نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی‌دکتری ‌روانشناسی ‌تربیتی،‌‌‌ واحد ‌تهران ‌مرکزی، ‌‌‌‌دانشگاه‌آزاد‌‌ اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه ‌روانشناسی،‌‌ ‌دانشگاه ‌علوم ‌انتظامی ‌امین ‌تهران،‌ ایران

3 استادیار،‌ گروه‌ روانشناسی،‌‌‌ واحد ‌تهران ‌مرکزی، ‌‌‌‌دانشگاه‌آزاد‌‌ اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش خاضر ارائه مدل ساختاری خود ناتوان سازی تحصیلی بر اساس سبک فرزند پروری ادراک شده و باور های هوشی با میانجی گری جرات ورزی در دانش آموزان است. پژوهش حاضراز نظر هدف،کاربردی و از نظرروش،همبستگی مبتنی بر معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش کلیه‌ی دانش آموزان مقطع دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. تعداد افراد نمونه جمعاً 537 دانش آموز بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه‌ی جرئت ورزی گمبریل و ریچی (1975)، مقیاس پرسشنامه خود ناتوان سازی تحصیلی جونز و رودوالت (2005)، پرسشنامه فرزندپروری ادراک شده، مقیاس ارزیابی باورهای ضمنی هوش (عبدالفتاح و یتس، 2006)،پرسشنامه باورهای هوشی عبدالفتاح و ییتس با دو خرده مقیاس نظریه افزایشی هوش و نظریه ذاتی هوش بودند. داده‌های گردآوری شده با روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار AMOS تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که مدل ساختاری خود ناتوان سازی تحصیلی بر اساس سبک فرزند پروری ادراک شده و باور های هوشی با میانجی گری جرات ورزی در دانش آموزان براساس داده‌های تجربی از برازش مطلوبی برخوردار است. همچنین اثر غیر مستقیم ادراک شده و باور های هوشی بر خود ناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان مورد تأیید قرارگرفت. لذا پژوهش حاضر نشان داد که خود ناتوان سازی در تبیین و پیش بینی جرات ورزی دانش آموزان نقش واسطه ای دارد. این متغیر تحت تاثیر باورهای هوشی و سبک فرزندپروری ادراک شده قرار می گیرند و می توانند اثر معناداری بر جرات ورزی دانش آموزان داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی قوام، صغری. (1400). رفتار اخلاقی کودکان چگونه شکل می‌گیرد. فصلنامه‌ی رشد مشاور مدرسه، 3(1)، 54-57.
ابراهیمی ورزنه، محمدحسین و بیان فر، فاطمه و شیرافکن، علی. (1396).تاثیر آموزش باورهای هوشی بر نقش واسطه گری کاهش خودناتوان سازی در پیشگیری از سوء مصرف مواد در نوجوانان 16 تا 18 سال،چهارمین کنفرانس بین المللی نوآوری های اخیر در روانشناسی،مشاوره و علوم رفتاری،تهران.
احمدیان، حسام، میردریکوند، فضل الله و قدم پور، عزت اله. (1398). تدوین و آزمون مدل خودناتوان سازی تحصیلی. تدریس پژوهی، 7(2)، 213-226.
آزادی، اسماعیل و فتح آبادی، جلیل. (1392). رابطه عزت نفس ناپایدار و ترس از ارزیابی منفی با خود ناتوان سازی در نوجوانان دانش آموز تهرانی. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 9(29)، 29-46.
تیمورزاده، لطیفه و علی پور راز، سعید. (1394). خودناتوان سازی تحصیلی،اولین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم تربیتی،شیراز.
حیدری، محمود، دهقانی، محسن و خداپناهی، محمدکریم. (1398). بررسی تاثیر شیوه فرزندپروری ادراک شده و جنس بر خود ناتوان سازی. خانواده پژوهی، 5(18)، 125-137.
دهقانی مفرد، زهره. (1391). مقایسه‌ی خودناتوان سازی تحصیلی و انگیزش پیشرفت در بین دانشجویان با اضطراب امتحان بالا و پایین، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
رفعتیان، عبدالحسین. (1399). مسئولیت پذیری روند شکل گیری مسئولیت پذیری در فرزندان. تهران: نشر قطره.
زارع، معصومه و خرمایی، فرهاد. (1395). ویژگی های روان سنجی مقیاس جرات ورزی سازگارانه و پرخاشگرانه. فصلنامه علمی- پژوهشی روشها و مدلهای روانشناختی، 7(23)، 56-39.
زارعی، ابراهیم. (1392). رابطه عزت نفس و مسئولیت پذیری با سازگاری اجتماعی در دانش آموزان متوسطه شهر مرودشت، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
ساجدی، سهیلا آتش پور، سید حمید، کامکار، منوچهر و صمصام شریعیت، سید محمدرضا. (1398). تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر روابط بین فردی، عزت نفس و ابراز وجود دختران نابینا. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 23، 39-42.
ستوده، هدایت الله. (1392). روان شناسی اجتماعی. تهران: انتشارات آوای نور.
سید صالحی، محمد و دلاور، علی. (1394). بررسی ویژگی ‌های روان ‌سنجی مقیاس خود‌ناتوان‌سازی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 5(20)، 97-117.
شفیع آبادی، عبداله و ناصری، غلامرضا. (1396). نظریه‌های مشاوره و روان درمانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
صفوی زاده، نسرین و شیران، زینت. (1385). کتاب‌های درسی علوم اجتماعی و مهارت‌های اجتماعی زندگی نوین. رشد آموزش علوم اجتماعی، 33، 57-62.
فاتحی زاده، مریم، رئیسی، فاطمه، امامی، طاهره و جزایری، رضوان السادات. (1397). رابطه بین خود ناتوان سازی تحصیلی و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان دختر و پسر شهر اصفهان. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 2(2)، 491-503.
لعلی فاز، احمد و عسکری، عباسعلی. (1397). توان پیش بینی سبک های فرزندپروری ادراک شده و متغیرهای جمعیت شناختی بر احساس تنهایی دختران دانش آموز. اصول بهداشت روانی، 10(1)، (پیاپی37)، 71-78.
هارون رشیدی، همایون و کاظمیان مقدم، کبری. (1397). رابطه الگوهای ارتباطی، انعطاف پذیری و انسجام خانواده با جرات ورزی دانش آموزان دختر. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 13(44)، 165-183.
هرمزی نژاد، معصومه، شهنی ییلاق، منیجه و نجاریان بهمن. ( 1397 ). رابطه ی ساده و چندگانه متغیرهای عزت نفس، اضطراب اجتماعی و کمال، گرایی با ابزار وجود دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله ی علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 3(3)، 29-50.
References
American Psychiatric Association(2014). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5), American Psychiatric Association, Arlington, 111-31.
Arazini Stewart and De George Walker (2014). Personality and Individual Differences, Volume 66, August 2014, Pages 160–164 https://isiarticles.com/bundles/Article/pre/img/32660.png.
Barutçu Yıldırım, F., & Demir, A. (2020). Self-handicapping among university students: The role of procrastination, test anxiety, self-esteem, and self-compassion. Psychological reports, 123(3), 825-843. https://doi.org/10.1177/0033294118825099.
Berglas, S. & Jones, E.E. (1978). Drug choice as a self-handicapping strategy in response to non contingent success. Journal of personality and social psychology, 36(4), 405
Blackwell, L., Trzesniewski, K. & Dweck, C. (2007). Implicit theories of intelligence predict achievement across an adolescent transition, a londitudinal study and an intervention. Child Development, 78(1), 246-263.
Chang, Y. P. (2010). A Study of EFL college students’ self-handicapping and English performance. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2(2), 6-10.
Dweck, C.S. & Molden, D.C. (2005). Self-theories: Their impact on competence motivation and acquisition. In A. Elliot, & C.S. Dweck (Eds.). The handbook of competence and motivation. New York: Guilford.
Guven, M. (2010). “An analysis of the vocational education undergraduate students levels of assertiveness and problem – solving skills”. Procedia social Behavior Science, 2(2), 2064-2070.
Hargie, O. W.; Sanunders, C. and Dickson, D. (2005). Social skills in interpersonal communication. London: Croom helm.
Jensen, L. E., & Deemer, E. D. (2020). Attachment style and self-handicapping: the mediating role of the imposter phenomenon. Social Psychology of Education, 23(5), 1259-1276. https://doi.org/10.1007/s11218-020-09580-0.
Koran, P. Hill and J. Williams (2017). Personality and Individual Differences, Volume 109, 15 April 2017, Pages 17-22
 Lazarus, R. S. (1971). Psychological stress and the coping process. New York: McGraw-Hill.
Mulyadi, S., Rahardjo, W., & Basuki, A. H. (2016). The Role of Parent-Child Relationship, Self-Esteem, Academic Self-Efficacy to Academic Stress. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, 603-608.‏
OToole. S, Benson.A, L. Ambert. V, Shawan. A, Gallagher. P, Austin. J. K(2015). Family communication in the context of pediatric epilepsy: A systematic review. Epilepsy & Behavior, 51.225-239.
Pasasari, Rachmavati and Buddhism (2018). 1st International Nursing Scholars Congress. Depok (Indonesia), 15-16 November 2016.páginas 227-231 (Febrero - Junio 2018).
Perron-McGovern, Simon-Deck Aaron, Carrie Bena, Ryder, Sperling, Metson (2017) .Personality and Individual Differences, Volume 111, 1 June 2017, Pages 65-70 https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.02.009.
 
 استناد به این مقاله: باقری فاروجی، محترم، دوقی، لیلا و شریعت باقری، محمدمهدی. (1400). مدل ساختاری خود ناتوان سازی تحصیلی بر اساس سبک فرزند پروری ادراک شده و باور های هوشی با میانجی گری جرات ورزی در دانش‌آموزان.  فصلنامه روان شناسی تربیتی، 17(62)، 57-81. doi: 10.22054/jep.2022.66664.3589
 Educational Psychology is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.