نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات

2 استاد گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه سنجش و اندازه گیری، دنشگاه علامه طباطبایی، تهارن، ایران

4 استادیار گروه روان شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی_ واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

در این مطالعه، به بررسی تأثیر آموزش ذهن‌آگاهی بر کاهش تعلل‌ورزی، و استرس تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایۀ هشتم منطقۀ 1 تهران پرداخته شده است. طرح پژوهش حاضر به‌صورت آزمایشی بود که با بهره‌گیری از یک طرح آزمایشی پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه انجام شد. با استفاده از یک غربالگری اولیه، 120 دانش‌آموز پایۀ هشتم از طریق پرسشنامه‌های اهمال‌کاری تاکمن، و استرس تحصیلی زاژاکووا و همکاران، ارزیابی شدند. از این تعداد، 48 دانش‌آموز که بر اساس اکتساب نمرات بالا دارای تعلل‌ورزی بالا در نظر گرفته شدند، به‌طور تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه 1، و 44 دانش‌آموز که نمرۀ استرس بالا به دست آورده بودند، به‌طور تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه 2 جایگزین شدند. گروه‌های آزمایشی طی 8 جلسه تحت تأثیر آموزش ذهن‌آگاهی قرار گرفتند. درحالی‌که، در این مدت، گروه‌های گواه این آموزش‌ها را دریافت نکردند. هر دو گروه تعلل‌ورزی بالا، در پیش‌آزمون، و پس‌آزمون با استفاده از پرسشنامۀ تاکمن، و گروه‌های استرس بالا نیز در پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از پرسشنامۀ زاژاکووا و همکاران مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج، با استفاده از آزمون تحلیل واریانس ترکیبی ساده تحلیل شد. یافته‌ها، بیانگر وجود تفاوت معنادار (05/0 p<) میان گروه‌های آزمایش و گواه 1 در میزان تعلل‌ورزی تحصیلی دانش‌آموزان در سطح پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. همچنین، آموزش ذهن‌آگاهی نمرات استرس تحصیلی را به‌طور معنی‌داری در گروه آزمایشی استرس بالا کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

سیف، علی‌اکبر. (1395). معرفی درمان‌های رفتاری و شناختی نسل‌های اول و دوم و سوم با تأکید بر درمان وابسته به پذیرش و تعهد. تهران، دوران.
قاسمی جوینه، رضا؛ موسوی، سید ولی اله؛ ظنی‌پور، آذین و حسینی صدیق، مریم‌السادات. (1395). رابطۀ بین ذهن‌آگاهی و تنظیم هیجان با تعلل‌ورزی تحصیلی دانشجویان. دوماهنامۀ علمی پژوهشی راهبردی آموزش در علوم پزشکی، 9(2)، 141-134
گامست، گلن؛ مایرز، لارنس اس.؛ گوارینو، اِی. جِی. (1395). طرح‌های تحلیل واریانس: رویکرد مفهومی و محاسباتی همراه با SPSS و SAS. ترجمۀ علیرضا کیامنش، و مژگان جعفری. تهران: نشر علم. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2008).
Grunschel, C., Schwinger, M., Steinmayr, R., & Fries, S. (2016). Effects of using motivational regulation strategies on students' academic procrastination, academic performance, and well-being. Learning and Individual Differences, 49, 162-170.
Kabat-Zinn, J. (1990). Full catastrophe living: The program of the stress reduction clinic at the University of Massachusetts Medical Center.
Kandemir, M., & Palancı, M. (2014). Academic functional procrastination: Validity and reliability study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 152, 194-198.
Kim, K. R., & Seo, E. H. (2015). The relationship between procrastination and academic performance: A meta-analysis. Personality and Individual Differences, 82, 26-33.
Kuhlmann, S. M., Bürger, A., Esser, G., & Hammerle, F. (2015). A mindfulness-based stress prevention training for medical students (MediMind): study protocol for a randomized controlled trial. Trials, 16(1), 40.
Liu, Y. (2015). The longitudinal relationship between Chinese high school students' academic stress and academic motivation. Learning and Individual Differences, 38, 123-126.
Long, N. M., & Barrall, K. E. (2017). Exploring Mindfulness: College Students' Journey Through an Abbreviated Program.
Shearer, A., Hunt, M., Chowdhury, M., & Nicol, L. (2016). Effects of a brief mindfulness meditation intervention on student stress and heart rate variability. International Journal of Stress Management, 23(2), 232.
Song, Y., & Lindquist, R. (2015). Effects of mindfulness-based stress reduction on depression, anxiety, stress and mindfulness in Korean nursing students. Nurse education today, 35(1), 86-90.
Taylor, C., Harrison, J., Haimovitz, K., Oberle, E., Thomson, K., Schonert-Reichl, K., & Roeser, R. W. (2016). Examining ways that a mindfulness-based intervention reduces stress in public school teachers: A mixed-methods study. Mindfulness, 7(1), 115-129