نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

4 استاد گروه روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نوسانات الگوی چرخه های روزانه و هفتگی منطق ریاضی دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه یازدهم علوم انسانی شهر خدابنده در سال تحصیلی 1396-1397 به تعداد 167 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 36 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند، مدت دو هفته به صورت چرخشی در دو نوبت صبح (8، 30/9 و 11) و بعد از ظهر (13، 30/14 و 15/16) مورد آزمون قرار گرفتند. برای سنجش نوع تیپ زمانی از پرسش نامه هورن و استبرگ(1976) و سنجش منطق ریاضی از آزمونهای فرم های موازی منطق ریاضی محقق ساخته استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس آمیخته استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بین کارآیی منطق ریاضی دانش آموزان در ساعت های مختلف روز تفاوت معنی داری وجود داشت(001/0 = Pو 215/4 = F). ولی بین کارآیی منطق ریاضی در روزهای مختلف هفته تفاوت معنادار نبود. تفاوت کارآیی منطق ریاضی بین تیپ های زمانی صبحگاهی، میانی و عصر گاهی معنی دار بود(004/0 = Pو 71/2 = F). بین کارآیی منطق ریاضی دانش آموزان بر حسب تیپ های زمانی در ساعات مختلف روز تفاوت معنی دار بود(0005/0 > Pو 028/3 = F). نتایج: با توجه به متفاوت بودن کارآیی منطق ریاضی دانش آموزان از نظر ریتم های شبانه روزی و تفاوتهای فردی از نظر تیپ زمانی ضروری است این نتایج در فرایند یاددهی و یادگیری در محیط های آموزشی مورد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

رهافر، آرش؛ صادقی جوجیلی، میثم؛ صادق‌پور، آتوسا و میرزایی، شهاب. (1392). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه صبحگاهی- شامگاهی (MEQ). فصلنامه روان‌شناسی بالینی و شخصیت، دانشگاه شاهد، 20(8): 122-109.
سعدی پور، اسماعیل و گرامی، فاطمه سادات. (1393). آشنایی با ساعت درونی بدن، تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
شریفی، مسعود. (1377). زمان روان‌شناختی: بررسی تغییرات روزانه و هفتگی کارآمدی توجه و فعالیت‌های ذهنی دانش آموزان مدارس ابتدایی، مجله روانشناسی، سال دوم، شماره 6- 7.
لیاقتدار، محمدجواد و عشریون، وحید. (1389). بررسی الگوی صبحگاهی- شبانگاهی دانشجویان، سرسختی دروس و موفقیت تحصیلی، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 10(5): 1228-1237.
موعودی، محمدامین، مصطفایی، امیر و ابوالفتحی، سارا. (1391). خواب، ساعت سیرکادینی و نوبت کاری، انتشارات شمال پایدار.
 
Baloglu, M., & Kocak, R. (2006). A multivariate investigation of the differences in mathematics anxiety. Personality and Individual Differences, 40(7), 1325-1335.
Blatter, K., & Cajochen, C. (2007). Circadian rhythms in cognitive performance: methodological constraints, protocols, theoretical underpinnings. Physiology & behavior, 90(2-3), 196-208.
Caci, H., Deschaux, O., Adan, A., & Natale, V. (2009). Comparing three morningness scales: age and gender effects, structure and cut-off criteria. Sleep medicine, 10(2), 240-245.
DeYoung, C. G., Hasher, L., Djikic, M., Criger, B., & Peterson, J. B. (2007). Morning people are stable people: Circadian rhythm and the higher-order factors of the Big Five. Personality and Individual differences, 43(2), 267-276.
Escribano, C., Díaz-Morales, J. F., Delgado, P., & Collado, M. J. (2012). Morningness/eveningness and school performance among Spanish adolescents: Further evidence. Learning and Individual Differences, 22(3), 409-413.
Foley, V., Good, D., Nivens, R., & Scott, P. (2011). Alternative Scheduling in the Middle.
Folkard, S. (1990). Circadian performance rhythms: some practical and theoretical implications. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. B, Biological Sciences, 327(1241), 543-553.
Geiger, A., Achermann, P., & Jenni, O. G. (2010). Association between sleep duration and intelligence scores in healthy children. Developmental psychology, 46(4), 949.
Gerstner, J. R., & Yin, J. C. (2010). Circadian rhythms and memory formation. Nature Reviews Neuroscience, 11(8), 577.
Gritton, H. J. (2011). Bi-directional Interactions between Cognition and Circadian Rhythms.
Hakkarainen, A., Holopainen, L., & Savolainen, H. (2013). Mathematical and reading difficulties as predictors of school achievement and transition to secondary education. Scandinavian journal of educational research, 57(5), 488-506.
Horne, J. A., & Östberg, O. (1976). A self-assessment questionnaire to determine morningness-eveningness in human circadian rhythms. International journal of chronobiology.
Indla, Y. R., Aleemuddin, M., Devulapally, Y., Male, Y. R., Reddy, R., Mummadi, R., ... & Varikunta, S. (2016). Chronotype and academic performance of adolescents. National Journal of Physiology, Pharmacy and Pharmacology, 6(5), 464.
Jarraya, S., Jarraya, M., & Souissi, N. (2014). Diurnal variations of cognitive performances in Tunisian children. Biological rhythm research, 45(1), 61-67.
Klein, J. (2004). Planning middle school schedules for improved attention and achievement. Scandinavian Journal of Educational Research, 48(4), 441-450.
Meijer, J. H., & Schwartz, W. J. (2003). In search of the pathways for light-induced pacemaker resetting in the suprachiasmatic nucleus. Journal of biological rhythms, 18(3), 235-249.
Morales, J. F. D., & Barreno, C. E. (2014). Consequences of adolescent's evening preference on school achievement: a review. Anales de psicología, 30(3), 1096-1104.
Natale, V., & Cicogna, P. (2002). Morningness-eveningness dimension: is it really a continuum?. Personality and Individual Differences, 32(5), 809-816.
Natale, V., Alzani, A., & Cicogna, P. (2003). Cognitive efficiency and circadian typologies: a diurnal study. Personality and Individual differences, 35(5), 1089-1105.
Öztürk, E. (2014). The effect of circadian rhythm on elementary students’ reading comprehension. Biological rhythm research, 45(6), 861-868.
Piffer, D., Ponzi, D., Sapienza, P., Zingales, L., & Maestripieri, D. (2014). Morningness–eveningness and intelligence among high-achieving US students: night owls have higher GMAT scores than early morning types in a top-ranked MBA program. Intelligence, 47, 107-112.
Preckel, F., Lipnevich, A. A., Schneider, S., & Roberts, R. D. (2011). Chronotype, cognitive abilities, and academic achievement: A meta-analytic investigation. Learning and Individual Differences, 21(5), 483-492.
Rafael, S. (2005). Influence of Time-of-Day on Mathematical Algorithms. Master of Science in Education: Curriculum and Instruction, Dominican University of California.
Rahafar, A., Maghsudloo, M., Farhangnia, S., Vollmer, C., & Randler, C. (2016). The role of chronotype, gender, test anxiety, and conscientiousness in academic achievement of high school students. Chronobiology international, 33(1), 1-9.
Reyna, V. F., & Brainerd, C. J. (2007). The importance of mathematics in health and human judgment: Numeracy, risk communication, and medical decision making. Learning and Individual Differences, 17(2), 147-159.
Schmidt, C., Collette, F., Cajochen, C., & Peigneux, P. (2007). A time to think: circadian rhythms in human cognition. Cognitive neuropsychology, 24(7), 755-789.
Tella, A. (2017). Teacher variables as predictors of academic achievement of primary school pupils mathematics. International Electronic Journal of Elementary Education, 1(1), 16-33.
Valdez, P., Ramírez, C., & García, A. (2012). Circadian rhythms in cognitive performance: implications for neuropsychological assessment. ChronoPhysiology and Therapy, 2, 81-92.
Valdez, P., Reilly, T., & Waterhouse, J. (2008). Rhythms of mental performance. Mind, Brain, and Education, 2(1), 7-16.
Wahistrom, K. (2002). Changing times: Findings from the first longitudinal study of later high school start times. Nassp Bulletin, 86(633), 3-21.