نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

2 استادیار گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثربخشی بازی‌های آموزشی-ورزشی و حرکات ریتمیک بر مهارت‌های ریاضی دانش‌آموزان دختر دارای اختلال یادگیری ریاضی اول دبستان بود. روش انجام پژوهش شبه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر پایه اول ابتدایی دچار اختلال یادگیری ریاضی منطقه کهریزک تهران بود که 30 نفر به عنوان نمونه آماری به شیوه تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای به دو گروه 15نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای یکسان سازی گروه‌ها از آزمون هوش وکسلر استفاده شد. گروه آزمایش به مدت10جلسه 60دقیقه‌ای در بازی‌های آموزشی-ورزشی و حرکات ریتمیک شرکت کردند. از هر دو گروه قبل و بعد از اجرای مداخله، آزمون ریاضی ایران کی‌مت جهت تعیین میزان اختلال یادگیری اخذ شد. پس از تحلیل نتایج با آمار توصیفی و آزمون‌های آنکوا و مانکوا نتایج نشان داد؛ میزان یادگیری مهارت‌های ریاضی شرکت کنندگان در پژوهش بین گروه آزمایش و کنترل پس از بازی‌های آموزشی-ورزشی، در سطح 05/0 تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بین مهارت‌های ریاضی درک مفاهیم اساسی (محتوا)، عملیات و کاربرد (حل مسئله) دانش‌آموزان دختر اول دبستان دارای اختلال یادگیری ریاضی بین دو گروه آزمایش و کنترل پس از بازی‌های آموزشی-ورزشی، در سطح 05/0 تفاوت معناداری حاصل شد. در نتیجه می‌توان اذعان داشت تغییرات و بهبود گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، ناشی از شرکت در بازی‌های آموزشی-ورزشی بوده است. بنابراین از بازی‌های آموزشی-ورزشی و تمرینات ریتمیک می‌توان بعنوان یک روش غیرتهاجمی و غیردارویی که تاثیر مثبتی در کاهش اختلال یادگیری کودکان دارد، برای اصلاح و درمان کودکان دارای اختلال یادگیری ریاضی بهره برد.

کلیدواژه‌ها

اخوان تفتی، مهناز؛ رباط‌جزی، فاطمه و هاشمی، زهرا. (1396). بررسی اثربخشی بازی‌های توجه‌افزا بر کارکرد ریاضی دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری ریاضی. ناتوانایی‌های یادگیری. 6(3/52):52-30.
اسماعیل‌پور، ملیحه و پاکدامن، مجید. (1395). تأثیر آموزش مهارت‌های ادراکی-حرکتی بر عملکرد شناختی دانش‌آموزان دختر پایه سوم اختلال یادگیری. فصلنامه نسیم تندرستی. 4(4):6-1.
آموزش‌وپرورش ایالت بریتیش کلمبیا. (1394). اختلالات یادگیری، راهبردهایی برای معلمان (ترجمۀ معصومۀ خسروی و عباس عبدالحسین‌زاده،. سمنان: انتشارات دانشگاه سمنان. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2011).
بیرانوند، مراد. (۱۳۸۶). اختلالات یادگیری، انتشارات معتبر، چاپ اول.- تبریزی، مصطفی. (1391). درمان اختلالات دیکته نویسی. نشر فراوان. تهران. صص:35-65.
بیگلری، ایمان‌اله؛ محمدی‌فر، محمدعلی؛ رضایی، علی محمد و عبدالحسین‌زاده، عباس. (1395). اثر آموزش حل مسئله ریاضی با روش بازی بر توجه، حل مسئله و خودکارآمدی دانش‌آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری ریاضی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. 14(2):52-41.
جلیل آبکنار، سیده سمیه و عاشوری محمد. (1392). نکته‌های کاربردی برای آموزش دانش‌آموزان با اختلال یادگیری. تعلیم و تربیت استثنایی. 116(3):40-31.
چمن‌آباد غنائی، علی و کارشکی، حسین. (1390). تأثیر حرکات موزون ورزشی بر هوش عینی کودکان پیش‌دبستانی. پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره. 1(1):178-167.
خدادادی جمیله و موسوی‌پور، سعید. (1392). شیوع اختلالات ریاضی در دانش آموزان کلاس‌های دوم و چهارم ابتدایی شهرستان اراک و راه‌های کاهش آن. مجلۀ ناتوانی‌های یادگیری. 2(4/44-28):44-28.
درتاج، فریبرز. (1392). مقایسه تأثیر دو روش آموزش به شیوۀ بازی و سنتی بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان. مجله روان‌شناسی مدرسه، 2(4):80-62.
دهقانی، مصطفی؛ کریمی، نرگس؛ تقی­پور جوان، عباسعلی؛ حسن نتاج جلودار، فهیمه و زیدآبادی، فاطمه. (1391). اثربخشی بازی‌های حرکتی ریتمیک (موزون) بر میزان کارکردهای اجرایی کودکان با ناتوانی‌های یادگیری عصب روان‌شناختی تحولی پیش از دبستان. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 2(1):77-53.
سعدی، سامی. (1388). آمادگی جسمانی کودکان مبتلا به معلولیت یادگیری. طب ورزشی. 2: 80-69.
شریفی، علی‌اکبر و داوری، رقیه. (1391). شیوع ناتوانی‌های یادگیری در دانش‌آموزان پایۀ اول و دوم ابتدایی استان چهارمحال و بختیاری. مجله ناتوانی‌های یادگیری؛1(2): 76-63.
شمسی، عبدالحسین؛ عابدی، احمد؛ صمدی، مریم و احمدزاده، مریم. (1392). فراتحلیل اثربخشی مداخلات روان‌شناختی و آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی‌های یادگیری ریاضی. مجله ناتوانایی‌های یادگیری. 7(4):81-61.
شمیم، سیما. (1387). مقیاس تجدیدنظر شده هوش وکسلر برای کودکان. انتشارات دانشگاه شیراز. چاپ پنجم.
عابدی، احمد؛ کاظمی، فرشته و شوشتری، مژگان. (1393). اثربخشی آموزش حرکات ورزش ایروبیک بر بهبود کارکردهای اجرایی و توجه کودکان با ناتوانی‌های یادگیری عصب-روانشناختی. مجله ناتوانایی‌های یادگیری. 13(2):54-38.
علایی خرایم، رقیه؛ نریمانی، محمد و علایی خرایم، سارا. (1391). مقایسۀ باورهای خودکارآمدی و انگیزة پیشرفت در میان دانش‌آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجلۀ ناتوانی‌های یادگیری. 3(1): 104-85.
قرائی، نفیسه و فتح‌آبادی، جلیل. (1392). اثربخشی بازی‌درمانی عروسکی بر ارتقای مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی دچار نشانگان داون. فصلنامۀ روانشناسی کاربردی. 26(2):40-25.
قربانپور، کبری؛ پاکدامن، مجید؛ رحمانی، محمدباقر و حسینی، غلامحسین. (1392). تأثیر آموزش حرکات و بازی‌های ریتمیک ایروبیک بر کارکرد حافظه کوتاه‌مدت و حافظه شنیداری دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری. فصلنامه سلامت خانواده. 1(4):44-35.
کاپلان، هرود و سادوک، بنجامین جمیز. (1385). خلاصه روان‌پزشکی. جلد 2. ترجمه: نصرت اله پورافکار. نشر شهرآب. تهران. تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2001
محمداسماعیل، الهه و هومن، حیدرعلی. (1381). انطباق و هنجاریابی آزمون ریاضیات کی‌مت. پژوهش در حوزه کودکان استثنایی. 6(4):332-323.
محمودی، مریم؛ برجعلی، احمد؛ علیزاده، حمید؛ غباری بناب، باقر؛ اختیاری، حامد و اکبری زردخانه، سعید. (1395). تنظیم هیجان در کودکان با اختلال یادگیری و کودکان عادی. فصلنامۀ پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. 13(4):69-48.
مسعودی، مریم؛ ثقه‌السلام، علی و ثاقب‌جو، مرضیه. (1395). تأثیر 8 هفته تمرین ایروبیک بر عملکرد شناختی کودکان دارای اختلال یادگیری. مجله اصول بهداشت روانی. 18(3):168-161.
نریمانی، محمد و رجبی، سوران. (1384). بررسی شیوع و علل اختلالات یادگیری در دانش‌آموزان دوره ابتدایی استان اردبیل. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. 17(3):252-231.
References
Clarke, C.D. (2006), Therapeutic advantages of play in, A. Goncu and S. Gaskins (Eds) Play and development: evolutionary, socio cultural, and functional perspectives (Mahwah, New Jersey, Lawrence Erlbaum),pp. 3 –17.
Cynthia M. Colwell; Kathleen D. Murlless. (2002). Music activities (signing vs. chanting) as a vehicle for reading Fombo accuracy of children with disabilities: A pilot study. Music Therapy Perspectives, 20: 13-19. https://doi.org/10.1093/mtp/20.1.13
Desoete, A., & Grégoire, J. (2006). Numerical competence in young children and in children with mathematics learning disabilities. Learning and individual differences, 16(4), 351-367.
Eshete, Y. (2014). Factors influencing the healthcare service utilization of Ethiopian immigrants (Doctoral dissertation, Capella University).
Gabler-Halle, D., Halle, J. W., & Chung, Y. B. (1993). The effects of aerobic exercise on psychological and behavioral variables of individuals with developmental disabilities: A critical review. Research in Developmental Disabilities, 14(5), 359-386.
Geary, D. C. (2013). Early foundations for mathematics learning and their relations to learning disabilities. Current directions in psychological science, 22(1), 23-27.
Herrero, D., Del Castillo, H., Monjelat, N., Garca-Varela, A., Checa, M., & Gómez, P. (2014). Evolution and natural selection: learning by playing and reflecting. Journal of New Approaches in Educational Research (NAER Journal), 3(1), 26-33.
Jaarsma, E. A., & Smith, B. (2018). Promoting physical activity for disabled people who are ready to become physically active: A systematic review. Psychology of Sport and Exercise, 37, 205-223.
Pacholík Viktor; Nedělová Martina. (2017). Physical Games as a Means of Developing Children’s Social Skills in Kindergarten. Acta Educationis Generalis; 7(2):56-68. DOI: 10.1515/atd-2017-0013
MacKenzie, K. Murray, K. & Murray, G. (2018) Encouraging physical activity in people with learning disabilities. Nursing Times [online]; 114(8):18-21. (018 021 prdisc activity sf)
     https://www.nursingtimes.net/roles/learning-disability-nurses/encouraging-physical-activity-in-people-with-learning-disabilities/7025279.article
Mogasale, V. V., Patil, V. D., Patil, N. M., & Mogasale, V. (2012). Prevalence of specific learning disabilities among primary school children in a South Indian city. The Indian Journal of Pediatrics, 79(3), 342-347.
Ng, K., Rintala, P., Hutzler, Y., Kokko, S., & Tynjälä, J. (2017). Organized sport participation and physical activity levels among adolescents with functional limitations. Sports, 5(4), 81.
Petrovska, S., Sivevska, D., & Cackov, O. (2013). Role of the Game in the Development of Preschool Child. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 92, 880-884.
Robertson, J., Emerson, E., Baines, S., & Hatton, C. (2018). Self-Reported Participation in Sport/Exercise among Adolescents and Young Adults With and Without Mild to Moderate Intellectual Disability. Journal of Physical Activity and Health, 15(4), 247-254.
Wong, T. T. Y., Ho, C. S. H., & Tang, J. (2014). Identification of children with mathematics learning disabilities (MLDs) using latent class growth analysis. Research in developmental disabilities, 35(11), 2906-2920.
Yıldırım, G., & Akamca, G. Ö. (2017). The effect of outdoor learning activities on the development of preschool children. South African Journal of Education, 37(2).