نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
ارزیابی اثربخشی مداخلات رفتاری در موقعیت‌های مختلف آموزشی و درمانی در طرح‌های آزمایشی نیازمند شناسایی ساختار داده‌های جمع‌آوری شده و روش‌های مناسب تجزیه و تحلیل داده‌ها است. با توجه به اینکه محققان برای تحلیل داده‌های طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل در نمونه‌های زوجی عمدتاً از تحلیل کوواریانس استفاده می‌کنند در این مقاله با یک مثال تحقیقی از داده‌های جمع‌آوری شده از یک طرح آزمایشی پیش‌آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، کاربرد و دقت نتایج تحلیل کوواریانس و رویکرد مدل وابستگی متقابل بازیگر- شریک (APIM) مقایسه شده است. نتایج نشان داد که مدل APIM شامل اطلاعات اضافه-تری نسبت به تحلیل کوواریانس است؛ مدل APIM این امکان را ایجاد می‌کند که بتواند اثرات بازیگر و شریک را برآورد کرده و در تفسیر و نتیجه‌گیری مدنظر قرار دهد. زمانی بین نتایج این دو روش تناقض مشاهده می‌شود که سطح معناداری رد یا قبول فرضیه به سطح بحرانی 05/0 نزدیک است و در این موارد باید برای تفسیر و نتیجه‌گیری نهایی بسیار محتاطانه عمل کرد. در مواردی که سطح معناداری با 05/0 فاصله زیادی دارد، مشکلی ایجاد نشده و نتایج دو رویکرد همسو هستند. تغییر در تمرکز بر واحد تجزیه‌وتحلیل، به محققان امکان مطالعۀ فرآیندهای غالباً پیچیده و فرایندهای زیربنایی تعاملات اجتماعی را با روایی بسیار بیشتری فراهم می‌کند.
کلیدواژه‌ها
)