نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی یک برنامه آموزشی تدوین شده برای سطح دوم رویکرد پاسخ به مداخله بر مشکلات ویژه ریاضی و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی و واکاوی تجارب شرکت کنندگان انجام شد. در این مطالعه از روش پژوهش ترکیبی از نوع تودرتو استفاده شد. شرکت کنندگان پژوهش در بخش کمّی، 20 نفر از دانش آموزان پایه سوم ابتدایی شهر اصفهان که بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و در بخش کیفی، 9 نفر از آموزگاران ابتدایی و 5 دانش آموز شرکت کننده در پژوهش که به صورت هدفمند انتخاب شدند بودند. برای گردآوری داده ها از مقیاس تشخیص ناتوانی های یادگیری خاص از نوع ریاضی، مقیاس خودپنداره تحصیلی دانش آموزان دبستانی، آزمون سنجش عملکرد ریاضی و همچنین مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. یافته های کمّی نشان دهنده اثربخش بودن برنامه تدوین شده در کاهش مشکلات ریاضی و افزایش خودپنداره تحصیلی دانش آموزان بود. یافته های کیفی نیز بیانگر پیامدهای مثبت برنامه در زمینه های آموزشی، اجتماعی و روانشناختی برای دانش آموزان و وجود محدودیت هایی همچون فقدان آموزش های کافی برای معلمان، نبود نیروهای متخصص و کمبود امکانات و منابع برای اجرای چنین برنامه ای در مدارس بود. با توجه به نتایج، اگرچه اجرای این رویکرد در مدارس ممکن است با موانع یا چالش هایی روبرو باشد اما می تواند پیامدهای مثبتی برای دانش آموزان، معلمان و کل نظام آموزشی کشور به دنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

امین‌آبادی، زهرا؛ علیزاده، حمید؛ سعدی پور، اسماعیل و ابراهیمی قوام، صغری. (1395). تدوین برنامه مبتنی بر الگوی پاسخ به مداخله و تعیین اثربخشی آن بر بهبود املا نویسی. فصلنامه افراد استثنایی، 6(22)، 27-1.
صفری، سهیلا؛ عابدی، احمد و فرامرزی، سالار. (1397). ساخت و اعتباریابی مقیاس خودپنداره تحصیلی دانش‌آموزان دبستانی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی (زیر چاپ).
صفری، سهیلا. (1397). تدوین مدل اولیه تشخیص و آموزش اختلالات یادگیری خاص بر اساس روبکردهای پاسخ به مداخله و بررسی تأثیر آن بر عملکرد تحصیلی، خودپنداره تحصیلی و مهارت‌های عصب روان‌شناختی در دانش‌آموزان با اختلالات یادگیری خاص در پایه سوم ابتدایی. پایان‌نامه دکتری روانشناسی کودکان با نیازهای خاص دانشگاه اصفهان.
کرسول، جی. دبلیو. (1397). طرح پژوهش: رویکردهای کمّی، کیفی و ترکیبی، ترجمه علیرضا کیامنش، مریم دانای طوسی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی (دانشگاه علامه طباطبایی).
کرسول، جی. دبلیو، پلاتوکلارک، پی. (1394). روش‌های پژوهش ترکیبی، ترجمه علیرضا کیامنش و جاوید سرابی. تهران: انتشارات آییژ.
گنجی، مهدی. (1392). آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5. تهران: نشر ساوالان.
Auerbach, J. G., Gross-Tsur, V., Manor, O., & Shalev, R. S. (2008). Emotional and behavioral characteristics over a six year period in youths with persistent and non-persistent dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 41, 263-273.
Bagasi, M. (2014). Meta-analysis of the effectiveness of response to intervention model in special education and implications for international implementations. A thesis of Master of Special Education, Lamar University.
Bahnsen, L. (2013). A case study on one campus's successful implementation with fidelity, of the response to intervention model. Dissertation of Doctor of Education, Department of education, Lamar University.
Bryant, D., Bryant, B. R., Gersten, R., Scammacca, N., & Chavez, M. M. (2008a). Mathematics intervention for first- and second-grade students with mathematics difficulties: The effects of Tier 2 intervention delivered as booster lessons. Remedial & Special Education, 29(1), 20–32.
Bryant, D. P., Bryant, B. R., Gersten, R. M., Scammacca, N. N., Funk, C., Winter, A., et al. (2008b). The effects of Tier 2 intervention on the mathematics performance of first-grade students who are at risk for mathematics difficulties. Learning Disability Quarterly, 31(2), 47–63.
Bryant, D., Bryant, B. R., Roberts, G., Vaughn, S., Pfannenstiel, K., Porterfield, J., et al. (2011). Early numeracy intervention program for firstgrade students with mathematics difficulties. Exceptional Children, 78(1), 7–23.
Cullingford Vague, K. (2011). A case study of one school's journey in the implementation process of Response to Intervention: Challenges at the middle school level. PhD dissertation, Department of Education, Wingate University.
Dehaene, S. (2011). The number sense: How the mind creates mathematics. New York: Oxford University Press.
Dennis, N. S. (2015). Effects of Tier 2 and Tier 3 Mathematics Interventions for Second Graders with Mathematics Difficulties. Learning Disabilities Research & Practice, 30(1), 29–42.
Denton, C. A. (2012). Response to intervention for reading difficulties in the primary grades some answers and lingering questions. Journal of Learning Disabilities, 45(3), 232-243.
Estell, D. B., Jones, M. H., Pearl, R. A., Van Acker, R., Farmer, T. W., & Rodkin, P. R. (2008). Peer groups, popularity, and social preference: Trajectories of social functioning among students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 41(1), 5–14.
Farrell, M. (2012). The Effective Teacher’s Guide to Dyslexia and Other Learning Difficulties (Learning Disabilities) 2nd edition. London: Routledge.
Fin, L. S., & Ishak, Z. (2012). A Priori Model of Students’ Academic Achievement: The Effect of Gender as Moderator. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65, 1092-1100.
Fletcher, J. M., Reid Lyon, G., Fuchs, L. S., Barnes, M. A. (2007). Learning disabilities: from identification to intervention. New York: Guilford Press.
Freilich, R., & Shechtman, Z. (2010). The contribution of art therapy to the social, emotional, and academic adjustment to children with learning disabilities. The Arts in Psychotherapy, 37, 97-105.
Fuchs, L. S., Compton, D. L., Fuchs, D., Paulson, K., Bryant, J. D., & Hamlett, C. L. (2005). The prevention, identification, and cognitive determinants of math difficulty. Journal of Educational Psychology, 97(3), 493–513.
Geary, D. C, Hoard, M. K., Nugent, L., & Bailey, D. H. (2012). Mathematical cognition deficits in children with learning disabilities and persistent low achievement: A five year prospective study. Journal of Educational Psychology, 104, 206–223.
Gerber, P. J. (2012). The impact of learning disabilities on adulthood: A review of the evidenced-based literature for research and practice in adult education. Journal of Learning Disabilities, 45(1), 31-46.
Gunuc, S., & Kuzu, K., (2015). Confirmation of campus-class technology model in student engagement: A path analysis. Computers in Human Behavior, 5(4), 114-125
Harris J. (2010). Response to Intervention: Implications for use when Identifying Students with Special Needs. Thesis of Master of Special Education, St. John Fisher College.
Hilt-Panahon, A. M., Shapiro, E. S., Clemens, N. H., & Gischlar, K. L. (2011). The structure and context of the RtI model. In E. S. Shapiro, Zigmond, T. Wallace, & D. Marston (Eds.), Models for implementing response to intervention: Tools, outcomes, and implications. New York, NY: Guilford Publications.
Klassen, R. M., & Lynch, S. L. (2007). Self-efficacy from the perspective of adolescents with LD and their specialist teachers. Journal of Learning Disabilities, 40, 494-507.
Lee, S. L. (2012). A Descriptive Study of Response to Intervention (RTI) Implementation at the Elementary Level in West Virginia. Dissertation of Doctor of Education in Curriculum and Instruction, Marshal University.
Morgan, P. L., Farkas, G. & Maczuga, S. (2012). Do poor readers feel angry, sad and unpopular? Scientific Studies of Reading, 16, 360- 381.
O’Conner, R. E. (2007). Layers of intervention that affect outcomes in reading. In D. Haager, J. Klinger, & S. Vaughn (eds.), Evidence-based reading practices for response to intervention, pp. 139-159. Baltimore, MD: Paul H. Brookes Publishing.
Parks, N. (2011). The impact of Response to Intervention on special education identification. Dissertation of Doctor of Education, Georgia Southern University.
Pierangelo, R., & Giuliani, G. (2008). Frequently asked questions about response to intervention. A step-by-step guide for educators. Thousand Oaks, CA: Corwin.
Sideridis, G. D. (2007). International approaches to learning disabilities: More alike or more different. Learning Disabilities Research & Practice, 22, 210–215.
Sikhwari, T. D. (2014). A study of the relationship between motivation, self- concept and academic achievement of students at a university in Limpopo Province, South Africa. International Journal of Educational Sciences, 6, 1, 19–25.
Tran L, Sanchez T, Arellano B, Swanson HL. (2011). A meta-analysis of the RTI literature for children at risk for reading disabilities. Journal of Learning Disabilities. 44(3), 283-95.
Tilanus, E. A. T., Segers, E. & Verhoeven, L. (2016). Responsiveness to Intervention in Children with Dyslexia. Dyslexia, 22, 214–232.
U.S. Department of Education, National Center for Education Statistics (2018). Digest of Education Statistics, 2015 (NCES 2014-016), Chapter 2. Retrieved from https://nces.ed.gov/fastfacts/display.asp?id=64 (accessed 10 June 2018).
Van den Berg, G., Coetzee, L. R. (2014). Academic self- concept and predictors of academic achievement. International Journal of Educational Sciences, 6, 3, 469–478.