نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش تدوین مدل عملکرد ریاضی بر اساس ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرا با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و انگیزش به یادگیری ریاضی در دانش‌آموزان دوره متوسطه اول بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و جزء پژوهش‌های کاربردی بود؛ و تعداد 326 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی بر حسب جنسیت انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده‌ در پژوهش، پرسشنامه‌های ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرای حقایقی و کارشکی (1394)؛ خودکارآمدی ریاضی میدلتن و میگلی (1997)، انگیزش به یادگیری ریاضی کورتر (۲۰۰۵) و نمره‌ی پایان ‌ترم درس ریاضی دانش‌‌آموزان بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از شاخص‌های آماری توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و برای پاسخگویی به فرضیه‌های پژوهش از آزمون‌های تحلیل عامل تأییدی، مدل‌سازی معادلات ساختاری و رویکرد حداقل مربعات جزیی به وسیله نرم‌افزار smart PLS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرا بر عملکرد ریاضی، خودکارآمدی ریاضی و انگیزش به یادگیری ریاضی اثر مثبت و معنی‌دار دارد. همچنین خودکارآمدی ریاضی و انگیزش به یادگیری ریاضی بر عملکرد ریاضی اثر مثبت و معناداری داشت. در کل نتیجه شد که مدل مفهومی عملکرد ریاضی بر اساس ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرا با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی ریاضی و انگیزش به یادگیری ریاضی با مدل تجربی برازش داشته است.

کلیدواژه‌ها

آریافر، زبیده. (1382). تحول شناختی و عملکرد ریاضی دانش‏آموزان. فصلنامه نوآوری آموزشی، 2(5)، 123-138.
برزگر بفرویی، کاظم، سعدی پور، اسماعیل، ابراهیمی قوام، صغری و فرخی، نورعلی. (1391). ارائه مدلی برای عملکرد شیمی دانش‏آموزان، بر اساس باورهای معرفت شناختی، ادراک از محیط یادگیری سازنده‏گرا و راهبردهای انگیزشی و شناختیِ سطح بالا. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 8(26)، 177-210.
بهرامی، فاطمه و بدری، مرتضی. (1396). رابطه ادراک از محیط یادگیری و سرزندگی تحصیلی با نقش واسطه‏ای شناخت، فراشناخت، انگیزه پیشرفت و خودکارآمدی در دانشجویان. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 5(9)، 122-189.
پناهی‏پور، ثنا و عرب‏زاده، مهدی. (1398). جهت‏گیری هدفی، خودکارآمدی ریاضی و عملکرد ریاضی، هفتمین کنگره انجمن روانشناسی ایران، تهران.
پناهی‏پور، ثنا. (1397). روابط ساختاری خود تفسیری، اهداف پیشرفت 2×3 و خودکارآمدی ریاضی با عملکرد ریاضی، پایان‏نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، گروه تحصیلی علوم تربیتی.
تقی‏زاده، هادی، عبدخدایی، محمد سعید و کارشکی، حسین. (1393). نقش سبک‏های شناختی، اهداف پیشرفت و خودکارآمدی ریاضی در پیشرفت ریاضی دانش‏آموزان دبیرستان‏های دولتی شهر مشهد. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(6)، 58-41.
چراغی، مریم، کاویانی، الهام و جانی جبارآبادی، شهین. (1399). نقش آموزش مبتنی بر تفکر انتقادی و محیط یادگیری و سازنده گرا در پیشرفت درس ریاضی پنجم ابتدایی، همایش ملی مجازی بومی‏سازی، بروزرسانی و کارآمدی مدیریت آموزشی در سازمانهای آموزشی، کرمانشاه.
حاجی تبار فیروزجایی، محسن. (1398). ارائه مدل ساختاری تأثیر ادراک دانش‏آموزان از محیط کلاس بر خودکارمدی تحصیلی و نگرش به علوم با میانجی‏گری ادراک از ارزیابی. سامانه مدیریت نشریه علمی دانشگاه کردستان، 7(3)، 209-226.
حقایقی، مرضیه و کارشکی، حسین. (1394). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه‏ی ادراک دانش‏آموزان از محیط یادگیری سازنده‏گرای اجتماعی. فصلنامه مطالعات اندازه‏گیری و ارزشیابی آموزشی، 5(11)، 91-118.
حکیم‏زاده، رضوان، مقدم ‏زاده، علی و امیری، محمد. (1396). پیش‏بینی عملکرد ریاضی دانش‏آموزان از طریق مهارت‏های مطالعه ریاضی و خودکارآمدی ریاضی: نقش تعدیل کننده جنسیت. فصلنامه مطالعات اندازه‏گیری و ارزشیابی آموزشی، 7(19)، 93-113.
سعدی‏پور، اسماعیل، ابراهیمی قوام، صغری فرخی، نورعلی، اسد زاده، حسن و ثامتی، ناهید. (1397). مدل پیش‏بینی عملکرد تحصیلی بر اساس مؤلفه‏های هوش عاطفی، مهارت‏های حل مسئله و انگیزش پیشرفت با میانجی‏گری راهبردهای یادگیری (شناختی و فرا شناختی) در دانش‏آموزان مدارس هوشمند و عادی. فصلنامه پژوهش در نظام‏های آموزشی، 12(40)، 65-90.
سیف، علی اکبر. (1389). روان‏شناسی پرورشی روان‏شناسی یادگیری و آموزش. تهران: موسسه انتشارات آگاه.
شفیعی، ناهید، بهروزی، ناصر، شهنی ییلاق، منیجه و ابوالقاسمی، محمود. (1397). رابطه علی ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا و تفکر سیستمی با گرایش به یادگیری مادام العمر از طریق میانجی گری انگیزش درونی دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. نشریه علوم تربیتی، 25(2)، 109-130.
علم‏الهدی، حسن. (1381). راهبردهای نوین در آموزش ریاضی. تهران: شیوه.
قلانی، محمدرضا، حربی، آزاده و بهارلو، مصطفی. (1397). طراحی و آزمون الگویی از پیش‏آیندهای عملکرد تحصیلی درس ریاضی. دوفصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 5(15)، 59-83.
کدیور، پروین، فرزاد، ولی‏الله، عرب‏زاده، مهدی و نگهبان سلامی، محمود. (1389). فراتحلیل مطالعات مربوط به عملکرد ریاضی دانش‏آموزان. فصلنامه اندازه‏گیری تربیتی، 1(5)، 94-75.
کیامنش، علیرضا و نصیبه، پور اصغر. (1385). نقش خودپنداره ریاضی، انگیزش یادگیری ریاضی، عملکرد قبلی ریاضی و جنسیت در پیشرفت ریاضی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 2(13)، 77-94.
محسن‏پور، مریم. (1384). نقش خودکارآمدی، اهداف پیشرفت، راهبردهای یادگیری و پایداری در پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش‏آموزان سال سوم متوسطه شهر تهران، پایان‏نامه منتشر نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه تحصیلی علوم تربیتی.
محمدزاده، محمد، اسدی، یونسی، محمدرضا، سالاری‏فر، محمد حسن و عسگری، علی. (1394). نقش واسط‏هاى نگرش نسبت به ریاضى و خودکارآمدى ریاضى در رابطه‏ی بین ادراک از خوش‏بینى آموزشى معلم با پیشرفت ریاضى دانش‏آموزان دوره‏ی متوسطه. فصلنامه نوآوری‏های آموزشی، 58(15)، 7-27.
مروتی، ذکراله، شهنی ییلاق، منیجه، مهرابی‏زاده، هنرمند و کیانپور قهفرخی، فاطمه. (1392). رابطه‏ی علی محیط یادگیری سازنده‏گرای ادراک شده و عملکرد ریاضی با میانجی‏گری جهت‏گیری درونی هدف، ارز تکلیف، نگرش نسبت به ریاضی و خودکارآمدی ریاضی در دانش‏آموزان دبیرستان‏های دولتی شهر اهواز. مجله دستاوردهای روانشناختی، 4(1)، 122-91.
نریمانی، محمد و سلیمانی، اسماعیل. (1392). اثربخشی توانبخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی (حافظه‏ی کاری و توجه) و پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی. فصلنامه‏ی ناتوانی‏های یادگیری، 3(6)، 92-117.
نقش، زهرا و رمضانی خمسی، زهرا. (1396). ادراک از محیط یادگیری کلاس و هیجان تحصیلی: تحلیل چند سطحی کلاس ریاضی. فصلنامه پژوهش‏های کاربردی روانشناختی، 8(1)، 127-141.
نیوشا، بهشته، شاکریان، فاطمه و جباری، عظمت. (1397). رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و انگیزه تحصیلی با پیشرفت درس ریاضی در دانش‏آموزان سال اول دبیرستان، نخستین همایش ملی پژوهش‏های کاربردی در مدیریت، روانشناسی و علوم تربیتی، ساوه.
References
Akun & Askar, P. (2010). The development of a scale on assessing constructivist Learning environments. Journal of Education, 39. 32-43.
Aldridge, J. M., Dorman, J. P., & Fraser, B. J. (2004). Use of multitrait-multimethod modelling to validate actual and preferred forms of the technology-rich outcomes-focused learning environment inventory (TROFLEI). Australian Journal of Educational & Developmental Psychology, 4, 110-125.
Alt. Dorit. (2015). Assessing the contribution of a constructivist learning environment to academic self-efficacy in higher education. Learning Environments Research 18(1).
Anita, Habóka, Andrea, Magyarb, Mária, B.Németha & Benő, Csapó. (2020). Motivation and self-related beliefs as predictors of academic achievement in reading and mathematics: Structural equation models of longitudinal data. International Journal of Educational Research, Volume 103, https://doi.org/10.1016/j.ijer.101634.
Anthoni, R., & Artino, Jr. (2010). Online task value and self – efficacy scale. Psychological Review, 84, 191-215.
Aslihan, Hafızoglu, Sundus, Yerdelen. (2019). ARTICLEThe Role of Students’ Motivation in the Relationship between Perceived Learning Environment and Achievement in Science: A Mediation Analysis. Science Education International, 30(4), 251-260.
Aunola. K, Leskinen, E, & Nurmi. J.-E. (2006). Developmental dynamics between mathematical performance, task motivation, and teachers’ goals during the transition to primary school British. Journal of Educational Psychology, 76 (1) (2006), pp. 21-40.
Baker, D. P., & LeTendre, G. K. (2005). National differences, global similarities-word culture and the future of schooling. Stanford, CA: Stanford University Press, ISBN 0‐804‐75021‐1, 195-216.
Bandura, A. (1986). "Organizational Application of Social Cognitive Theory". Australian Journal of Management. 13 (2): 275–302. Doi: 10.1177/031289628801300210.
Bandura, A. (1977). Self efficacy: Toward a unifying theory of behavior change. Psychological review, 48, 191 - 215.
Bandura, A. (2001). Social Cognitive Theory: An Agentic Perspective. Annu, Rev. Psychol. 52:1-26.
 Bermejo, Vicente, Ester, Pilar and Morales2, Isabel. (2020). A Constructivist Intervention Program for the Improvement of Mathematical Performance Based on Empiric Developmental Results (PEIM). Madrid: Editorial Complutense, 13. Doi: 10.3389/fpsyg.2020.582805.
 Bong, M. (2001). Between– and within– domain relations of academic motivation among middle and high school students: Self-efficacy. Task value and achievement goals. Journal of Educational Psychology, 65, 317-329.
 Brooks, J. (2010). “The effectiveness of constructivist science instructional methods on middle school students' student achievement and motivation”. Thesis for doctoral degree (Ph.D), Walden University, Minnesota, USA.
Cetin & Dindar, A. (2016). Student motivation in constructivist learning environment. Eurasia journal of mathematics, Science & Technology Education, 12 (2), 233-247.
Corter, James E. (2005). Motivation, Autonomy Support, and Mathematics Performance: A Structural Equation Analysis. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Sciences, 66(1-A), 157-180.
Dethlefs, T.M. (2002). Relationship of costructivitist learning environment to student's attitudes and achievement in high school mathematics and science. (Unpublished Doctoral Dissertation). University of Nebraska.
Diseth A., Meland, E., & Breidablik, H. J. (2014). Self-beliefs among students: Grade level and gender differences in self-esteem, selfefficacy and implicit theories of intelligence. School: the mediating role of goals and belonging. Journal of educational psychology, 88, 408-422.
Dorman, J. P., & Fraser, B. J. (2009). Psychosocial environment and affective outcomes in technology-rich classrooms: Testing a causal model. Social Psychology of Education, 12(1), 77–99.
Guay, F. Ratelle, C.F, Roy. A. & Litalie. D. (2010). Academic self-concept, autonomous academic motivation, and academic achievement: Mediating and additive effects Learning and Individual Differences. Learning and Individual Differences, 20, pp. 644-653.
Hongbiao, Y., Lian Shi., Winnie Wing Yi Tam., & Genshu Lu. (2020). linking university mathematics classroom environments to student achievement: The mediation of mathematics beliefs.  Studies in Educational Evaluation, 66, 95-117.
Jill M, Aldridge & Kate, Rowntree. (2021). Investigating Relationships between Learning Environment Perceptions, Motivation and Self-Regulation for Female Science Students in Abu Dhabi, United Arab Emirates. Research in Science Education, https://link.springer.com.
Johnson, B., & McClure, R. (2004). Validity and reliability of a shortened, revised version of the constructivist learning environment survey. Learning Environments Research, 7, 65-80.
Jones, B. D., Sahbaz, S., Schram, A. B., & Chittum, J. R (2017). Using psychological constructs from the MUSIC Model of Motivation to predict students’ science identification and career goals: results from the US and Iceland. International Journal of Science Education, 39(8), 1089-1108.
Kingir, S., Tas, Y., Gok, G., & Vural, S. S. (2013). Relationships among constructivist learning environment perceptions, motivational beliefs, self-regulation and science achievement. Routledge, available from: Taylor & Francis, Ltd. 325 Chestnut Street Suite 800, Philadelphia, PA 19106. doi:https://doi.org/10.1080/02635143.2013.825594.
 Köller, O., Baumert, J., and Schnabel, K. (2016). Does interest matter? The relationship between academic interest and achievement in mathematics. J. Res. Math. Educ. 32, 448–470. Doi: 10.2307/749801.
Komarraju, M. & Nadler, D. (2013). Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals, and effort regulation matter? Learning and Individual Differences, 25, 67-72.
Lipnevich A., F. Preckel, & R. Roberts (2016). Psychosocial skills and school systems in the Twenty-first century: Theory, research, and applications. New York, Springer.
Liu, Xing & Koirala, Hari. (2009).The Effect of Mathematics Self-Efficacy on Mathematics Achievement of High School Students. See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/42090228.
Magidson, Susan. (2005). Building bridges within mathematics ducation: Teaching. Research and instructional design. Journal of Mathematical Behavior. 24(2), 135-169.
MeharRam & Sanwal, Navdeep, (2017). Effect of Constructive Learning Approach on Achievement in Mathematics in Relation to Self-efficacy. Education and Applied Social Science: Vol. 8, Special Issue, 343-348.
Michalis P. MichaelidesEmail authorGavin T. L. BrownHanna EklöfElena C. Papanastasiou. (2019). The Relationship of Motivation with Achievement in Mathematics. Motivational Profiles in TIMSS Mathematics. Part of the IEA Research for Education book series (IEAR, volume 7), 9-23.
Negara, H R P, Nurlaelah, E, Wahyudin, T Herman and M Tamur1. (2021). Mathematics self efficacy and mathematics performance in online learning, Journal of Physics: Conference Series, doi:10.1088/1742-6596/1882/1/012050.
Nese, Ozkal. (2019). Relationships between Self-Efficacy Beliefs, Engagement and Academic Performance in Math Lessons. Journal of Educational Sciences, v14 n2 p190-200.
Nie, Y., & Lau, S. (2010). Differential relations of constructivist and didactic instruction to students' cognition, motivation, and achievement. Learning and Instruction, 20(5), 411-423.
Ozkal, K., Tekkaya, C., & Cakiroglu. J. (2009). Investigation 8th grade student's perceptions of constructivist science learning environment. Education & Science.34 (153), 38-46.
 Pajares, F. (2003). Self - efficacy beliefs, motivation and achievement in writing: A review of the literature. Reading and writing Quarterly, 19, 139-158.
Partin, M.L., & Haney, J.J. (2012). The CLEM model: path analysis of the mediating effects of attitudes and motivational beliefs on the relationship between perceived learning environment and course performance in an undergraduate non-major biology course. Learning Environments Research, 15(1), 103-123.
Patrick, H., Ryan, A. & Kaplan, A. (2007). Early adolescents' perceptions of classroom environment, motivation, and beliefs. Journal of Educational Psychology, 99, 83-98.
Petegem, P. V., Donche, V. & Vanhoof, J. (2005). Relating pre-service teachers Approach to learning and preferences for constructivist learning environments. Learning Environments Research, 8, 309-332.
Peters, Brian M. (2013). Efficacy of ethanol against Candida albicans and Staphylococcus aureus polymicrobial biofilms. Antimicrob Agents Chemother, 57(1):74-82.
Pintrich, P. R., Schunk, D.H., (2002). Motivation in Education theory, research, and applications. Columbus, OH: Merrill.
 Romberg, T. A., & Kaput, J. J. (1999). Mathematics worth teaching, mathematics worth understanding. In E. Fennema & T. A. Romberg (Eds.), Mathematics classrooms that promote understanding (pp. 3–17). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Schunk, D. H., & Ertmer, P. A. (1999). Self-regulatory processes during computer skill acquisition: Goal and self-evaluative influences. Journal of Educational Psychology, 91, 251–260.
Schunk, D. H., & Miller, S. D. (2002). Self-efficacy and adolescents’ motivation. In F. Pajares & T. Urdan (Eds.), Academic motivation of adolescents. 29–52.
Sungur, S., & Gungoren, S. (2009). The role of classroom environment perceptions in self-regulated learning and science achievement. Elementary Education Online, 8(3), 883-900.
VanDinther, M., Filip, D., & Segers, M. (2011). Factors affecting students’ self-efficacy in higher education. Educational Research Review, 6, 95–108.
Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Wei, Lau Shiao., & Elias, Habibah. (2011). Relationship between Students' perceptions of classroom environment and their Motivation in learning English language. International Journal of Humanities and Social Science, 21(1), 240- 250.
Woolley, M. E., Strutchens, M. E., Gilbert, M. C., & Martin, W. G. (2010). Mathematics success of Black middle school students: Direct and indirect effects of teacher expectations and reform practices. The Negro Educational Review, 61(1–4), 41–59.
Yager, R. E., & McCormack, A. J. (1989). Assessing teaching/learning successes on multiple domains of science and science education. Science Education, 73(1), 45-58.
Yerdelen, S. (2013). Multilevel İnvestigations of Students’ Cognitive andAffective Learning Outcomes and their Relationships with Perceived Classroom Learning Environment and Teacher Effectiveness. Unpublished Doctoral Dissertation, Middle East Technical University.