نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی روان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 استاد گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 استاد گروه روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران (نویسنده مسئول) s.skandary@yahoo.com

4 دانشیار گروه سنجش و اندازه‌گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
این پژوهش با هدف شناسایی ویژگی‌های روانشناختی در جذب معلمان ابتدایی انجام گرفته است، از آنجائی‌که آموزش وپرورش دوره ابتدایی در تکوین رشد شناختی، عاطفی، و اجتماعی کودکان، نقش مهمی بعهده دارد، بدیهی است که معلمان دوره ابتدیی هم به جهت دانش و هم به لحاظ مهارت‌های فنی باید سرآمد معلمان دوره‌های دیگر تحصیلی باشند. تحقیق حاضر به روش کیفی انجام شده، و از فرایند کد گذاری برای دسته بندی داده‌ها استفاده شده است، جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 12 نفر از صاحب نظران تعلیم وتربیت کشور بوده است، نمونه‌گیری بصورت هدفمند، ابزار پرسشنامه نیمه‌ ساختارمند، گردآوری داده‌ها در مصاحبه با 12 نفر از صاحب نظران در نظام تعلیم وتربیت کشور که مسلط به دانش روانشناختی بودند، به اشباع نظری رسید. یافته‌های این پژوهش را می‌توان در سه دسته بیان کرد، دسته اول ویژگی‌های شناختی شامل: قدرت تحلیل، درایت، خلاقیت و نوآوری، تفکر انتقادی، هوش بالا و حافظه قوی. دسته دوم ویژگی‌های عاطفی شامل: خوش‌رویی و خوش‌خلقی، علاقه به معلمی، ثبات عاطفی، فروتنی و انصاف. و دسته سوم ویژگی‌های شخصیتی شامل: صداقت، مسئولیت‌‌پذیری، سعه‌صدر، آراستگی، مدیریت کلاس، وارستگی، تعامل اجتماعی بالا، مثبت اندیشی و عزت‌نفس است. مهم‌ترین نتایج این تحقیق بیانگر تاثیر ویژگی روانشناختی معلمان، در ارتقای کفایت و صلاحیت حرفه‌ای آنان بوده و به کارائی و اثریخشی نظام آموزشی منجر خواهد شد، و لذا توجه به این ویژگی‌ها معلمان شایسته تری را جذب نظام تعلیم وتربیت می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

اصلانی، ابراهیم. (1390). راهنمای برقراری ارتباط با کودکان. ماهنامه رشد آموزش ابتدایی، 4 (12)، 2-1.
الماسی، حجت الله؛ زارعی زوارکی، اسماعیل؛ دلاور، علی؛ و نیلی احمد آبادی، محمد رضا. (1399). طراحی و اعتبار یابی الگوی آموزشی کارورزی بر اساس نظریه استاد شاگردی شناختی برای اجرای درس کارورزی در دانشگاه فرهنگیان. فصلنامه روان شناسی تربیتی، (56)16، 30-1.
آزمندیان، علی رضا. (1380)، تکنولوژی فکر. تهران: چاپ خانة سپهر.
افشار کهن، زهرا؛ عصاره، علیرضا. (1390). بررسی تأثیر آموزش خلاقیت به معلمان بر خلاقیت دانش‌آموزان پایه اول ابتدایی.
آقاجانی، مریم (1381). بررسی تأثیر آموزشهای مهارت‌های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا.
جعفری طوسی، زهرا. (1385). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی هیجانی بر سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی، پایان نامه کارشناسی ارشددانشگاه الزهراء.
جماشیانی، آرزو؛ آقازاده، احمد و محسن پور، بهرام (1392). بررسی رابطه میان صلاحیت‌های حرفهای معلم و پیشرفت ریاضی دانش‌آموزان پایه چهارم ایران و آلمان بر پایه داده­های تیمز، فصلنامه تعلیم و تربیت، 114، 165-181.
 حاج حسینی، منصوره (1392). تأثیر روشهای گفتگو محور بر تفکر انتقادی . رساله دکتری دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
حبیب­زاده، عباس (1393). اثربخشی درس­پژوهی بر خودکارآمدی تصوری معلمان، مجله دست آوردهای روان‌شناختی، دانشگاه شهید چمران، 4 (21)، 168-145.
حوریزاد، بهمن (1389). بررسی تأثیر درس پژوهی خلاقیت محور بر توسعه توانمندی‌های حرفه ای معلمان و یادگیری رفتار خلاق معلمان و دانش‌آموزان، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 1(1)، 92-75.
دانش پژوه، زهرا ؛ ولی الله، فرزاد (1385). ارزشیابی مهارت‌های حرفه ای معلمان دوره ابتدایی، فصلنامه نوآوریهای آموزشی، 18(5)، 170-135.
دهخدا، علی اکبر (1377). لغت نامه، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
رشیدی‌پور، فاطمه؛ شکری، امید؛ فتح آبادی، جلیل؛ و پورشهریار، حسین. (1399). تجربه زیسته دانش‌آموزان از پدیده بی‌انگیزگی تحصیلی: یک مطالعه پدیدارشناختی. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 16 (56)، 263-197.
رئوفی، محمد حسین؛قوچنی تاریخی، امیر حسین (1383). تأثیر آموزش ضمن خدمت بر کارایی و بهره وری و کارایی کارکنان و مدیران مدارس، مجله مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، 17، 67-80.
سیف، علی اکبر (1394). روان‌شناسی پرورشی نوین؛ روان‌شناسی یادگیری و آموزش، تهران: انتشارات دوران، ویرایش هفتم، چاپ هفتم.
شریعتمداری، علی (1389)، اصول و مبانی آموزش‌‌و‌پرورش. تهران: انتشارات امیرکبیر.
شاه محمدی، نیره (1393)، صلاحیت‌ها و شایستگی‌های آموزگارعصر حاضر، رشد آموزش ابتدایی، 18 (1)، 8-13.
کاشانی، مجید؛ رستم پور، منیره (1393)، آموزش و پرورش، حیاتی ترین ابزار در مسیر توسعه ی پایدار، علوم اجتماعی، 17 (67)، 81-89.
صافی، احمد (1391)، تربیت معلم در ایران، ژاپن، آلمان، انگستان، هند، مالزی، پاکستان، تهران: انتشارات ویرایش.
صافی، احمد (1391)، سازمان و مدیریت در آموزش و پرورش. تهران: انتشارات ارسباران، ویراست دوم.
عبداللهی، بیژن (1384). توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان: ابعاد و اعتبار‎سنجی براساس مدل معادلات ساختاری، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 11(2-1)، 64-37.
عبداللهی، فردین؛ شریعتمداری، علی و نادری، عزت اله (1389). بررسی میزان آگاهی معلمان ابتدایی از اصول تعلیم و تربیت به منظور ارائه الگوی مطلوب جهت ارتقا سطح آگاهی آنان، فصلنامه علوم تربیتی. 8، 27-33.
غباری، باقر (1389). بررسی رابطه عفو و گذشت با میزان اضطراب، تهران: نشر حوزه و دانشگاه.
قنبری، بخشعلی (1394). اخلاق حرفه­ایی با تأکید برنهج­البلاغه. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
مرعشی، سیدعلی؛ کیومرث؛ زرگر، یدالله و غباری بناب، باقر (1390). تأثیر آموزش هوش معنوی بر بهزیستی روان شناختی، اضطراب وجودی و هوش معنوی در دانشجویان نفت اهواز. مجله دستاوردهای روان شناختی (علوم تربیتی و روان شناسی). 19 (1)، 63-80..
مشایخ، پریجان، برزیده، ام البنین (1391). بررسی تأثیر سبک رفتار رهبری معلم بر خلاقیت دانش‌آموزان ابتدایی شهرستان کازرون، فصلنامة اندیشه­های تازه در علوم تربیتی.6 (1)، 131-144.
ملایی نژاد، اعظم (1391). صلاحیت‌های حرفه‌ای مطلوب دانشجو معلمان دوره‌ی آموزش ابتدایی، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی. 11 (43)، 33-62.
ملازاده، علیرضا (1397). مروری بر اهمیت و پرورش هوش هیجانی در دانش‌آموزان. مقاله کنفرانس بین المللی نوآوری و تحقیق در علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ملکی، حسن (1391). صلاحیت­های حرفه­ی معلمی، تهران: مؤسسه فرهنگی مدرسه­ی برهان.
ملیجی، مرتضی؛ رضاپور، نسرین و ساعتچیان، وحید (1393). نقش ابعاد شخصیت در پیش بینی منش ورزشی دانشجو - معلمان ورزشکار، مطالعات روان‌شناسی ورزش، 3(9)، 38-27.
مهر محمدی، محمود (1392). برنامه درسی تربیت معلم و الگوی اجرایی مشارکتی آن، راهبرد تحولی برای تربیت معلم در ایران دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، 1(1)، 26-5.
نوری، محمد (1385). روان‌شناسی روابط عاشقانه، تهران: نشر نوین.
 ملکی، حسن (1391)، آموزش و پرورش، فرصت‌ها و تهدیدها تهران :عابد.
Anderson, L., & Krathwohl, D. A (2010). The perception-practicum interface revisited: Life-wise language teaching perceptions and teacher burnout. Asia-Pacific Education Researcher, 23, 87-297.
Balakrishnan, s. & Singla P. K­ (2010). Competency Based Education System.India Institute of Science, Bangalore.
Boardley, L. N., Kavussanu, M. (2010). Effects of goal orientation and perceived value of toughness on antisocial behavior in soccer: The mediating role of moral disengagement. Journal of Sport & Exercise Psychology, 32, 176-192.
Bruner, J. (2007). Cultivating the possible. Lecture presented at Oxford dedictation bruner building.
Fisher, D., Waldrip, B., & den Brok, P. J. (2010). Students’ perceptions of primary teachers’ interpersonal behavior and of cultural dimensions in the classroom environment. International Journal of Educational Research, 43 (1/2), 25–38
Garcia,p,kupzynski,p.&glanda,H. (2016).Impact of teacher personality styles on acadmic excellence of secondry student National forum of teacher Education Journal,21 (33)
Goleman, D (1998). Working with Emotional Intelligence. New York. BantamBooks.
Hoberman, S., and Miles, S. (ed.) (1994). Professional Education in theUnited States. Praeger, Westport, CT.
Huntly, H. (2008). Teachers Work: Beginning Teachers Conceptions of Competence. The Australian Educational Researcher, 35 (1), 125145.
Liakopoulou, Maria. (2011). The Professional Competence of Teachers: Which qualities, attitudes, skills and knowledge contribute to a teacher’s effectiveness? International Journal of Humanities and Social Science Vol. 1 No. 21
Milner, H.R., & Woolfolk Hoy, A. (2003).A case study of an African American teacher's self-efficacy, stereotype threat, and persistence.Teaching and Teacher Education,19, 263-276.
Milton, T. S. (2003). Teaching fails to impress graduates in England. Retrived April 25, 2004 from the World Wide. http://news. BBC.co.uk/I/hi/education. stm. teaching fails to impress graduates 2003
Parker, JDA. (2008). Relationship between alexithymia and Emotional Intelligence. Personality and individual differences, 30, 107-115.
Salovey, P., and Sluyter, D.J. (2003.), Emotional Development and Emotional Intelligence, Basic Books, New York.
Williamson McDiarmid, G. & Clevenger-Bright M. (2008). Rethinking Teacher Capacity. In Cochran- Smith, M., Feiman-Nemser, S. & Mc Intyre, D. (Eds.). Handbook of Research on Teacher Education. Enduring questions in changing contexts. New York/Abingdon: Routledge/Taylor & Francis.