نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد روانشناسی دانشگاه تبریز

2 کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه تبریز

3 دانشیار برنامه‌ریزی درسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد فرد محور، نیمرخ‌های انگیزشی دانش‌آموزان سال اول دبیرستان و تفاوت نیمرخ گروه‌های مختلف را از نظر میزان پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی موردمطالعه قرار داد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – پیمایشی بود که از بین کلیه دانش‌آموزان دختر سال اول دبیرستان‌های ناحیه 1 شهرستان تبریز (12768) 718 نفر به روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند. پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی به­منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. داده­های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل گروهی و تحلیل واریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس یک راهه مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش چهار گروه از دانش‌آموزان: الف) گروه انگیزشی با کیفیت خوب (خودمختاری بالا- کنترل‌شده پایین)، ب) گروه انگیزشی با کیفیت ضعیف (خودمختاری پایین- کنترل‌شده بالا)، ج) گروه انگیزشی با کمیت بالا (خودمختاری بالا-کنترل‌شده بالا) و (د) گروه انگیزشی با کمیت پایین (خودمختاری پایین- کنترل‌شده پایین) را شناسایی کرد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که دانش‌آموزان گروه «کیفیت خوب» در درس ریاضی نسبت به همسالان خود در سایر گروه‌ها عملکرد بهتری داشتند.

کلیدواژه‌ها

بدری گرگری، رحیم؛ مرادی، صمد و حسین پور، حامد (1390). تیپ­های انگیزش دانشجویان دانشگاه تبریز: مقایسه ی عملکرد شناختی، عاطفی و اجتماعی دانشجویان. فصلنامه پژوهش­های نوین روانشناختی، 6، 21، 19-42.
دلاور، علی؛ اسماعیلی، نیلوفر؛ حسنوندی، صباو  حسنوندباقر (1394). بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و انواع جهت­گیری هدف با پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان.فصلنامهروانشناسیتربیتی،36، 57-93.
Baumeister, R. F., & Vohs, K. D. (2007). Self‐Regulation, ego depletion, and motivation. Social and Personality Psychology Compass, 1(1), 115-128.
Corpus, J. H., & Wormington, S. V. (2011). Profiles of intrinsic and extrinsic motivation in elementary school. Psychology, 22, 269-298.
Fortunato, V. J., & Goldblatt, A. M. (2006). An examination of goal orientation profiles using cluster analysis and their relationships with dispositional characteristics and motivational response patterns. Journal of Applied Social Psychology, 36(9), 2150-2183.
Hayenga, A. O., & Corpus, J. H. (2010). Profiles of intrinsic and extrinsic motivations: A person-centered approach to motivation and achievement in middle school. Motivation and Emotion, 34(4), 371-383.
Lepper, M. R., Corpus, J. H., & Iyengar, S. S. (2005). Intrinsic and extrinsic motivational orientations in the classroom: Age differences and academic correlates. Journal of educational psychology, 97(2), 184.
Lin, Y. G., McKeachie, W. J., & Kim, Y. C. (2003). College student intrinsic and/or extrinsic motivation and learning. Learning and individual differences, 13(3), 251-258.
Maehr, M. L., & Zusho, A. (2009). Achievement goal theory. Handbook of motivation at school, 77-104.
Middleton, J. A., & Spanias, P. A. (1999). Motivation for achievement in mathematics: Findings, generalizations, and criticisms of the research. Journal for research in Mathematics Education, 65-88.
Ratelle, C. F., Guay, F., Vallerand, R. J., Larose, S., & Senécal, C. (2007). Autonomous, controlled, and amotivated types of academic motivation: A person-oriented analysis. Journal of educational psychology, 99(4), 734.
Turner, J. C., & Meyer, D. K. (2009). Understanding motivation in mathematics: What is happening in classrooms. Handbook of motivation at school, 527-552.
Valentine, E. F. (1998). Gender Differences in Learning and Achievement in Mathematics, Science, and Technology and Strategies for Equity: A Literature Review.
Vansteenkiste, M., Lens, W., & Deci, E. L. (2006). Intrinsic versus extrinsic goal contents in self-determination theory: Another look at the quality of academic motivation. Educational psychologist, 41(1), 19-31.
Vansteenkiste, M., Sierens, E., Soenens, B., Luyckx, K., & Lens, W. (2009). Motivational profiles from a self-determination perspective: The quality of motivation matters. Journal of educational psychology, 101(3), 671.
Vansteenkiste, M., Zhou, M., Lens, W., & Soenens, B. (2005). Experiences of autonomy and control among Chinese learners: Vitalizing or immobilizing. Journal of educational psychology, 97(3), 468.
Wormington, S. V., Corpus, J. H., & Anderson, K. G. (2011, April). A person-centered investigation of academic motivation, performance, and engagement in a high school setting. In annual meeting of the American Educational Research Association, New Orleans, LA.