نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه روان شناسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

3 استاد گروه روان شناسی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

4 دانشیار، علوم تربیتی و انسان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه آرهوس، شعبه کپنهاگ ، کپنهاگ، دانمارک

چکیده

اشتیاق به تحصیل متغیری بسیار با اهمیت برای موفقیت دانش‌آموزان در هر مقطعی است. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش معنامحور تحصیلی مبتنی بر نظریه انسان سالم و آموزش روان‌شناسی مثبت‌نگر بر اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان ایرانی ساکن دانمارک اجرا شد. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با سه گروه و در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان 12 تا 18 ساله ایرانی ساکن شهر کپنهاگ دانمارک در زمستان 2021 بود، که از بین آن‌ها 99 نفر از طریق نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب و به‌طور تصادفی در سه گروه 33 نفری گمارده شدند. پرسشنامه اشتیاق تحصیلی شاوفیلی و همکاران (2002) برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. دو گروه آموزش معنا محورتحصیلی مبتنی بر نظریه انسان سالم و آموزش روان‌شناسی مثبت‌نگر طی 10 جلسه تحت آموزش قرار گرفتند. داده‌ها از طریق تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل گردید. نتایج نشان داد که در اشتیاق تحصیلی به ترتیب بین گروه آموزش معنامحورتحصیلی مبتنی بر نظریه انسان سالم وگروه آموزش مثبت‌نگر با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>p )، ولی بین دو گروه آموزش معنامحور تحصیلی مبتنی بر نظریه انسان سالم و آموزش روان‌شناسی مثبت‌نگر تفاوت معناداری به دست نیامد (05/0<p ). بر اساس نتایج، آموزش معنامحور تحصیلی مبتنی بر نظریه انسان سالم همراه با آموزش مثبت نگر دو روش موثر برای افزایش اشتیاق تحصیلی دانش آموزان هستند.

کلیدواژه‌ها

آقایی، اصغر. (1397الف). نظریه انسان سالم. اصفهان. چاپ اول. اصفهان: نشر نوشته.
آقایی، اصغر. (1397ب). معنا و حیرت: راهنمای درمان افسردگی براساس نظریه انسان سالم، چاپ اول. اصفهان: نشر نوشته.
اسلامی، محمدعلی، درتاج، فریبرز، سعدی پور، اسماعیل و دلاور، علی. (1395). مدل یابی علّی اشتیاق تحصیلی بر مبنای منابع شخصی و منابع اجتماعی در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه امیرکبیر تهران. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 7(22)، 131-161.
تقیان الموتی، سارا و عاشوری، هایده. (1399). رابطه سبکهای یادگیری و اشتیاق تحصیلی با خودکارامدی تحصیلی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان تنکابن. اولین کنفرانس ملی پژوهش های کاربردی در فرایندهای تعلیم و تربیت، میناب، ایران.
جعفرپور، فرزانه. (1399). رابطه اشتیاق تحصیلی با اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان با نقش میانجی انگیزه پیشرفت دانش آموزان. پنجمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، محمودآباد، ایران.
حسینی اردکانی، اشرف. (1399). اثربخشی روانشناسی مثبت نگر بر انگیزش پیشرفت و خودکارآمدی بر دانشجویان ساکن خوابگاه. ایده‏های نوین روان‏شناسی، 4(8)، 1-12.
خطیب زنجانی، نازیلا و شمسایی، شهناز. (1399). بررسی تاثیر روانشناسی مثبت گرا بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهرکرمان. ششمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی، اقتصاد و حسابداری، ایران:تهران.
رئیس‏زاده، کوثر و حافظی، فریبا. (1399). رابطه اشتیاق تحصیلی با عملکرد تحصیلی با نقش تعدیل کننده هوش هیجانی در دانش‏آموزان دبیرستان‏های دخترانه اهواز. کنفرانس بین‏المللی فقه، حقوق، روان‏شناسی و علوم تربیتی در ایران و جهان اسلام، کرج: ایران.
روئین، حسین، حسین زاده، بابک و شوشی صنمی، فرنگیز.(1399). تأثیر روانشناسی مثبت گرا بر گرایش های اسنادی و تفکر ارجاعی دانش آموزان متوسطه مبتلا به اضطراب امتحان. هفتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره، ایران، تهران.
شلیگانی بجنوردی، ناصر و سلیمانپور عمران، محبوبه. (1397). رابطه موفقیت خواهی، اشتیاق یادگیری و اهداف پیشرفت با معنی تحصیل دانش آموزان. پژوهش نامه برنامه ریزی درسی، 29، 75-93.
صادقی، مسعود، عباسی، محمد و بیرانوند، زینب. (1398). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت‌نگری مبتنی بر بسته کوئیلیام بر خوش‌بینی تحصیلی و اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان دختر. روان شناسی مدرسه، 8(4)، 156-175.
صادقی، مسعود و بیرانوند، زینب. (1396). تاثیر آموزش مثبت نگر گروهی بر پیوند با مدرسه در دانش آموزان دختر دوره متوسطه. پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 3(2/10)، 19-35.
صدری، محمدرضا. (1400). تدوین بسته آموزشی معنا محورتحصیلی مبتنی بر نظریه انسان سالم و مقایسه اثربخشی آن با بسته آموزشی روان‏شناسی مثبت‏نگر بر خودکارآمدی تحصیلی، معنای تحصیلی، خوش بینی تحصیلی و اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان 12 تا 18 سال ایرانی ساکن دانمارک، رساله دکتری روان‏شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
طاهری، محمدرضا، منصوری، لیلا و نادری، سمیرا. (1397). رابطه معنای زندگی و خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان دختر متوسطه دوم شهرستان ایذه. ششمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره ایران، تهران، ایران.
عبیاوی، ایمان، حمید‏، نجمه و شهنی ییلاق، منیژه. (۱۳۹۷). بررسی آموزش معنادرمانی مذهب محور بر افزایش انگیزش تحصیلی و رضایت از زندگی در دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان مبتلا به افسردگی.  اندیشه های نوین تربیتی، 14(1)، 223-246.
عظیمی خویی،آرزو و نوابی‏نژاد، شکوه. (1395). اثربخشی آموزش مهارتهای مثبت اندیشی بر انگیزش پیشرفت دانش آموزان دختر دوره دوم آموزش متوسطه مدارس غیرانتفاعی منطقه 5 خانواده و پژوهش، 13(33)، 43-60.
قدم پور، عزت الله، قاسمی پیر بلوطی، محمد، حسنوند، باقر و خلیلی گشنیگانی، زهرا. (1396). ویژگی‏های روان سنجی مقیاس اشتیاق تحصیلی دانش آموزان. فصلنامه اندازه گیری تربیتی. 8(29)، 167-184.
قدم پور، عزت الله، خلیلی گشنیگانی، زهرا و منصوری، لیلا. (۱۳۹7). رابطه معنای زندگی و اشتیاق تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر ایذه. رویش روان شناسی، 7(28)، 79-92.
قدم پور، عزت الله، یوسف وند، مهدی، علوی، زینب و خسروی سمیه.(1397). اثربخشی معنادرمانی بر اشتیاق تحصیلی و سرسختی تحصیلی در دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر خرم‌آباد در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵. رویش روان شناسی، ۷(۹)، ۱۲۳-۱۳۸.
منصوری، لیلا، خلیلی‏گشنیگانی، زهرا و دریکوند، محمد. (1398). نقش میانجی اشتیاق تحصیلی در رابطه بین معنای زندگی و بهزیستی تحصیلی دانش آموزان. اولین کنفرانس ملی کودکان استثنایی از منظر روان‏شناسی تربیتی، علوم شناختی و آسیب شناختی، اهواز، ایران.
منصوری، لیلا و خلیلی گشنیگانی، زهرا. (1395). رابطه معنای زندگی و اشتیاق تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر ایذه. دومین کنگره بین المللی توانمند سازی جامعه در حوزه علوم اجتماعی، روانشناسی و علوم تربیتی، تهران، ایران.
References
Bakker, A. B., Hakanen, J. J., Demerouti, E., & Xanthopoulou, D. (2007). Job resources boost work engagement, particularly when job demands are high. Journal of Educational Psychology99(2), 274.
Basurrah, A., Lambert, L., Setti, A., Murphy, M., Warren, M., Shrestha, T., & di Blasi, Z. (2021). Effects of positive psychology interventions in Arab countries: a protocol for a systematic review. BMJ Open, 11, e052477.
Borup, J., Graham, C.R., West, R.E., Archambault, L., & Spring, K. J. (2020). Academic communities of engagement: an expansive lens for examining support structures in blended and online learning. Educational Technology Research and Development, 68, 807-832.
Bouchey, H. A., Shoulberg, E. K., Jodl, K. M., & Eccles, J. S. (2010). Longitudinal links between older sibling features and younger siblings' academic adjustment during early adolescence. Journal of Educational Psychology102(1), 197.
Closson, L. M., & Boutilier, R. R. (2017). Perfectionism, academic engagement, and procrastination among undergraduates: The moderating role of honors student status. Learning and Individual Differences57, 157-162.
Datu, A. J. D., Ping Wong, G. S., & Rubie-Davies, C. (2021). Can kindness promote media literacy skills, self-esteem, and social self-efficacy among selected female secondary school students? An intervention study. Computers & Education, 161, 104062
Entwistle, N.J., & McCune, V. (2004). The conceptual bases of study strategy inventories. Educational Psychology Review, 16(4). 325-345.
Greenberg, M. T., Domitrovich, C. E., Weissberg, R. P., & Durlak, J. A. (2017). Social and emotional learning as a public health approach to education. The Future of Children, 27(1), 13-32.
 Henderson-King, D., & Smith, M. N. (2006). Meanings of education for university students: Academic motivation and personal values as predictors. Social Psychology of Education, 9(2). 195-221.
Henderson-King, D., & Mitchell, A. M. (2011). Do materialism, intrinsic aspirations, and meaning in life predict students’ meanings of education? Social Psychology of Education14(1), 119-134.
Hendriks, T., Warren, M. A., Schotanus-Dijkstra, M., Hassankhan, A., Graafsma, T., Bohlmeijer, E., & de Jong, J. (2019). How WEIRD are positive psychology interventions? A bibliometric analysis of randomized controlled trials on the science of well-being. The Journal of Positive Psychology, 14(4), 489-501.
Huebner, E. S., Gilman, R., Reschly, A. L., & Hall, R. (2009). Positive schools. In S. J. Lopez & C. R. Snyder (Eds.), Oxford library of psychology. Oxford handbook of positive psychology (p. 561-568). Oxford University Press.
Hill, N. E., Liang, B., Price, M., Polk, W., Perella, J., & Savitz‐Romer, M. (2018). Envisioning a meaningful future and academic engagement: The role of parenting practices and school‐based relationships. Psychology in the Schools55(6), 595-608.
Kotera, Y., Green, P., & Sheffield, D. (2021). Positive psychology for mental wellbeing of UK therapeutic students: Relationships with engagement, motivation, resilience and self-compassion. International Journal of Mental Health and Addiction, Jan 12, 1-16.
Kuh, G. D., Cruce, T. M., Shoup, R., Kinzie, J., Gonyea, R. M. (2008). Unmasking the effects of student engagement on first-year college grades and persistence. The Journal of Higher Education, 79(5), 540-563.
Mason, H. D. (2017). Sense of meaning and academic performance: A brief report. Journal of Psychology in Africa27(3). 282-285.
Perkmann, M., Salandra, R., Tartari, V., McKelvey, M., & Hughes, A. (2021). Academic engagement: A review of the literature 2011–2019. Research Policy, 50(1), 1-20.
Platt, I. A., Kannangara, C., Tytherleigh, M., & Carson, J. (2020). The hummingbird project: A positive psychology intervention for secondary school students. Frontiers in Psychology, 11, 2012.
Schaufeli, W. B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies3(1). 71-92.
Seligman, M. E. P. (2019). Positive psychology: A personal history. Annual Review of Clinical Psychology, 15, 1-23.
Seligman, M. E., Rashid, T., & Parks, A. C. (2006). Positive psychotherapy. American Psychologist61(8), 774.
Strobel, M., Tumasjan, A., & Spörrle, M. (2011). Be yourself, believe in yourself, and be happy: Self‐efficacy as a mediator between personality factors and subjective well‐being. Scandinavian Journal of Psychology52(1). 43-48.
Taylor, R. D., Oberle, E., Durlak, J. A., & Weissberg, R. P. (2017). Promoting positive youth development through school‐based social and emotional learning interventions: A meta‐analysis of follow‐up effects. Child Development88(4), 1156-1171.
Tejada-Gallardo, C., Blasco-Belled, A., Torrelles-Nadal, C. et al. (2020). Effects of school-based multicomponent positive psychology interventions on well-being and distress in adolescents: A systematic review and meta-analysis. Journal of Youth & Adolescence, 49, 1943–1960
 
 
 استناد به این مقاله: میرعرب رضی، حلیمه، شریعت نیا، کاظم، فکوری حاجی یار، حسین و بیانی، علی اصغر. (1400). طراحی الگوی برنامه درسی مساله محور در دوره پیش دبستانی. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 17(62)، 203-223.  doi: 10.22054/jep.2022.64275.3506
 Educational Psychology is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.