نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، روان‎‌شناسی تربیتی دانشگاه آزاد واحد تبریز، تبریز، ایران (نویسنده مسئول)

2 کارشناسی ارشد، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 استاد، گروه روان‌شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

تحقیق حاضر در صدد بر آمده است تا رابطه ی هوش معنوی، امید و مسئولیت پذیری را با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع سوم متوسطه شهرستان لنگرود بررسی کند. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر مقطع سوم متوسطه شهرستان لنگرود تشکیل دادند( 1712= N). به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از جامعه آماری تعداد 318 نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشه ای و بر اساس جدول جرسی و مورگان انتخاب شدند و به آزمون‎های هوش معنوی کینگ ، امید اسنایدر، خرده مقیاس مسوئلیت پذیری شخصیت کالیفرنیا به طور همزمان پاسخ دادند.. داده های حاصل از آزمون‌ها توسط ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین هوش معنوی ومؤلفه های آن، امید ومؤلفه ی کارگزار وگذرگاه و نیز مسئولیت پذیری با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه ی مثبت ومعنا دار وجود دارد. متغیرهای پیش بین 456/ درصد واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین نمودند (68/0= R و 46/0= 2R). بنابراین می توان نتیجه گرفت که برای پیشرفت تحصیلی دانش‎آموزان در کنار آموزش‎های رسمی باید به ابعاد روانشناختی دانش‎آموزان نیز توجه شود.

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی، نسرین؛ صباغیان، زهرا و ابوالقاسمی، محمود (1390). بررسی رابطه امید با موفقیت تحصیلی دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 17(2)،16-1.
دانش‌آموزرجائی، منوچهر؛ احمدی، احمدوعابدی. محمدرضا. (1387). تأثیر مشاوره‌ی تحصیلی گروهی بر مهارت‌ها و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اصفهان.تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره،4(12)، 51-41.
سپهریان‎آذر، فیروزه؛ محمدی‎آذر، مرضیه و موهنا، سعید ( 1395). اثربخشی آموزش شناختی امید بر خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر سال اول دبیرستان. فصلنامه پژوهش‎های نوین روا‌‌ن‌شناختی، 11(41)، 97-79.
سپهریان‎آذر، فیروزه (1395). هوش هیجانی، از  IQتاEQ وSQ . ارومیه: انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه.
ستایشی اظهری، محمد؛ میر نسب، میرمحمود و محبی، مینا (1396). رابطه امیدواری و پیشرفت تحصیلی با نقش میانجی‌گری اهمال کاری تحصیلی در دانش‌آموزان.  نشریه علمی پژوهشی آموزش و ارزشیابی،1( 37) ، 142-125.
سعادتی شامیر، ابوطالب؛ مذبوحی، سعید(1397). پیش‌بینی مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان دختر دورە دوم متوسطه بر اساس خودکارآمدی و هوش معنوی. فصلنامه روا‌‌ن‌شناسی تربیتی ،14(48)،145-127.
شیرمحمدی، لیلا (1388). رابطه سخت رویی، رضایت از زندگی و امید با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه ارومیه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران .
طباطبائی، نفیسه؛ طباطبائی، سید شهاب الدین؛ کاکایی، یزدان و محمدی آریا، علیرضا (1390). رابطه سبک های هویت و مسئولیت‌پذیری با پیشرفت تحصیلی نوجوانان 15 تا 18 ساله شهر تهران. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 12(44)، 42-23.
فراهنگ پور، فرناز؛ خدیوی، اسداله و ادیب، یوسف (1389). رابطه هوش معنوی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در سال تحصیلی90-89، مجله زن و مطالعات خانواده، 3(9)، 119-97.
قاسمی، علی. (1389). رابطه نگرش مذهبی با انگیزش پیشرفت و خود تنظیمی یادگیری دانشجویان. اولین همایش کشوری دانشجویی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت. تهران، دانشگاه علوم پژشکی ایران.
کرمی متین، بهزاد. (1379). بررسی ارتباط ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران با موفقیت تحصیلی آنان. فصلنامه علمی- پژوهشی بهبود، 4(7) : 92-87.
کلمز،هریس؛ بین،رینولد(1382). آموزش مسئولیت به کودکان.ترجمه: پروین علی پور(1929). چاپ نهم، مشهد؛ شرکت به نشر.
منصوری، رضا؛ آل بهبهانی، مرجان؛ اسمعیلی، زهره و امجدیان، فرزانه (1395). اثربخشی آموزش مؤلفه‌های هوش معنوی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه دبیرستان. فصلنامه علمی- پژوهشی توسعه‌ی آموزش جندی شاپور، ویژه نامه 95 ، 74-81.
معلمی، صدیقه؛ رقیبی، مهوش و سالاری درگی، زهره (1389). مقایسه هوش معنوی و سلامت روان در افراد معتاد و غیرمعتاد،. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پژشکی شهید صدوقی یزد، 18 (3)، 242-234.
موسوی، سید حسین؛ طالب زاده نوبریان، محسن؛ شمس مورکانی، غلامرضا(1390). بررسی رابطه هوش معنوی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان دبیرستان‌های شهرستان زنجان. فصلنامه روا‌‌ن‌شناسی تربیتی،22(7)،94-65.
یعقوبی، ابوالقاسم (1388). بررسی رابطه هوش معنوی با میزان شادکامی دانشجویان دانشگاه بوعلی همدان. مجله پژوهش در نظام‌های آموزشی، 4(9)، 102-92.
Durt, T, J, Ruyter, A.C. (2007). ″The Benefits of Talking Responsibility or Acting as A Responsible Person″. Journal of Social Psychology , 29: 475-491.
Emmons, R. A. (2000).″ Is Spirituality An Intelligence? Motivation , Cognition , and & The Psychology of Ultimate Concern″. The International Journal for the Psychology of Religion. 10(1), 3-26.
Francis- seton, A. I. N. (2011). on Impact of Collective Responsibility Student Learning and Achievement. Dissertation Submitted for the Degree of Doctor of Education Walden University.
Farahani, F, M . N. (1994). The Relationship of Locus of Control, Extraversion , Neuroticism with the Academic Achievement of Iranian Students.  For the Degree of Doctor of Philosophy, the University of New South Wales Australia.
Ford, M. E., Tizak; M. S. (2001).″ A Further Search for Social Intelligence″. Journal of Educational Psychology, 25: 196-206.
Halama. P., & Strizenes, M .(2004). ″Spiritual, Existential or Both: Theoretical Considerations on the Nature of Higher Intelligence″. Studia Psychological , 43(3) , 239- 253.
King, O. B., & Decicco, T. L. (2009). ″Available Model and Self- Report measure of Spiritual Intelligence″. The International Journal of Transpersonal Studies, 28 , 68-85.
Kashdan, T. B., Pelham, W. E., Lang, A. R., Hoza , B . , Jacob , R . G., Jennigs, J. R., Blumenthal. J . D . , & Gnagy , E. M . (2002). ″Hope and Optimism as Human Strengths in Parents of Children with Externalizing Disordes : Stress is in the Eye of the Beholder″. Journal of Social and Clinical Psychology . 21 ( 4) , 441- 468.
Kline, R.B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. Second Edition, the Guilford Press, A Division of  Guilford Publications, Inc. 72 Spring Streets, New York, NY 10012.
Noftle , E . E ., & Robins , R . W .(2007). ″Personality Predictors of Academic Outcomes: Bing Five Corre Lates of GPA and SAT Scores″ . Journal of Personality and Social Psychology.VOL93.NO, 1. 116-130.
Naseresfahani , N , Etemadi , A .(2012).″Personality Characteristics and Spiritual Intelligence and Quality of Life of Allameh Tabatabai University″. Journal of Research & Health. 2 ( 2) , 226- 235.
Norouzi M., Sepehrian azar, F. (2016). The comparison Spiritual Quetient and Emotional Expression in patients (irritable bowel syndrome, coronary M heart Disease and asthma), Journal of Research & Health
Premuzic, T., Furnham. A. (2003).″Personality Ttraits and Academic Examination Performance″. European Journal of Personality, 17, 237-250.
Peterson, S. j., Luthans, F. (2003). ″The Positive Impact and Development of  Hopeful Leaders″. Leadership and Organization Development Journal. 24, 26-31.
Snyder, C. R., Harris, j. R., Hollerson, S. A., Irring, I. M., sigmon, s. T., Yoshinobo, L. , Gibb . j., Langelle, C., & Harney, p. (1991). ″The Will and Way: Development and Validation of an Individual Difference Measure of Hope″.  Journal of Personality and Social Psychology. 64(4). 570-585.
Snyder, C. R., Cheavens, j., & Sympson, s. (1997). Hope: an Individual Motive for Social Commerce. Grop Dynamics: Theory, Research and Practice. 1, 1-12.
Snyder, C.R., Shrey, H., Cheavens, J., Pulvers, K.M., Adams,V., & Wiklund, C.(2002).″ Hope and Academic Success in College″ . Journal of Educational Psychology. Vol.94, No, 4 Pp.820-826.
Snyder, C. R., & Lopez, S. (EDS). (2002). Handbook of Positive Psychology. New York: Oxford University Press.
Snyder, C. C R., Cheavens, j, & Micheal, S. T (2007). Coping: The Psychology of Want Work . New York: Oxford University Press.
Snyder, C .R. (2000). Hand Book of Hope .New York: Academic Press.
Snyder, C. R., Mccullough, M. E. (2000). ″A Positive Psychology Field of Dreams″. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 155- 160.
Walker, K. L, Dixon, V. (2002). ″Spirituality and Academic Performance Among African America College Stydents″. Journal of Black Psychology, 28 , 107-121.
You, S . Faorlong. M. M. J., Faelix, E. Sharkey, J.  D., & Tanigawa, d . (2008). ″Relations amang School Connected ness, Hope , Life Satisfaction , and Bully  Victimization″ . Psychology in the Scholl, 45(5).
Zohar, D, & Marshal, I. (2000). SQ: Spiritual Intelligence. The Ultimate Intelligence. New York & London. Bloomsbury Publishing.