نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشجودکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

3 دانشیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

4 استادیار گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

5 استادیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش پیش‌بینی اعتیاد به فضای مجازی و گرایش به رفتارهای پرخطر بر اساس خودتنظیمی عاطفی در دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان شهر تهران بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان شهر تهران در سال تحصیلی 98-97 تشکیل دادند که از میان جامعه آماری شهر تهران، منطقه 18 آموزش‌وپرورش انتخاب و از بین تمامی مدارس منطقه آموزشی مذکور، به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دو دبیرستان پسرانه انتخاب و از بین جمعیت دانش‌آموزی مدارس، تعداد 150 دانش‌آموز به‌عنوان حجم نمونه در این پژوهش جایی داده شدند. در این پژوهش به‌منظور جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه اعتیاد به فضای مجازی (یانگ)، مقیاس خطرپذیری جوانان ایرانی و پرسشنامه خودتنظیمی عاطفی (مارس) استفاده شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش از شاخص‌های توصیفی نظیـر میانگین و انحراف معیار و روش آماری تحلیل رگرسیون چند متغیری استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش نشان داد که بین اعتیاد به فضای مجازی و گرایش به رفتارهای پرخطر با خودتنظیمی عاطفی دانش آموزان رابطه منفی معناداری وجود دارد (05/0p<) و خودتنظیمی عاطفی قدرت پیش‌بینی کنندگی بالاتری در گرایش به رفتارهای پرخطر نسبت به اعتیاد به فضای مجازی در دانش آموزان دارد. با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می‌شود که مشاوران و روانشناسان بالینی مدارس به متغیرهای روان‌شناختی ازجمله خودتنظیمی عاطفی به‌منظور پیشگیری از اعتیاد به فضای مجازی و گرایش به رفتارهای پرخطر توجه نمایند.

کلیدواژه‌ها

اسماعیل‌زاده، هاجر؛ اسدی، مسعود؛ میری، میر نادر؛ و کرامتکار، مریم. (1391). بررسی شیوع رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان شهر قزوین. مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران. شماره 3. ص 82-75.
باقری، فریبرز و یوسفی، حسنیه. (1388). سخت رویی، باورهای خود کارآمدی و راهبردهای خودتنظیمی عاطفی در دانش آموزان دختر. فصلنامه اندیشه و رفتار. شماره 14. ص 46-35.
حبیبی کلیبر، رامین؛ فرید، ابوالفضل و عبدالملکی، سالار. (1393). بررسی رابطه تنظیم هیجانی با گرایش به اعتیاد در شهروندان. اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی.
خزاعی، طیبه؛ سعادتجو، علیرضا؛ درمحمدی، سمانه؛ سلیمانی، منصوره؛ طوسی نیا، مرضیه و ملاحسن زاده، فاطمه. (1390). شیوع وابستگی به تلفن همراه و پرخاشگری نوجوانان شهر بیرجند. شماره 4. ص 437-430.
رحمتی، فاطمه و صابر، سوسن. (1396). مقایسه تنظیم شناختی هیجان و تاب‌آوری در دانش آموزان معتاد به اینترنت و دانش آموزان عادی. فصلنامه روانشناسی کاربردی. شماره 11. ص 596-576.
رشید، خسرو. (1394). رفتارهای پرخطر در بین دانش آموزان نوجوان دختر و پسر شهر تهران. فصلنامه رفاه اجتماعی. شماره 57. ص 56-31.
زاده­محمدی، علی؛ احمدآبادی؛ زهره و حیدری، محمود. (1390). تدوین و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار). شماره 3. ص 225-218.
صالحی مورکانی، بتول. (1385). بررسی و مقایسه راهبردهای خودتنظیمی عاطفی در بین دانشجویان مبتلابه اختلالات اضطرابی و افسردگی با دانشجویان عادی شهر اصفهان. پایان‌نامۀ چاپ‌نشدۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء (س).
طاهری مبارکه، مینا؛ سلامی، مریم؛ هاشمیان، محمدرضا و نوروزی، علی. (1394). تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان کاربران کتابخانه مرکز آموزشی درمانی الزهرای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. فصلنامه مدیریت سلامت. شماره 19. ص 80-71.
عطادخت، اکبر؛ رنجبر، محمدجواد؛ غلامی، فائزه و نظری، طوبی. (1392). گرایش دانشجویان به رفتارهای پرخطر و ارتباط آن با متغیرهای فردی- اجتماعی و بهزیستی روان‌شناختی. مجله سلامت و مراقبت. شماره 4. ص 59-50.
غفار دوست، مریم؛ شالچی، بهزاد و بافنده، حسن. (1395). تأثیر آموزش تنظیم عاطفه بر عواطف مثبت و منفی زنان مبتلا به اختلال مصرف متامفتامین. مجله پزشکی ارومیه. شماره 10. ص 891-888.
قنبری می‌لاسی، مهراب. (1394). رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی نئو و روش‌های خودتنظیمی عاطفی معتادان با گرایش مجدد به مصرف مواد با توجه به عوامل دموگرافیک در مراجعه‌کنندگان به مراکز ترک اعتیاد شهر اصفهان سال. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
یاریاری، فریدون؛ کشاورزی، فاطمه و رسولی، علی. (1394). نقش باورهای فراشناختی و نگرش به روابط قبل از ازدواج در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر نوجوانان. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی. شماره 2. ص 33-25.
 
Alavi, S. S., Maracy, M. R., Jannatifard, F., Eslami, M., & Haghighi, M. (2010). A survey of relationship between psychiatric symptoms and internet addiction in students of Isfahan Universities.
Asgari, P., & Marashian, F. (2009). The relationship between personality traits and anxiety computer with Internet addiction in students of Ahvaz University, Ahvaz Branch. New findings in Psychology. (8), 23-35.
Auerbach, J. G., Gross-Tsur, V., Manor, O., & Shalev, R. S. (2008). Emotional and behavioral characteristics over a six-year period in youths with persistent and nonpersistent dyscalculia. Journal of learning disabilities, 41(3), 263-273.
Beebe, T. J., Asche, S. E., Harrison, P. A., & Quinlan, K. B. (2004). Heightened vulnerability and increased risk-taking among adolescent chat room users: Results from a statewide school survey. Journal of Adolescent Health, 35(2), 116-123.
Boyer, T. W. (2006). The development of risk-taking: A multi-perspective review. Developmental review, 26(3), 291-345.
Burnay, J., Billieux, J., Blairy, S., & Larøi, F. (2015). Which psychological factors influence Internet addiction? Evidence through an integrative model. Computers in Human Behavior, 43, 28-34.
Chiu, S. I. (2014). The relationship between life stress and smartphone addiction on Taiwanese university student: A mediation model of learning self-efficacy and social self-efficacy. Computers in human behavior, 34, 49-57.
Fogel, J., & Nehmad, E. (2009). Internet social network communities: Risk taking, trust, and privacy concerns. Computers in human behavior, 25(1), 153-160.
Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual differences, 30(8), 1311-1327.
Griffiths, M. (2001). Sex on the Internet: Observations and implications for Internet sex addiction. Journal of sex research, 38(4), 333-342.
Hofmann, S. G. (2014). Interpersonal emotion regulation model of mood and anxiety disorders. Cognitive Therapy and Research, 38(5), 483-492.
Izadpanah, S., Schumacher, M., Arens, E. A., Stopsack, M., Ulrich, I., Hansenne, M., ... & Barnow, S. (2016). Adolescent harm avoidance as a longitudinal predictor of maladaptive cognitive emotion regulation in adulthood: The mediating role of inhibitory control. Journal of adolescence, 52, 49-59.
Martin, M., & Schumacher, P. (1996). Incidence and correlation of pathological internet Use in college students. In Proceedings of the annual convention of the American Psychological Association (pp. 8-12).
Mestre, J. M., Núñez-Lozano, J. M., Gómez-Molinero, R., Zayas, A., & Guil, R. (2017). Emotion regulation ability and resilience in a sample of adolescents from a suburban area. Frontiers in psychology, 8, 1980.
Odacı, H. (2013). Risk-taking behavior and academic self-efficacy as variables accounting for problematic internet use in adolescent university students. Children and youth services review, 35(1), 183-187.
Sadock, B. J., Sadock, V. A. Kaplan, & Sadock's. (2015). synopsis of psychiatry: Behaviora sciences/clinical psychiatry. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Shek, D. T., & Yu, L. (2016). Adolescent internet addiction in Hong Kong: prevalence, change, and correlates. Journal of pediatric and adolescent gynecology, 29(1), S22-S30.
Shook, J. R. (Ed.). (2012). Dictionary of early American philosophers (Vol. 1). Bloomsbury Publishing.
Strongman, K. T. (2006). Applying psychology to everyday life: A beginner's guide. John Wiley & Sons.
Weinstein, A., Dorani, D., Elhadif, R., Bukovza, Y., Yarmulnik, A., & Dannon, P. (2015). Internet addiction is associated with social anxiety in young adults. Annals of Clinical Psychiatry, 27(1), 4-9.
Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F., Wu, H. Y., & Yang, M. J. (2007). The comorbid psychiatric symptoms of Internet addiction: attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), depression, social phobia, and hostility. Journal of adolescent health, 41(1), 93-98.
Young, K. S., & Rodgers, R. C. (1998, April). Internet addiction: Personality traits associated with its development. In 69th annual meeting of the Eastern Psychological Association (pp. 40-50).