نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، روان‌شناسی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران (نویسنده مسئول)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، روان‌شناسی تربیتی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 استادیار، الهیات و معارف اسلامی دانشگاه بوعلی سینا ، همدان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش مطالعه تأثیر آموزش آموزه های قرآن بر کنترل خشم دانش آموزان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دورة متوسطه شهر همدان که در سال تحصیلی 94-1393 بود. نمونه پژوهش 40 دانش آموز دختر به روش نمونه گیری در دسترس از دبیرستان شهید حجه فروش انتخاب شدند و به طور تصادفی 20 نفر در گروه کنترل و 20 نفر آزمایش قرار گرفتند. گروه آزمایش برنامه آموزش آموزه های قرآن بر کنترل خشم را دریافت کردند و گروه کنترل این آموزش را دریافت نکردند. داده ها با استفاده از پرسشنامه کنترل خشم رضاخانی بدست آمد. نتایج حاکی از آن بود که آموزش آموزه های قرآن در کنترل خشم دانش آموزان تأثیر داشت. هچنین آموزش آموزه های قرآن بر مؤلفه های کیفیت احساسات، کیفیت روابط شخصی و کیفیت روابط اجتماعی مؤثر بود (05/0P <).
بنابراین نتایج این پژوهش نشان داد که تأثیر آموزش آموزه های قرآن بر کنترل خشم می تواند به منزلة یک روش مداخله ای مفید، برای کاهش خشم در دانش آموزانی که در کنترل خشم مشکل دارند، به کار رود.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم. (1382). ترجمه مرحوم استاد الهی قمشه‌ای. قم: انتشارات دارالثقلین الکریم.
احمدزاده، مهدی؛ کریمی، مرتضی. (1387). البرهان فی تفسیرالقرآن. تهران: بنیاد بعثت.
خاکپور، حسین؛ قربان زاده، عباس؛ قادری، محدثه. (1396). راهکارهای درمان پرخاشگری از دیدگاه قرآن و روایات. مجله پژوهش در دین و سلامت. 3(4): 127-117.
رضائیان، قاسم. (1387). تفسیر سورة یوسف. تهران: انتشارات ناصرخسرو، دفتر انتشارات اسلامی.
سلیمانی، سمیرا؛ رضایی، علی‌محمد؛ داداللهی ساراب، رویا. (1396). سلامت روان دانشجویان: نقش معنویت و هوش هیجانی. فصل‌نامه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، 13(44): 58-49.
شفیع پور، زهرا؛ صادق، رباب، جعفری اصل، معصومه؛ کاظم نژاد دلیلی، احسان. (1395). پرخاشگری در انواع سبک‌های دلبستگی در نوجوانان. مجله پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 25 (81): 64-55.
شیخ‌الاسلامی، علی؛ الهام، اسدالهی؛ محمدی، نسیم. (1396). پیش‌بینی پرخاشگری نوجوانان بزهکار بر اساس راهبردهای حل مسئله و مهارت‌های ارتباطی. فصل‌نامه سلامت اجتماعی مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، 4(3): 214-204.
شیرزایی، کیانوش؛ میری، محمدرضا؛ شریف زاده، غلامرضا؛ یعقوبی، مریم؛ حسینی، خدیجه، کاظمی، سعیده. (1390). کنترل خشم در بین کارکنان پرستاری بیمارستان امام رضا (ع) بیرجند. فصلنامه مراقبت‌های نوین دانشکدة پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، 8 (2). 78-3.
صفورایی پاریزی، محمد مهدی؛ قاسمی، سلیمان. (1389). آموزه‌های دینی و نقش آن‌ها در پیشگیری از آسیب‌های روانی. ماهنامة معرفت، 15،30-87.
صولتیان، بهزاد. (1386). تأثیر یادگیری قرآن بر کاهش انگیزه‌های مجرمانه. فصلنامه رشد آموزش قرآن، شماره 19، 15.
علمائی، نسیبه. (1390). مهارت‌های ارتباطی از دیدگاه قرآن و روان‌شناسی. پایان نامه کارشناسی ارشد منتشرنشده. رشته علوم قرآن و حدیث. دانشگاه اصفهان.
عمرانی، سید مسعود؛ افسردیر، حسین؛ عمرانی، مرجان سادات. (1395). راهکارهای تربیت اجتماعی و عاطفی نوجوانان در قرآن و احادیث. پژوهشنامه معارف قرآنی، 6 (23): 34-7.
قدمی، حبیب الله. (1393). تفسیر موضوعی قرآن کریم. جلد دوم. مشهد: انتشارات آستان قدّس رضوی.
کرمی، مرتضی. (1393). بررسی تأثیر آموزشی گروهی مهارت‌های کنترل خشم بر اساس آموزه‌های اسلامی بر پرخاشگری دانش‌آموزان. فصل‌نامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 22 (22): 114-99.
کلینکه، کریس، ال. (2009). مهارت‌های زندگی. (ترجمه شهرام محمدخانی؛ 1382). تهران: انتشارات اسپند هنر.
لهسائی زاده، عبدالعلی؛ مرادی، گلمراد. (1389). بررسی رابطه بین راهبردهای مقابله‌ای و رفتار پرخاشگرانه جوانان: مطالعه موردی شهر اسلام‌آباد غرب. مجله جامعه‌شناسی کاربردی، 21(2)،18-1.
مسبوق، مهدی؛ فتحی مظفری، رسول؛ علیزاده، گلاویژ. (1395). تأثیر داستان های قرآن بر سلامت روان (مطالعه موردی داستان های سوره کهف). فصل‌نامه تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا (س)، 3 (2): 185-208.
مکارم شیرازی، ناصر. (1385). تفسیر نمونه. تهران: انتشارات دارالکُتُب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر. (1374). برگزیدة تفسیر نمونه. تهران: انتشارات دارالکُتُب الاسلامیه.
نورائی، محسن. (1394). آموزش هوش هیجانی و اثربخشی آن در کاهش و کنترل خشم، پرخاشگری، خشونت و جرم در بین کودکان، نوجوانان و جوانان با تأکید بر آموزه‌های دینی. دومین کنگره تفکر و پژوهش دینی. اداره کل تبلیغات اسلامی استان اردبیل.
نوین، جنان؛ بهرامی احسان، هادی. (1396). طراحی و ارزیابی بسته آموزشی دینی-روانشناختی بر کنترل پرخاشگری و مهارت‌های ارتباطی. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 3(26): 23-1.
عبدالخالقی، معصومه؛ دواچی، اقدس؛ صحبائی، فائزه؛ محمودی، محمود. (1384). بررسی ارتباط بازی‌های ویدئوئی- رایه نه ای با پرخاشگری در دانش‌آموزان پسر مقطع راهنمایی تهران. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، 15(3)، 145-141.
Asadzandi, M., Eskandari, A. R. (2018). Religious Evidence- Based spritual self – care Guidelines in anger Management. J Health Education Research & Development, 6:2, 1-5.
Ashouri F., Hamadiyan, H., Nafisi, M., Parvizpanah, A., Rasekhi, S. (2016). The relationships between religion/spirituality and Mental and Physical Health: A review. International Electronic, Journal of Medicine. 5(2): 28-34.
Blum, R. W. (2011). Gates William H, Qureshi Farah. Morbidity and mortality among adolescents and young adults in the United States, AstraZeneca Fact Sheet. Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health.
Chang, D., Hwang, S. (2017). The development of anger management program based on acceptance and commitment therapy for youth taekwondo players. Exercise Rehabilitation, 13(2), 160-167.
Chang, B. H., Casey, A., Dusek, J. A., Benson, H. (2010). Relaxation response and spirituality: pathways to improve psychological outcomes in cardiac rehabilitation. Journal of psychosomatic research, 69, 93-100.
Ferdon, D. C., Simon, TR. (2014). Preventing youth violence: opportunities for action. Atlanta, GA: National Center for Injury Prevention and Control, Centers for Disease Control and Prevention.
Kemp, S., Strongman, KT. (1995). Anger theory and management: A historical analysis. Am J Psychol, 108: 397-417.
Koenig, HG. (2009). Research on religion, spirituality, and mental health: A review. Canadian Journal of Psychiatry, 54(5):283.
Verghese, A. (2008). Spirituality and mental health. Indian J Psychiatry, 50(4): 233–237.
Who. (2006). A cross-cultural study of spirituality, religion and personal beliefs as components of quality of life. journal of social science and medicine, 62, 1486-1497.