نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس روانشناسی دانشگاه پیام نور

2 استادیار بهداشت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان

3 کارشناس ارشد مدیریت دانشگاه پیام نور

چکیده

مفاهیم خودپنداره و انگیزه پیشرفت جزء موضوعات اساسی در روانشناسی و نظام آموزشی می‌باشند. خودپنداره یکی از جنبه‌های مهم شخصیتی هر فرد و انگیزش یکی از عوامل اصلی دخیل در جریان فرآیند یاددهی –یادگیری است؛ بنابراین ضروری است که دنبال برنامه‌هایی باشیم تا بتوان از آن طریق در بالا بردن خودپنداره و انگیزه پیشرفت آنان تلاش نمود. این پژوهش در نظر دارد تا به بررسی تأثیر آموزش زبان انگلیسی به‌عنوان یک زبان خارجه بر خودپنداره و انگیزش پیشرفت زبان آموزان بپردازد. برای این تحقیق در یک بررسی آزمایشی، از میان 280 دانش‌آموز و دانشجوی 30-15 ساله شهرستان املش با استفاده از آزمون‌های خودپنداره راجرز و انگیزه پیشرفت هرمنس، 160 نفر نمرات پایینی کسب کردند که از میان این افراد 30 نفر به تصادف انتخاب و به دو گروه 15 نفری شامل گروه آزمایش و گروه کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 63 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت آموزش زبان انگلیسی قرار گرفتند. سپس برای هر دو گروه مجدداً پس‌آزمون اجرا شد. پس از تحلیل داده‌ها به کمک آزمون‌های آماری t و تحلیل کوواریانس یافته‌ها حاکی از این بود که در مرحله پس‌آزمون در دو گروه از نظر متغیرهای خودپنداره و انگیزه پیشرفت (05/0>p) تفاوت معناداری دارد. به‌عبارت‌دیگر در گروه آزمایش، خودپنداره بهبود و انگیزش پیشرفت آن‌ها افزایش معناداری پیدا کرد. نتایج نشان داد که آموزش زبان انگلیسی به‌عنوان یک زبان خارجه می‌تواند بر بهبود خودپنداره و افزایش انگیزه پیشرفت افراد مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

استیپک، دیبورا. (1380). انگیزش برای یادگیری، ترجمه حسن رمضان زاده. مشهد: دنیای پژوهش. سال انتشار اثر به زبان اصلی (1995)
اسدزاده، حسن. محمودی راد، سارا و فرخی، نورعلی. (1387). مقایسه اثربخشی تدریس مبتنی بر نظریه طرح واره و روش سنتی در درس زبان انگلیسی سال اول دبیرستان. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، دوره 4، شماره 12، تابستان 1387، صص 39-22.
بهرام، عباس و شفیع‌زاده، محسن. (1383). تعیین اعتبار و پایایی پرسشنامه خودپنداره و بررسی عوامل مؤثر بر آن در دانش­آموزان مقاطع تحصیلی شهر تهران، شورای پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری.
تقی زاده، محمد احسان. (1379). باد بی‌آرام نوجوانی. اصفهان: یکتا.
حسن‌زاده، رمضان و حسینی، سید حمزه. (1384). ارتباط بین خودپنداره کلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان، دانش و پژوهش در روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)- شماره 24.
شعاری نژاد، علی‌اکبر. (1383). روانشناسی رشد. تهران: اطلاعات.
شیخ‌الاسلامی، راضیه و لطیفیان، مرتضی. (1381). بررسی رابطه ابعاد خودپنداره با سلامت عمومی و مؤلفه‌های آن در دانشجویان دانشگاه شیراز، مجله تازه‌های علوم شناختی، سال 4، شماره 1.
علی­نژاد، مریم. (1389). رابطه بین خودپنداره و پیشرفت تحصیلی دانشجویان زبان انگلیسی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
فرشاد، محمدرضا. سلیمی بجستانی، حسین. اسماعیلی، کوروش و حبیبی، یوسف. اثرات مستقیم و غیرمستقیم کیفیت رابطه والدین (پدر و مادر)، انگیزه پیشرفت و انگیزه تحصیلی بر عزت نفس دانش آموزان. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، دوره 11، شماره 36، تابستان 1394، صص 16-1.
کاوسیان، جواد و کدیور، پروین. (1384). نقش برخی عوامل خانوادگی در خودپنداره دانش­آموزان دبیرستانی. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 19.
لاند، نیک. (1389). زبان و اندیشه، ترجمه حبیب‌الله قاسم‌زاده .تهران: ارجمند. سال انتشار اثر به زبان اصلی (1956)
نجار پور استادی، سعید. (1387). رابطه جو خانوادگی، خودپنداره، عزت‌نفس و پایگاه اقتصادی اجتماعی بر شکل‌گیری هویت جوانان. اندیشه و رفتار، دوره سوم، شماره 9. صص 58-49.
معطری، مرضیه. سلطانی، علی. موسوی نسب، مسعود و آیت اللهی، علی رضا. (1384). تأثیر آموزش حل مسأله بر خودپنداری دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه (س) شیراز. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، پائیز و زمستان 1384؛ 5(2): 147تا155.
نویدی، احمد. (1382). بررسی سهم مشترک و اختصاصی متغیرهای عملکرد تحصیلی قبلی، خودپنداره تحصیلی و هوش عمومی در پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 76.
هرمنس. (1376). پرسشنامه انگیزه پیشرفت. ترجمه ابوالفضل کرمی. تهران، مرکز نشر روانسنجی. سال انتشار اثر به زبان اصلی (1997)
هومن، حیدرعلی و عسگری، علی. (1379). تهیه و استاندارد کردن آزمون انگیزه پیشرفت. فصلنامه پژوهش‌های روان‌شناختی، 11، 32-9.
Banya, Kingsleg. & Cheng, Maria. H. (1997). Beliefs about Forign Languge Learning A study of Beliefs of teachers and students across cultural setting. TEFLIN Journal.
Benjamin, Jane. & Chen, Yih-Lan. E. (2003). A cross-cultural study of Motivation of Students Learning a second Language.
Gardner, Robert. C., & Lambert, Wallace. (1972). Attitudes and motivation in second Languge Learning. Rowley, Massachusetts: New burry House.
Heckel, Aimee. (2012). Foreign Languge Classes for babies tout myriad litelenglenefites “. Daily camera.com Boulder. co.
Lotfy Mahmud, Samira. (2011). An Investigation of the Influence of Foreign Languge Teaching on Mother Language Learning in 1st and in 3rd Grade Students from the perception of teachers in Nablus and TulkarmDistricts. A thesis for Master of teaching methods.An-Najah National University, Faculty of Graduate Studies, Nablus, Palestine.
Lukmani, Y. (1972). Motivation to Learn and Language Proficiency, Language Learning, Vol. 22, 261-274.
Musthafa, Bachrudin. & Sundayana, Wachya. (1993).teaching EFL learning sociolinguistic concepts for Intercultural Understanding .TEFLIN Journal ;pp 54-67.
Parvaresh, Parvaneh. (2004). Motivation, Attitude, orientation and the use of Language Learning strategies.a thesis for the M.A.degree in teaching English as a Foreign language. Azad University: Science and Research camp