نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی تهران
چکیده
هدف پژوهش بررسی نقش کمال‌گرایی مادران (سازگارانه و ناسازگارانه) در مسئولیت‌پذیری فرزندان با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی آنها بود. طرح پژوهش از نوع همبستگی و جامعۀ‌آماری شامل دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانۀ شهر یزد و مادران آنها در سال تحصیلی 1401 -1400، که تعداد آنها 16800 نفر بود. به منظور انتخاب نمونه، با استفاده از جدول مورگان و با توجّه به حجم جامعه، تعداد 342 دانش‌آموز دختر مقطع متوسطۀ دورة اوّل و دوّم و مادران این دانش‌آموزان، به‌عنوان نمونۀ پژوهش به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامۀ کمال‌گرایی هیل (2004)، خودکارآمدی جینگز و مورگان (1999) و مسئولیت‌پذیری در خانه و مدرسه کردلو (1387) بود. تحلیل مسیر با استفاده از نرم‌افزار لیزرل، نشان داد، بین کمال‌گرایی سازگارانه و خودکارآمدی رابطۀ مثبت، مستقیم و معنی‌دار (405/0 r=) و بین خرده مقیاس کمال‌گرایی سازگارانه و مسئولیت‌پذیری رابطۀ مثبت، مستقیم و معنی‌دار (453/0 r=) وجود دارد. بین خرده مقیاس‌کمال‌گرایی ناسازگارانه و خودکارآمدی، رابطۀ مثبت، مستقیم و معنی‌دار (102/0- r=) و بین خرده مقیاس کمال‌گرایی ناسازگارانه و مسئولیت‌پذیری، رابطۀ منفی، مستقیم و معنی‌دار (258/0- r=) وجود دارد. بین خودکارآمدی و مسئولیت‌پذیری رابطۀ مثبت، مستقیم و معنی‌دار (378/0 r=) وجود دارد.کمال‌گرایی سازگارانه والدین از طریق متغیر میانجی خودکارآمدی بر مسئولیت‌پذیری ارتباط مثبت، غیرمستقیم و معنی‌دار دارد. وکمالگرایی ناسازگارانه والدین از طریق متغیر میانجی خودکارآمدی بر مسئولیت‌پذیری ارتباط غیرمستقیم و غیرمعنی‌دار دارد. همچنین نتایج همبستگی برای زیرمقیاسها نشان داد، تلاش برای عالی بودن، نظم و سازماندهی، هدفمندی، به‌عنوان کمال‌گرایی سازگارانه، رابطۀ مثبت و معنی‌دار با خودکارآمدی دارند و استانداردهای بالا برای دیگران، حساسیت بین‌فردی به‌عنوان.
کلیدواژه‌ها
آرمین مریم، سهرابی، نادره و کاظمی، سلطانعلی. (1390). رابطه ابعاد کمال‌گرایی والدین با عزت‌نفس و خودکارآمدی فرزندان. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 28(2)، 15-28. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=193760
امانی، ملاحت و کیانی، عارفه. (1396). بررسی رابطه کمال‌گرایی و عملکرد تحصیلی نقش میانجی خودنظم‌بخشی و خودکارآمدی تحصیلی. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی (روانشناسی و علوم تربیتی)، 8(2)، 51-68. https://www.sid.ir/fa/journal/ ViewPaper.aspx?id=319850.
اقلیمی. (1394). بررسی رابطه سبک فرزندپروری و کمال‌گرایی مادران با مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان دختر سال اول دبیرستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
بشارت، محمدعلی، حبیب نژاد، محمد و گرانمایه پور، شیوا. (1388). بررسی رابطه کمال‌گرایی با سلامت روانی .پژوهش‌های مشاوره، 29، 7-22.
حیدری، مریم، محمدی، اکبر و حقیقت، سارا. (1399). تأثیر کمال‌گرایی بر مسئولیت‌پذیری با میانجی‌گری اضطراب امتحان در دانشجویان. تعالی مشاوره و روان‌درمانی، 9(33)، 14-23.
خواجه‌نوری، بیژن، مساوات، سید ابراهیم و ریاحی، زهرا. (1393). رابطة سبک زندگی و مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی (مطالعة موردی: نوجوانان دبیرستانی شیراز). جامعه پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 5(4)، 45–64.
جمشیدی، بهنام، حسین چاری، مسعود، حقیقت، شهربانو و رزمی، محمدرضا. (1388). اعتبار یابی مقیاس جدید کمال‌گرایی. مجله علوم رفتاری، 3(1)، 35-43.
خلعتبری، جواد، قربان شیرودی، شهره و حسینی، ایمان. (1390). بررسی رابطة بین کمال‌گرایی و احساس تنهایی با کیفیت زندگی دانشجویان پزشکی استان گیلان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 2(1)، 117-131.
سعیدی، زینب. (1391). بررسی تأثیر سبک‌های فرزند پروری و وابستگی به دیگران با مسئولیت‌پذیری بین دانش‌آموزان دختر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
سمائی، سهیلا. (1389). اعتبار یابی، رواسازی و نرم یابی سیاهه کمال‌گرایی هیل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
شافران، رز، اگان، سارا و وید، تریسی. (2010). غلبه بر کمال خواهی. ترجمه سارا کمالی و فروغ ادریسی انتشار کتاب به زبان اصلی (1390)، تهران: انتشارات ارجمند.
شریفی، پروانه و رحمتی، عباس. (1392 ). تأثیر آموزش مهارت‌های یادداشت‌برداری بر خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 10(1)، 27-35.
شفیع‌آبادی، عبدالله. (1393). فنون تربیت کودک، چاپ هشتم. تهران: انتشارات جیحون.
کردلو، منیره. (1387). بررسی عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری نوجوانان در خانه و مدرسه. نشریه رشد: مشاور مدرسه، 4(1)، 8-11.
کریم زاده، منصوره و محسنی، نیک چهره. (1385). بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دختر سال دوم دبیرستان شهر تهران گرایش‌های علوم ریاضی و علوم انسانی). فصلنامه مطالعات اجتماعی - روان‌شناختی زنان (مطالعات زنان)، 4، 2(4)، 29-45.
کریمی، علی. (1378). کودک و خانواده: کودک، تربیت، زندگی، چاپ اول. قم: اسلامی.
گلسر، ویلیام. (1998). نظریه‌ی انتخاب. ترجمه علی صاحبی (1399)، تهران: سایه سخن.
ملکی، جلال. (1385). نابرده رنج: کوشش و مسئولیت‌پذیری. تهران: جیحون.
References
Ahmadi.S, Keshavarzi. A. (2013). Comparing Educational Efficiency Among Male And Female Literature Teachers Graduated From Islamic Azad University, State University And Payamnoor University 2nd World Conference On Education Technology. Procedia - Social And Behavioral Sciences. 83, 926 – 931.
Alemdag, S. (2018). The Role of Social Self-Efficacy on Physical Activity: A Cross-Cultural Comparision. Journal of Education and Training Studies, 6(5):40. DOI: 10.11114/jets.v6i5.2996.
Bandura A.(1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: Worth Publisher.
Bunce, L., Baird, A., And Jones, S. E. (2017). The Student-As-Consumer Approachin Higher Education And Its Effects On Academic Performance.Stud. High. Educ. Doi: 10.1080/03075079.2015.1127908.
Carmo, c., Oliveira, D., Brás, M and Faísca, L. (2021).The Influence of Parental Perfectionism and Parenting Styles on Child Perfectionism. Children 2021, 8, 777. Https://Doi.Org/10.3390/Children8090777.
Curran & Hill, A. P. (2019). Perfectionism Is Increasing Over Time: A Meta-Analysis Of Birth Cohort Differences From 1989 To 2016. Psychological Bulletin, 145(4), 410–429. Https://Doi.Org/10.1037/Bul0000138.
Damian. L.E, Stoeber, J. Subtirica, O & Băban. A. (2017). Perfectionism And School Engagement: A Three-Wave Longitudinal Study Personality And Individual Differences. 105, 179–184.
Deuling & Burns, L. (2017). Perfectionism And Work-Family Conflict: Self-Esteem And Self-Efficacy As Mediator. Personality And Individual Differences, 116, 326 330. Https://Doi.Org/10.1016/J.Paid.2017.05.013.
Grøtte, T., Solem, S., Vogel, P.A. Et Al.(2015). Metacognition, Responsibility, And Perfectionism In Obsessive–Compulsive Disorder. Cogn Ther Res 39, 41–50. Https://Doi.Org/10.1007/S10608-014-9635-7.
Gunawan & Widodo, W. (2021). The Empowerments’ Effect On Teachers’ Responsibility, Self-Efficacy, And Organizational Commitment.Management Science Letters , 11(4), 1163-1170.
Haight, K.W. (2011). Teacher Self-Efficacy In The Adoption And Integration Of Technology Within The Classroom Thesis Degree Of Doctor, Walden University.
Hayat, A.A., Shateri, K., Amini, M. Et Al. ((2020).). Relationships Between Academic Self-Efficacy, Learning-Related Emotions, And Metacognitive Learning Strategies With Academic Performance In Medical Students: A Structural Equation Model. BMC Med Educ 20, 76. Https://Doi.Org/10.1186/S12909-020-01995-9.
Haciomeroglu, B. (2020). The Role Of Reassurance Seeking In Obsessive Compulsive Disorder: The Associations Between Reassurance Seeking, Dysfunctional Beliefs, Negative Emotions, And Obsessive-Compulsive Symptoms. BMC Psychiatry, 20, Article 356. Https://Doi.Org/10.1186/S12888-020-02766-Y.
Hewitt, P. L., Flett, G. L., & Mikail, S. F. (2017). Perfectionism: A relational approach 17 to conceptualization, assessment, and treatment. New York: Guilford.
Hill RW ,Huelsman TJ ,Furr RM, Kibler J, Vicente BB, Kennedy C. (2004). A New Measure Of Perfectionism: The Perfectionism Inventory. Journal Of Personal Assessments. 82(1), 80-91.
Kustyarini, K. (2020). Self Efficacy And Emotional Quotient In Mediating Active Learning Effect On Students’ Learning Outcome. International Journal Of Instruction, 13(2), 663-676. Https://Doi.Org/10.29333/Iji.2020.13245a.
Lau, C., Kitsantas, A., Miller, A.D. Et Al. (2018). Perceived Responsibility For Learning, Self-Efficacy, And Sources Of Self-Efficacy In Mathematics: A Study Of International Baccalaureate Primary Years Programme Students. Soc Psychol Educ, 21(1), 603–620. Https://Doi.Org/10.1007/S11218-018-9431-4.
Lee, M. A., Schoppe-Sullivan, S. J., & Kamp Dush, C. M. (2012). Parenting perfectionism and parental adjustment. Personality and Individual Differences, 52(3), 454-457. Https://Doi.Org/10.1016/J.Paid.2011.10.047.
Mcculloch, A. (2009). The Student As Co-Producer: Learning From Public Administration About The Student–University Relationship. Stud. High. Educ. 34, 171–183. Doi: 10.1080/03075070802562857.
Mendi, E & Eldeleklioğlu, J .(2016). Parental Conditional Regard, Subjective Well-Being And Self-Esteem: The Mediating Role Of Perfectionism. Psychology, 7(10), 1-11. Doi: 10.4236/Psych.2016.710130 .
Nash, R. A., & Winstone, N. E. (2017). Responsibility-Sharing In The Giving And Receiving Of Assessment Feedback. Frontiers In Psychology, 8(1519), 1-9. Https://Doi.Org/10.3389/Fpsyg.2017.01519.
Oros, L,. luorno, O & Serppe, M. (2017). Child Perfectionism and its Relationship with Personality, Excessive Parental Demands, Depressive Symptoms and Experience of Positive Emotions, The Spanish Journal of Psychology, 20(9), 1-13. DOI: 10.1017/Sjp.2017.9
Saraç, A. G. (2017). Investigating The Relationship Between The Dimensions Of Perfectionism And Self-Efficacy İn Undergraduate Students. Https://Doi.Org/10.5281/ZENODO.1034419.
Stober, J, & Otto, K. (2006). Positive Conceptions Of Perfectionism: Approaches, Evidence, Challenges. Personality And Social Psychology Review, 10(), 295-319.
Stoeber J., Edbrooke-Childs J.H., Damian L.E. (2018) Perfectionism. In: Levesque R.J.R. (Eds) Encyclopedia Of Adolescence. Springer, Cham. Https://Doi.Org/10.1007/978-3-319-33228-4_279.
Zhang Q, Liu C, Wang Z And Yang Z (2020) The College Students’ Sense Of Responsibility For Innovation And Entrepreneurship. Front. Psychol. 11:2049. Doi: 10.3389/Fpsyg.2020.02049.
Lauermann, F & Berger, J, L. (2020). Linking Teacher Self-Efficacy And Responsibility With Teachers’ Self-Reported And Student-Reported Motivating Styles And Student Engagement. Learning And Instruction, DOI: 10.1016/J.Learninstruc.2020.101441.
Yin, Z. (2018). A study of contemporary youth’s sense of family responsibility and the cultivation. Nanjing Univer. Sci. Technol. 2, 1–23.
Yorulmaz, O., Karanci, A, N & Kiliç, A. (2006).What Are The Roles Of Responsibility And Perfectionism In Checking And Cleaning Symptoms?. Journal Of Anxiety Disorders, 20(3):312-27. DOI: 10.1016/j.janxdis.2005.02.009.
NaghibZadeh, M., Fallahchai, S, R., Sadeghi Fard, M. (2014). Examine the Relationship between Parenting Styles and Parental Perfectionism and Self-efficacy among Students School. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, , 4(2s)98-101, 2014.
Zhao, Y. (2019). College students under the background of “mass entrepreneurship and innovation” On the cultivation of responsibility consciousness. Henan Educ. 4, 50–53.
)