نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران

2 کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران (نویسنده مسئول)

3 استاد گروه روان‌شناسی، دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران

چکیده

تحقیق حاضر در صدد بر آمده است تا رابطه ی هوش معنوی، امید و مسئولیت پذیری را با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع سوم متوسطه شهرستان لنگرود بررسی کند. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر مقطع سوم متوسطه شهرستان لنگرود تشکیل دادند( 1217= N). به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از جامعه آماری تعداد 318 نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشه ای و بر اساس جدول جرسی و مورگان انتخاب شدند و به آزمون‎های هوش معنوی کینگ ، امید اسنایدر، خرده مقیاس مسوئلیت پذیری شخصیت کالیفرنیا به طور همزمان پاسخ دادند.. داده های حاصل از آزمون‌ها توسط ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین هوش معنوی ومؤلفه های آن، امید ومؤلفه ی کارگزار وگذرگاه و نیز مسئولیت پذیری با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه ی مثبت ومعنا دار وجود دارد. متغیرهای پیش بین 456/ درصد واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین نمودند (675/0= R و 456/0= 2R). بنابراین می توان نتیجه گرفت که برای پیشرفت تحصیلی دانش‎آموزان در کنار آموزش‎های رسمی باید به ابعاد روانشناختی دانش‎آموزان نیز توجه شود.

کلیدواژه‌ها

ابراهیمی، نسرین. صباغیان، زهرا. ابوالقاسمی، محمود .(1390). بررسی رابطه امید با موفقیت تحصیلی دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 17(2)،1-16.
خرم دل. سکینه .(1390)، بررسی رابطه بین عزت نفس،خودمختاری و انصاف با مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان، مجله پیوند،شماره 389 ص 25-29.
رجائی، منوچهر. احمدی. احمد، عابدی. محمدرضا .(1387)، تأثیر مشاوره­ی تحصیلی گروهی بر مهارت‌ها و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اصفهان، تازه‌ها و پژوهش­های مشاوره، 4(12)، ص41-51.
سپهریان‎آذر. فیروزه، محمدی‎آذر. مرضیه، موهنا. سعید .(1395)، اثربخشی آموزش شناختی امید بر خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر سال اول دبیرستان، فصلنامه پژوهش‎های نوین روان‌شناختی، 11(41)، ص79-97.
سپهریان‎آذر، فیروزه .(1395). هوش هیجانی، ازIQ تاEQ وSQ . ارومیه: انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه.
ستایشی اظهری، محمد. میرنسب، میرمحمود. محبی، مینا .(1396). رابطه امیدواری و پیشرفت تحصیلی با نقش میانجی گری اهمال کاری تحصیلی در دانش‌آموزان، نشریه علمی پژوهشی آموزش و ارزشیابی،1(37)،ص 125-142.
شیرمحمدی. لیلا .(1388)، رابطه سخت رویی،رضایت از زندگی و امید با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه ارومیه، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه پیام نور مرکز تهران .
طباطبائی. نفیسه، طباطبائی. سید شهاب­الدین،کاکایی. یزدان، محمدی آریا. علیرضا .(1390). رابطه سبک‌های هویت و مسئولیت‌پذیری با پیشرفت تحصیلی نوجوانان 15 تا 18 ساله شهر تهران،  فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی،12(44)،ص42-23.
فراهنگ پور، فرناز. خدیوی، اسداله. ادیب، یوسف .(1389). رابطه هوش معنوی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در سال تحصیلی 90-89، مجله زن و مطالعات خانواده،3(9)،ص 119-97.
قاسمی، علی .(1389). رابطه نگرش مذهبی با انگیزش پیشرفت و خود تنظیمی یادگیری دانشجویان، اولین همایش کشوری دانشجویی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت.
کرمی متین . بهزاد .(1379). بررسی ارتباط ویژگی­های شخصیتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران با موفقیت تحصیلی آنان، فصلنامه علمی- پژوهشی بهبود،4(7): ص87-92.
کلمز، هریس. بین، رینولد .(1382)، آموزش مسئولیت به کودکان، ترجمه: پروین علی پور(1929).چاپ نهم،مشهد؛ شرکت به نشر.
معلمی، صدیقه. رقیبی، مهوش. سالاری درگی، زهره .(1389). مقایسه هوش معنوی و سلامت روان در افراد معتاد و غیرمعتاد، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پژشکی شهید صدوقی یزد، 18 (3)،ص242-234.
منصوری، رضا. آل بهبهانی، مرجان. اسمعیلی، زهره. امجدیان، فرزانه .(1395)، اثربخشی آموزش مؤلفه‌های هوش معنوی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه دبیرستان، فصلنامه علمی- پژوهشی توسعه ی آموزش جندی شاپور،ویژه نامه 95،ص74-81.
یعقوبی، ابوالقاسم. (1388). بررسی رابطه هوش معنوی با میزان شادکامی دانشجویان دانشگاه بوعلی همدان، مجله پژوهش در نظام‌های آموزشی، 4(9)، ص92-102.
Durt, T, J, Ruyter, A.C. (2007). ″The Benefits of Talking Responsibility or Acting as A Responsible Person″. Journal of Social Psychology, 29: 475-491.
Emmons, R.A. (2000). ″ Is Spirituality an Intelligence? Motivation, Cognition, and & The Psychology of Ultimate Concern″. The International Journal for the Psychology of Religion.10(1), 3-26.
Farahani, F, M. N. (1994). The Relationship of Locus of Control, Extraversion, Neuroticism with the Academic Achievement of Iranian Students. For the Degree of Doctor of Philosophy, the University of New South Wales Australia.
Ford, M. E., Tizak; M. S. (2001). ″ A Further Search for Social Intelligence″. Journal of Educational Psychology, 25: 196-206.
Francis- seton, A. I. N. (2011). on Impact of Collective Responsibility Student Learning and Achievement. Dissertation Submitted for the Degree of Doctor of Education Walden University.
Halama. P., & Strizenes, M. (2004). ″Spiritual, Existential or Both: Theoretical Considerations on the Nature of Higher Intelligence″. Studia Psychological, 43(3), 239- 253.
Kashdan, T. B., Pelham, W. E., Lang, A. R., Hoza, B., Jacob, R. G., Jennigs, J. R., Blumenthal. J. D., & Gnagy, E. M. (2002). ″Hope and Optimism as Human Strengths in Parents of Children with Externalizing Disordes: Stress is in the Eye of the Beholder″. Journal of Social and Clinical Psychology. 21 (4), 441- 468.
King, O. B., & Decicco, T. L. (2009). ″Available Model and Self- Report measure of Spiritual Intelligence″. The International Journal of Transpersonal Studies, 28, 68-85.
Kline, R.B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. Second Edition, the Guilford Press, A Division of Guilford Publications, Inc. 72 Spring Streets, New York, NY 10012.
Naseresfahani, N, Etemadi, A. (2012). ″Personality Characteristics and Spiritual Intelligence and Quality of Life of Allameh Tabatabai University″. Journal of Research & Health. 2 (2), 226- 235.
Noftle, E. E., & Robins, R. W. (2007). ″Personality Predictors of Academic Outcomes: Bing Five Corre Lates of GPA and SAT Scores″. Journal of Personality and Social Psychology.VOL93.NO,1.116-130.
Peterson, S. j., Luthans, F. (2003). ″The Positive Impact and Development of Hopeful Leaders″. Leadership and Organization Development Journal. 24, 26-31.
Premuzic, T., Furnham. A. (2003). ″Personality Ttraits and Academic Examination Performance″. European Journal of Personality, 17, 237-250.
Snyder, C. R. (2000). Hand Book of Hope. New York: Academic Press.
Snyder, C. C R., Cheavens, j., & Micheal, S. T (2007). Coping: The Psychology of Want Work. New York: Oxford University Press.
Snyder, C. R., & Lopez, S. (EDS). (2002). Handbook of Positive Psychology. New York: Oxford University Press.
Snyder, C. R., Cheavens, j., & Sympson, s. (1997). Hope: An Individual Motive for Social Commerce. Grop Dynamics: Theory, Research and Practice. 1, 1-12.
Snyder, C. R., Harris, j. R., Hollerson, S. A., Irring, I. M., sigmon, s. T., Yoshinobo, L., Gibb. j., Langelle, C., & Harney, p. (1991). ″The Will and Way: Development and Validation of an Individual Difference Measure of Hope″.Journal of Personality and Social Psychology. 64(4). 570-585.
Snyder, C. R., Mccullough, M. E. (2000). ″A Positive Psychology Field of Dreams″. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 155- 160.
Snyder, C.R., Shrey, H., Cheavens, J., Pulvers, K.M., Adams, V., & Wiklund, C. (2002). ″ Hope and Academic Success in College″. Journal of Educational Psychology. Vol.94, No, 4 Pp.820-826.
Walker, K. L, Dixon, V. (2002). ″Spirituality and Academic Performance Among African America College Stydents″. Journal of Black Psychology, 28, 107-121.
You, S. Faorlong. M. M. J., Faelix, E. Sharkey, J. D., & Tanigawa, d. (2008). ″Relations amang School Connectedness, Hope, Life Satisfaction, and Bully Victimization″. Psychology in the Scholl, 45(5).
Zohar, D, & Marshal, I. (2000). SQ: Spiritual Intelligence. The Ultimate Intelligence. New York & London. Bloomsbury Publishing.