نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ریحانه رحیمی ¹
• شیرین رشیدی ²

¹ استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان

² استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی

چکیده

یاری‌گری که یکی از انواع رفتار جامعه‌پسند است به اقدام یا فعالیت دواطلبانه‌ای اشاره دارد که فرد در جهت کمک به دیگران بدون داشتن هرگونه چشم داشت یا انتظاری نشان می‌دهد. در این پژوهش هدف ساخت ابزاری روا و پایا جهت اندازه‌گیری سازه یاری‌گری بود. پرسشنامه یاری‌گری براساس مطالعه پیشینه توسط پژوهشگران طراحی و با نظر متخصصین تغییراتی در آن اعمال و در نهایت با 30 گویه برای اجرای نهایی آماده شد. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی بوده این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و جامعه آماری مورد مطالعه دانشجویان روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی در سال 1402-1401 بودند که از طریق روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای به حجم 242 از این جامعه انتخاب شدند. بعد از طراحی پرسشنامه همسانی دورنی سؤالات از طریق ضریب آلفا کرونباخ و روایی سازه آن از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین روایی واگرا از طریق سؤالات خودمحوری بررسی شد و روایی واگرای آن تأیید شد. تحلیل عاملی 5 عامل شامل کمک‌های داوطلبانه، کمک به خانوداه و دوستان، کمک به فامیل و غریبه‌ها، کمک‌های کوچک و کمک-های موقتی را شناسایی کرد. همچنیننتایج نشان داد که افراد تمایل بیشتری برای کمک به افراد خانواده و دوستان‌شان دارند که این نتیجه با نظریه‌های تکاملی موجود در این زمینه همخوانی دارد. پژوهش حاضر بر روی دانشجویان انجام شده و قابل تعمیم به سایر اقشار نیست، لذا توصیه می‌شود این ابزار در سایر اقشار و رده‌های سنی‌ دیگر نیز اجرا و ویژگی‌های روانسنجی آن مورد مطالعه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• یاری‌گری
• رفتار جامعه‌پسند
• تحلیل عاملی
• روایی سازه
• همسانی درونی