ایرج .(1392). تأثیر منتورینگ تلفیقی مبتنی بر داربست زنی دانش راهبردی در بهسازی مدیران سطح میانی شرکت ایران‌خودرو دیزل ایران به‌منظور ارائه مدلی مفهومی. رساله دوره دکتری دانشگاه علامه طباطبائی.
امام‌جمعه، محمدرضا و مهرمحمدی محمود. (1385). نقد و بررسی رویکردهای تدریس فکورانه به‌منظور ارائه برنامه درسی تربیت‌معلم فکور، فصلنامه برنامه درسی، 1، 3، 22-30.
تلخابی، محمود و فقیری، محمد. (1393). کارورزی دانشجو معلمان. آموزش نامۀ دانشگاه فرهنگیان، 5، 1-22.
جاناسن، دیوید؛ لند، سوزان (2012). مبانی نظری محیط‌های یادگیری. ترجمۀ مینا آذرنوش و حسین اسکندری، 1392. تهران: انتشارات آوای نور.
دلاور، علی و کوشکی، شیرین. (1392). روش تحقیق آمیخته. تهران: نشر ویرایش.
دلاور، علی. (1382). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
ریچی، ریتا؛ کلاین، جیمز و تریسی، مونیکا. (1391). دانش پایه طراحی آموزشی (نظریه، پژوهش و عمل (ترجمه حسین زنگنه و الهه ولایتی). تهران: انتشارات آوای نور.
سادات حسینیان، فرزانه. (1392). بررسی مهارت‌های حرفه‌ای و عملی مدرسان مراکز تربیت‌معلم از دیدگاه مدیران، مدرسان و دانشجویان. فصلنامه مشاوره شغلی سازمانی، 14، 7، 69-79.
سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. (1390). مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش‌وپرورش.
شعبانی، زهرا. (1379). بررسی تطبیقی برنامه تربیت‌معلم ایران و چند کشور جهان. فصلنامه تعلیم و تربیت، 70، 23، 110-125.
عبدالملکی، یوسف و بدری گرگری، رحیم. (1389). چکیده مقالات دهمین همایش انجمن مطالعات برنامۀ ۀ درسی ایران، دانشگاه شهید رجایی تهران.
فردانش، هاشم. (1382). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارت سمت.
کرس ول، جان دبیلو. (2009). طرح پژوهش رویکردهای کیفی، کمی ترکیبی. (ترجمه علیرضا کیامنش و مریم دانای طوسی، 1392). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبائی.
مک دونالد، ژانت. (2006). راهنمای یادگیری و تدریس تلفیقی: در نظام آموزش حضوری و از راه دور (ترجمه اسماعیل زارعی زوارکی و وحید صالحی،1388). تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
ملایی نژاد، اعظم و ذکاوتی، علی. (1387). بررسی تطبیقی نظام برنامه درسی تربیت‌معلم در کشورهای انگلستان، ژاپن، فرانسه، مالزی و ایران». فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 7 ، 26، 55-70.
ملکی، حسن. (1384). صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمی. تهران؛ انتشارات مدرسه.
مهرمحمدی، محمود. (1379). بازاندیشیفرایندیاددهی- یادگیریوتربیت‌معلم. تهران، انتشارات مدرسه.
Avalos, B. (2011). Teacher professional development in teaching and teacher education over ten years. Teaching and teacher education, 27(1), 10-20.
Bukaliya, R. (2012). The potential benefits and challenges of internship programmes in an ODL institution: A case for the Zimbabwe Open University. International journal on new trends in education and their implications, 3(1), 118-133.
Burn, K., & Mutton, T. (2015). A review of ‘research-informed clinical practice’in Initial Teacher Education. Oxford Review of Education, 41(2), 217-233.
Collins, A., Brown, J. S., & Holum, A. (1991). Cognitive apprenticeship: Making thinking visible. American educator, 15(3), 6-11.
Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of advanced nursing, 62(1), 107-115.
Goulding, C. (2002). Grounded theory: A practical guide for management, business and market researchers. Sage.
Graneheim, U. H., & Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse education today, 24(2), 105-112.
Helgevold, N., Næsheim-Bjørkvik, G., & Østrem, S. (2015). Key focus areas and use of tools in mentoring conversations during internship in initial teacher education. Teaching and Teacher Education, 49, 128-137.
Helgevold, N., Næsheim-Bjørkvik, G., & Østrem, S. (2015). Key focus areas and use of tools in mentoring conversations during internship in initial teacher education. Teaching and Teacher Education, 49, 128-137.
Lesh, R. (1985). Processes, skills, and abilities needed to use mathematics in everyday situations. Education and Urban Society, 17(4), 439-446.
Maynes, N., Mottonen, A. L., & Sharpe, G. (2015). A Comparative examination of teacher candidates’ professional practicum experiences in two program models. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 11(1).
Media 2000. World conference on education multimedia hypermedia and telecommunications. Teacher Education. Oxford Review of Education41(2), 217-233.
Ofcom (2008). Social Networking. A quantitative and qualitative research report intoattitudes, behaviours and use. Ofcom. Office of Communication. UK. http://www. ofcom. org. uk/advice/media_ literacy medlitpub/medlitpubrss/socialnetworking/report. Pd
Owen, H. (2011). The complete guide to mentoring: How to design, implement and evaluate effective mentoring programmes. Kogan Page Publishers.
Schoenfeld, A. H. (1987). What’s all the fuss about metacognition. Cognitive science and mathematics education, 189, 215.
Snyder, K., Farrell, R., & Baker, N. (2000). Online mentoring: A case study involving cognitive apprenticeship and a technology-enabled learning environment. In EdMedia Innovate Learning (pp. 1742-1743). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
Wang, F. K., & Bonk, C. J. (2001). A design framework for electronic cognitive apprenticeship. Journal of Asynchronous Learning Networks, 5(2), 131-151.