نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار برنامه ریزی درسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
2 دانشیار روانشناسی تربیتی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
3 دانشجویی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجای، تهران، ایران
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه برنامه درسی زبان‌آموزی با مؤلفه‌های هوش اجتماعی دانش‌آموزان ابتدایی شهر، شهرکرد بود. پژوهش حاضر ازنظر نوع تحقیق، ترکیبی به هم تنیده است. به‌منظور گردآوری داده‌ها از مقیاس محقق‌ساخته استفاده شد، روایی پرسشنامه از طریق نظرات متخصصان و کارشناسان، بررسی و پایایی پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار PLS و روش پایایی مرکب 85/0 و مقدار روایی همگرا 83/0 برآورد گردید. جامعه آماری در بخش کمی، مشتمل بر 13682 نفر دانش‌آموز دختر و پسر دوره ابتدایی شهر شهرکرد است. با استفاده از جدول نمونه‌گیری مورگان 375 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. بخش کیفی به روش پدیدارشناسی، با حضور 40 مشارکت‌کننده از میان معلمان به روش نمونه‌گیری هدفمند و با انجام مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده‌ها استفاده شد. عمده‌ترین نتایج پژوهش در بخش کمی نشان داد بین برنامه درسی زبان‌آموزی و مؤلفه‌های هوش اجتماعی دانش‌آموزان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین نتایج بخش کیفی حاکی از آن بود که ازنظر معلمان بالاترین اولویت اثر مربوط به «برنامه درسی زبان‌آموزی باعث افزایش مهارت‌های خودآگاهی، دوست‌یابی و تصمیم‌گیری می‌شود».
کلیدواژه‌ها
آذرشب، معصومه و میرمرادی، عیسی. (۱۳۹۴). بررسی راه‌های تقویت و گسترش تفکر خلاق در کودکان دبستانی با محوریت زبان‌آموزی، اولین همایش علمی پژوهشی روانشناسی، علوم تربیتی و آسیب‌شناسی جامعه، تهران: انجمن پایش.
آقا احمدی، قربانعلی. (1391). بررسی رابطه هوش اجتماعی بامهارت کارآفرینی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد چالوس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
انتهایی آرائی، علی؛ حسنی، محمد و شکاری، عباس. (1393). بازخوردهای معلمان مجری الگوی ارزشیابی توصیفی (کیفی). فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی،16(11)، 131-119.
بازرگان، عباس. (1386). روش‌های تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای کندوکاو در مسائل نظام آموزشی و حل آن‌ها، فصلنامه روانشناسی و علوم تربیتی،37 (3)، 119-101.
بازرگان، عباس. (1387). روش تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای مطالعات مدیریت، فصلنامه دانش مدیریت، 21(81)، 36-19.
بازرگان، عباس. (1395). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران: نشر دیدار.
بیک زاد، جمشید. (1393). دامنه‌های هوش اجتماعی و هوشیاری از جنس قرن بیست ویکم. فصلنامهتوسعهمدیریت، 3(10)، 16-9.
تدلی، چالز و تشکری، عباس. (1395). مبانی پژوهش ترکیبی تلفیق رویکردهای کمی و کیفی، ترجمه عادل آذر و سعید جهانیان. تهران: جهاد دانشگاهی.
چنانی، شهرام و عبدالخانی، علی. (۱۳۹۳). بررسی اثربخشی فعالیت‌های زبان‌آموزی دوره پیش‌دبستانی بر رشد زبان گفتاری دانش‌آموزان پایه اول ابتدایی منطقه شاوور در سال تحصیلی 93-1392، دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری، تهران: موسسه اطلاع‌رسانی نار کیش.
حبیبی، مرضیه و نهاوندی، احمد. (1395). تأثیر ارزشیابی توصیفی و ارزشیابی کمی بر پیشرفت تحصیلی درس فارسی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرستان دزفول در سال تحصیلی (1392-1391). کنفرانس بین‌المللی علوم رفتاری و اجتماعی، ترکیه: استانبول.
حلیمی، صبورا؛ قربانعلی، آقا احمدی و لیلا، کیادلیری. (1391). بررسی رابطۀ هوش اجتماعی بامهارت کارآفرینی دانشجویان دانشگاه آزاد شهرستان چالوس، دومین کنفرانس دانشجویی کارآفرینی کشور، تهران: دانشگاه شاهد.
داوری، علی و رضازاده، آرش. (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی
رجبی‌زاده، مرضیه. (1395). ارائه الگوی برنامه‌درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هوش هیجانی- اجتماعی در دوره متوسطه از دیدگاه معلمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
رضایی، محمد. (1395). پیش‌بینی ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینانه دانشجویان بر اساس مؤلفه‌های هوش اجتماعی. فصلنامه
رهبری و مدیریت آموزشی، 2(10)، 80-67.
زندی، بهمن. (1393). زبان‌آموزی. تهران: سمت.
سبزی، نرگس. (1391). الگوی شخصیت و هوش هیجانی، خود اثربخشی، مهارت‌ها و ارتباط اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
عربی، احمد. (1395). تبیین الگوی مطلوب برنامه درسی زبان‌آموزی دوره ابتدایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
علیزاده، زهرا و بهرامی، غلام. (1396). رابطۀ ویژگی‌های شخصیتی و هوش اجتماعی با میزان اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی و علوم تربیتی، 3(1)، 62-49.
غضنفری، محمد؛ قبانچی، ضرغام؛ پیش‌قدم، رضا و قهاری، شیما. (1392). بررسی ارتباط میان برنامه‌های درسی زبانی و افزایش هوش هیجانی-اجتماعی زبان آموزان در چارچوب نظریه آموزش زبان. فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، 2(9)، 116-93.
قاسم پور، حسین. (۱۳۸۵). بررسی تحلیلی ابعاد نوآوری در برنامه درسی زبان‌آموزی دوره ابتدایی ایران، همایش نوآوری در برنامه‌های درسی دوره ابتدایی، شیراز: دانشگاه شیراز، انجمن مطالعات برنامه درسی ایران.
کرسول، جان. (1397).طرح پژوهش: رویکردهای کیفی، کمی و ترکیبی، ترجمه علیرضا کیامنش، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
گلمن، دانیل. (1389). هوش اجتماعی، ترجمه حمیدرضا بلوچ، تهران: نشر رخ مهتاب.
مجلل چوبقلو، محمدعلی و تمجید تاش، الهام. (1391). تحلیل محتوای کتاب فارسی (بخوانیم وبنویسیم) پایه اول مقطع ابتدایی از بعد زبان‌آموزی در مناطق دوزبانه. همایش زبان مادری، مجال‌ها و چالش‌ها، گرگان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان.
منصوریان، یزدان. (1390). مبانی روش‌های پژوهش آمیخته: ترکیب رویکردهای کمّی و کیفی در علوم اجتماعی و رفتاری، اطلاعات، ارتباطات و دانش شناسی، 4(4)،69-66.
موسوی زاده، فاطمه و احمدی مبارکه، زهرا. (1394). بررسی تأثیر بازی آموزشی بر زبان‌آموزی کودکان پیش‌دبستانی، کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علوم رفتاری و اجتماعی، ترکیه: استانبول.
نجفی اصل، زهره. (1393). بهره‌گیری از روش تحقیق آمیخته در پروژه‌های توسعه روستایی، فصلنامه توسعهروستایی، 6
یارمحمدیان، محمدحسین. (1385). بررسی رابطه هوش هیجانی با هوش اجتماعی. مجموعه مقالات دومین کنگره انجمن روانشناسی ایران. دانشگاه تهران.
یزدانی، علی؛ افراسیابی، رؤیا و عسگرزاده، هاشم. (1392). هوش اجتماعی و مهارت ارتباطی کارکنان آموزش‌وپرورش، اولین کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت، شیراز، موسسه بین‌المللی آموزشی و پژوهشی خوارزمی.
Bandura, A., & Walters, R. H. (1977). Social learning theory (Vol. 1). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-hall.
Benedan, L., Powell, M. B., Zajac, R., Lum, J. A., & Snow, P. (2018). Suggestibility in neglected children: the influence of intelligence, language, and social skills. Child abuse & neglect, 79, 51-60.
Björkqvist, K., Österman, K., & Kaukiainen, A. (2000). Social intelligence− empathy= aggression?. Aggression and violent behavior, 5(2), 191-200.
Boal, K. B., & Hooijberg, R. (2000). Strategic leadership research: Moving on. The Leadership Quarterly, 11(4), 515-549.
Brown, H. D. (2000). Principles of language learning and teaching. Addison WesleyLongman. Inc.[AC].
Bunăiaşu, C. M. (2014). Strategic Directions Regarding Trainers’ Instruction in the Field of European Curriculum's Planning and Implementation. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 1121-1126.
Català, A. B. (2015). The cultural component in the first Language (L1) teaching: cultural heritage, identity and motivation in language learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 178, 20-25.
Chomsky, N. (2006). Language and mind. Cambridge University Press.
Crowne, K. A. (2009). The relationships among social intelligence, emotional intelligence and cultural intelligence. Organization Management Journal, 6(3), 148-163.
den Brok, P., Fisher, D., Rickards, T., & Bull, E. (2006). Californian science students' perceptions of their classroom learning environments. Educational Research and Evaluation, 12(1), 3-25.
doctoral dissertation, university of Magdeburg
Eriksson, M., Marschik, P. B., Tulviste, T., Almgren, M., Pérez Pereira, M., Wehberg, S., ... & Gallego, C. (2012). Differences between girls and boys in emerging language skills: Evidence from 10 language communities. British journal of developmental psychology, 30(2), 326-343.
Farris, P. J., & Werderich, D. E. (2019). Language Arts: Process, Product, and Assessment for Diverse Classrooms. Waveland Press.
Furtner, M. R., & Rauthmann, J. F. (2011). The role of need for achievement in self-leadership: Differential associations with hope for success and fear of failure. African Journal of Business Management, 5(20), 8368.
Goleman, D., Boyatzis, R., & McKee, A. (2001). Primal leadership: The hidden driver of great performance. Harvard business review, 79(11), 42-53.
Hernez‐Broome, G. (2012). Social intelligence: the new science of human relationships. Journal of Psychological Issues in Organizational Culture, 3(2), 75-78.
Kihlstrom, J. F., & Cantor, N. (2000). Social intelligence. Handbook of intelligence, 2, 359-379.
Loflin, D. C., & Barry, C. T. (2016). ‘You can't sit with us:’Gender and the differential roles of social intelligence and peer status in adolescent relational aggression. Personality and Individual Differences, 91, 22-26.
OttoVon, G. (2015). Theory Social Intelligence as a cognitive performance construct. unpublished
Pennebaker, J. W. (2017). Mind mapping: Using everyday language to explore social & psychological processes. Procedia computer science, 118, 100-107.
Phipps. J. (2007). Social Intelligence: the Heart Science of Human Relationship.www.InnovativeHumanDynamics.com.
Piaget, J. (1969). The Mechanisms of Perception. Basic Books, New York.
Pop, M. C. (2015). Course Material Design Using the New Technologies in Language for Specific Purposes Teaching and Learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 182, 325-330.
Ruvalcaba-Romero, N. A., Fernández-Berrocal, P., Salazar-Estrada, J. G., & Gallegos-Guajardo, J. (2017). Positive emotions, self-esteem, interpersonal relationships and social support as mediators between emotional intelligence and life satisfaction. Journal of Behavior, Health & Social Issues, 9(1), 1-6.
Sarfraz, S., Mansoor, Z., & Tariq, R. (2015). teachers’ and students’ perceptions of the communicative language teaching methodology in the CALL environment: A case study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 199, 730-736.
Sevinç, M., & Önkol, F. L. (2009). Language processing skills of 5-6 years old Turkish children attending monolingual and bilingual preschool education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1378-1383.
Silvera, D., Martinussen, M., & Dahl, T. I. (2001). The Tromsø Social Intelligence Scale, a self‐report measure of social intelligence. Scandinavian journal of psychology, 42(4), 313-319.
Skinner, B. F. (1957). Verbal behavior. New York: Appleton-Century-Crofts.
Stillman, S. B., Stillman, P., Martinez, L., Freedman, J., Jensen, A. L., & Leet, C. (2018). Strengthening social emotional learning with student, teacher, and schoolwide assessments. Journal of Applied Developmental Psychology, 55, 71-92.
Tapsell, P., & Woods, C. (2010). Social entrepreneurship and innovation: Self-organization in an indigenous context. Entrepreneurship and Regional Development, 22(6), 535-556.
Turner, J. E., Husman, J., & Schallert, D. L. (2002). The importance of students' goals in their emotional experience of academic failure: Investigating the precursors and consequences of shame. Educational Psychologist, 37(2), 79-89.
Vinzi, V. E., Trinchera, L., & Amato, S. (2010). PLS path modeling: from foundations to recent developments and open issues for model assessment and improvement. In Handbook of partial least squares (pp. 47-82). Springer, Berlin, Heidelberg.
Widdowson, H. (2002). Language teaching: Defining the subject. Language in language teacher education, 66-81.
Williams, J. D. & Snipper, G. C. (2000). Literacy and bilingualism; longman
)