نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادروان‌شناسی تربیتی دانشگاهآزادسلامیواحدتبریز،تبریز،ایران.‏

2 کارشناسی ارشد، روانشناسی تربیتی، خوی، ایرانآموزگار اداره آموزش و پرورش شهرستان خوی

3 دانشجوی کارشناسی، علوم تربیتی، مرکز آموزش عالی شهید مطهری دانشگاه فرهنگیان، خوی، ایران.‏

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی ارائه شبکه ای و نرم افزار MindMapper با ارائه خطی و نرم افزار PowerPoint بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی و شاخص های شناختی فراگیران اجرا شد. یادداری، درک و کاربست مطالب آموخته شده به عنوان شاخص های شناختی در نظر گرفته شدند. طرح پژوهشی مورد استفاده در این تحقیق یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و با گروه های مقایسه بود. آزمودنی های این پژوهش 60 نفر از دانش آموزان ششم مدارس ابتدایی پسرانه خوی بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش بازده های شناختی فراگیران از یک آزمون پیشرفت تحصیلی علوم تجربی ششم استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس داده ها نشان داد که استفاده از نرم افزار MindMapper به عنوان نماینده ارائه شبکه ای اطلاعات در مقایسه با نرم افزار PowerPoint به عنوان نماینده شیوه خطی ارائه اطلاعات تأثیر برتر معناداری بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی (شاخص های درک و کاربست) دارد.

کلیدواژه‌ها

آخوندزاده، کبری؛ صالحی، شایسته ویوسفی، محمدحسین.(1389).دیدگاه دانشجویان پرستاری در مورد وسایل کمک آموزشی متداول. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. (10)3. صص276-269.
احمدی، غلامعلی. (1380). بررسی میزان همخوانی و هماهنگی بین سه برنامه قصد شده، اجرا شده و کسب شده در برنامه جدید آموزش علوم در دوره ابتدایی. پژوهشکده تعلیم و تربیت.
پاشا شریفی، حسن و شریفی، نسترن. (1391). اصول روان­سنجی و روان­آزمایی. چاپ اول. تهران : رشد.
پنجه­پور، مجتبی.(1388). عوامل مؤثر در استفاده کارآمد نرم‌افزار پاورپوینت در ارائه تخصصی دانشگاهی. مجله راهبرد آموزشی.(13)2. صص135-131.
پیاب، دلشاد؛ مهدی­زاده،حسین و اسلام‌پناه، مریم. (1390). تأثیر نقشه‌های مفهومی طراحی‌شده به‌وسیله رایانه بر میزان یادگیری، یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. فصل نامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. (2) 2،صص 139-115.
خامسان، احمد و برادران خاکسار، زهرا. (1390). مقایسه آموزش زبان با استفاده از نقشه مفهومی فردی و مشارکتی با شیوه سنتی.پژوهش­های زبان شناختی در زبان­های خارجی. (1) 1، صص75-57.
رحمانی، آزاد؛ فتحی­آذر، اسکندر و محجل­اقدم، علیرضا. (1383). تأثیر آموزش بر مبنای نقشه مفهومی در یادگیری نظری دانشجویان پرستاری.فصلنامه پرستاری ایران، (4)17، صص 46 -39.
رحمانی، آزاد؛ محجل­اقدم، علیرضا؛ فتحی­آذر، اسکندر و عبداله­زاده محلانی، فرحناز. (1386). مقایسه تأثیر آموزش بر مبنای نقشه مفهومی با روش تلفیقی بر یادگیری درس فرایند پرستاری دانشجویان پرستاری. آموزش در علوم پزشکی،(1) 17، صص 49-41.
سرهنگی، فروغ؛ معصومی، معصومه؛ عبادی، عباس؛ سید مظهری، مرجان و رحمانی، آزاد. (1389). تأثیر روش تدریس نقشه مفهومی بر مهارت­های تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری.مجله پرستاری مراقبت ویژه، (4)3، صص 148-143.
سعیدی، علی؛ سیف، علی­اکبر؛ اسدزاده، حسن و ابراهیمی­قوام، صغری. (1391). تأثیر مطالعه به کمک نقشه­های مفهومی بر درک مطلب دانش­آموزان سال سوم متوسطه، فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات درعلوم تربیتی، (3)1، صص 143-131.
شعبانی، حسن. (1391). مهارت­های آموزشی، چاپ هشتم، تهران: سمت.
فاضلی، فائزه و آقا لطیفی، اعظم. (1389). بررسی تأثیر استفاده از نقشه مفهومی در آموزش بر پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان مدرسه راهنمایی حضرت زهراء دماوند. سومین همایش ملی آموزش دانشگاه تربیت معلم شهید رجایی.
قنبری، عاطفه؛ پاریاد، عزت و احسانی، مریم. (1388). تأثیر تدریس به روش نقشه مفهومی بر میزان یادگیری و یادداری یک درس در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان. مجله مرکزمطالعات و توسعه آموزش پزشکی. (7) 2،صص 118-112.
گال،بورگ و گال(1392). روش‌های تحقیق کمی و کیفی.ترجمه(به اهتمام) احمد رضا نصر.(1996). تهران.انتشارات سمت.
مصرآبادی، جواد؛ فتحی­آذر، اسکندر و استوار، نگار.(1384). اثربخشی ارایه، ساخت فردی و ساخت گروهی نقشه مفهومی به عنوان یک راهبرد آموزشی.نوآوری های آموزشی،(4)13، صص31-9.
مصرآبادی، جواد؛ حسینی­نسب، داوود؛ فتحی­آذر، اسکندر و مقدم، محمد. (1386). اثربخشی راهبرد یاددهی- یادگیری نقشه مفهومی بر بازده­های شناختی-عاطفی در یادگیری درس زیست­شناسی.فصلنامه علمی-پژوهشی روان­شناسی دانشگاه تبریز، (2) 8، صص 132-109.
مصرآبادی،جواد؛حسینی­نسب، داود؛ فتحی­آذر، اسکندر ومقدم،محمد. (1388). تأثیر ساخت و ارائه نقشه مفهومی و سبک یادگیری بر یادداری، درک و حل مسأله در زیست­شناسی.مطالعات تربیتی و روان­شناسی، (10)3، صص 162-141.
مصرآبادی، جواد. استوار، نگار. (1388). اثر بخشی نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش_آموزان در دروس زیست­شناسی، روان­شناسی و فیزیک. اندیشه­های نوین تربیتی، (1)5، صص 114-93.
مصرآبادی، جواد. (1390). پیامدهای شناختی و عاطفی از اسلاید در کلاس درس. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش. (4)5،صص 308-299.
مظلوم،موسی.(1391). استفاده بهینه از نرم‌افزار پاورپوینت در تدریس. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزشی. (6)3.صص230-223.
مظلومی محمودآباد، سید سعید؛ زین‌العابدینی، معصومه و شهبازی، حسن.(1391). نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی یزد در خصوص نقش پاورپوینت در آموزش. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد. (2)7. صص 75-84.
هداوند، سعید. (1388). توسعه یادگیری‌های سازمانی از طریق آموزش‌های شبکه‌ای WBT. ماه­نامه عصر فناوری اطلاعات.(44)3، صص41- 13.
Asan, Askin. (2007). Concept Mapping in Science Class.Educational Technology & Society, 10(1), p 186-195.
Atherton, J. S. (2002). Learning and teaching: Deep and surface learning. Retrieved from http://www. dmu. ac. uk/-jamesa/lerning/ deepsurf. htm.
Atkins-Sayre, W. Hopkins, S. Mohundro, S.& Sayre, W. (1998). Rewards and liabilities of presentation software as an ancillary tool: Prison or paradise? Paper presented at the National Communication Association Eighty Fourth Annual Convention, New York.
Brewster, J. (1996). Teaching abnormal psychology in a multimedia classroom: should we replace the blackboard with power point? Computer and Education. Vol.35. pp: 175-187.
Daley, B. Y. Shaw, C.R. Balistrieri, T. Glasenap, D.& Piacentine, L. (1999). A Strategy to Teach and Evaluate Critical Thinking. Journal of Nursing Education, 38(1), pp 42- 47.
Fajonyomi, M.G. (2002). Concept mapping student's locusof control as gender as determination ofNigerians high school student's achievement in biology.African journals online, 2(10). pp 423-431.
Francis, R. (2007). Demonstrating Scholarship and effectiveness of through the application of data collected from concept maps. Journal of University Teaching and Practice, 4(2), 64-71.
Hasting, N & Szabo. A. (2000). Using IT in the undergraduate classroom: should we replace the blackboard with PowerPoint? Computer and education. Vol. 34. pp: 75-79
Horton, P.B. Mcconny A.A.& Gallo M. (1993). An investigation of the effectiveness of concept mapping as an instructional tool.Science edu.77 (1), pp.95- 111.
Huang, H. S. Chiou, C. C.Chiang, H. K. Lai, S. H. Huang, C. Y.& Chiu, Y.Y. (2012).effects of multidimensional concept maps on fourth graders learning in web based computer Course. Computers & Educationa. 58(3). PP 863-873.
Huber, F. E. (2001). Effects of concept mapping on learning anatomy and transfer of anatomy knowledge to kinesiology in health sciences students Doctoral dissertation, WestVirginiaUniversity.
Irvin, n. g. (1995). Can concept mapping be used to promote meaningful learning in nurse education?,Journal of advanced niursing.21 (6). PP 1175-1179
Jena Ananta, Kumar. (2012). Does constructivist approach applicable through concept maps to achieve meaningful learning in Science?Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, Volume 13, Issue 1, Article 7, pp1--23.
Khamesan, A. (2008). Linguistic Bias of Concept Mapping: Is word order a mater? In A. Canas, J. D. Novak, P. Reiska, M. K. Ahlber (Eds), ConceptMapping: Connection educators (p 493-499). The Proceeding of 3rd International Conference on Concept Mapping Estonia Finland, September 22-25, 20.
Krishna, M. Surapaneni, B. & Aratekian, C. (2013). Concept Mapping Enhances Learning of Biochemistry.Journal of Nursing Education. Vol.13.No.4. pp: 163-178.
Kinchin, I. (2006). Concept mapping. Power point, and pedagogy of acces. Journal of biological Education. Vol.4. No .2. pp: 79-83
Nancy L. Gallenstein. (2013). Concept mapping for learners of all ages, Journal for Educators, Teachers and Trainers.4 (1), pp59-72.
Paivio,A. (1991). Building an organized knowledge base, Concept mapping & achievement in secondary school physics. Journal of Research in Science Teaching. 27. PP 315-333.
Redford, J.S. Thiede, K. W. Wiley, J. Griffin, T. T. D.(2012). Concept mapping improves meta-comprehension accuracy among 7th graders. Learning and Instruction.22 (4). PP 262-270.
Wu, P.H. Hwang, G. J. Milard, M. Ke, H .R. & Huang, Y. M.(2012). An innovative concept map approach for improving students learning performance whit an instant feedback mechanism. British Journal of Educational Tea