نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2 گروه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر، تبیین اثربخشی آموزش اسناد بر عزت نفس، تاب‌آوری و هیجان‌های پیشرفت دانش‌آموزان بود. پژوهش حاضر، آزمایشی همراه با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش، شامل تمامی دانش‌آموزان دختر سال اول دورۀ متوسطۀ دوم شهر اراک بود که در سال تحصیلی 1401-1400 مشغول به تحصیل بودند. از این جامعه، به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تعداد 30 دانش‌آموز انتخاب شدند و پیش‌آزمون از آن‌ها به عمل آمد. از این نمونه، 15 دانش‌آموز در گروه آزمایش و 15 دانش‌آموز در گروه گواه به صورت تصادفی گمارده شدند. سپس جلسات آموزش اسناد روی گروه آزمایش اعمال شد. سپس، از هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامۀ تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003)، پرسشنامۀ عزت‌نفس روزنبرگ (1965) و پرسشنامۀ هیجان‌های پیشرفت (2002) بود. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهبود معنی‌داری در نمرات عزت نفس، تاب‌آوری و هیجانات پیشرفت آزمودنی‌های گروه آزمایش نسبت به گروه گواه نشان داد. بنابراین، می‌توان از آموزش اسناد جهت کمک و راهنمایی دانش‌آموزان برای بهبود عملکرد تحصیلی آن‌ها استفاده نمود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
آذرکردار، فاطمه، پوراحسان، سمیه و توحیدی، افسانه. (1401). نقش واسطهای تاب‌آوری در رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و رضایت شغلی در معلمان. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، 18(65)، 183-201. https://doi.org/10.22054/jep.2022.63789.3482
پژوهی، طاهره، نادی، محمدعلی و سجادیان، ایلناز. (1401). اثربخشی بستههای آموزشی کاهش قلدری سایبری ویژه دانش‌آموزان و والدین بر عزت‌نفس و رضایت از زندگی دانش‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه روانشناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، 18(64)، 157-174. https://doi.org/10.22054/jep.2022.59571.330.
حدیدی، فائقه. (1399). تعیین رابطه میان سبک زندگی و سبک‌های اسنادی مادران با تاب‌آوری نوجوانان. فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش، ۱۴، ۱۰۳-۱۲۰. https://dorl.net/dor/20.1001.1.26766728.1396.14.1.6.7
رهبری، مهشاد، اصغری، الهام، صلاحی، نوشین و علوی، لادن. (1399). بررسی مقایسهای عزت‌نفس دانش‌آموزان پسر تیزهوش و عادی دورۀ اول متوسطۀ شهر اصفهان سال تحصیلی 99-98. کنفرانس بینالمللی روانشناسی، علوم تربیتی و رفتاری، تهران.
شقاقی، فاطمه. (1398). اثربخشی بازآموزی اسناد بر ارتقاء تاب‌آوری و سازگاری دختران مقطع اول دبیرستان شهر تهران سال تحصیلی 1398-1397. پایاننامۀ کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی.
فلسفین زینب، و شکری، امید. (1399) روابط ساختاری بین اسنادهای علّی، هیجان‌های پیشرفت و خودنظمجویی تحصیلی در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی، (2)، ۴۶-۵۸. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23455780.1393.2.2.6.1
کدیور، پروین، فرزاد، ولیالله، کاوسیان، جواد و نیکدل، فریبرز. (1388). رواسازی پرسشنامۀ هیجان‌های تحصیلی پکران. فصلنامۀ نوآوریهای آموزشی، (8)32، 77-60.
گشتاسبی، زهرا، شکری، امید، فتح‌آبادی، جلیل و شریفی، مسعود. (1400). تأثیر برنامه بازآموزی اسنادی بر هیجانات پیشرفت و مشغولیت تحصیلی دانشجویان، نشریه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4(16)، 38-23.
موسوی، سید ولی اله. (1399). بررسی ارتباط بین سبک‌های اسناد و عزت‌نفس دانشجویان. مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 34(2)، 151 -125.
نادی نجف‌آبادی، فاطمه، نظری چگنی، اکرم، و مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1399). رابطه علی بین کمرویی و تنهایی با میانجیگری سبک‌های شوخ‌طبعی (خوددار زنده سازانه و پیوند جویانه) و عزت‌نفس در دانش‌آموزان دختر شهرستان نجف‌آباد. اندیشههای نوین تربیتی، 9(2)، 131-150.
هاشمی چلیچه، سمیه، هاشمی، زهرا و نقش، زهرا. (1397). نقش واسطهای هیجان‌های پیشرفت در رابطه میان سبک‌های اسنادی و ارزش تکلیف با فرسودگی تحصیلی. فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 140-119، (34)9. https://doi.org/10.22054/qccpc.2018.32359.1831
Azarkerdar,F.,Pourehsan,S.,andTowhidi,A. (2022).The MediatingRole of Resilience in the Relationship between Personality Traits with Job Satisfaction in teachers. Educational Psychology, 18(65), 183-201. doi: 10.22054/jep.2022.63789.3482 ]In Persian[
Anderson, C. A., & Arnoult, L. H. (2022). Attributional style and everyday problems in living: Depression, loneliness, and shyness. Social cognition, 3(1), 16-35.
Artino Jr, A. R., Holmboe, E. S., & Durning, S. J. (2022). Control‐value theory: Using achievement emotions to improve understanding of motivation, learning, and performance in medical education: AMEE Guide No. 64. Medical teacher, 34(3), e148-e160.
Belgrave, F. Z., Johnson, R. S., & Carey, C. (2021). Attributional style and its relationship to self-esteem and academic performance in Black students. Journal of Black Psychology, 11(1), 49-56.
Brewin, C. R. (2022). Understanding cognitive behaviour therapy: A retrieval competition account. Behaviour research and therapy, 44(6), 765-784.
Britner, S. L., & Pajares, F. (2021). Sources of science self‐efficacy beliefs of middle school students. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 43(5), 485-499.
Cocorada, E. (2020). Achievement emotions and performance among university students. Bulletin of the Transilvania University of Braşov, Series VII: Social Sciences and Law, 9(2-Suppl), 119-128.
Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82.
Falsafin Z, SHokri O. (2020). Structural Relationships between Causal Attributions, Achievement Emotions and Academic Self-Regulation among University Students.,] In Persian[CPJ; 2 (2):46-58
Gläser-Zikuda, M., Stuchlíková, I., & Janík, T. (2013). Emotional aspects of learning and teaching: reviewing the field—discussing the issues. Orbis scholae, 7(2), 7-22.
Gashtasebi,Z., Shokri,O., Fathabadi, J.,Masoud Sharifi, (2019). The Effect of Attributional Retraining Program on Achievement Emotions and Academic Engagement Among University Students, Research in School and Virtual Learning, 4(16), 23-38. magiran.com/p1686285 ]In Persian[
Goldstein, S., & Brooks, R. B. (2005). Why study resilience. New York: Contemporary Books.
Haertel, R. L. (2016). The relationship between fragile self-esteem, mindfulness, and hostile attribution style.
Hadidi, F. (2016). Determining the relationship between the lifestyle and documentation styles of mothers with the resilience of adolescents. Family and Research Quarterly, 14(1), 103-120. ]In Persian[
Hashemi Cheliche, S., Hashemi, Z., & Naqsh, Z. (2017). The mediating role of achievement emotions in the relationship between documentation styles and task value with academic burnout. The Culture of Counseling and Psychotherapy Quarterly, 9(34), 119-140. dorl.net/dor/20.1001.1.23455780.1393.2.2.6.1 ]In Persian[
Kadivar, P., Farzad, W., Kausian, J., & Nikdel, F. (2010). Validation of Pakran's academic emotions questionnaire. Quarterly Journal of Educational Innovations, 8(32), 60-77. ]In Persian[
Karabenick, S. A., & Knapp, J. R. (2020). Relationship of academic help seeking to the use of learning strategies and other instrumental achievement behavior in college students. Journal of educational psychology, 83(2), 221.
Levine, G., Majerovitz, D., Schnur, E., Robinson, C., & Soman, C. (2008). Improving the self-esteem of at-risk youth.
Levine, G., Majerovitz, D., Schnur, E., Robinson, C., & Soman, C. (2008). Improving the self-esteem of at-risk youth.
Luthar, S. S., Cicchetti, D., & Becker, B. (2018). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child development, 71(3), 543-562.
Mann, M. M., Hosman, C. M., Schaalma, H. P., & De Vries, N. K. (2017). Self-esteem in a broad-spectrum approach for mental health promotion. Health education research, 19(4), 357-372.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2016). Academic resilience and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools, 43(3), 267-281.
McClure, J., Meyer, L. H., Garisch, J., Fischer, R., Weir, K. F., & Walkey, F. H. (2021). Students’ attributions for their best and worst marks: Do they relate to achievement?. Contemporary Educational Psychology, 36(2), 71-81.
Mousavi, S. (2020). Investigating the relationship between documentation styles and students' self-esteem. Journal of Psychology and Educational Sciences, 34(2), 151-125. ]In Persian[
Nadi Najafabadi, F. N., Chegeni, A. N., & Bassaknejad, S. (2019). Design and test a model of the relationship between negative life events and mental health with resiliency and social support mediation in female medical sciences students at jundishapour university of Ahvaz. Jentashapir Journal of Health Research, 9(2), 131-150. ]In Persian[
Pazhoohi, T., Nadi, M. A., & Sajjadian, I. (2022). The effectiveness of cyber bullying reduction training packages for students and parents on self-esteem and life satisfaction of high school students. Educational Psychology, 18(64), 157- 174. doi: 10.22054/jep.2022.59571.3303. ]In Persian[
Pekrun, R. (2022). The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational psychology review, 18(4), 315-341.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2022). Academic emotions in students' self-regulated learning and achievement: A program of qualitative and quantitative research. Educational psychologist, 37(2), 91-105.
Rosenberg, M. (2021). Rosenberg self-esteem scale (SES). Society and the adolescent self-image.
Sanjuán, P., Pérez, A., Rueda, B., & Ruiz, Á. (2021). Interactive effects of attributional styles for positive and negative events on psychological distress. Personality and Individual Differences, 45(2), 187-190.
Shaghaghi, Fatima. (2019). The effectiveness of document retraining on improving the resilience and adaptability of girls in the first grade of high school in Tehran, academic year 2010-2015. Master's thesis in general psychology, Allameh Tabatabai University.,] In Persian[
Stefanou, C. R. (2020). Creating contexts for motivation and self-regulative learning in the collage classroom. Journal on Excellence in College Teaching, 12(2), 19-32.
Szucs, A., Schau, C., Muscara, K., & Tomasulo, D. (2019). Character Strength Activation for People with Intellectual and Developmental Disabilities Using Video Feedback in Groups. Journal of Education and Learning, 8(1), 12-20.
Trzesniewski, K. H., Donnellan, M. B., Moffitt, T. E., Robins, R. W., Poulton, R., & Caspi, A. (2022). Low self-esteem during adolescence predicts poor health, criminal behavior, and limited economic prospects during adulthood. Developmental psychology, 42(2), 381.
Want, J., & Kleitman, S. (2006). Imposter phenomenon and self-handicapping: Links with parenting styles and self-confidence. Personality and individual differences, 40(5), 961-971.
Weiner, B. (1982). An attribution theory of motivation and emotion. Series in Clinical & Community Psychology: Achievement, Stress, & Anxiety.
You, J. W., & Kang, M. (2019). The role of academic emotions in the relationship between perceived academic control and self-regulated learning in online learning. Computers & Education, 77, 125-133.
)