نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نفیسه سادات نکوئی ¹
• ملوک خادمی اشکذری ²
• زهرا هاشمی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراء، تهران، ایران

² استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا (س)

³ استادیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین بستۀ آموزشی کارکردهای اجرایی و بررسی اثربخشی آن بر بازداری پاسخ و تنظیم هیجان کودکان پیش‌دبستانی انجام شد.روش پژوهش، شبه آزمایشی با پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل بود. در طراحی و تدوین بسته‌ی آموزشی پس از مطالعه و بررسی پیشینه نظری و عملی، هشت محتوای آموزشی اصلی در قالب بازی، فعالیت‌های گفتگو محور و کاربرگ‌های آموزشی به‌منظور تقویت کارکردهای اجرایی بازداری پاسخ و تنظیم هیجان مناسب سن پیش دبستان به همراه کتابچه راهنمای مربی تهیه شد. روایی محتوایی بستۀ آموزشی، توسط هشت نفر از متخصصان این حوزه بررسی شد و اصلاحات لازم انجام گردید. سپس فرم نهایی آن تهیه و آمادۀ اجرا برای جلسات آموزشی شد. به‌منظور بررسی روایی محتوایی از روش کمی لاوشه استفاده شد. سپس اثربخشی بسته آموزشی بر بازداری پاسخ و تنظیم هیجان کودکان پیش دبستانی بررسی شد که به این منظور 40 کودک پیش‌دبستان 5-6 ساله با روش نمونه‌گیری در دسترس با جایگزینی تصادفی انتخاب و 20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل به‌طور تصادفی قرار گرفتند. پس از اجرای پیش آزمون با سیاهه درجه‌بندی رفتاری مهارت‌های اجرایـی بریف-نسخه پیش‌دبستانی- فرم والدین، گروه آزمایش به‌مدت 12 جلسۀ یک‌ساعته به‌صورت آنلاین مورد آموزش قرار گرفتند. داده‌های به‌دست آمده با استفاده از روش تحلیل کواریانس تک‌متغیره (آنکووا) با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام گرفت. نتایج یافته‌ها نشان داد، بستۀ آموزشی تدوین شده برای کارکردهای اجرایی از روایی محتوایی لازم برخوردار است و توانسته در بهبود کارکردهای اجرایی بازداری پاسخ و تنظیم هیجان کودکان پیش‌دبستان مؤثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

• کـارکردهای اجرایـی
• بـازداری پاسـخ
• تنظیم هیجان
• کودکان پیش دبستان