نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روانشناسی ، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی، واحد قروه، دانشگاه آزاد اسلامی، قروه، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

چکیده

از آنجا که زندگی به طور مداوم در حال تغییر است و انسان با چالش­های تازه وزیادی روبه­رو می­شود، بنابراین سازگاری با خود و محیط اطراف برای موجود زنده یک ضرورت می­باشد. هدف از این تحقیق تدوین مدل ساختاری سازگاری اجتماعی بر اساس خودکارآمدی تحصیلی و عملکرد خانواده با میانجگری راهبردهای شناختی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع تحقیقات توصیفی بود. جامعه آماری دانشجویان پرستاری (کارشناسی- ارشد) دانشگاه علوم پزشکی کردستان بوده که جمعاً 830 نفر می­باشد و براساس جدول مورگان و از طریق روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ی 220 نفر (110 نفر پسر، 110 نفر دختر) نمونه انتخاب شده است. نتایج به دست آمده، مناسب بوده مدل ساختاری سازگاری اجتماعی با عملکرد خانواده و خودکارآمدی تحصیلی با میانجی­گری راهبردهای فراشناختی بر روی دانشجویان پرستاری را با داده­های تجربی را نشان داد.تحلیل ساختاری همچنین نشان داد که دو متغیر عملکرد خانواده و باورهای خودکارآمدی به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق فراشناخت دانشجویان بر روی سازگاری اجتماعی دانشجویان تأثیر معناداری دارد و متغیر فراشناخت نیز به صورت مستقیم بر روی سازگاری اجتماعی دانشجویان تأثیر معناداری دارد. نظر به تأثیرگذاری عوامل محیطی که خود همیشه در حال تغییر مداوم است، توجه به توانایی سازگاری با این شرایط، بایسته است، در نتیجه توجه به علل تأثیرگذار بر سازگاری اجتماعی، ضروری است.

کلیدواژه‌ها

اردلان، الهام؛ حسین چاری، مسعود. (1390). پیش­بینی سازگاری تحصیلی براساس مهارت­های ارتباطی باواسطه باورهای خودکارآمدی. روان‌شناسی تربیتی، 6(17): 1-28.
اسماعیل پور، خلیل؛ فرزانه، اکرم. (1397). پیش­بینی سازگاری عاطفی و تحصیلی دانش­آموزان براساس ابعاد کارکردی خانواده. آموزش و ارزشیابی، 11(44): 103-118.
بخشی­پور، باب­اله؛ اسدی، مسعود؛ کیانی، احمدرضا؛ شیرعلی­پور، اصغر؛ احمد دوست، حسین. (1391). رابطه عملکرد خانواده با تعارضات زناشویی زوج‌های درآستانه طلاق. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 13(2): 19-10.
پارسافر، فاطمه؛ اخوت، علی محمد؛ ناظمی، بتول. (1395). بررسی عوامل موثر بر سازگاری تحصیلی دانش­آموزان. اولین همایش ملی تازه­های تعلیم و تربیت در نظام آموزشی ایران. دانشگاه آزاد اسلامی، اردکان.
پوررضوی، سیده صغری؛ حافظیان، مریم. (1396). اثربخشی آموزش مهارت­های مثبت­اندیشی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش آموزان. روان‌شناسی مدرسه، 6(1): 4۸-26.
تمنایی فر، محمدرضا؛ مرادی، صبا. (1394). پیش بینی سازگاری تحصیلی براساس خودکارآمدی ابراز وجود و حمایت اجتماعی. روان‌شناسی اجتماعی، 10(36): 73-57.
تهرانی مقدم، حامد؛ شریعت باقری، محمد مهدی. (1397). ارتباط عملکرد خانواده با مسئولیت پذیری و ارضای نیازهای روانی پایه دانش آموزان پسر دبیرستانی. فصلنامه خانواده پژوهی. 14(54): 221-235.
توکلی، زهره؛ چین­آوه، محبوبه. (1394). بررسی رابطه عملکرد خانواده با سازگاری اجتماعی دانش آموزان دوره متوسطه مطالعه موردی: شهرستان آباده، اولین کنفرانس بین المللی روان‌شناسی و علوم تربیتی، شیراز، موسسه عالی علوم و فناوری حکیم عرفی شیراز.
خدایارفر، محمد. (۱۳۸9). اندازه­گیری شاخص­ها برای دانشجویان دانشگاه شریف. تهران: انتشارات دانشگاه شهریف.
خوش روش، وحید؛ پورمحسن، معصومه؛ خیاط، سمیرا. (1394). تأثیر آموزش مدیریت استرس بر میزان سازگاری اجتماعی کارکنان زن بیمارستان­های علوم پزشکی رشت. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 14(3): 244-235.
سهرابی، سیامک؛ گودینی؛ علی اکبر، بخشی پور، باب الله. (۱۳۹۵). رابطه عملکرد خانواده وسبک‌های فرزند پروری با سازگاری اجتماعی در دانش آموزان متوسطه پسر شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 94-93، کنفرانس جهانی مدیریت، اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم، شیراز، پژوهش شرکت ایده بازار صنعت سبز.
سیف، علی اکبر. (1390). روش‌های یادگیری و مطالعه. تهران: نشر روان.
شریعتمدار، آسیه؛ بوریان طاهری، زهرا؛ صحرائی، مرضیه. (1393). رابطه عملکرد خانواده با سازگاری اجتماعی و منبع کنترل در فرزندان در خانواده‌های ایثارگران. اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
شعاری نژاد، علی اکبر. (1391). روان‌شناسی رشد. تهران: اطلاعات.
شکری، امید؛ طولابی، سعید؛ غنایی، زیبا؛ تقوایی نیا، علی؛ کاکابرایی، کیوان؛ فولادوند، خدیجه. (1390). مطالعه روان سنجی پرسشنامه باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مطالعات آموزش و یادگیری. 3(2): 45-61.
شیخ الاسلامی، علی؛ سلیمانی، اسماعیل؛ محرم زاده، هنگامه. (1397). اثربخشی آموزش حل مسأله اجتماعی بر سازگاری و خودکارآمدی دانش­آموزان زورگو. روان‌شناسی تربیتی، 14(47): 73-49.
صدوقی، مجید. (1397). رابطه خودکارآمدی و تاب­آوری تحصیلی با سازگاری و عملکرد تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. 11(2): 8-14.
صفری، یحیی؛ کرمی متین، بهزاد؛ قرتپه، آمنه؛ رضایی، منصور. (1391). تأثیر آموزش­ راهبردهای فراشناخت بر میزان آگاهی­های فراشناختی دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 12(5): 356-363.
عابدی، احمد؛ بلوک، شهرزاد؛ آقایی، اصغر؛ شوشتری، مژگان. (1392). هنجاریابی پرسشنامه­ی راهبردهای شناختی و فراشناختی داوسون و مک اینری بر روی دانش آموزان دوره­ی متوسطه شهر اصفهان. اندازه گیری تربیتی. 4(14): 169-186.
عبداللهی، بیژن. (۱۳۸۵). نقش خودکارآمدی در توانمندسازی کارکنان. تدبیر، 168: 40-35.
علایمی خرایم، رقیه؛ نریمانی، محمد؛ علایمی خرایم، سارا. (1391). مقایسه­ی باورهای خودکارآمدی و انگیزه­ی پیشرفت در میان دانش­آموزان یا و بدون ناتوانی یادگیری. مجله­ ناتوانی­های یادگیری، 3(1): 91-78.
فرحبخش، کیومرث. (1390). تهیه آزمون سازگاری دانشجویان (اسد)، وتعیین پایایی، روایی و تعیین هنجار آن. فصلنامه اندازه­گیری تربیتی، 2(6): 23-45.
فرخی، حسین؛ کرمی، امیر؛ میردریکوند، فضل اله. (1397). تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی دربهبود پیشرفت تحصیلی و کاهش اضطراب امتحان دانشجویان پرستاری. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد. 13(1): 31-42.
قاطع­زاده، عبدالامیر. (1384). رابطه بین شیوه­های فرزندپروری والدین با رفتار سازشی دانش­آموزان دختر پایه­های سوم و چهارم ابتدایی شهرستان دشت آزادگان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.
قربانیان، الهام؛ پورابراهیم، تقی؛ سیدموسوی، پریساسادات؛ حبیبی، مجتبی. (1395). سازگاری اجتماعی و عملکرد تحصیلی در کودکان دختر با دلبستگی ایمن و ناایمن. خانواده و پژوهش، 13(32): 107-87.
محمدی­فر، محمدعلی؛ کاظمی، سکینه؛ زارعی مته کلایی، الهه. (1395). نقش عملکرد خانواده و خودکارآمدی در سازگاری اجتماعی دانش آموزان. روان‌شناسی مدرسه. 5(4): 131-117.
مرادی، مریم. (1395). نقش آموزش خودکارآمدی در سازگاری و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دختر دوره متوسطه شهرستان تنکابن، کنفرانس بین­المللی کسب و کار: فرصت­ها و چالش­ها، رشت، دانشگاه فنی و حرفه­ای میرزاکوچک صومعه سرا.
ناصری، میثم؛ عفتی مطلق، معصومه؛ روحانی، هادی. (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های فراشناختی بر افزایش پیشرفت تحصیلی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی سوادآموزی و ارتقای سلامت، 45-49.
نریمانی، محمد؛ خشنودنیای چماچائی، زاهد؛ ابوالقاسمی، عباس. (1393). نقش درک حمایت معلم در پیش­بینی خودکارآمدی تحصیلی دانش­آموزان دارای ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی­های یادگیری، 3(1): 127-109.
نریمانی، محمدی؛ وحیدی، زهره. (1392). مقایسه­ی نارسایی هیجانی، باورهای خودکارآمدی و عزت نفس در میان دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی­های یادگیری، 1(3): 104-85.
نظامی، لطیفه؛ آزموده، معصومه. (1398). پیش بینی سازگاری اجتماعی براساس طرح­واره­های فرزندپروری و سبک­های دلبستگی والد- فرزند در دختران نوجوان دانش آموز شهر تبریز. فصلنامه زن و مطالعات خانواده، 12(43): 165-145.
هاشمیان، فاطمه؛ شفیع­آبادی، عبدالله؛ سودانی، منصور. (1387). اثربخشی آموزش مهارت­های کنترل خشم بر سازگاری فردی- اجتماعی دانش­آموزان دختر سال اول متوسطه شهرستان ماهشهر. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی. 35 و 36: 14-1.
یوسفی، ناصر. (1391). بررسی شاخص­های روان­سنجی مقیاس­های شیوه سنجش خانوادگی مک­مستر. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 3(7): 114- ۸5.
Abesha, A. G. (2012). Effects of parenting styles, academic self-efficacy and achievement motivation on the academic achievement of university students in Ethiopia. A dissertation submitted in full fillment of the requirements for the award of Doctor of Philosophy, School of Psychology and Social Science, Faculty of Computing, Health, and Science, Edith Cowan University.
Adli, M., Haidari, H., Zarei, E., & Sadeghifard, M. (2013). Relationship between emotional and social adjustment with marital satisfaction. Journal of Life Science and Biomedicine, 3(2): 118-122.
Afolabi, O. A (2014). Do self – Esteem and family relations predict prosocial behavior and social adjustment of fresh students? Higher education of social science, 7(1), 26-34
Ahmad Malik, M,. Anwar, M. N., & Ullah, S. (2017). Social adjustments and Self-efficacy of University Student. Humanities and Social Sciences. 24(2): 21-32.
Aljahwari, F., & Aldhafri, S. (2018). Relationship of Academic Self-Efficacy with Psychological Adjustment Among Students in Grades 7-12 In the Sultanate of Oman. Journal of Educational and Psychological Sciences.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educ Psychol. 28(2):117-48.
Bedel, E. F. (2016). Exploring academic motivation, academic self-efficacy and attitudes toward teaching in pre service early childhood education teachers. Journal of Education and Training Studies, 4 (1), 142-149.
Bist, S & Gera, M (2015). Role of parental involvement in adjustment of children with learning disability. International journal on recent trends in life science and mathematics, 2(2), 7-10.
Cheng, P. Y. & Chiou, W. B. (2010). Achievement, attributions, self-efficacy, and goal setting by accounting undergraduates. Psychol Rep. 106(1): 54-64.
Curtis, R; Groarke, A & Sullivan, F (2014). Stress and self-efficacy predict psychological adjustment at diagnosis of prostate cancer. Quality of life, human behavior, 4(5569), 1-5.
Dhingra, R,. Manhas, S,. & Thakur, N. (2005) Establishing connectivity of emotional quotient (EQ), spiritual quotient with social adjustment: A study of kashmiri migrant woman. Journal of Human Ecology, 18(4):313-317.
Dowson M, & Mcinerney D. (2004). The Development and validation of the Goal orientation and learning strategies survey. Journal Educational and psychological Measurement, 23: 83- 113.
Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). The McMaster family assessment device. Journal of marital and family therapy, 9(2), 171-180.
Fiasse, C., & Nader-Grosbois, N. (2012). Perceived social acceptance, theory of mind and social adjustment in children with intellectual disabilities, Research in Developmental Disabilities, 33(6): 1871–1880.
George, N. I., & Ukpong, D. E. (2012). Adolescents’ sex differential social adjustment problems and academic performance of junior secondary school students in Uyo Metropolitan City. International Journal of Business and Social Science, 3(19), 245-251.
Grøtan Kirsti., Sund, Erik R. and Bjerkeset, Ottar. (2019). Mental Health, Academic Self- Efficacy and Study Progress Among College Students – The SHoT Study, Norway. Front. Psychol.
Hibbard, d. r., Davis, K. L. (2011). Perfectionism and Psychological Adjustment among College Students: Does Educational context matter? North American Journal of Psychology, 13 (2): 187-200.
Jain, D., Tiwari, G. K. & Awasthi, I. (2017). Impact of Metacognitive Awareness on Academic Adjustment and Academic Outcome of the Students. The International Journal of Indian Psychology. 5(1):123-138.
Khodayarfar M. (2010). Preparing measurement scales for spiritual attitudes in Sharif university students [Dissertation]. Tehran: Sharif University of Technology.
Managa, S & Chandrasekaran, V (2015). A study on adjustment of college students. Scholarly research journal for interdisciplinary studies, 3(16), 2622-2629.
Pérez-Fuentes, M. del C., Molero Jurado, M. del M. Martín, A. B. B. & Linares, J. J. G. (2019). Family Functioning, Emotional Intelligence, and Values: Analysis of the Relationship with Aggressive Behavior in Adolescents. Int. J. Environ. Res. Public Health, 16, 478; 1-14.
Ryan, C. E., & Keitner, G. I. (2009). Family functioning assessment in rehabilitation and health. Assessment in rehabilitation and health, 486-502.
Salaam, B. & Mounts, N. S. (2016). International note: Maternal warmth, behavioral control, and psychological control: Relations to adjustment of Ghanaian early adolescents. Journal of adolescence, 49, 99-104.
Shen, C. X. (2018). Does school-related Internet Information seeking improve academic self-efficacy? The moderating role of internet information seeking styles. Computers in Human Behavior, 86, 91-98.
Turki, J & Majed al-qaisy, L.M (2012). Adjustment problems and self-efficacy among gifted students in salt pioneer center. International journal of education & sciences, 4(1), 1-6.
Vaghela, K (2015). Adjustment among adolescent girl students of secondary school with respect to their type of family. International journal of applied research, 1(8), 781-784.
Yang C. (2017). Learning Strategy Use of Chinese PhD Students of Social Sciences in Australian Universities [PhD thesis]. Australia: Griffith University.
Zajacova, A., Lynch, S. M., & Espenshade, T. J. (2005). Selfefficacy, Stress, and academic success in college. Research in Higher Education, 46(6), 678-706.
Zander, L., Brouwer, J., Jansen, E., Crayen, C., & Hannover, B. (2018). Academic self-efficacy, growth mindsets and university students' integration in academic and social support networks. Learning and Individual Differences, 62, 98–107.