نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مشاوره

2 - عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

3 عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

این پژوهش به منظورتهیه مقیاسی برای ارزیابی هوش دانش­آموزان دبیرستانی شهر تهران انجام گرفته است.این مقیاس براساس نظریه ترستون تدوین شده است. سؤال­ها به منظور سنجش هفت عامل هوشی؛ توانایی کلامی، سیالی کلامی، توانش عددی، سرعت ادراک، حافظه، استدلال قیاسی و درک فضایی طراحی شده است، این سؤال­ها براساس تعاریف هریک از ابعاد، از میان مجموعه آزمون­های بدست آمده ازمنابع و کتب موجود در زمینه آزمون­های هوش گردآوری و با توجه به مسائل فرهنگی و عامل هوشی موردسنجش تغییراتی در آنها اعمال شد. مقیاس نهایی در ابتدا روی 50 نفر از دانش­آموزان دبیرستانی شهر تهران در سه پایه تحصیلی اجرا شد. پس از اینکه روایی و پایایی اولیه آزمون مورد تأیید قرار گرفت، به منظور انتخاب گروه نمونه برای اجرای اصلی از روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای چندمرحله­ای استفاده شد. فرم نهایی آزمون بر روی 513 نفر از
دانش­آموزان (277دخترو236پسر) شهر تهران اجرا شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS.11 تجزیه و تحلیل شد. پایایی آزمون با استفاده از روش بازآزمایی، دو نیمه کردن و کودرریچاردسون موردبررسی قرار گرفت، و برای تعیین روایی آزمون از روش روایی محتوایی، روایی ملاکی (روایی هم زمان)و روایی سازه (روایی افتراقی، همسانی درونی و تحلیل عاملی) استفاده شد. ضریب پایایی آزمون با استفاده از روش­های فوق به ترتیب 85/0، 75/ 0و87/0بدست آمد. ضریب روایی پیش بین 89/0وضریب روایی همزمان با ریون 52/0بدست آمد. با توجه به معناداری T به دست آمده از مقایسه دو گروه تیزهوشان و دانش­آموزان عقب­مانده روایی افتراقی مقیاس نیز مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل عاملی به منظور تحلیل عوامل آزمون انجام گرفت. آزمون هوش کلاسیک هفت عامل نظریه ترستون را تأیید می­کند.کلیه ضرایب بدست آمده از لحاظ آماری معنی­دار می­باشد.ر

کلیدواژه‌ها

آناستازی،آن.(1371). روان­آزمایی. ترجمه محمدتقی براهنی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی1984).
ثرندایک.(1369). روان­سنجی کاربردی. ترجمه حیدرعلی هومن. تهران:انتشارات دانشگاه تهران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی1982).
چاپاری، ثریا. (1374). هنجاریابی و پایایی­یابی آزمون ماتریس پیشرونده ریون. (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشکده روانشناسی و علوم­تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
دلاور، علی. (1382).احتمالات و آمارکاربردی در روانشناسی وعلوم­تربیتی. تهران: انتشارات رشد.
دلاور، علی. (1377). مقدمه­ای بر تحلیل عاملی. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
سرمد،زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه. (1379).روش­های تحقیق در علوم رفتاری. (چاپ سوم) انتشارات سهامی کتاب­های جیبی.
سیف، علی اکبر. (1382).روش­های اندازه­گیری و ارزشیابی آموزشی (چاپ ششم). تهران: انتشارات آگاه.
شریفی، حسن­پاشا. (1379). نظریه­ها و کاربرد آزمون­های هوش و شخصیت. تهران: انتشارات رشد.
شریفیان، علی. (1376). هنجاریابی آزمون ماتریس­های پیشرونده ریون برای دانش­آموزان 14 -12 سال شهر تهران (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشکده روانشناسی و علوم­تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
شعاری نژاد، علی اکبر (1371).درآمدی بر روانشناسی انسان. تهران: انتشارات آزاده.
شویر، ل، ا. (1368).تهیه آزمون­های پیشرفت تحصیلی. ترجمه حمزه گنجی. تهران: انتشارات رشد. (تاریخ انتشار به زبان اصلی،1991).
کرلینجر، فرد،آن. (1376). مبانی پژوهش در علوم­رفتاری. ترجمه: حسن­پاشا شریفی. تهران: انتشارات آوای نور. ( تاریخ انتشار به زبان اصلی1979).
کرمی، ابوالفضل.(1382).کاربرد آزمون­های روانی. تهران: انتشارات روان­سنجی.
مارنات، گری.(1374).راهنمای سنجش روانی جلد اول.ترجمه حسن پاشا شریفی. محمدرضا نیک خو. تهران: انتشارات رشد. ( تاریخ انتشار به زبان اصلی1979).
مهاجر،یحیی.(1376).هنجاریابی مقیاس 3 آزمون هوش نابسته به فرهنگ کتل برای دانش آموزان پسر پایه دوم مقطع متوسطه شهر تهران (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشکده روانشناسی و علوم­تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
مهدی ولوجردی، مریم. (1379).بررسی پایایی وپایایی فرم الف نسخه سوم آزمون هوش غیر کلامی (Toin-3)(پایان­نامه کارشناسی­ارشد). دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
هومن، حیدرعلی. (1380). تحلیل داده های چند متغیری در پژوهش رفتاری. تهران: انتشارات نشر پارسا.
 
Aiken ,Lewis R.)1985(. assessment .Massachusetts:Allyn&Bacon Inc.
Cronbach L .J .(1990).Essential of psycological testing. Newyork .
harper and row.Kline, Paul. (1991).Intelligence, The psycometric view .Londen: Routlege.
Soamitan .Hamilton.(1997). Psychological testing .Newyork .harper and row.