نویسندگان

1 روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

2 مدیر گروه روانشناسی تربیتی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی

3 استاد علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران

4 دنشگاه علامه طباطبایی

5 دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

راه­حلِ مشکلاتِ تعلیم و تربیت کنونی، نیازمند رویکردی پیچیده­تر وآگاهانه است که بخشی مهم به­وسیله­ی علمِ مغز، ذهن و تعلیم و تربیت (یادگیری سازگار با مغز) ارائه شده است. یادگیریِ سازگار با مغز بر چگونگی یادگیری طبیعی مغز تأکید دارد و به دنبال تغییرِ چارچوب، بر اساس ساختار و کارکردِ واقعی مغز انسان برای ایجادِ آموزش مؤثر است. هدف اصلی پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی یادگیری سازگار با مغز بر مولفه­های برنامه­ریزی و حل­مسألۀ کارکردهای اجرایی دانش­آموزان پایه چهارم دبستانی بود. این پژوهش با طرحِ گروه کنترلِ نابرابر، از طرح­های نیمه­آزمایشی انجام گرفت. جامعه آماری شامل کلیه­ی دانش­آموزان دبستانی پسرانه غیر­دولتی مدارس سلام در شهر تهران ( 7 مدرسه) در سال تحصیلی 95-94 بود و نمونه­ی هدفمند به تعداد 38دانش­آموز پایه چهارم از دو مدرسه سلام منطقه 5 تهران انتخاب شد. 50 ساعت آموزش سازگار با مغز برای معلم گروه آزمایش و 3 ماه آموزش دانش­آموزان بر اساس طرح درس­های سازگار با مغز برای دروس ریاضی، فارسی و علوم اجرا شد. با استفاده از ابزار آزمون­ برج لندن، داده­های پیش­آزمون و پس­آزمون جمع­آوری شد و با استفاده از آزمون­های تحلیل کوواریانس یک راهه و چند راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که یادگیری سازگار با مغز بر افزایش مؤلفه­های برنامه­ریزی و حل­مسألۀ کارکردهای اجرایی مؤثر بوده است (416/0= اندازه اثر، 01/0>P، 94/24=F). این یافته‏ها، یادگیری و آموزش هوشمندانه و آگاهانه با توجه به مؤلفه‏ها و اصول یادگیری سازگار با مغز را بر توانایی برنامه‏ریزی و حل‏مسأله تأکید می‏کند.

کلیدواژه‌ها

جنسن، اریک. (2008). یادگیری مغزمحور، پارادایم جدید آموزش، ترجمه سمیه سیفی و نرجس نصرتی (1389). تهران: رشد فرهنگ.
خدادادی، مجتبی؛ مشهدی، علی و امانی، حسین. (1393). نرم­افزار برج لندن. تهران: موسسه تحقیقات علوم رفتاری – شناختی سینا.
سیفی، سمیه. (1387). بررسی تأثیر آموزش یادگیری مغزمحور بر درک مطلب و سرعت یادگیری دانش­آموزان پایه سوم ابتدایی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. گروه روانشناسی تربیتی
نوری، علی. (1390). تدوین چارچوب مفهومی برنامه درسی سازگار با مغز. رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده علوم انسانی. گروه برنامه­ریزی درسی.
Akyurek, E., & Afacan, O. (2013). Effects of Brain-Based Learning Approach on Students' Motivation and Attitudes Levels in Science Class. Online Submission, 3(1), 104-119.
Awolola, S. A. (2011). Cypriot Journal of Educational Sciences. Sciences2, 91-106.
Baldensperger, D. P. (2014). An investigation of the impact of brain/mind learning on creativity (Doctoral dissertation, Walden University).
Best, J. R., Miller, P. H., & Jones, L. L. (2009). Executive functions after age 5: Changes and correlates. Developmental review, 29(3), 180-200.
Bokhari, M. A. (2011). EFFECTIVENESS OF BRAIN-BASED LEARNING THEORY AT SECONDARY LEVEL. International Journal of Academic Research, 3(4).
Caine, R. N. (2009). 12 Brain/mind learning principles in action: Developing executive functions of the human brain. Corwin Press.
Duman, B. (2010). The Effects of Brain-Based Learning on the Academic Achievement of Students with Different Learning Styles. Educational Sciences: Theory and Practice, 10(4), 2077-2103.
García-Madruga, J. A., Vila, J. O., Gómez-Veiga, I., Duque, G., & Elosúa, M. R. (2014). Executive processes, reading comprehension and academic achievement in 3th grade primary students. Learning and individual differences, 35, 41-48.
Georgiou, G. K., & Das, J. P. (2016). What component of executive functions contributes to normal and impaired reading comprehension in young adults?. Research in developmental disabilities, 49, 118-128.
Haghighi, M. (2013). The Effect of Brain-Based Learning on Iranian EFL Learners’ Achievement and Retention. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 70, 508-516.
Hanson, L. K., Atance, C. M., & Paluck, S. W. (2014). Is thinking about the future related to theory of mind and executive function? Not in preschoolers. Journal of experimental child psychology, 128, 120-137.
Kiedinger, R. S. (2011). Brain-based Learning and its Effects on Student Outcome In Elementary Aged Students Graduate Degree/Major: MS Education Research Adviser: Karen Zimmerman, Ph. D (Doctoral dissertation, University of Wisconsin-Stout).
Lago, L., & Seepho, S. (2012). Brain-compatible activities for ESL vocabulary learning and retention. International Journal of Scientific and Research Publications, 2(1), 1-6.
Larrison, A. L. (2013). Mind, brain and education as a framework for curricular reform.
Nayfeld, I., Fuccillo, J., & Greenfield, D. B. (2013). Executive functions in early learning: Extending the relationship between executive functions and school readiness to science. Learning and Individual Differences, 26, 81-88.
Ropovik, I. (2014). Do executive functions predict the ability to learn problem-solving principles?. Intelligence, 44, 64-74.
Saleh, S. (2012). Dealing with the Problem of the Differences in Students’ Learning Styles in Physics Education via the Brain Based Teaching Approach. International Review of Contemporary Learning Research, 1(1), 47-56.
Shallice, T. (1982). Specific impairments of planning. Philosophical Transactions of the Royal Society of London B: Biological Sciences, 298(1089), 199-209.
Tokuhama-Espinosa, T. (2015). The new science of teaching and learning: Using the best of mind, brain, and education science in the classroom. Teachers College Press.
Van der Niet, A. G., Hartman, E., Smith, J., & Visscher, C. (2014). Modeling relationships between physical fitness, executive functioning, and academic achievement in primary school children. Psychology of sport and exercise, 15(4), 319-325.