نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد گروه روانشناسی تربیتی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.
2 استادیار گروه روانشناسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه علّی سبک های دلبستگی (ایمن، ناایمن و اجتنابی)، خودکارآمدی و خوشبینی با رضایت از زندگی از طریق میانجی گری استقلال عاطفی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بود. پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 354 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی از بین دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه های سبک های دلبستگی سیمپسون (1990)، خوشبینی شیر،کارور و بریچ (1994)، خودکارآمدی شرر (1982)، استقلال عاطفی استنبرگ و سیلوربرگ (1986) و رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گرفت و جهت آزمون روابط غیرمستقیم از روش بوت استراپ استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که ضرایب مسیرهای مستقیم بین متغیرهای خوش بینی و سبک دلبستگی ایمن با استقلال عاطفی معنادار می باشد(05/0>p). همچنین سبک دلبستگی ایمن، سبک دلبستگی ناایمن، خوش بینی و استقلال عاطفی با رضایت از زندگی دانشجویان، از لحاظ آماری معنی‌دار است (01/0>p). در این مدل، با توجه به نتایج آزمون بوت استراپ، اثر غیرمستقیم خوش بینی، خودکارآمدی عمومی و سبک دلبستگی ایمن با رضایت از زندگی از طریق میانجی گری استقلال عاطفی نیز معنادار بود. بر مبنای نتایج فوق، استقلال عاطفی در پیش بینی خوش بینی، خودکارآمدی عمومی و سبک دلبستگی ایمن و رضایت از زندگی از برازندگی مطلوبی برخوردار است.
کلیدواژه‌ها
ابراهیم‌آباد، محمدجواد؛ سیدمحرمی، ایمان؛ مشیریان فراحی، سیدمهدی؛ کیذوری، امیر حسین؛ میرچولی، نسرین و برآبادی، اعظم. (1395). رابطه بلوغ عاطفی با رضایت از زندگی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 23، 4.
ابوالقاسمی، عباس. (1390). ارتباط تاب‌آوری، استرس و خودکارآمدی با رضایت از زندگی در دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی بالا و پایین. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 7، (3).
احدی، بتول؛ نریمانی، محمد؛ ابوالقاسمی، عباس و آسیایی، مریم. (1388). بررسی ارتباط هوش هیجانی، سبک اسناد و خودکارآمدی با رضایت از زندگی در زنان شاغل. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی، 10، (1).
ادیب، فرح. (1396). بررسی رابطه سبک‌های فرزند پروری والدین و استقلال عاطفی با خودکارآمدی و در بین دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان شوش. سومین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی جامعه‌شناسی علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی.
ایمانی، مهدی؛ کاظمی رضایی، سیدعلی؛ پیرزاده، حجت الله؛ ولیخانی، احمد و کاظمی رضایی، سید ولی. (1394). نقش واسطه‌ای خود کارآمدی و خوشبینی در رابطۀ میان رضایت زناشویی و رضایت از زندگی زنان آموزگار شهر نهاوند. دو فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 5، (3)، 19.
اعرابیان، اقدس؛ خداپناهی؛ محمدکریم؛ حیدری، محمود و صدق پور، بهرام. (1383). بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی دانشجویان. مجله روانشناسی، 3، (42).
امانی، روزیتا؛ مجذوبی، محمدرضا و هادیان همدانی، کیانا. (1393). سبک‌های دلبستگی و بلوغ عاطفی را در بین دانشجویان. هفتمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه اصفهان.
باقری نسامی، معصومه؛ سهرابی، مریم؛ ابراهیمی، محمد جواد؛ حیدری فرد، جبار؛ ینچ، جواد و گلچین فر، سمیرا. (1392). بررسی رابطه رضایت از زندگی با حمایت اجتماعی و خودکارآمدی در سالمندان ساکن منازل شهرستان ساری در سال 91. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 23، (101).
براتی، سیامک. (1376). بررسی رابطه ساده و چندگانه متغیرهای خود اثربخش، عزت‌نفس و خودیابی با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان سال سوم نظام جدید شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
بویری، ایرج. (1386). رابطه خوشبینی و سلامت روان و امید به زندگی در بین دبیران مقطع راهنمایی شهرستان ایذه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
پورسردار، نورالله؛ پورسردار، فیض الله؛ پناهنده، عباس؛ سنگری، علی اکبر و عبدی زرین، سهراب. (1392). تأثیر خوشبینی (تفکر مثبت) بر سلامت روانی و رضایت از زندگی: یک مدل روان‌شناختی از بهزیستی. مجله پژوهشی حکیم، 16، (1).
ترکمنی، زهرا. (1383). بررسی میزان رضایت زناشویی زنان در ازدواج‌های فامیلی و برون. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
جعفری، اصغر؛ حسام پور، فاطمه. (1396). پیش‌بینی رضایت از زندگی بر اساس ابعاد هوش معنوی و سرمایه روان‌شناختی در سالمندان. مجله سالمندی ایران، ۱۲، (۱).
حسین زاده، علی اصغر؛ عزیزی، مرتضی و توکلی، حسین. (1393). حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی در نوجوانان: نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و حرمت خود. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 11، (141).
حسین عرب، نازی. (۱۳۹۷). بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی (ایمن، ناایمن و اجتنابی) و خوشبینی با رضایت از زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، سومین کنفرانس بین‌المللی دستاوردهای نوین پژوهشی در علوم اجتماعی. علوم تربیتی و روانشناسی، کرج، دانشگاه جامع علمی کاربردی سازمان همیاری شهرداری‌ها.
حیدری، آتنا؛ قربانی، نیما و پورحسین، رضا. (1397). تعیین رابطه سبک‌های دلبستگی با میزان رضایت از زندگی: نقش واسطه‌ای رضایتمندی از نیازهای بنیادی روانی. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روان‌شناختی. ۱۳۹۷، ۱۷ (۷۰).
دائمی، فاطمه و جوشنلو، محسن. (1393). بررسی اعتبار و پایایی مقیاس رضایت از زندگی در دانشجویان. روانشناسی بالینی و شخصیت دانشور رفتار. 11، (21)، 144-135.
زنجانی طبسی، رضا. (1383). ساخت و هنجاریابی مقدماتی آزمون بهزیستی روان‌شناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه تهران.
سامانی، سیامک. (1380). بررسی ساختار عاملی مقیاس استقلال عاطفی استنبرگ و سیلوربرگ برای استفاده در ایران. ششمین کنگره پژوهش‌های روان‌شناختی و روان‌پزشکی در ایران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران.
سامانی، سیامک و رضویه، اصغر. (1386). رابطه بین استقلال عاطفی با مشکلات عاطفی. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناسی، 1، (1).
سرچشمه، عباس. (1384). بررسی رابطه ساده و چندگانه نگرش مذهبی، خوشبینی و سبک‌های دلبستگی با رضایت زناشویی در دانشجویان مرد متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز.
سلیگمن، ای. پی. ایویچ، کارن. کاکس، لیزاجی. گیلهام، جین. (1390). کودکان در برابر افسردگی (چاپ سوم). ترجمه‌ی محمدی و داورپناه، تهران: انتشارات رشد. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 1996).
سلیمانیان، عباس و فیروزآبادی، علی. (1390). اثربخشی روش تفصیلی دورنمای مثبت مبتنی بر کاهش تعارض اهداف بر رضایت از زندگی. فصلنامه پژوهش نوین روان‌شناختی، 6، (22).
شهاییان، آمنه؛ یوسفی، فریده. (1396). رابطه‌ی بین خودشکوفایی، رضایت از زندگی و نیاز به شناخت در دانش آموزان بااستعدادهای درخشان. مجله پژوهشی در حیطه کودکان استثنایی، 7، (50).
عبدی نیا، رضا. (1377). رابطه سبک‌های دلبستگی با خوشبینی و احساس تنهایی در دانش آموزان 9-12 ساله شهر کرج. مجله دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، 1، (1).
صفری، محمد امین و زر، عبدالصالح. (1397). مقایسه خودکارآمدی و رضایت از زندگی دانش آموزان فعال و غیرفعال ورزشی. نشریه پژوهش توان‌بخشی در پرستاری، 4، (4).
طوطیان، شهره و نصوحیان، هاجر. (1394). بررسی رابطه بین سبک‌های دلبستگی با رضایت از زندگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد کاشان، سومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری – 1394.
عطاری، یوسف علی؛ عباسی سرچشمه، ابوالفضل و مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1385). بررسی روابط ساده و چندگانه نگرش مذهبی، خوشبینی و سبک‌های دلبستگی با رضایت زناشویی در دانشجویان مرد متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 13، 93-110.
قلاوندی، حسن و صفدری، خسرو. (1394). الگوی علّی روابط بین مهارت‌های زندگی، خودکارآمدی جمعی و رضایت زندگی. فرآیند مدیریت و توسعه. 28، (3).
مرتضوی، فرزانه. (1396). بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی (ایمن، ناایمن و اجتنابی) و خودکارآمدی با رضایت از زندگی گروه سنی 61-61 سال شهرستان کرمانشاه. اولین کنفرانس بین‌المللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی، مدیریت و روانشناسی.
نظری چگنی، اکرم؛ بهروزی، ناصر؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز و شیخ شبانی هاشمی، سید اسماعیل. (1391). بررسی رابطه سبک دلبستگی ایمن، خوشبینی و حمایت اجتماعی با رضایت از زندگی در دانشجویان دختر. فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ. 4، (15).
نوری، نجیب‌الله و سقای بی ریا، ناصر. (1388). بررسی رابطه بین خوشبینی سرشتی و خوشبینی از دیدگاه اسلام با رضایتمندی از زندگی. روانشناسی دین و اسلام، 2، (3).
وقری، عزت‌الله. (1379). بررسی رابطۀ بین خودکارآمدی و سبک‌های مقابله با بحران در زوج‌های جوان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، دانشجویان دانشگاه‌های تهران در سال تحصیلی 78- 79.
هادیان فرد، حبیب و مظفری، شهباز. (1393). مروری بر شادمانی و همبسته‌های آن. مجله حوزه و دانشگاه، 3، (82.)
Alton, M. & Terzi, S. (2010). How does attachment styles relate to intimate relationship to aggravate the depressive symptoms? Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1008–1015.
Bandura, A (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W,H. Freeman
Bekert, R. (2005). Parent and teacher autonomysupport in Russian and u.s. adolescence common effect on well-being and academic motivation. Journal of cross-cultural psychology, 32(5),618-635.
Baker CN, & Horger M. (2012).Parental childrearing strategies influence self-regulation, socio emotional adjustment, and psychopathology in early adulthood: Evidence from a retrospective cohort study. Personal individ differ, 52: 800-805.
Besier, T, Tim, G, Schmitz, B & Goldbeck, L, (2009). Life satisfaction of adolescents and adults with cystic fibrosis: Impact of partnership and gender, Journal of Cystic Fibrosis, 8, 104–109.
Beyers, W, Goossens, L. (1999). Emotional Autonomy, psychosocial Adjustment and Parenting: interactions, moderating and mediating effects. J. Adoles; 22(6). 753-769.
Boo, J.N. (2010). The relationship between adult attachment and depression as mediated by social Support, Self- esteem, and Optimism. Dissertation in Counseling Psychology: Clinical Psychology, Ball State University.
Bowlby, J .(1998). A secure base. New York: Basic Books.
Brown, T. E., & Sear, G. (1988). The origins of cognitive vulnerability in early childhood: Mechanisms linking early attachment to later depression Review Article. Clinical Psychology Review, 31, 1071 -1082.
Caprara GV, Steca P, Gerbino M, Pacielloi M, Vecchio GM.(2013). Looking for adolescents’ wellbeing: self-efficacy beliefs as determinants of positive thinking and happiness. Epidemiol Psichiatr Soc;15(1):30-43.
Chang, E.C., & Sanna, L. J. (2001), Optimism- pessimism, and positive and negatine affectivity in middle-aged adults: A test of a 28 cognitive-affective model of psychological adjustment. Psychology & Aging, 16, 524-531.
Cohen, M. A., Fredrickson, B. L., Brown, S. L., & Mikels, J. A. (2009). Positive Emotions Increase Life Satisfaction by Building Resilience. American Psychological Association, 3, 361-368.
Caltabiano, M. L., & Grosset, C. (2009). Attachment, coping and life amongst tertiarystudents. Paper Presented at the 9th Annual Conference of the Australian Psychological Societys Psychology of Relationships Interest Group, Kelvin Grove, Australia.
Chen, P., & Doronbakh, M. (1997). Attachment and reflective function: Their role in selforganization. Development and Psychopathology, 9, 679–700.
Dan, V. Blalock., Alexis, T. Franzese., Kyla, A. Machell., Timothy, J. Strauman. (2015). Attachment style and self-regulation: How our patterns in relationships reflect broader motivational styles. Personality and Individual Differences, 87, 90-98.
Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
Diener, E. E., Sun, M., Lucas, R. E., & Smith, H. L. (1999). Subjective well being: Three decades of progress. Psychological Bulletin,125, 267-302.
Estenberg, Q, C., & Silverberg, E. S. (1986). Attachment relationships and adolescents life satisl faction: Some relationships matter more to girls than boys. Psychology in the Schools, 45(2), 177-190.
Francis, L. (2006). Happiness is a thing called stable extraversion a further examination of the relationship between the Oxford Happiness Inventory and Eysencks dimensional model personality and gender. Pers Indiv Differ, 26, 5-11.
Fleming, M. (2005). Adolescent Autonomy: Desire, Achievement and Disobeying Parents between Early and Late Adolescence, Australian Journal of Education and Developmental Psychology, 5, 1-16.
Fei, J, Berscheid, E., (1977). Perceived dependency, insecurity, and love in heterosexual relationships: the eternal triangle? Unpublished manuscript, Department of Psychollogy, University of Minnesota.
Hayes, C. T., & Weathington, B. L. (2007). Optimism, stress, life satisfaction, and job burnout in restaurant managers. The Journal of psychology, 141(6), 565-579.
Hazan, C., & Shaver, P. R. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 511-524.
Ho, M. Y., Cheung, F. M., & Cheung, S.F. (2010). The role of meaning in life and optimism in promoting well-being. Personality and Individual Difference, 48, 658-663.
Jenellen, Boo, M.A. (2010). The relationship between adult attachment and depression as mediated by social support, self-esteem, and optimism. Ball State University.
Kim, P., & Park, R.(2000). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) Professional Manual. Odessa. FL: Psychological Assessment Resources.
Kroger, J. (2004). Intrapsychic dimensions of identity during late adolescence. In G. R. Adams, T.P. Gullotta, & R. Montemayor (Eds.), Adolescent identity formation (pp.122-145). Newbury Park, CA: Sage.
Lightsey, O. R., McGhee, R., Ervin, A., Gharghani, G. G., Rarey, E. B., Daigle, R. P., ... & Powell, K. (2013). Self-efficacy for affect regulation as a predictor of future life satisfaction and moderator of the negative affect—Life satisfaction relationship. Journal of Happiness Studies, 14(1), 1-18.
Lamborn, S., Stenberg, D.(1993). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71, 543 -562.
Ma, Q, C., & Huebner, E. S. (2008). Attachment relationships and adolescents> life satisl faction: Some relationships matter more to girls than boys. Psychology in the Schools, 45(2), 177-190.
Noom, C., Reis, H. T., Shaver, P. (2008). Attachment, attractiveness and social interaction: A diary study. Journal of Personality and Social psychology, 71, 729-745.
Paley, B., Cox, MJ., Kanoy, KW., Harter, KS,. Burchinal, M., Margand, NA. (2016). Adult attachment and marital interaction as predictors of whole family interactions during the transition to parenthood. J Fam Psychol;9(3):420-9.
Parra, P., Oliva, A. (2009). A Longitudinal Research on the Development of Emotional Autonomy During Adolescence, The Spanish Journal of Psychology 1: 66-75.
Pomakei, E., karolli, R.E. & Maeis, S. (2010). Subjectivewell-being. In R.C. Snyder, & S. J. Lopez (Ed.), Handbook of positive psychology. Oxford: Oxfor University Press.
Prodaniuk, TR., Plotnikoff, RC., Spence, JC., Wilson, PM. (2004).The influence of self-efficacy and outcome expectations on the relationship between perceived environment and physical activity in the workplace. Int J Behav Nutr Phys Act; 1(1): 1-11.
Pacek, A., & Freeman, B. (2017). The Welfare State and Quality of Life: A Cross-National Analysis.
Prodaniuk, T. R., Plotnikoff, R. C., Spence, J. C., & Wilson, P. M. (2004). The influence of self-efficacy and outcome expectations on the relationship between perceived environment and physical activity in the workplace. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 1(1), 7.
Rahmat Jirdeh, S. and Sodagar, Sh.a and Jomeheri, F (2015) prediction of love affair failure based on styles of attachments and emotional blackmail. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 5 (S2), 2597- 2602/Jirdeh et al.
Rogers, ES., Chamberlin, J., Ellison, ML., Crean, T. (2000). A consumer-constructed scale to measure empowerment among users of mental health services. Psychiatr Serv; 48(8):1042-7.
Ryan, R. M., Linch, S., King, K. (1989). Two types of religious internalization and their relations to religious orientation and mental heath. journal of personality and social psychology, 65, 586 – 596.
Serin, N, B., Serin, O., Őzbaş, F. (2010). Predicting university students’ life satisfaction by their anxiety anddepression level. Procedia Social and Behavioral Science, 9, 579-582.
Seligman, M. E. P., Rashid, T., & Parks, A. C. (1988). Positive psychotherapy. American Psychologist, 61(8), 774-778,781 -786.
Scheier, M. F., Carver, S., & Bridges, M. W. (1994). Distinguishing optimism from neul roticism (and trait anxiety, self-mastery, and self-esteem): Reevaluation of the orientaltion test. Journal of Personality And Social Psychology, 67, 1063-1078.
Schweizer, K., Beck-Seyffer, A., & Schneider, R. (1999). Cognitive bias of optimism and its influence on psychological well-being. Psychological Reports, 84, 627–636.
Schwerdferger, A., Konermano, L., & Schonhofen, K. (2008). Self-efficacy as a health protective resource in teacher? A bio psychological approach. Health Psychology, 27(3), 358-363.
Steuber, K. R. (2005). Adult attachment, confilict style and relationship satisfaction: comprehensive model. Unpublished master`s thesis, Delaware university.
Shahyad, SH., Besharat, M. A., Asadi, M., ShirAlipour, A., & Miri, M. (2011). The relaltion of attachmentand perceived social support with life satisfaction: Structural educal tion model. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 952–956.
Sharar.J. Madox, E.C. (1982). Self – efficacy, social support and well- being. The mediating role of optimism. Personality and Individual Differences, 40, 1281-1290
Simpson, J. A. (1990). Influence of attachment style on romantic relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 5, 971-80.
Soltanizadeh,M,Malekpour, M S Neshatdoost, Ms'student,HT.(2012). The Relationship between positive and negative affection and life s's Isfahan university in s of Clinical Personality & Journal of (Persian).19(7):53-64.
Strassle, C. G., Mckee, E. A., & Plant, D.D. (2000). Optimism as an indicator of psychol logical health: Using psychological assessment wisely. Journal of Personality Assessment, 72(2), 190-199.
Strobel M, Tumasjan A, Sporrle M.(2011). Be yourself, believe in yourself, and be happy: self efficacy as a mediator between personality factors and subjective well-being. Scand J Psychol;52(1):43-48.
Treboux D, Crowell JA, Waters E.(2014). When "new" meets "old": configurations of adult attachment representations and their implications for marital functioning. Dev, Psychol, behavliors; 40(2):295-314.
Turkum, A. S. (2005). Do optimism, social networks richness, and submissive behavliors predict well-being? Study with a Turkish sample. Social Behavior and Personality, 33(6), 619-628.
Woul, F. (2004). The stress process, self- efficacy expectations, and psychological health, Personality and Individual Differences, 37, 1033-1043.
Yalcin.(2011). Social Support and Optimism as predictors of life satisfaction of college students. IntJ. Adv Counselling, 33, 79-87.
)