نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‏شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی

2 عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی رابطه بین متغیرهای سبک‏های فرزند پروری مادر، سبک‏های هویت و تعهد در اواسط نوجوانی و نیز ارزیابی مدل علی پیشنهادی بین این متغیرها (برزونسکی، 2004) بود. روش: 415 نفر (238 دختر، 187پسر) از دانش آموزان سال سوم دبیرستان منطقه 2 شهر تهران از طریق نمونه‏گیری تصادفی خوشه‏ای انتخاب شدند. داده‏ها با استفاده از پرسشنامه‏های سبک‏های فرزند پروری ادراک شده و پرسشنامه سبک‏های پردازش هویت برزونسکی جمع‏آوری و با استفاده از آزمون‏های آماری همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی و تحلیل مسیر تحلیل شد. یافته‏ها: یافته‏های پژوهش نشان داد سبک‏های فرزند پروری ادراک شده و سبک‏های هویت در مجموع 31 درصد از واریانس تعهد را پیش‏بینی می‏کنند. اما نتایج نشان داد که مدل علی پیشنهادی برزونسکی برازش خوبی در نوجوانان ایرانی نداشت و مدل‏ پیشنهادی در پژوهش حاضر رد شد. بحث: احتمالاً به‏ دلیل تفاوت‏های فرهنگی و قومی جامعه ایران با جوامع غربی و نیز نقش تفاوت سنی در الگوی رابطه بین متغیرهای این پژوهش، مدل علی برزونسکی در نوجوانان ایرانی تأیید نمی‏شود، اما در مجموع سبک‏های فرزند پروری مادر و سبک‏های پردازش هویت پیش‏بینی‏کننده‏های خوبی برای تعهد نوجوانان ایرانی هستند.

کلیدواژه‌ها

بیابانگرد، اسماعیل .(1386). روان‏شناسی تربیتی. تهران: انتشارات ویرایش.
شکری، امید؛ تاجیک اسماعیلی، عزیزا...؛ دانشورپور، زهره؛ غنایی، زیبا؛ دستجردی، رضا.(1386). تفاوت‏های فردی در سبک‏های هویت و بهزیستی روان‏شناختی: نقش تعهد هویت. تازه‏های علوم شناختی، سال9، شماره2: 23-46.
ماسن، پاول هنری و همکاران. رشد و شخصیت کودک. ترجمه یاسایی .(1377). مهشید. تهران: نشرمرکز.
منابع انگلیسی
Baumrind, D. (1991). Parenting styles and adolescent development. In Brooks-Gunn, J., Lerner, R., & Peterson, A. C. (eds.), The Encyclopedia of Adolescence, Garland, New York, pp. 746–758.
Berzonsky, M. D. (2003). Identity style and well-being: Does commitment matter? Identity, 3, 131 – 142.
Berzonsky, M. D. (1989). Identity style: Conceptualization and measurement. Journal of Adolescent Research. 4, 267–281.
Berzonsky, M. D. (1990). Self-construction over the life-span: A process perspective on identity formation. In G. J. Neimeyer & R. A. Neimeyer (Eds.), Advances in personal construct psychology (Vol. 1, pp. 155–186). Greenwich, CT: JAI press
Berzonsky, M. D. (2004). Identity style, parental authority, and identity commitment. Journal of Youth and Adolescence, 33(3), 213-220.
Berzonsky, M. D., Branje, S. J. T., & Meeus, W. (2007). Identity-processing style, psychosocial resources, and adolescents' perceptions of parent-adolescent relations. Journal of Early Adolescence, 27(3), 324-345.
Berzonsky, M. D., & Ferrari, J. R. (1996). Identity orientation and decisional strategies. Personality and Individual Differences, 20, 597–606.
Berzonsky, M. D., & Kinney, A. (1995, February). Identity style and need for cognitive closure. Paper presented at the Biennial Meetings of the Society for Research on Identity Formation, Dog Island, FL.
Berzonsky, M. D., & Kuk, L. S. (2000). Identity status, identity processing style, and the transition to university. Journal of Adolescent Research, 15(1), 81-98.
Berzonsky, M. D., & Kuk, L. S. (2005). Identity style, psychosocial maturity, and academic performance. Personality and Individual Differences, 39(1), 235- 247.
Bronfenbrenner, U. (1986). Ecology of the family as a context for human development: Research perspectives. Developmental Psychology, 22(6), 723-742.
Buri, J. (1991). Parental authority questionnaire. Journal of Personality Assessment, 57, 110-119.
Campbell, E., Adams, G. R., & Dobson, W. R. (1984). Familial correlates of identity formation in late adolescence: A study of the predictive utility of connectedness and individuality in family relations. Journal of Youth and Adolescence. 13, 509–525.
Chao, R. K. (2001). Extending research on the consequences of parenting style for Chinese Americans and European Americans. Child Development, 72, 1832–1843.
Dollinger, S. M. C. (1995). Identity styles and the five-factor model of personality. Journal of Research in Personality, 29(4), 475-479.
Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis. New York: Norton.
Grotevant, H. D., & Cooper, C. R. (1985). Patterns of interaction in family relationships and the development of identity exploration in adolescence. Child Development, 56, 415-428.
Hejazi, E., Shahraray, M,  Farsinejad, M. & Asgary, A. (2009). Identity styles and academic achievement: mediating role of academic self-efficacy. Social Psychology of Education, 12 (1), 123-135.
Hillstrom, K. A. (2009). Are acculturation and parenting styles related to academic achievement among Latino students? Unpublished dissertation, University of Southern California.
Kamptner, N. L. (1988). Identity development in late adolescence: Causal modeling of social and familial influences. Journal of Youth and Adolescence, 17, 493–514.
Lomeo, C. M. (1998). Identity development: The links between Coping style, Sibling relationships, and Parenting style. Unpublished dissertation, University of New York
Luyckx, K., Schwartz, S. J., Berzonsky, M. D., Soenens, B., Vansteenkiste, M., & Smits, I., et al. (2008). Capturing ruminative exploration: Extending the four-dimensional model of identity formation in late adolescence. Journal of Research in Personality, 42, 58–82.
Papini, D. R., Micka, J. C., & Barnett, J. K. (1989). Perceptions of intrapsychic and extrapsychic functioning as bases of adolescent ego identity statuses. Journal of Adolescent Research, 4, 462–482.
Park, H. S., & Bauer, S. (2002). Parenting practices, ethnicity, socioeconomic status and academic achievement in adolescents. School Psychology International, 23(4), 386-396.
Phillips, T. M. (2008). Age-Related Differences in Identity Style: A Cross-Sectional Analysis. Current Psychology, 27, 205–215.
Schwartz, S. J. (2005). A new identity for identity research: Recommendations for expanding and refocusing the identity literature. Journal of Adolescent Research, 20, 293-308.
Seramova, B. Bianchi, G. Lasticova, B. Fichnova, K. &  Hamranova, A. (2008). Analyses of Socio-Cognitive Identity Styles by Slovak Adolescents. International Journal of Human and Social Sciences, 2(4), 196-200.
Soenens, B., Berzonsky, M. D., Vansteenkiste, M., Beyers, W., & Goossens, L. (2005a). Identity styles and causality orientations: In search of the motivational underpinnings of the identity exploration process. European Journal of Personality, 19, 427–442.
Soenens, B., Duriez, B., & Goossens, L. (2005). Social-psychological profiles of identity styles: Attitudinal and social-cognitive correlates in late adolescence. Journal of Adolescence, 28, 107-125.
Soenens, B., Luyckx, K., Beyers, W., Sierens, E., & Goossens, L. (2004, July). Parenting dimensions and identity style. Poster presented at the 18th biennial meeting of the International Society for the Study of Behavioural Development, Ghent, Belgium.
White, R. J. (2009). The role of parenting style, ethnicity , and identity style in identity commitment and career decision self-efficacy. Unpublished dissertation, University of Southern California.
Yu, B. (2005). Family socioeconomic status and adolescence' academic achievement: parenting practice as mediator. Unpublished Dissertation. University of Newfoundland.