نویسندگان
1 دکترای روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد
2 دانشیار روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان
3 استادیار روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارائه مدل علّی ادراک از جو آموزشی خلاق و مهارت‌های حل مسئله با انگیزش تحصیلی با نقش واسطهای خودکارآمدی تحصیلی و روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه لرستان به تعداد 1643 نفر بود که از طریق جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 310 نفر تعیین و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامههای جو آموزشی خلاق محبی و همکاران (1392)، حل مسئله هپنر و پترسن (1982)، باورهای خودکارآمدی تحصیلی زاژاکووا و همکاران (2005) و انگیزش تحصیلی ورلند و همکاران(1989) استفاده شد. ماتریس همبستگی، تحلیل مسیر و شاخص‌های نکویی برازش با نرم‌افزار Lisrel 8.5 جهت تحلیل داده‌ها استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که جو آموزشی خلاق بر انگیزش تحصیلی اثر مستقیم و با میانجیگری خودکارامدی اثر غیرمستقیم دارد؛ اما مهارت‌های حل مسئله بر انگیزش تحصیلی اثر مستقیم ندارد ولی با میانجیگری خودکارآمدی اثر غیرمستقیم دارد. نتایج پژوهش از نقش میانجیگری خودکارآمدی در رابطه ساختاری بین جو آموزشی خلاق و مهارت‌های حل مسئله با انگیزش تحصیلی دانشجویان حمایت می‌کند.
کلیدواژه‌ها
احتشامی تبار، اکرم؛ مرادی، علیرضا و شهر آرای، مهرناز. (1385). اثربخشی راهبردی برنامه‌ریزی عصبی – کلامی بر سلامت عمومی و انگیزش تحصیلی. مجلۀ روانشناسی، سال دهم، شماره 1، ص 65-52.
آریان پوران، سعید؛ امیری منش، مرضیه؛ تقوایی، داود و حق‌طلب، طاهره. (1393). رابطۀ ابعاد خودپنداره با انگیزش تحصیلی (خواندن، نوشتن و ریاضی) دانش آموزان ابتدایی دارای ناتوانی‌های یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، دوره 4، شماره 1: 56-72.
اژه‌ای، جواد؛ خضری آذر، هیمن؛ بابایی سنگلجی، محسن و امانی، جواد. (1390). الگوی ساختاری روابط بین حمایت از خودمختاری ادراک‌شده معلم، نیازهای روان‌شناختی اساسی، انگیزش درونی و تلاش. فصلنامه علمی-پژوهش در سلامت روان‌شناختی، سال دوم، 4، 56-47.
مارشال ریو، جان. (1388). انگیزش و هیجان. ترجمه یحیی سید محمدی، چاپ سیزدهم: نشر ویرایش.
خسروی، زهره؛ درویزه، زهرا و رفعتی، مریم. (1377). نقش حالت‌های خلقی بر شیوه ارزیابی دانش آموزان دختر از توانایی مشکل‌گشایی خود. فصلنامه اندیشه و رفتار. 4 (1)، 35-96.
روحی، قنبر و آسایش، حمید. (1391). وضعیت انگیزه تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 3 (12): 152-159.
روحی، قنبر؛ آسایش، حمید؛ بطحایی، سید احمد؛ شعوری بیدگلی، علیرضا؛ تقی بادله، محمد و رحمانی، حسین. (1392). ارتباط خودکارآمدی و انگیزه تحصیلی در بین گروهی از دانشجویان علوم پزشکی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد؛ دورۀ هشتم، شماره 1، شماره پیاپی 9: 45-51.
شکری، امید؛ طولابی، سعید؛ غنایی، زیبا؛ تقوایی نیا، علی؛ کاکابرایی، کیوان و فولادوند، خدیجه. (1390). مطالعه روان‌سنجی پرسشنامه باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مجلۀ مطالعات آموزش و یادگیری، دوره 3، شمارۀ 2: 61-45.
کامکاری، کامبیز؛ کیومرثی، فیروز و شکرزاده، شهره (1389). بررسی اثرات فشاورآورهای تحصیلی بر انگیزش تحصیلی دانشجویان دانشگاههای استان تهران. فصلنامه اندیشههای تازه در علوم تربیتی، سال پنجم، 3، 131 – 111.
محبی، سکینه؛ جعفری ثانی، حسین؛ سعیدی رضوانی، محمود و امین یزدی، امیر. (1392). وضعیت تدریس خلاق از دیدگاه دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 13 (6): 59-68.
محمودی، حسین؛ پازارگادی، مهرنوش و عبادی، عباس. (1388). ارزشیابی تجربه آموزشی اساتید از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی. مجله راهبردهای آموزش، سال دوم، شماره 2، 16-13.
نریمانی، محمد و وحیدی، زهره. (1392). مقایسۀ نارسایی هیجانی، باورهای خودکارآمدی و عزت‌نفس در میان دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. ناتوانی‌های یادگیری، 3 (2): 78-91.
نریمانی، محمد؛ خشنودی نیا، بهنام؛ زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس. (1392). نقش درک حمایت معلم در پیش‌بینی خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری. ناتوانی‌های یادگیری، 3 (1): 110-128.
نریمانی، محمد؛ محمدامینی، زرار، زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس. (1394). مقایسۀ اثربخشی آموزشی راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و حل مسئله بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان اهمال‌کار. مجله روانشناسی مدرسه، دوره 4، شماره 1: 39-51.
نصری، صادق؛ صالح صدق پور، بهرام و چراغیان رادی، منوچهر. (1393). مدل یابی ساختاری رابطۀ خودکارآمدی، فراشناخت با ارزیابی حل مسئلۀ دانش آموزان متوسطه. مجله روانشناسی مدرسه، دوره‌ی 3: شماره 3: 106-121.
واحدی، شهرام؛ اسماعیل پور، خلیل؛ زمان زاده، وحید؛ عطایی زاده، افسانه (1391). نیمرخ های انگیزش تحصیلی دانشجویان پرستاری و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی: رویکرد فرد- محور. فصلنامه افق پرستاری. سال اول، دوره اول، شماره اول، 35-46.
مرادی، مرتضی؛ شاهمرادی، حسین؛ محمودی، معصومه؛ شیبانی، ام البنین (1395). رابطه‌ی علی الگوهای ارتباطی خانواده و جهت‌گیری های دینی با سرزندگی تحصیلی؛ نقش ابعاد خودکارآمدی. فصلنامه روانشناسی تربیتی. سال دوازدهم، شماره چهل و یکم، 91-124.
فرشاد، محمدرضا؛ سلیمی بجستانی، حسین؛ اسماعیلی، کورش؛ حبیبی، یوسف (1394). اثرات مستقیم و غیرمستقیم کیفیت رابطه والدین (پدر و مادر)، انگیزه پیشرفت و انگیزه تحصیلی بر عزت نفس دانش آموزان. فصلنامه روانشناسی تربیتی. سال یازدهم، شماره سی و ششم، 1- 16.
کارشکی، حسین؛ محمدتقی زاده، نسرین؛ میری، صادق (1396). رابطه اسنادهای علی با اضطراب امتحان. نقش میانجی اهداف پیشرفت. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش های علوم شناختی و رفتاری. دوره 7، شماره 1: 16-1.
Olani, A. (2009). Predicting first year university students' academic success. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 7(19).
Aschenbrener, M. S. (2008). Analysis of creative and effective teaching behaviors of university instructors. University of Missouri-Columbia.
Autio, O. (2011). Elements in Students Motivation in Technology Education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29, 1161-1168.
Bieschke, K. J. (2006). Research self-efficacy beliefs and research outcome expectations: Implications for developing scientifically minded psychologists. Journal of Career Assessment, 14(1), 77-91.
Dignath, C., Buettner, G., & Langfeldt, H. P. (2008). How can primary school students learn self-regulated learning strategies most effectively?: A meta-analysis on self-regulation training programmes. Educational Research Review, 3(2), 101-129.
Clarke, N. (2010). Developing emotional intelligence abilities through team‐based learning. Human Resource Development Quarterly, 21(2), 119-138.
D’Zurilla, T. J., Maydeu-Olivares, A., & Gallardo-Pujol, D. (2011). Predicting social problem solving using personality traits. Personality and individual Differences, 50(2), 142-147.
Dău-Gaşpar, O. (2011). The Teacher’s Creative Attitudes–An Influence Factor Of The Students’ Creative Attitudes. In International Conference “The Future of Education,” Florence, Italy. Retrieved from http://www. pixel-online. net/ edu_future/ common/ download/ Paper_pdf/ ITL53-Gaspar. pdf.
Malherbe, D. G., Steel, H. R., & Theron, W. H. (2003). The contribution of self-efficacy and outcome expectations in the prediction of exercise adherence. South African Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation, 25(1), 71-82.
Ekvall, G. (1996). Organizational climate for creativity and innovation. European journal of work and organizational psychology, 5(1), 105-123.
Ekvall G. (1999). Creative Climate. In Mark A. Runco, & Steven R. Pritzker (Eds.),Encyclopedia of creativity,Vol New York: Academic Press; 1999: 403-413.
Garn, A. C., Matthews, M. S., & Jolly, J. L. (2010). Parental influences on the academic motivation of gifted students: A self-determination theory perspective. Gifted Child Quarterly, 54(4), 263-272.
Good L, Brophy E. (2000). Looking into classrooms. 8th Ed. NewY ork: Longman.
Gore Jr, P. A. (2006). Academic self-efficacy as a predictor of college outcomes: Two incremental validity studies. Journal of career assessment, 14(1), 92-115.
Odaci, H. (2011). Academic self-efficacy and academic procrastination as predictors of problematic internet use in university students. Computers & Education, 57(1), 1109-1113.
Hemmings, B., & Kay, R. (2010). Research self-efficacy, publication output, and early career development. International Journal of Educational Management, 24(7), 562-574.
Hungi, S. K., & Changeiywo, J. M. (2009). Influence Of Creativity Teaching Strategy On Students’ Performance And Motivation In The Topic “Energy” In Secondary School Physics In Nakuru District, Kenya. Journal of Technology and Education in Nigeria, 14(1-2).
Kerka, S. (1999). Creativity in adulthood (pp. 1-2). ERIC Clearinghouse on Adult, Career, and Vocational Education, Center on Education and Training for Employment, College of Education, the Ohio State University.
Keating, D. P. (1980). Four faces of creativity: The continuing plight of the intellectually underserved. Gifted Child Quarterly, 24(2), 56-61.
Lev, S., & Koslowsky, M. (2009). Moderating the collective and self-efficacy relationship. Journal of Educational administration, 47(4), 452-462.
Bong, M. (2004). Academic motivation in self-efficacy, task value, achievement goal orientations, and attributional beliefs. The Journal of Educational Research, 97(6), 287-298.
Pajares, F. (2003). Self-efficacy beliefs, motivation, and achievement in writing: A review of the literature. Reading &Writing Quarterly, 19(2), 139-158.
Pajares, F. (1997). Current directions in self-efficacy research. Advances in motivation and achievement, 10(149), 1-49.
Perry, J. C., DeWine, D. B., Duffy, R. D., & Vance, K. S. (2007). The academic self-efficacy of urban youth: A mixed-methods study of a school-to-work program. Journal of Career Development, 34(2), 103-126.
Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of educational psychology, 82(1), 33.
Schunk, D, H (1991). self-efficacy and academic motivation, Journal Educational Psychologist,Volume.26.Issue 384.jun.pp:207-231.
Seyler, D. L., Holton III, E. F., Bates, R. A., Burnett, M. F., & Carvalho, M. A. (1998). Factors affecting motivation to transfer training. International Journal of Training and development, 2(1), 16-16.
Solberg, V. S., Hale, J. B., Villarreal, P., & Kavanagh, J. (1993). Development of the College Stress Inventory for Use with Hispanic Populations: A Confinnatory Analytic Approach. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 15(4), 490-497.
Tanjitanont, P. (2011). "Using synectic technique for developing creative English writing proficiency". 1st Symposium on Hands-on Research and Development, Chiang Mai, Thailand.
Taylor, P. C., Fraser, B. J., & Fisher, D. L. (1997). Monitoring constructivist classroom learning environments. International journal of educational research, 27(4), 293-302.
Tella, A. (2007). The Impact of Motivation on Student's Academic Achievement and Learning Outcomes in Mathematics among Secondary School Students in Nigeria. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(2).
Torrance, E. P (1990). The manifesto: A guide to developng a creativecareer. Westport, CT: Ablex.
Urdan, T., & Schoenfelder, E. (2006). Classroom effects on student motivation: Goal structures, social relationships, and competence beliefs. Journal of School Psychology, 44(5), 331-349.
Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., Blais, M. R., Briere, N. M., Senecal, C., & Vallieres, E. F. (1992). The Academic Motivation Scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational and psychological measurement, 52(4), 1003-1017.
van Dinther, M., Dochy, F., & Segers, M. (2011). Factors affecting students’ self-efficacy in higher education. Educational research review, 6(2), 95-108.
Zajacova, A., Lynch, S. M., & Espenshade, T. J. (2005). Self-efficacy, stress, and academic success in college. Research in higher education, 46(6), 677-706.
Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary educational psychology, 25(1), 82-91.
)