نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیأت علمی دانشگاه کرمان
2 عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
این پژوهش میزان اثربخشی رسانههای شنیداری- دیداری متحرک مختلف بر مفهوم سازی مفاهیم درس فیزیک- مبحث نیرو در یادگیرندگان سال اول راهنمایی را مورد بررسی قرار داده است. هدف کلی مقایسۀ اثربخشی سه رسانۀ تلفیقی (ترکیب آموزش برنامهای اسکینر، مراحل یادگیری گانیه، و طرح درس روزانه)، رسانۀ آموزشی دانشیار (موجود در مراکز فروش)، و رسانۀ انسانی (معلم) با یکدیگر بود.
طرح این پژوهش آزمایشی پیشآزمون- پسآزمون چندگروهی است. جامعۀ آماری شامل تمامی یادگیرندگان پسر و دختر سال اول راهنمایی شهر کرمان در سال تحصیلی87- 1386 بود. روش نمونهگیری شش کلاس در شش مدرسۀ راهنمایی مختلف به صورت تصادفی خوشهای و ابزار گردآوری دادهها آزمون پیشرفت تحصیلی فیزیک چهارگزینهای پژوهشگر ساخته بود که به صورت پیشآزمون و پسآزمون در گروههای آزمایشی (دانشیار و تلفیقی) و گروههای گواه (انسانی) اجرا شد. برای تعیین میزان اثربخشی هر رسانه بر مفهوم سازی این مراحل به ترتیب اجرا شد: اجرای پیشآزمون، اعمال متغیر مستقل (اجرای آموزش توسط رسانه)، و اجرای پسآزمون. برای تحلیل داده های بدست آمده از آمارهای توصیفی و استنباطی استفاده شد.
نتایج دادههای توصیفی نشان داد یادگیرندگان پسر و دختر در درس فیزیک ضعیف هستند و رسانۀ تلفیقی بر مفهومسازی مفهومهای فیزیک اثربخش بوده است. نتایج کلی دادههای تحلیلی نشان دادند مفهوم سازی گروههای یادگیرندهای که از طریق رسانۀ تلفیقی آموزش دیده بودند بر مفهوم سازی یادگیرندگانی که از طریق دو رسانۀ انسانی و دانشیار آموزش دیده بودند برتری داشت و مفهومسازی یادگیرندگانی که از طریق رسانۀ انسانی آموزش دیده بودند بر مفهوم سازی گروه های یادگیرنده ای که از طریق رسانۀ دانشیار آموزش دیده اند برتری دارد.
کلیدواژه‌ها
آیتی، محسن (1375). اثر نوارهای ویدیویی آموزش درس ریاضی (کتاب فیلم) در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان. پایان نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامۀ طباطبایی.
ابراهیمی، زهرا. (83- 1382). مقایسۀ تأثیر رسانههای تعاملی (CD) و غیرتعاملی (فیلم) برسرعت، دقت، و پایداری یادگیری ریاضی دانشآموزان دختر سال اول راهنمایی منطقۀ 17 شهرتهران در سال تحصیلی82- 81. پایان نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامۀ طباطبایی.
بنتهام، سوزان. (2006). روان شناسی تربیتی. ترجمۀ بیابانگرد، اسماعیل و علی نعمتی (1384). تهران: انشارات رشد.
بی پروا، شهره (1380). بررسی تاثیر فیلم (تکنولوژی آموزشی) بر یادگیری بزرگسالان شرکت کننده در دورههای بلندمدت کارشناسیارشد). سازمان مدیریت دولتی در سال تحصیلی1379-1380. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.تهران:دانشگاه شهید بهشتی.
پتی، جفری .(2004).روش های نوین تدریس. ترجمه ی صغری ابراهیمی قوام و عباس صادقی(1385).تهران، انتشارات عابد.
پورشیخ، رضا .(1383). مطالعۀ تأثیر تصاویر آموزش رنگی در مقابل تصاویر آموزشی سیاه و سفید برمیزان یادگیری درس علوم تجربی دوم راهنمایی دختر و پسر ناحیۀ 2 قزوین. پایان نامه ی کارشناسیارشد. تهران:دانشگاه علامه ی طباطبایی.
تمدنی، علیرضا (1377). مطالعۀ تأثیر فیلم آموزشی رنگی در مقابل فیلم آموزشی سیاه و سفید بر میزان یادگیری درس علوم دانشآموزان دختر و پسر در منطقه ده شهر تهران. پایان نامۀ کارشناسی ارشد.تهران: دانشگاه تربیت معلم.
توحیدی، افسانه .(1374). به کارگیری رسانۀ تلویزیون در ارتقای کیفیت دورههای تحصیلی عمومی. همایش علمی کاربردی بهبود کیفیت آموزش عمومی. تهران: ادارۀ کل آموزش و پرورش. 6-4 آذرماه.
توحیدی، افسانه .(87- 1386). درس علوم (فیزیک) سال اول راهنمایی مبحث 6، موضوع نیرو. سی دی آموزشی. کرمان: تدوین در مؤسسۀ تبلیغاتی شیوا.
جولا، کامل .(1385). بررسی میزان اثربخشی رسانههای آموزشی بر یادگیری مفاهیم اصلی کتاب مدارهای الکتریکی سال سوم هنرستان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
جهانگیری فرد، امید .(79- 1378). بررسی تاثیر فیلم برروند بهداشتی دهان و دندان نوجوانان 12- 15سالۀ قزوین. پایاننامۀ دکتری دندانپزشکی. قزوین: دانشگاه علوم پزشکی قزوین.
خدامرادی، خداداد .(81-1380). مطالعۀ تأثیر آموزش به کمک رسانههای آموزشی شنیداری دیداری. پایاننامۀ کارشناسیارشد. تهران: دانشگاه تربیت معلم.
خرامیده، زهرا- میترا .(85- 1384). مقایسۀ تأثیر چندرسانۀ تعاملی(CD) و رسانۀ غیرتعاملی (فیلم) بر افزایش سرعت و دقت یادگیری و پایداری درس علوم زیستی دانشآموزان دختر پایۀ اول دبیرستان منطقۀ 19 شهر تهران در سال85-84.. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه ی طباطبایی.
دفتر تکنولوژی آموزشی. (74- 1373). بررسی میزان تأثیر فیلم آموزشی در فرایند یاددهی و یادگیری. طرح پژوهشی. تهران: وزارت آموزش و پرورش.
ذاکرصالحی، غلامرضا .(1384). دانشگاه ایرانی، در آمدی بر جامعه شناسی آموزش عالی. تهران: انتشارات کویر.
ذاکری، اعظم .(1382). مقایسۀ تأثیرآموزش به کمک نرمافزار آموزشی و شیوۀ سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانشآموزان پایۀ اول راهنمایی منطقۀ هشت شهر تهران. پایان نامۀ کارشناسارشد. تهران: دانشگاه تربیت معلم.
سراج، ابراهیم (بی تا). دانش یار، علوم تجربی، سال اول راهنمایی. سی دی آموزشی.تهران: شرکت سازۀ نرم افزارمیهن.
سرداری، پروین .(1385). مقایسۀ تأثیر روش آموزش به کمک برنامههای آموزشی تولید شده در دفتر تکنولوژی آموزشی و روش سنتی بر پیشرفت تحصیلی و یادداری درس جغرافیای سال اول راهنمایی مدارس غیرانتفاعی شهر تهران در سال تحصیلی 1385- 1384. پایان نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامۀ طباطبایی.
سلاوین، آر ای (2006). روان شناسی تربیتی، نظریه و کاربست. ترجمۀ سیدمحمدی، یحیی (1385). تهران: نشر روان.
سیف، علی اکبر .(1380). روان شناسی پرورشی، روان شناسی یادگیری و آموزش. تهران: مؤسسۀ انتشارات آگاه.
صادقی، ناهید.(1378). تأثیر نمایش فیلم آموزشی بر یادگیری مهارت شوت هندبال دانشآموزان متوسطۀ دختر، منطقۀ 7 . شهر تهران. پایان نامۀکارشناسی ارشد.تهران: دانشگاه تهران.
صالح بلوردی، آنیتا (1385). سینما (فیلم سینمایی) به عنوان ابزارآموزشی درکلاسهای آموزش زبان. پایان نامۀ کارشناسیارشد. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
علی آبادی، خدیجه .(1376). مقدمات تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
عمادی، علی .(1386). بررسی میزان اثربخشی راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر تفکر مفهومی در دانش آموزان پایۀ چهارم ابتدایی شهر مرودشت. پایان نامه ی کارشناسی ارشد.تهران: دانشگاه علامۀ طباطبایی.
فردانش، هاشم .(1372). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات سمت.
قاسمی، علی و فاطمی، محمدمعین .(1379). بررسی اثر نمایش فیلم آموزشی بر نگرش خانواده بیماران روانی نسبت به بیماری روانی، بیمارستان روزبه، تابستان و پاییز 1378. پایان نامه (دکترای حرفه‌ای).تهران: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی.
لشین، سینتیا، پولاک، جولین، و رایگلوث، چارلز ام .(1992). راهبردها و فنون طراحی آموزشی. ترجمه ی فردانش، هاشم (1374). تهران: انتشارات سمت.
محمدی، فاطمه .(1380). بررسی تاثیر فیلمهای کمک آموزشی (تربیتی) بر انگیزۀ پیشرفت تحصیلی دختران دبیرستان و هنرستان شیراز در سال تحصیلی 1379-1380. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت معلم.
مینایی، امیرحسین (1374). بررسی میزان یادگیری و یادآوری دانشآموزان مراکز آموزش کشاورزی در روشهای آموزش از طریق فیلم متحرک و سخنرانی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد.تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
نعمتی، محمد علی؛ داوری، احمد؛ فراستخواه، مقصود؛ و سمیعی، حسین .(1383). گزارش ملی آموزش عالی ایران 1383.تهران: مؤسسۀ پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی.
نوروزی، داریوش؛ آقازاده، احمد؛ و عزت خواه، کریم .(1374).روشها و فنون تدریس. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
هرگنهان، بی ار و السون، متیو اچ .(2005). مقدمه ای بر نظریه های یادگیری؛ ترجمۀ سیف، 1385. تهران: نشر دوران..
Anderson, L. W. (2004). Increasing teacher effectiveness. Retrieved 2/11/2007 from http://unesdoc. unesco.org
Anderson,D. H. & Lignugaris/Kraft, B. (2006). Video-case instruction for teachers of students with problem behaviors in general and special education classrooms. Journal of Special EducationTechnology.V21 n2 p31-45. (ERIC Document Reproduction Service No. (EJ767691). Retrieved from ERIC database.
Auzburn, L. J. (2004). Course design elements most valued by adult learners in blended online education environments: An American perspective. Educational Media International, v41 n4 p327-337.(ERIC Document Reproduction Service No. EJ681610) . Retrieved from ERIC database.
Axmann, M. & Greyling, F. (2003). Instructional Design: The next generation. Retrieved 5/1/2007 from http://general.rau.ac.za
Barton, D. (2002). SoSHOWme: Does the audiovisual reinforcement of instructional content really work?Presented at the Annual Technology in Education (TechEd) Conference. Long Beach, CA. (ERIC Document Reproduction Service No. ED463817). Retrieved from ERIC database.
Brum, J. (1982). Effects of audio-visual supported instruction and instruction without audio-visual support on student grade point average; Learning theory and applications. (ERIC Document Reproduction Service No. ED251633). Retrieved from ERIC database.
Chandler, D. (1994). The ‘grammar’ of television and film. Retrieved 6/28/2006 from http://webspace.ship.edu/cgboer/bandura.html
Chanlin, L. (2001). The effects of gender and presentation format computer-based learning. Educational Media International. v38 n1 p61-65. (ERIC Document Reproduction Service No. EJ626787). Retrieved from ERIC database.
Cihak, D., Alberto, P. A., Taber-Doughty, T, & Gama, R. I. (2006). A comparison of static picture prompting and video prompting simulation strategies using group instructional procedures. Focus on Autism and other Developmental Disabilities. v21n2 p89-99. ERIC Document Reproduction Service No. EJ7558008) .Retrieved from ERIC database.
Clark, R. E. (1994). Media will never influence learning. Educational Technology Research and Development, 42(2), 21-29. (ERIC Document Reproduction Service No. EJ488324). Retrieved from ERIC database.
Clark, D. (2004). A Brief History of Instructional System Design. Retrieved 7/29/2007 from http://www.nwlink.com/
Clark, R. C. & Mayer, R. E. (2003). Assert three key assumptions underlying a cognitive theory of multimedia learning. Retrieved 6/13/2007 from http://www.cognitivedesignsolutions.com/
Clark, R. E. & Salomon, G. (1986). Media in teaching. M.C. Wittrock (Ed.) Handbook of research on teaching (pp.464-478). New York: MacMillan.
Cradler, J., McNabb, M., Freeman, M., & Burchett, R. (2002). How does technology influence student learning? Learning and leading with technology. International Society for Technology in Education [ISTE], Vol. 29No 8. Retrieved 8/27/2007 from:
http://caret.iste.org/caretadmin/resources_documents/29_8.pdf
Croft, R. & Burton, J (1995). Toward a new theory for selecting instructional visuals.(ERIC Document Reproduction Service No. ED380075). Retrieved from ERIC database.
Daraude, B. & Brrace, S. (2006). Assessing the impact of technology on teaching and learning:Student perspectives. Retrieved 6/26/2006 from:
http://mtsu32.mtsu.edu:11139/stupaper.html
Education Department of the Corporation [EDC]'s Center for Children and Technology [CCT] for Public Broadcasting (2004). TELEVISION goes to school:The impact of video on student learning in formal education. Retrieved 2/1/2007From http://wlrnitv.dadeschools.net/pdf/CPB_TV%20final.pdf
Escalada, L. T. & Zollman, D. A. (1997). An investigation on the effects of using interactive digital video in a physics classroom on student learning and attitudes. Journal of Research in Science Teaching. 34(5), 467-489. Retrieved 6/13/2007 from http://web.phys.ksu.edu/papers/jrst/investig.html
Finkelstein, N. D. & Pollock, S. J.(2007). Educating scientifically advances in Physics education research: Studies of transforming undergraduate Physics. Fermi National Accelerator Laboratory, Fermi National Accelerator. PhysicsDepartment, University of Colorado at Boulder. Retrieved 1/5/2008 from http://vmsstreamer1.fnal.gov/
Fox, M. A. & Hackerman, N.; Editors (2003). Evaluating and improving undergraduate teaching in science, technology, engineering, and mathematics. National Research Council, Committee on Recognizing, Evaluating, Rewarding, & Developing Excellence in Teaching of Undergraduate Science Mathematics, Engineering, and Technology.Washington, D.C.: The National Academies Press.
Fwu, B-j. & Wang, H. (2006, October). Practice makes perfect on the blackboard: A cultural analysis of Mathematics instructional patterns in Taiwan Presented at Zentralblatt für Didaktik der Mathematik. V38. No. 5 ZDM Astracts. Retrieved 12/24/2007 fromhttp://www.emis.de/journals/ZDM/zdm065a.html
Gagne, R. M. (1985). Conditions of learning. CA: Routledg Greene, P., Robinson, R. S., & Weigmann, B. A. (1993). Tarnished silver: technology Images as History. Retrieved 6/10/2007 from
Greenwald, M. & Associates (2002) Instructional materials survey, Report of findings. National Education Association. Retrieved 12/11/2007 fromhttp://www.publishers.org/
Hale, K. (2005). Gender differences in computer technology achievement. MERIDIAN,A Middle School Computer Technologies Journal. Vol.8. Issue1 . Retrieved 6/14/2007 from
Hurley, N. P. and Vosberg, J. (1997). Modern technology: The relationship between student attitudes toward technology and their attitudes toward learning using modern technology in an everyday setting. Retrieved (ERIC Document Reproduction Service No. ED415841). Retrieved from ERIC database.
Hwang,C.C. (2005). Learning sociolinguistically appropriate language through the video drama “Connect with English”.(ERIC Document Reproduction Service No. ED490750). Retrieved from ERIC database.
Isiaka, B. (2007). Effectiveness of video as an instructional medium in teaching rural children agricultural and environmental sciences.International Journal of Education and Development using Information and Communication Technology (IJEDICT). Vol.3, Issue 3 Retrieved2/5/2008 from http://ijedict.dec.uwi.edu/
Kitz,W. R. & Thrope, H. W. (1995). A comparison of the effectiveness of videodisc and traditional algebra instruction for college-age students with learning disabilities. Remedial and Special Education.V16n5. pp295-305. Retrieved (ERIC Document Reproduction Service No. EJ510040). Retrieved from ERIC database.
Kristinsdottir, S. B. (2007). Technology in education, media, social factors and the future of learning. Master’s Thesis, University of Hull. Retrieved 7/22/2007 from http://starfsfolk.khi.is/.
Lachart, G. & Witmer, D. (2001). MLE 4280.001; Teaching reading in the middle level/secondary classroom.Retrieved 1/2/2008 from
http://www.eiu.edu/~ncate/syllabi/mle4280.pdf
Lawrason, R. E. (1973). The effects of the sequence of instructional events in a concept learning task in film study. (ERIC Document Reproduction Service No. ED077206). Retrieved from ERIC database.
Loudon, M. & Sharp, M. (2006). Online class review: Using streaming-media technology. Journal of College Science Teaching.v36n3p39-43. (ERIC Document Reproduction Service No. EJ752659). Retrieved from ERIC database.
Loveless, T. (2007). How well American students learning? The 2006 Brown Center Report on American Education. Retrieved 4/30/2007 from
http://216.109.125.130/
McCoy, K. & Hermansen, E. (2007). Video modeling for Individuals with autism: A review of model types and effects. Education and Treatment of Children. V30 n4 p183-213. Retrieved 2/16/2007 from http://www.eric.ed.gov.ERICWebPortal/
Mechling, L. (2005). The effect of instructor-created video programs to teach students with disabilities: A literature review.Journal of Special Education Technology. 20(2). University of North Carolina, Wilmington. Retrieved 12/16/2007 from http://www.eric.ed.gov.ERICWebPortal/
Mellor, F. (2001). Gender and the communication of physics through multimedia. SAGE JOURNALS Online. Retrieved 1/11/2008 from
Peake, J. B.; Briers, G.; and Murphy, T. (2005). Relationships between student achievement and levels of technology integration by Texas AgriScience teachers. Journal of Southern Agricultural Education Research. Vo. 55, No. .r Retrieved 12/11/2007 from http://pubs.aged.tamu.edu/
Pollard,C.and Kizzier,D.(1992).A comparison of technologically mediated interactive videodisc & videotape. Delta Pi Epsilon Journal. V34n2p83- 95. Retrieved (ERIC Document Reproduction Service No. EJ448149). Retrieved from ERIC database.
Qutami, Y. & Abu-Jaber, M. (1997).Student’ self-efficacy in computer skills as a function of gender & cognitive learning style at Sultan Qaboos University. International Journal of International Media. V24 n1 p63-74. Retrieved (ERIC Document Reproduction Service No. EJ569039). Retrieved from ERIC database.
Qureshi, E. (2001-2004). Instructional design. Retrieved 6/5/2007 from
http://web2.uwinder.ca/
Reiser,R. A. (2001). A History of instructional design and technology; Part II: A history of instructional media. Retrieved 7/1/2007 from
http://homepages.onyu.edu/
Ribes-Iñesta, E. (2003). What is defined in operational definitions? The case of operant psychology. Behavior and Philosophy, 31, 111-126. Cambridge Center for Behavioral Studies. Retrieved 9/8/2007 from http://www.behavior.org/
Robinson, J. C. (2002). Report on the status of women. Indiana University; Bloomington, Indiana: Office for Women's Affairs. Retrieved 1/6/2008 from http://www.indiana.edu/
Rogers, P. L. (1995). Girls like colors, boys like action? Imagery preferences and gender. Retrieved 6/9/2007 fromhttp://www.eric.ed.gov.ERICWebPortal/
Russell, T. L. (2005).The "No significant difference" phenomenon” as reported in 248 research reports, summaries, and papers. ADLPET; Advanced Distributed Learning Network. Retrieved 2/24/2007 from
http://openacademy.mindef.gov.sg/
Sharma, R.C. (2003). Barriers in using technology for education in developing countries. Retrieved 4/29/2007 from http://ieeexplore.ieee.org/
Sherin, M. & van Es, E. (2005). Using video to support teacher’s ability to notice classroom interactions. Journal of Technology and Teacher Education . v13n3p475-491.Retrieved (ERIC Document Reproduction Service No. EJ723722). Retrieved from ERIC database.
Slavin,R. E. (1991). Educational psychology. California: Prentice-Hall International.
Stinchfield, T.A. (2006).Using popular films to teach systems thinking. Family Journal: Counseling and Therapy for Couples & Families. v14n2p123p123-128. Retrieved (ERIC Document Reproduction Service No. EJ735153). Retrieved from ERIC database.
Sweeney, K. (2002). Constructivism in cognitive film theory. Film and Philosophy. VolII. Retrieved 10/19/2006 from
http://www.hanover.edu/philos/film/vol_02/sweeney.htm
Tamashiro, R., Holtzman, L. & McKenna, E. (2005). The impact of instructional media on student learning: A meta-analysis. Presented at Proceedings of Society for Information Technology and Teacher Education International Conference 2005 (pp. 1051-1058). Chesapeake, VA. Retrieved 12/11/2007 From
Tworek, R. J. (1992). The effectiveness of videotape recordings in teaching on the achievement of ninth grade students in citizenship classes. (ERIC Document Reproduction Service No. ED346833). Retrieved from ERIC database.
Ushigussa, S. (2007). Shigetake's personal e-glossary of educational technology terms. Retrieved 8/8/2007 from
Wilson, R. (2005).“Gender gap on physics faculties stems from choice of major in hiring. Retrieved 6/13/2007 from
http://chronicle.com/prm/daily/2005/02/2005022302n.htm
Woolfolk, A. (2001). Educational psychology. MA:A Simon & Schuter Company.
Yiu, L. Saner, R. & Champoux, J. E. (2005). Capacity building of a civil servants training system according to EU requirements. Presented at 13th Annual Conference of the National Institutes and Schools of Public Administration on , Central and Eastern Europe (NISPAcee), Moscow.Retrieved 12/11/2007 from http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/NISPAcee/UNPAN023466.pdf
)