نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 ستادیار گروه روانشناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
3 دانشجوی دکتری رشته روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مدل‌یابی علی اضطراب مدرسه بر اساس عوامل تنش‌زای آموزشی و شایستگی آموزشی با میانجی‌گری دشواری در تنظیم هیجان در دانش‌آموزان بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان منطقه 1 شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. 240 نفر از دانش آموزان به روش نمونهگیری خوشهای در پژوهش شرکت کردند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های اضطراب مدرسه Phillips (1978)، پرسشنامه عوامل تنش‌زای آموزش معصومی و دشتی (1396)، شایستگی آموزشی Diperna and Elliott (1999) و دشواری تنظیم هیجان Gratz and Romer (2004) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان دادند که متغیر عوامل تنش‌زای آموزشی بر اضطراب مدرسه و دشواری در تنظیم هیجان اثر مستقیم مثبت و معنادار دارد. همچنین اثر مستقیم متغیر شایستگی آموزشی بر اضطراب مدرسه و دشواری در تنظیم هیجان منفی معنادار است (01/0>p). نتایج مربوط به شاخصهای برازش مدل نیز نشان داد که دشواری در تنظیم هیجان می‌تواند میانجی روابط بین عوامل تنش‌زای آموزشی و شایستگی آموزشی با اضطراب مدرسه باشد. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت با توجه به اضطراب و توانایی ضعیف برای مقابله با چالش‌ها در مدرسه، دانش‌آموزان در معرض خطر هستند و این یافته می‌تواند به‌عنوان پشتوانه پژوهشی برای مشکلات روان‌شناختی در نوجوانان و دانش‌آموزان به کار رود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
ابوالمعالی، خدیجه، درتاج، فریبرز، صالح صدقپور، بهرام، سلگی، محمد و دلاور، علی. (1372). پایاسازی، اعتباریابی و هنجاریابی مقیاس اضطراب مدرسه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
آذریان، رضا، مهدیان، حسین، جاجرمی، محمود. (1399). مقایسه اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی و تنظیم هیجان بر معنای تحصیلی و سازگاری تحصیلی. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 14، 494-483.
امیری، ماندانا، دوران، بهناز، سلیمی، حسین، ضرغامی، حسین و غلامی فشارکی، محمد. (1398). ارتباط عوامل استرس‌زای دانشجویی با مشکلات روان‌شناختی در دانشجویان یک دانشگاه علوم پزشکی نظامی شهر تهران. مجله طب نظامی، 4(21)، 389-380. URL: http://militarymedj.ir/article-1-2157-fa.html
آزادی، محمدحسین و هادوی‌نژاد، مصطفی. (1397). شایستگی‌های محوری شغلی رسته‌های تخصصی نیروی انتظامی. پژوهش‌های مدیریت انتظامی، 13(4)، 589-565. URL: http://pmsq.jrl.police.ir/article_20428.html
بشارت، محمدعلی و بزازیان، سعیده. (1393). بررسی ویژگیهای روان‌سنجی پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان در نمونهای از جامعه ایرانی. مجله دانشکده پرستاری و مامایی، 84، 70-61.
بهمن، بهاره، کیامنش، علیرضا و ابوالمعالی، خدیجه. (1392). مقایسه اضطراب مدرسه و مؤلفه‌های آن در دانش‌آموزان پایه چهارم در دو سیستم ارزشیابی سنتی و توصیفی. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 10(39)، 107-93. https://jsr-e.isfahan.iau.ir/article_534306.htmlURL:
چوپانی، موسی و کرمی، مرتضی. (1398). معماری شایستگی‌های مشاوران مراکز مشاوره و خدمات روانشناسی: ارائه الگو مبتنی بر داده‌های کیفی (مطالعه موردی: مراکز مشاوره شمیم وابسته به نیروهای مسلح ج.ا.ا.). فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 10(37)، 39-1. https://doi.org/10.22054/qccpc.2019.36911.2001
رشنو، آذین و میردرکوند، فضل‌الله. (1398). بررسی نقش میانجی‌گری راهبردهای تنظیم هیجان در رابطه رویدادهای استرس‌زا زندگی و اضطراب در نوجوانان دختر شهرستان دره شهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام.
رفیعی‌پور، امین، شفقتی، سعید، عابدینی، علی، جعفری، طیبه. (1398). پیش‌بینی اضطراب امتحان بر اساس ابعاد دشواری در تنظیم هیجان در دانش‌آموزان. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 13(46)، 122-111. https://doi.org/10.22034/jiera.2019.152170.1670
شجاعی باغینی، فائزه و بهرامی، محمود. (1397). بررسی رابطه ادراک شایستگی با اضطراب و احساس تنهایی در کودکان بی‌سرپرست مراکز شبه خانواده. مطالعات پلیس زن، 2(29)، 20-5. 20.1001.1.27170993.1397.2.29.1.1 Doi:
فولاد چنگ، محبوبه و زارع، معصومه. (1400). نقش واسطه‌گری فرایندهای خودتنظیمی رفتاری در رابطه بین ادراک شایستگی و کنش‌وری نوجوانان. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 13(1)، 61-37. 10.22099/JSLI.2021.6312 Doi:
محمودعلیلو، مجید، خانجانی، زینب و بیات، احمد. (1395). مقایسه راهبردهای مقابله‌ای و تنظیم هیجان دانش‌آموزان دارای نشانه‌های اختلال‌های هیجانی مرتبط با اضطراب با گروه بهنجار. فصلنامه سلامت روان کودک، 3(1)، 51-41. URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-117-fa.html
معصومی، نیلوفر و دشتی شفیعی، علی. (1396). طراحی مدارس نوین با رویکرد کاهش عوامل استرس‌زا (نمونه موردی رشت). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه شمال.
منصوری، سجاد، حسینایی، علی و خسروی، ملیحه. (1398). بررسی رابطه خودپنداره مربوط به مدرسه و ادراک شایستگی با اضطراب مدرسه در کودکان ابتدایی شهرستان آق‌قلا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، موسسه آموزش عالی شمس گنبد.
موسوی، سیده شایسته، ابوالمعالی‌الحسینی، خدیجه. (1397). نقش هویت تحصیلی و هیجان‌های تحصیلی در پیش‌بینی شایستگی تحصیلی دختران دبیرستانی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 13(52)، 243-231. URL: https://psychologyj.tabrizu.ac.ir/article_8632.htmlu
موفقی آذر، مهران و نجارپور، سعید. (1400). بررسی نقش بدتنظیمی هیجان و ادراک شایستگی در پیش‌بینی اضطراب امتحان دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهرستان میاندوآب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، موسسه آموزش عالی چرخ نیلوفری آذربایجان.
هومن، حیدرعلی. (1395). مدل‌یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار لیزرل (با اصلاحات). تهران: انتشارات سمت.
References
Abolmaali, Kh., Dortaj, F., Saleh Sedekpour, B., Selgi, M., & Delawar, A. (1993). Reliability, validation and standardization of school anxiety scale. Master's thesis, Allameh Tabatabai University. [In Persian]
Amiri, M., Dowran, B., Salimi, S. H., Zarghami, M. H., & Gholami Fesharaki, M. (2019). The relationships between student stressors with psychological problems in students in a military Medical Sciences University in Tehran. Journal of Military Medicine, 21(4), 380-389. [In Persian]
Azadi, M. H., & Hadavinejad, M. (2018).Professional competencies of the specialized ranks of police forces. Quarterly of Police Management Research, 13(4), 565-590. [In Persian]
Azarian, R., Mahdian, H., & Jajarmi, M. (2020). Comparison the effectiveness of academic buoyancy and emotion regulation training on academic meaning and academic adjustment. Journal of Research in Educational Science, 14, 483-494. [In Persian]
Bahman, B., Kiamanesh, A., & Abolmaali, KH. (2013). Comparison of school anxiety and its components on the fourth-grade students of elementary schools in both traditional and descriptive evaluation systems. Research in Curriculum Planning, 10(39), 93-107. [In Persian]
Besharat, M. A., & Bezazian, S. (2013). Investigating the psychometric properties of the cognitive regulation of emotion questionnaire in a sample of Iranian society. Journal of Nursing and Midwifery School, 84, 61-70. [In Persian]
Branson, V., Dry, M. J., Palmer, E., & Turnbull, D. (2019). The adolescent distress-eustress scale: Development and validation. SAGE Open, 9(3), 215824401986580. https://doi.org/10.1177/2158244019865802
Chopani, M., & Karami, M. (2019). The Architecture of counselors' competencies in counseling centers and Psychology Services: qualitative-data based patterns (Study Case: SHAMIM counseling centers for IRI Armies). Culture Counseling, 10(37), 1-39. [In Persian] https://doi.org/10.22054/qccpc.2019.36911.2001
Değer, B., Çakmak-Tolan, Ö. & Yazar, R. (2022). Investigation of the mediating role of emotion regulation in the relationship between automatic thoughts and depression, anxiety, stress in adolescence. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 7(17), 835-887. https://doi.org/10.35826/ijetsar.459.
Delbury, P. A. (2019). Progress on competency-based evaluation: A quantitative study of high school K10 students. Revista Espacios, 40 (39), 23-35.
DiPerna, J. C., & Elliott, S. N. (1999). Development and validation of the academic competence evaluation scales. Journal of Psychoeducational Assessment, 17(3), 207-225. https://doi.org/10.1177/073428299901700302
Eres, R., Lim, M. H., Lanham, S., Jillard, C., & Bates, G. (2021). Loneliness and emotion regulation: Implications of having social anxiety disorder. Australian Journal of Psychology, 73(1), 46-56. https://doi.org/10.1111/ajpy.12296
Evren, B., Evren, C., Dalbudak, E., Topcu, M., & Kutlu, N. (2018). Relationship of internet addiction severity with probable ADHD and difficulties in emotion regulation among young adults. Psychiatry Research, 269, 494-500. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.08.112
Fernández-Sogorb, A., Sanmartín, R., Vicent, M., & Gonzálvez, C. (2021). Identifying profiles of anxiety in late childhood and exploring their relationship with school-based distress. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(3), 948. https://doi.org/10.3390/ijerph18030948
Fong, H., Alegria, M., Bair-Merritt, M., & Beardslee, W. (2018). Factors associated with mental health services referrals for children investigated by child welfare. Child Abuse & Neglect, 79, 401-412. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2018.01.020
Fouladchang, M., & Zare, M. (2021). The Mediating Role of Behavioral Self-Regulatory Processes in the Relationship between Self-Perception and Adolescent Functioning. Studies in Learning & Instuction, 13(1), 61-37. [In Persian]
García-Fernández, J.M. (2020). Testing the functional profiles of school refusal behavior and clarifying their relationship with school anxiety. Frontiers in Public Health, 8, 598915. https://doi.org/10.3389/fpubh.2020.598915
García-Fernández, J.M., Inglés, C.J., Martínez-Monteagudo, M.C., & Redondo, J. (2008). Evaluación y tratamiento de la ansiedad escolar en la infancia y adolescencia [assessment and treatment of school phobia in children and adolescents]. Behavioral Psychology, 16(3), 413–437.
Garnefski, N., & Kraaij, V. (2007). The cognitive emotion regulation questionnaire: Psychometric features and prospective relationships with depression and anxiety in adults. European Journal of Psychological Assessment, 23(3), 141-149. https://doi.org/10.1027/1015-5759.23.3.141
Gilber, R. C., Beckmann, E. A., Jordan, A. M., Kashikar, S., & Jastrowski, M. (2019). Characterizing social and academic aspects of school anxiety in pediatric chronic pain. The Clinical Journal of Pain, 35(7), 625-632. https://doi.org/10.1097/ajp.0000000000000720
Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(1), 41-54.
Harter, S. (1982). The perceived competence scale for children. Child Development, 53(1), 87-97. https://doi.org/10.2307/1129640
Harter, S. (2012). Self-perception profile for adolescents: Manual and questionnaires. Denver, CO: Univeristy of Denver, Department of Psychology.
Homan, H. A. (2015). Structural equation modeling using Lisrel software (with modifications). Tehran: Samit Publications. [In Persian]
Hooda, M., & Anu, S. (2017). Academic anxiety: An overview. Educational Quest, 8(3), 807-810. https://doi.org/10.5958/2230-7311.2017.00139.8
Jenkins, L. N., & Demaray, M. K. (2015). An investigation of relations among academic enablers and reading outcomes. Journal of Psychology in the Schools, 52(4), 379-389. https://doi.org/10.1002/pits.21830
Kaufman, E. A., Xia, M., Fosco, G., Yaptangco, M., Skidmore, C. R., & Crowell, S. E. (2015). The difficulties in emotion regulation scale short form (DERS-SF): Validation and replication in adolescent and adult samples. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 37(3), 443–455. https://doi.org/10.1007/s10862-015-9529-3
Kennedy, C., Deane, F. P., & Chan, A. Y. C. (2021). Intolerance of uncertainty and psychological symptoms among people with a missing loved one: Emotion regulation difficulties and psychological inflexibility as mediators. Journal of Contextual Behavioral Sciences, 21, 48-56. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2021.05.006
Kumaran, S. J., & Javid, A. (2016). Emotional intelligence, test anxiety and academic stress of students. Education in Modern Society, 16, 159–167.
Lutz, J., Gross, R. T., & Vargovich, A. M. (2018). Difficulties in emotion regulation and chronic pain-related disability and opioid misuse. Addictive Behaviors, 87, 200-205. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2018.07.018
Mahmoud Alilou, M., Khanjani, Z., & Bayat, A. (2016). Comparing the coping strategies and emotion regulation of students with symptoms of anxiety-related emotional disorders and normal group. Journal of Child Mental Health, 3(1), 41-51. [In Persian]
Mansouri, S., Hosseini, A., & Khosravi, M. (2018). Investigating the relationship between self-concept related to school and perception of competence with school anxiety in primary school children of Aqqola city. Master's thesis in psychology, Shams Gonbad Institute of Higher Education. [In Persian]
Martínez-Monteagudo, M. C., Inglés, C. J., García-Fernández, J. M. (2013). Evaluación de la ansiedad escolar: revisión de cuestionarios, inventarios y escalas [assessment of school anxiety: a review of questionnaires, inventories and scales]. Psicología Educativa, 19(1), 27–36. https://doi.org/10.5093/ed2013a5
Masoumi, N., & Dashti Shafiei, A. (2016). Designing new schools with the approach of reducing stressful factors (Rasht case study). Master's thesis. Faculty of Engineering, North University. [In Persian]
Moffaki Azar, M., & Najarpour, S. (2021). Investigating the role of emotion dysregulation and competence perception in predicting exam anxiety of second year high school male students in Miandawab city. Master's thesis in educational psychology, Nilufari Higher Education Institute of Azerbaijan.
Moosavi, S. Sh., & Abolmaali Alhosseini, Kh. (2019). Role of academic identity and academic emotions in prediction of academic competency among high school female students. Journal of Modern Psychological Researches, 13(52), 231-252. [In Persian]
Pascoe, M. C., Hetrick, S. E., & Parker, A. G. (2020). The impact of stress on students in secondary school and higher education. International Journal of Adolescence and Youth, 25(1), 104-112. https://doi.org/10.1080/02673843.2019.1596823
Rafiepoor, A., Shafaqati, S., Abedini, A., & Jafari, T. (2019). Prediction of test anxiety based on difficulties in emotion regulation in high school sudents in Tehran. Journal of Research in Educational Science, 13(46), 111-122. [In Persian] https://doi.org/10.22034/jiera.2019.152170.1670
Reddy, K., Rajan-Menon, K., & Thattil, A. (2018). Academic stress and its sources among university students. Biomedical and Pharmacology Journal, 11(1), 531–537. https://doi.org/10.13005/bpj/1404
Reshnu, A., & Mirdarkund, F. (2018). Investigating the mediating role of emotion regulation strategies in relation to stressful life events and anxiety in teenage girls of Dere Shahr city. Master's thesis in clinical psychology, Islamic Azad University, Ilam branch. [In Persian]
Richmond, J. R., Tull, M. T., & Gratz, K. L. (2020). The roles of emotion regulation difficulties and impulsivity in the associations between borderline personality disorder symptoms and frequency of nonprescription sedative use and prescription sedative/opioid misuse. Journal of Contextual Behavioral Science, 16, 62-70. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2020.03.002
Roche, C., Trompeter, N., Bussey, K., Mond, J., Cunningham, M. L., Murray, S. B., & et al. (2021). Gender compatibility and drive for muscularity among adolescent boys: Examining the indirect effect of emotion regulation difficulties. Body Image, 39, 213-220. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2021.08.009
Shojaie Baghini, F., & Bahrami, M. (2019). The relationship between competency perception and anxiety and loneliness in orphaned children in pseudo-family centers. Journal of Women Police Studies, 2(29), 5-20. [In Persian] https://doi.org/20.1001.1.27170993.1397.2.29.1.1
Sideropoulos, V., Midouhas, E., Kokosi, T., Brinkert, J., Wong, K., & Kambouri, M. (2021). The effects of cumulative stressful educational events on the mental health of doctoral students during the COVID-19 pandemic. UCL Open: Environment Preprint. https://doi.org/10.14324/111.444/000105.v1
Smiley, P.A., Partington, L.C., Cochran, C.R., & Borelli, J.L. (2020). Autonomy-restrictive socialization of anger: Associations with schoolaged children’s physiology, trait anxiety, state distress, and relationship closeness. Developmental Psychobiology, 62(8), 1134–1149. https://doi.org/10.1002/dev.21975
Suldo, S. M., Shaunessy-Dedrick, E., Ferron, J., & Dedrick, R. F. (2018). Predictors of success among high school students in advanced placement and international baccalaureate programs. Gifted Child Quarterly, 62(4), 350–373. https://doi.org/10.1177/0016986218758443
Tilya, F., & Mafumiko, F. (2018). The compatibility between teaching methods and competence-based. curriculum in Tanzania. Papers in Education & Development, (29). 18-29.
Young, K. S., Sandman, C. F., & Craske, M. G. (2019). Positive and negative emotion regulation in adolescence: links to anxiety and depression. Brain Sciences, 9(4), 76. https://doi.org/10.3390/brainsci9040076
)