نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار روانشناسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز

4 دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تعامل تجربه‌های محیط تحصیلی با میانجی‌گری باورهای معرفت شناختی بر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه چمران اهواز بود. روش مطالعه حاضر همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته‌های علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 96-1395بودند، که تعداد کل‌ آن‌ها 368 نفربود.از این تعداد 315 نفر به عنوان نمونه‌ی پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. برای گرد آوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه‌های محیط آموزشی- پژوهشی گراوند(1391)؛ باورهای معرفت‌شناسی شومر(1990) و خودکارآمدی پژوهشی صالحی(1390) استفاده شد.برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار21 ,amos spss 22استفاده شد، نتایج نشان داد که مدل پژوهش با داده‌های گردآوری شده از دانشجویان تحصیلات تکمیلی برازش دارد و باورهای معرفت‌شناسی میانجی رابطه‌ی تجربه‌های محیطی و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان می-باشد. همچنین بین محیط آموزشی – پژوهشی و تمام مؤلفه‌های باورهای معرفت‌شناسی به‌جزء باور سریع بودن یادگیری رابطه‌ی مستقیم وجود داشت، علاوه بر این بین تمام مؤلفه‌های باورهای معرفت‌شناسی به‌جزء باور قطعی بودن دانش با خودکارآمدی پژوهشی رابطه‌ی مستقیم وجود داشت، همچنین بین محیط آموزشی- پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی رابطه‌ی مستقیم وجود داشت. در مجموع باورهای معرفت‌شناسی به عنوان یک میانجی با نفوذ می‌تواند بر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تأثیر گذار باشد، لذا نقش محوری باورهای معرفت‌شناسی باید در کانون توجه مداخلات و برنامه ریزی‌های مرتبط با افزایش خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

برزگر بفرویی، مهدی، رحیمی، مهدی و برزگر بفرویی، کاظم. (1394). رابطه بین باورهای معرفت‌شناختی و خودکارآمدی تحصیلی دانشجو- معلمان. فصلنامه پویش در علوم تربیتی و مشاوره، 1(1)، 44-49.
پارسا، محمد. (1384). روان‌شناسی یادگیری بر بیناد نظریه‌ها، تهران: سمت.
حاجی یخچالی، علیرضا؛ مروتی، ذکر الله؛ و فتحی، فتانه. (1393). رابطه ویژگی‌های شخصیت، باورهای هوش هدف‌های پیشرفت با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان. فصلنامه شخصیت و تفاوت‌های فردی، (4)3، 92-75.
خدابنده اویلی، عباس؛ سبحانی نژاد، مهدی؛ و فرمهینی فراهانی، محسن. (1393). شناسایی و تحلیل باورهای معرفت‌شناختی دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 71، 100-79.
سپهری، صفورا و لطیفیان، مرتضی. (1386). تأثیر باورهای شناخت‌شناسی بر هدف‌های پیشرفت تحصیلی در دانشجویان. مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 13(4)، 385-392.
سیف، دیبا و مزروقی، رحمت‌الله. (1387). رابطه ابعاد باورهای معرفت‌شناختی و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی درس علوم تجربی، ماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه شاهد، (33)15، 16-1.
شجاع‌الدینی شهربابک، افسانه. (1392). رابطه بین باورهای معرفت‌شناختی و خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت ریاضی دانشجویان دختر علوم پایه دانشگاه یزد. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه یزد.
صالحی، منیره. (1390). میزان و عوامل مؤثر بر خودکارآمدی و انگیزش پژوهشی دانشجویان بر اساس نظریه شناختی – اجتماعی بند ورا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
کاظم نژاد ماتک، لیلا؛ محبی، سیامک؛ مرادی، زهرا و صفایی پور، روح اله. (1396). ارزیابی خودکارآمدی پژوهشی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی شاغل به تحصیل دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 11(8)، 76-84.
کمالی زارچ، محمود؛ زارع، حسین؛ و علوی لنگرودی، سمیه السادات. (1392). اثربخشی آموزش تفکر انتقادی بر باورهای معرفت‌شناختی. فصلنامه شناخت اجتماعی، (2)1، 31-14.
گراوند، هوشنگ. (۱۳۹۱). نقش عوامل اجتماعی و محیط آموزشی-پژوهشی دانشگاه بر خودکارآمدی پژوهشی و عملکرد آموزشی-پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
گراوند، هوشنگ؛ کارشکی، حسین و آهنچیان، محمدرضا. (1392). نقش محیط آموزشی- پژوهشی و عوامل اجتماعی دانشگاه در خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی، (8)4، 46-32.
گراوند، هوشنگ؛ کارشکی، حسین و آهنچیان، محمدرضا. (1395). آزمون روابط ساختاری بین خودکارآمدی پژوهشی، عوامل اجتماعی و محیط آموزشی- پژوهشی دانشگاه با عملکرد آموزشی- پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4(15)، 27-48.
مختاری، حیدر؛ داورپناه، محمدرضا و آهنچیان، محمدرضا. (1392). باورهای معرفتی دانشجویان و تأثیر متغیرهای زمینه‌ای بر آن. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره 68، 22-1.
هومن، حیدر علی. (1384). مدل‌یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار لیزرل. انتشارات سمت.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191.
Bard, C. C., Bieschke, K. J., Herbert, J. T., & Eberz, A. B. (2000). Predicting research interest among rehabilitation counseling students and faculty. Rehabilitation Counseling Bulletin, 44(1), 48-55.
Barnard, L., Paton, V. O., & Rose, K. (2007). Perceptions of online course communications and collaboration. Online Submission, 10(4).
Bieschke, K. J., Herbert, J. T., & Bard, C. (1998). Using a social cognitive model to explain research productivity among rehabilitation counselor education faculty. REHABILITATION EDUCATION-NEW YORK-PERGAMON PRESS-, 12, 1-16.
Bråten, I., & Strømsø, H. I. (2005). The relationship between epistemological beliefs, implicit theories of intelligence, and self‐regulated learning among Norwegian postsecondary students. British Journal of Educational Psychology, 75(4), 539-565.
Buehl, M. M., & Alexander, P. A. (2001). Beliefs about academic knowledge. Educational Psychology Review, 13(4), 385-418.
Butler, D. L., & Winne, P. H. (1995). Feedback and self-regulated learning: A theoretical synthesis. Review of educational research, 65(3), 245-281.
Chan, K. W., & Elliott, R. G. (2004). Relational analysis of personal epistemology and conceptions about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 20(8), 817-831.
Chen, J. A., & Pajares, F. (2010). Implicit theories of ability of Grade 6 science students: Relation to epistemological beliefs and academic motivation and achievement in science. Contemporary Educational Psychology, 35(1), 75-87.
Chizhik, E. W., Chizhik, A. W., Close, C., & Gallego, M. (2018). Developing student teachers’ teaching self-efficacy through Shared Mentoring in Learning Environments (SMILE). International Journal of Mentoring and Coaching in Education, 7(1), 35-53.
Deryakulu, D., & Büyüköztürk, Ş. (2002). Epistemolojik İnanç Ölçeği’nin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalişmasi. Eģitim Arastirmalari, 8, 111-125.
Duell, O. K., & Schommer-Aikins, M. (2001). Measures of people's beliefs about knowledge and learning. Educational psychology review, 13(4), 419-449.
Dweck, C. S., & Leggett, E. L. (1988). A social-cognitive approach to motivation and personality. Psychological review, 95(2), 256.
Gelso, C. J., Mallinckrodt, B., & Judge, A. B. (1996). Research training environment, attitudes toward research, and research self-efficacy: The revised Research Training Environment Scale. The Counseling Psychologist, 24(2), 304-322.
Hemmings, B., & Kay, R. (2010). Research self-efficacy, publication output, and early career development. International Journal of Educational Management, 24(7), 562-574.
Hofer, B. K. (2000). Dimensionality and disciplinary differences in personal epistemology. Contemporary educational psychology, 25(4), 378-405.
Hofer, B. K. (2001). Personal epistemology research: Implications for learning and teaching. Educational Psychology Review, 13(4), 353-383.
Hofer, B. K., & Pintrich, P. R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of educational research, 67(1), 88-140.
Jones, R. G. (1968). A factored measure of Ellis' irrational belief system with personality and maladjustment correlates (Doctoral dissertation, Texas Tech University).
Kahn, J. H. (2000). Research Training Environment Changes: Impacts on Research Self-Efficacy and Interest.
Kahn, J. H. (2000). Research Training Environment Changes: Impacts on Research Self-Efficacy and Interest.
Kahn, J. H., & Gelso, C. J. (1997). Factor structure of the Research Training Environment Scale-Revised: Implications for research training in applied psychology. The Counseling Psychologist, 25(1), 22-37.
Kahn, J. H., & Scott, N. A. (1997). Predictors of research productivity and science-related career goals among counseling psychology doctoral students. The Counseling Psychologist, 25(1), 38-67.
Lee, J. C. K., Zhang, Z., Song, H., & Huang, X. (2013). Effects of epistemological and pedagogical beliefs on the instructional practices of teachers: A Chinese perspective. Australian Journal of Teacher Education, 38(12), 8.
Lev, E. L., Kolassa, J., & Bakken, L. L. (2010). Faculty mentors’ and students’ perceptions of students’ research self-efficacy. Nurse Education Today, 30(2), 169-174.
Muis, K. R. (2007). The role of epistemic beliefs in self-regulated learning. Educational Psychologist, 42(3), 173-190.
Mullikin, E. A., Bakken, L. L., & Betz, N. E. (2007). Assessing research self-efficacy in physician-scientists: the clinical research appraisal inventory. Journal of Career Assessment, 15(3), 367-387.
Pamuk, S., Sungur, S., & Oztekin, C. (2017). A multilevel analysis of students’ science achievements in relation to their self-regulation, epistemological beliefs, learning environment perceptions, and teachers’ personal characteristics. International Journal of Science and Mathematics Education, 15(8), 1423-1440.
Peng, H., & Fitzgerald, G. (2006). Relationships between teacher education students’ epistemological beliefs and their learning outcomes in a case-based hypermedia learning environment. Journal of Technology and Teacher Education, 14(2), 255-285.
Phan, H. P. (2009). Examination of time perspective, hope, self-efficacy, and ethnic identity: A structural equation model. In Conference paper for the AARE.
Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior research methods, 40(3), 879-891.
Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of educational psychology, 82(3), 498.
Schommer-Aikins, M. (2002). Epistemological belief system. Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing, 105-118.
Schutz, P. A., Pintrich, P. R., & Young, A. J. Epistemological beliefs, motivation, and student learning 1993 April Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association Atlanta. GA Google Scholar.
Sun, Z., Xie, K., & Anderman, L. H. (2018). The role of self-regulated learning in students' success in flipped undergraduate math courses. The Internet and Higher Education, 36, 41-53.
Taraban, R., & Logue, E. (2012). Academic factors that affect undergraduate research experiences. Journal of educational psychology, 104(2), 499.
Tsai, C. C., & Chuang, S. C. (2005). The correlation between epistemological beliefs and preferences toward Internet‐based learning environments. British Journal of Educational Technology, 36(1), 97-100.
Unrau, Y. A., & Beck, A. R. (2004). Increasing research self-efficacy among students in professional academic programs. Innovative higher education, 28(3), 187-204.
Vaccaro, N. (2009). The relationship between research self-efficacy, perceptions of the research training environment and interest in research in counselor education doctoral students: An ex-post-facto, cross-sectional correlational investigation. University of Central Florida.
Whitmire, E. (2004). The relationship between undergraduates’ epistemological beliefs, reflective judgment, and their information-seeking behavior. Information Processing & Management, 40(1), 97-111.
Zheng, L., Dong, Y., Huang, R., Chang, C. Y., & Bhagat, K. K. (2018). Investigating the interrelationships among conceptions of, approaches to, and self-efficacy in learning science. International Journal of Science Education, 40(2), 139-158.
Zydney, A. L., Bennett, J. S., Shahid, A., & Bauer, K. W. (2002). Impact of undergraduate research experience in engineering. Journal of Engineering Education, 91(2), 151-157.