نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استاد فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، استنتاج اصول وروشهای تربیت اجتماعی ازدیدگاه انسانشناختی علامه بااستفاده ازروش استنتاجی فرانکنا ازکتابهای انسانشناختی ایشان است. پارادایم تحقیق، کیفی و نوع آن کاربردی است. نتایج نشان داد اصول تربیت اجتماعی ایشان عبارتنداز: تأثیر متقابل فردواجتماع بریکدیگر؛ وجود تفاوتهای فردی درانسانها؛ پرورش قوای عقلانی انسان؛ ایجاد جامعه عقلانی انسانی؛ تأثیر متقابل علم وعمل بریکدیگر؛ نوعدوستی ومهربانی بامردم؛ تکریم انسانها؛ تعاون وهمکاری بایکدیگر؛ صله ارحام؛ عدالت طلبی ومبارزه باظلم وستم؛ اعتدال؛ آزادی واختیار(پرورش انسان آزاده)؛ مسئولیت پذیری؛ عدم طفره. روشهای تربیت اجتماعی نیز عبارتنداز: دوری ازافراد طالح وپیوستن به افراد صالح؛ توجه به وسع وتوانایی انسانها؛ پیروی ازدستورات قرآن وائمه (پیاده کردن قرآن درزندگی)؛ استفاده ازعلوم وتجربیات؛ تطهیرقوه خیال؛ استفاده ازاساتید ومربیان خبره؛ الگوبرداری وتبعیت ازالگوی انسان کامل؛ تعلیم وتأدیب؛ بهره گیری ازعلم نافع وعمل صالح؛ محبت ونیکی بامردم؛ تواضع وفروتنی باهمه مردم؛ احترام وقدرشناسی ازمردم؛ مشارکت بایکدیگر؛ رسیدگی به خویشان و نزدیکان؛ خودمعیاری؛ اقتصاد ومیانه روی درزندگی؛ بکارگیری دین درشناخت آزادی حقیقی؛ مخالفت باهوای نفس؛ انجام درست وظایف؛ تدریجی بودن تربیت اجتماعی؛ غنیمت شمردن زمان.

کلیدواژه‌ها

دشتی، محمد. (1382). نهج البلاغه. قم: جمکران.
افلاطون. (1۳۸۰). دوره آثار افلاطون. جلد 3، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
باقری، خسرو. (1385). نگاهی دوباره به تعلیم وتربیت اسلامی. جلد 2، تهران: مدرسه.
باقری، خسرو، سجادیه، نرگس و توسلی، طیبه. (1389). رویکردها وروشهای پژوهش درفلسفه تعلیم وتربیت. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی واجتماعی.
بهشتی، سعید و افخمی اردکانی، محمدعلی. (1386). تبیین مبانی واصول تربیت اجتماعی درنهج البلاغه. تربیت اسلامی، 2(4)، 7-39.
پترسون، مایکل و دیگران. (1383). عقل واعتقاد دینی. ترجمه احمد نراقی و سلطانی. تهران: طرح نو.
جوادی آملی، عبدالله. (1391). صورت وسیرت انسان درقرآن. قم: اسراء.
چالمرز، آلن فرانسیس. (1396). چیستى علم. ترجمه سعید زیباکلام، تهران: سمت.
حسن زاده املی، حسن. (1372). انسان کامل ازدیدگاه نهج البلاغه. قم: قیام.
حسن زاده آملی، حسن. (1364). الهی نامه. تهران: رجاء.
حسن زاده آملی، حسن. (1365). هزار ویک نکته. تهران: رجاء.
حسن زاده آملی، حسن. (1366). اتحاد عاقل به معقول. تهران: حکمت.
حسن زاده آملی، حسن. (1372). هزار ویک کلمه. جلد 5، قم: بوستان کتاب.
حسن زاده آملی، حسن. (1373). رساله فارسى انه الحق. قم: قیام.
حسن زاده آملی، حسن. (1380). گنجینۀ گوهر روان. تهران: طوسی.
حسن زاده آملی، حسن. (1381). پندهای حکیمانه درآثار استاد حسن زاده آملی. گردآورنده عباس عزیزی، اصفهان: قائمیه.
حسن زاده آملی، حسن. (1381). نامه ها برنامه ها. قم: الف لام میم.
حسن زاده آملی، حسن. (1383). دروس معرفت نفس. قم: الف لام میم.
حسن زاده آملی، حسن. (1385). تکمله درشرح صد کلمه درمعرفت نفس. شارح جمشید صاعدی سمیری، بی جا: بی نا.
حسن زاده آملی، حسن. (1385). حکمت عملی یا اخلاق مرتضوی(ع). گردآورنده مهدی الهی قمشه ای، قم: الف لام میم.
حسن زاده آملی، حسن. (1386). صد کلمه درمعرفت نفس. قم: قیام.
حسن زاده آملی، حسن. (1390). صد کلمه درمعرفت نفس همراه بابرخى ازاشعار منتشر نشده استاد. قم: الف لام میم.
حسن زاده آملی، حسن. (1392). عوامل مؤثر درتربیت فرزند. پاسدار اسلام، شهریور ومهر، (382،381).
حسن زاده آملی، حسن. (1394). ساده زیستی رمز آرامش. پاسدار اسلام، تیر ومرداد، (401).
حسن زاده آملی، حسن. (1396). گوهر وجودت راارزان مفروش. پاسدار اسلام، آبان وآذر، (430،429).
حسن زاده آملی، حسن. (1398). توصیه‌های حضرت علامه حسن زاده آملی برای رسیدن به مقصد اعلای زندگی انسان درجستجوی کمال. پاسدار اسلام، دی وبهمن، (456،455).
حسن زاده آملى، حسن. (۱۳69). انسان وقرآن. تهران: الزهراء.
حسن زاده آملی، حسن. (1381). هزار ویک کلمه. جلد 1، قم: بوستان کتاب.
حسن زاده آملی، حسن. (۱۳۸۷). ولایت تکوینی. قم: الف لام میم.
خلیلی، مصطفی. (1387). اصالت فرد یا جامعه. معرفت، 17(126)، خرداد.
ذوعلم، علی. (1398). تبیین مفهومی وراهبردهای تربیتی رابطه باخود، خدا، خلق وخلقت دربرنامه درسی ملی (بخش اول وپایانی). رشد آموزش قران ومعارف اسلامی، 32(2،1)، (110،111)، 21-27.
رضایی، سعید. (1394). رابطه خودشناسی باخداشناسی ازدیدگاه مولانا وحسن زاده آملی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم.
رمضانى، حسن. (1374). مرورى بر آثار وتألیفات استاد فرزانه حضرت آیت الله علامه حسن حسن زاده آملى. تهران: نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى دردانشگاههاى تهران وعلوم پزشکى.
رهنمایی، سیداحمد. (1388). درآمدی بر فلسفه تعلیم وتربیت. قم: مؤسسه امام خمینی(ره).
صمدی آملی، داوود. (1383). شرح مراتب طهارت، ازرساله وحدت ازدیدگاه عارف وحکیم علامه حسن زاده املی. جلد 1، قم: نورالسجاد.
فربد، محمدصادق. (1380). مبانی انسان شناسی. تهران: پشوتن.
فروغی، محمدعلی. (1372). سیر حکمت دراروپا. جلد 2، تهران: زوار.
فضل اللهی، سیف الله. (1392). نگاهی به فلسفه تربیتی علامه حسن زاده آملی. اولین کنگره بین المللی فرهنگ واندیشه دینی، 1009-1023.
فهیمی نیا، فهیمه. (1392). انسان شناسی فلسفی عرفانی ازدیدگاه علامه حسن زاده، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء.
قائمی، علی. (۱۳۷۸). زمینه تربیت. تهران: امیری.
قیصوری، سمیه. (1395). نقش تربیتی نفس ازدیدگاه علامه حسن زاده آملی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء.
گاست، خوسه ارتگای. (1376). انسان و بحران. ترجمه احمد تدین، ویراستار جهانگیر افکاری، تهران: علمی و فرهنگی.
محمودیان، محمد. (1391). تاثیر اندیشه های نوسلفیسم بر روند فکری-ایدئولوژیک القاعده. پژوهشگاه علوم سیاسی، 7(3)، 79-114.
ملاسلمانی، فرشته، قائمی، علی و بهشتی، سعید. (1390). بررسی مبانی تربیت اجتماعی ازدیدگاه امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه. روانشناسی تربیتی، 6(17)، 119-145.
موسوی، سیدحسین. (1390). رصد دلتنگی ها(خاطرات داوود صمدی آملی). جلد 2، قم: روح و ریحان.
مهدی پور، محمد و بهادری، محمدباقر. (1390). خودشناسی واهمیت آن دراشعار حسن زاده آملی. زبان وادب فارسی، 64(224)، 87-113.
نقوی، فاطمه. (1392). بررسی مقایسه ای کمال وغایت نفس دردیدگاه آیت الله حسن زاده آملی ویاسپرس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم.
واعظی، احمد. (1377). انسان ازدیدگاه اسلام. تهران: سمت.
References
Osher, D., Brackett, M., Dymnicki, A., Jones, S., Weissberg, R., P. (2016). Advancing the science and practice of social and emotional learning: Looking back and moving forward. Review of Research in English, 40, 644-681.