نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه محقق اردبیلی و دانشجوی دکتری اقتصاد و مدیریت مالی آموزش عالی دانشگاه تهران

2 دانشیار علوم تربیتی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

3 استادیار علوم تربیتی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی رابطه راهبردهای یادگیری و اضطراب امتحان با یادگیری ریاضی دانش­آموزان متوسطه آمل بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل 2950 نفر از دانش­آموزان متوسطۀ دوم و سوم ریاضی فیزیک شهرستان آمل بود. از بین جامعه آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 339 نفر دانش­آموز به روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای انتخاب شدند که پرسشنامه­ برگشتی از تعداد 333 نفر قابل تحلیل بود. ابزار پژوهش، بخشی از پرسشنامۀ راهبردهای انگیزش برای یادگیری پینتریچ و همکاران شامل راهبردهای یادگیری و اضطراب امتحان بود.داده­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر تحلیل شد. یافته­ها نشان داد بین راهبردهای یادگیری با یادگیری ریاضی دانش­آموزان در سطح اطمینان 99 درصد رابطه معنی­داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که سهم سازماندهی، خودتنظیمی، تکرار و مرور،‌ بسط معنایی و تفکر انتقادی در پیش­بینی میزان یادگیری ریاضی دانش­آموزان معنی­دار است؛ اما سهم اضطراب امتحان دانش‌آموزان معنی­دار نبود. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که تکرار و مرور، سازماندهی، تفکر انتقادی و بسط معنایی از طریق متغیر خودتنظیمی بر یادگیری ریاضی دانش­آموزان اثر غیر مستقیم می‌گذارد ولی خودتنظیمی بر یادگیری ریاضی دانش­آموزان اثر مستقیم می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها

ابوالقاسمی، عباس. (1378). اضطراب امتحان، علل، سنجش و درمان. پژوهش‌های روانشناختی، 5(3 و 4)، 82- 97.
ابوالقاسمی، عباس. (1386). مقایسۀ راهبردهای انگیزش برای یادگیری و پیشرفت تحصیلی در دانش­آموزان مدارس طرح آموزشی رشد و عادی. اندیشه­های نوین تربیتی، 3(1 و 2)،86-73.
احمدی، محمد. (1388). بررسی روابط بین اهداف تسلط، اهداف عملکردی گرایش- اجتناب، راهبردهای یادگیری وتوانایی حل مسئله ریاضی دانشجویان. مطالعات تربیتی و روانشناسی، 10(3)،40-21.
برزگر، سبحان. (1392). اثربخشی آموزش یادگیری خودتنظیمی بر انگیزش تحصیلی و خودکارآمدی دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی مدارس راهنمایی شهرستان بهشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
بختیارپور، سعید؛ حافظی، فریبا و بهزادی شینی، فاطمه (1389). رابطه بین جایگاه مهار، کمال­گرایی و خودکارآمدی با اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی در دانشجویان. یافته­های نو در روان­شناسی،1(3)، 52- 35.
پیری، موسی و قبادی، لیلا. (1392). رابطة کاربست یادگیری فعال با باورهای انگیزشی و عملکرد تحصیلی. اندیشه­های نوین تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا، 9 (3)، 48-27.
سیف، دیبا و لطیفیان، مرتضی. (1384). بررسی باورهای انگیزشی و راهبردهای خودنظم ده دانشجویان در درس ریاضی. مجله روانشناسی، (32)، 420-404.
سیف، علی اکبر. (1386). روانشناسی پرورشی و روانشناسی یادگیری، چاپ نهم. تهران: نشر دوران.
سیف، علی اکبر. (1388). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: دوران
سبحانی­نژاد، مهدی و عابدی، احمد. (1385). بررسی رابطۀ بین راهبردهای یادگیری خود تنظیم و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دورۀ متوسط شهر اصفهان با عملکرد تحصیلی آنان در درس ریاضی.فصلنامهعلمی- پژوهشیروانشناسیدانشگاهتبریز. (ا). 50-41.
حاج حسینی، منصوره و اخوان نفتی، مهناز. (1386). بررسی رابطة کاربرد راهبردهای یادگیری با پیشرفت تحصیلی در رشته­های ریاضی- فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی. پژوهش‌های تربیتی و روانشناختی دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، 8 (2)، 90-73.
خرمند، فاطمه سادات (1390). طرح من (تجزیه و تحلیل طرح­های آماری توسط نرم افزارهای SPSS و Mstat-C. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
درویزه، زهرا؛ خسروی، زهره و جاهدی، سهیلا. (1386). بررسی تأثیر بازآموزی اسناد و راهبردهای شناختی یادگیری در پیشرفت ریاضی دانش­آموزان پایه پنجم ابتدائی شهر شیراز. مجله علوم انسانی، (2)، 60-47.
دادستان، پریرخ. (1376). سنجش و درمان اضطراب امتحان. مجله روانشناسی، سال اول (1)، 31-60.
رضویه، اصغر؛ لطفیان، مرتضی و سیف، دیبا. (1386). رابطة باورهای انگیزشی دربارة ریاضی و راهبردهای خودتنظیمی انگیزشی در دانش­آموزان تیزهوش. روانشناسی، سال یازدهم (1)، 109- 89.
زارعی، حیدرعلی و مرندی، احمد (1390). ارتباط راهبردهای یادگیری و سبک­های حل مسأله با پیشرفت تحصیلی. فصلنامه اندیشه­های تازه در علوم تربیتی، 6 (3)، 128-109.
سیاح برگرد، مهدی؛ اردمه، علی و یعقوبی عسگرآباد، اسماعیل (92-1391). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودگردان با عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. توسعۀ آموزش جندی شاپور، 5 (2)، 70-60.
شاهورانی، احمد؛ تلخ آبی­علیشاه، غلامرضا و تلخ آبی‌علیشاه، علیرضا (1388). بررسی رابطة ویژگی ارتباطات اثربخشی معلم- دانش­آموزان با یادگیری ریاضی. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، سال سوم (3)، 67- 51.
شاه نعمتی، زهرا؛ ولایی، ناصر و فانی، حجت اله. (1387). بررسی تأثیر ارزشیابی تکوینی منظم بر کاهش اضطراب امتحان و خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان پسر کلاس اول دبیرستان­های شهر مرودشت. فصلنامه تحقیق در علوم دندانپزشکی،5(4)، 21-14.
صمدی، معصومه. (1391). رابطه جهت­گیری انگیزشی و راهبردهای یادگیری در تبیین موفقیت تحصیلی. فصلنامه راهبردهای آموزش، 5(2)، 111- 105.
عباباف، زهره (1387). مقایسه راهبردهای شناختی و فراشناختی دانش­آموزان دوره متوسطه به تفکیک سطح توانایی، رشته تحصیلی و جنسیت و ارائه­ی پیشنهادهایی در حوزه­ی برنامه درسی. فصلنامة نوآوری­های آموزشی، (25)، 150-119.
عارفی، مژگان. (1387). مقایسة خودگردانی دانش­آموزان مدارس تیزهوشان و عادی و نقش پیش­بینی کنندگی ابعاد خودگردانی برای عملکرد تحصیلی. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، (18)، 98-75.
علم الهدی، حسن. (1381). راهبردهای نوین در آموزش ریاضی. تهران: نشر شیوه.
محسن­پور، مریم؛ حجازی، الهه و کیامنش، علیرضا (1386). نقش خودکارآمدی، اهداف پیشرفت، راهبردهای یادگیری و پایداری در پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش­آموزان سال سوم متوسطه (رشته ریاضی) شهر تهران. فصلنامه نوآوری آموزشی، (1)،35-9.
ملکی، بهرام. (1384). تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر افزایش یادگیری و یادداری متون درسی مختلف. تازه­های علوم شناختی، (3).23- 12.
محمدامینی، زرار. (1387). رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دوره متوسطه شهر اشنویه. روانشناسی، (2)،57-45.
میرافشار، سحر؛ خان آبادی، مهدی؛ آزادنیا، ابوالفضل و سلطانی گردفرامرزی، سمیه. (1391). بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان بر پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهر یزد. پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 2 (7)، 117-105.
Andersson, U., & Lyxell, B. (2007). Working memory deficit in children with mathematical difficulties: A general or specific deficit?. Journal of experimental child psychology, 96(3), 197-228.
Bryant, D. P. (2009). Working with Your Child's Teacher to Identify and Address Math Disabilities. LD online, 197-228.
Butler, D. L., & Winne, P. H. (1995). Feedback and self-regulated learning: A theoretical synthesis. Review of educational research, 65(3), 245-281.
Berch, D. B., & Mazzocco, M. M. (2007). Why Is Math So Hard for Some Children? The Nature and Origins of Mathematical Learning Difficulties and Disabilities. Brookes Publishing Company. PO Box 10624, Baltimore, MD 21285.
Banta, T. W. (1993). Toward a plan for using national assessment to ensure continuous improvement of higher education. The Journal of General Education, 33-58.
Behzadi, M. H., Lotfi, F. H., & Mahboudi, N. (2014). The study of teaching effective strategies on student's math achievements. Mathematics Education Trends and Research, 2014(1), 1-8.
Demir, İ., Kilic, S., & Depren, O. (2009). Factors Affecting Turkish Students' Achievement in Mathematics. Online Submission, 6(6).
Dembo, M. H., & Seli, H. (2008). Motivation and Learning Strategies for College Success: A Self-Management Approach Third Edition.
Gasco, J., Villarroel, J. D., & Goñi, A. (2014). Differences in the Use of Learning Strategies in Mathematics in 8th and 9th grade. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 1040-1043.
Hammouri, H. (2004). Attitudinal and motivational variables related to mathematics achievement in Jordan: Findings from the Third International Mathematics and Science Study (TIMSS). Educational Research, 46(3), 241-257.
Ismail R. (2009). Model Berfikir Penyelesaian Masalah Matematik Berayat Murid Tingkatan 5 yang Berpencapaian Tinggi dan Rendah. Tesis Doktor Falsafah Pendidikan. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Linnenbrink, E. A., & Pintrich, P. R. (2002). Motivation as an enabler for academic success. School psychology review, 31(3), 313.
Jain, S., & Dowson, M. (2009). Mathematics anxiety as a function of multidimensional self-regulation and self-efficacy. Contemporary Educational Psychology, 34(3), 240-249.
Järvelä, S., & Järvenoja, H. (2011). Socially constructed self-regulated learning and motivation regulation in collaborative learning groups. Teachers College Record, 113(2), 350-374.
Kaufmann, L. (2008). Dyscalculia: neuroscience and education. Educational Research, 50(2), 163-175.
Karaduman, G. B. (2010). A sample study for classroom teachers addressing the importance of utilizing history of math in math education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2689-2693.
Berger, J. L., & Karabenick, S. A. (2011). Motivation and students’ use of learning strategies: Evidence of unidirectional effects in mathematics classrooms. Learning and instruction, 21(3), 416-428.
National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (1999). Early Childhood: Where LearningBeginsMathematics,URL: http://www.ed.gov/pubs/EarlyMath/whatis.html(2009/03/26).
Sadi, Ö., & Uyar, M. (2013). The relationship between cognitive self-regulated learning strategies and biology achievement: A path model. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 93, 847-852.
Sherman, J. (1979). Predicting mathematics performance in high school girls and boys. Journal of Educational Psychology, 71(2), 242.
Tambychik, T., & Meerah, T. S. M. (2010). Students’ Difficulties in Mathematics Problem-Solving: What do they Say?. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 8, 142-151.
Tambychik, T. (2005). Penggunaan kaedah nemonik berirama dalam pembelajaran matematik bagi pelajar lemah: Satu kajian kes (Doctoral dissertation, Master thesis, Faculty of Education. Universiti Kebangsaan Malaysia).
Wolters, C. A. (2011). Regulation of motivation: Contextual and social aspects. Teachers College Record, 113(2), 265-283.
Zimmerman, B. J. (2008). Investigating self-regulation and motivation: Historical background, methodological developments, and future prospects. American educational research journal, 45(1), 166-183.