2024-03-29T12:15:35Z
https://jep.atu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=504
فصلنامه روان شناسی تربیتی
2538-3183
2538-3183
1387
4
12
بررسی اثربخشی آموزش تفکر انتقادی بر عزت نفس و مهارتهای حل مسأله دانشآموزان دخترمقطع متوسطه
دکتر بهرامعلی
قنبری هاشم آبادی
مهرنسا
شهابی
هدف ازاین پژوهش بررسی اثربخشی پرورش تفکر انتقادی بر مهارتهای حل مسأله و عزت نفس دانشآموزان و ارائه پیشنهادهایی براساس یافتههای پژوهش به روان درمانگران، مشاوران، برنامهریزان و کارشناسان آموزش و پرورش جهت پرورش تفکر انتقادی در دانشآموزان میباشد. این پژوهش که به روش آزمایشی انجام شده است و سؤال اصلی آن این است که آیا آموزش تفکر انتقادی به افراد گروه آزمایش، باعث افزایش مهارتهای حل مسأله و عزت نفس در آنان میگردد. جامعهآماری پژوهش دانشآموزان دختر دبیرستانی شهرستان کلاله میباشند که روی 80 نفر از کسانی که مایل به شرکت در گروه بودندآزمونهای عزت نفس، حلمسأله و تفکرانتقادی اجراگردید و از بینافرادی که نمرهپایینی در این سه آزمون کسب کرده بودند (تعداد 30 نفر)، تعداد 22 نفر، به صورت تصادفی انتخاب گردیدند و در دو گروه آزمایش (11 نفر) و کنترل (11 نفر) قرارداده شدند. افراد گروه آزمایش در10 جلسه 2 ساعتی (هر هفته یک جلسه)، جهت آموزش تفکر انتقادی شرکت نمودند، سپس از هر دو گروه (آزمایش وکنترل) پس آزمون گرفته شد و با استفاده از آزمون t تفاوت میانگینهای پیشآزمون و پسآزمون از لحاظ آماری مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشانگر کارایی و اثربخشی عمل آزمایشی بوده است. از مجموع یافتههای بدستآمده ازآزمودنیها و اجرای t همبسته و مستقل نتیجهمیشود که فرضیههای پژوهش تأیید شده و به نظر میرسدکه آموزش تفکر انتقادی به افرادگروه آزمایش موجب افزایش میزان عزت نفس و مهارتهای حل مسألۀ آنان شده است.
تفکر انتقادی
عزت نفس
حل مسأله
2008
06
21
1
21
https://jep.atu.ac.ir/article_2122_ac579859e85a32bbc27eb543dc94fac8.pdf
فصلنامه روان شناسی تربیتی
2538-3183
2538-3183
1387
4
12
مقایسۀ اثربخشی تدریس مبتنی بر نظریّۀ طرحواره و روش سنتی در درس زبان انگلیسی سال اول دبیرستان
دکتر حسن
اسدزاده
سارا
محمودیراد
دکتر نورعلی
فرخی
پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ اثربخشی تدریس مبتنی بر نظریۀ طرحواره و روش سنتی در درس زبان انگلیسی انجام گرفت. جامعۀ آماری این پژوهش عبارت بود از کلیۀ دانشآموزان دختر سال اول دبیرستان منطقۀ 5 شهر تهران که در سال تحصیلی 1386- 1385 مشغول بهتحصیل بودهاند. بهمنظور انتخاب نمونۀ آماری پژوهش، یک دبیرستان از بین نوزده دبیرستان دخترانۀ منطقۀ 5 شهر تهران بهصورت تصادفی انتخاب شد. دبیرستان انتخاب شده شامل دو کلاس سال اول بود که مجموع دانشآموزان این دو کلاس (56 نفر) نمونۀ آماری پژوهش حاضر را تشکیل میدادند. با توجه به آزمایشی بودن روش پژوهش، ابتدا از دانشآموزان دو کلاس، یک پیشآزمون از درس دوم کتاب زبان انگلیسی سال اول دبیرستان بهعمل آمد. تحلیل آماری، تفاوت معناداری را بین نمرات دانشآموزان دو کلاس نشان نداد. لذا، بهصورت تصادفی، یک کلاس بهعنوان گروه آزمایش و کلاس دیگر بهعنوان گروه گواه انتخاب شدند. سپس، به گروه آزمایش براساس نظریۀ طرحواره و گروه گواه بهروش سنتی، درس دوم کتاب زبان انگلیسی سال اول دبیرستان تدریس شد. در پایان تدریس، از دانشآموزان هر دو گروه، پسآزمون یکسانی گرفته شد. دادهها با استفاده از آزمون آماری t مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات پسآزمون دو گروه آزمایش و گواه در سطح 05/0a= تفاوت معناداری وجود داشت. دانشآموزانی که براساس نظریهی طرحواره آموزش دیده بودند، در مقایسه با دانشآموزانی که بهروش سنتی آموزش دیده بودند، در پسآزمون، نمرات بالاتری کسب کردند. این نتایج میتواند کاربردهایی برای تدریس و یادگیری اثربخش داشته باشد که در مقالۀ حاضر به آن پرداخته میشود.
نظریۀ طرحواره
روش تدریس
آموزش
یادگیری
2008
06
21
22
39
https://jep.atu.ac.ir/article_2123_b033851bd50e12c813a18acb114c5847.pdf
فصلنامه روان شناسی تربیتی
2538-3183
2538-3183
1387
4
12
عوامل خطرساز و حفاظتکننده مصرف الکل، سیگار و سایر مواد در نوجوانان کشور
دکتر شهرام
محمدخانی
مصرفالکل، سیگار و سایر مواد در میان نوجوانان یکی از مهمترین مشکلاتبهداشتی جوامع است. پژوهشحاضر به منظور بررسی عوامل خطرساز و حفاظتکننده مرتبط با مصرف الکل، سیگار و سایر مواد در نوجوانان 18-13 کشور انجام شد. 2538 نفر از دانشآموزانراهنمایی و متوسطه و پیشدانشگاهی مشغول به تحصیل در (85-1384) از ده استان کشور (1255 دختر و 1283 پسر) با روش نمونهگیری خوشهای انتخاب و با استفاده از دو پرسشنامه بررسی وضعیت مصرف مواد و پرسشنامه عوامل خطرساز و حفاظتکننده مصرفمواد (RAPI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادهها با استفاده از روش تحلیل همبستگی و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که مجموعهای از عوامل خطرساز و حفاظتکننده در چندحیطه مختلف با مصرف الکل، سیگار و سایر مواد در نوجوانان مرتبط است. در حیطه خانواده عوامل پیوند ضعیف با خانواده و تعارضهای خانوادگی و در حیطه فردی عواملی مانند هیجانخواهیبالا، نگرشمثبت به مواد، سطحپایین جرأتمندی، خودپنداره منفی و خلق افسرده از مهمترین پیشبینی کنندههای مصرف مواد در نوجوانان بودند. در حیطه اجتماعی و مدرسه داشتن همسالان مصرفکننده و دارای رفتارهای ضداجتماعی و عدم تعهد به مدرسه و فضایروانی اجتماعی نامناسب مدرسه به طور معنیداری با مصرف مواد رابطه داشتند. با توجه به اینکه مصرف مواد در نوجوانان پدیدهای چندعاملی است، برنامههای پیشگیرانه باید چند سطحی بوده و عوامل خطرساز و حفاظتکننده را در حیطههای مختلف هدف قرار دهند. طراحی مداخلاتآموزشی برای والدین، کارکنان مدارس و نوجوانان باید بخش مهم برنامههای پیشگیرانه باشد. آموزش مهارتهای زندگی برای ایجاد تغییر در دانش، نگرش و مهارتهای فردی و اجتماعی نوجوانان میتواند در پیشگیری از مصرف مواد مؤثر واقع باشد.
عواملخطرساز و حفاظتکننده
مصرفالکل
سیگار و سایرمواد
نوجوانان
2008
06
21
38
69
https://jep.atu.ac.ir/article_2124_1cae884a5deba81466f30bc169c8e12b.pdf
فصلنامه روان شناسی تربیتی
2538-3183
2538-3183
1387
4
12
بررسی اثربخشی آموزش مؤلفههای یادگیری خودگردان مبتنی بر مدل پینتریچ، برخودکارآمدی
دکتر علی
مصطفایی
دکتر یحیی
مهاجر
هدفپژوهش بررسی اثربخشی مؤلفههای راهبردهای یادگیریخودگردان برخودکارآمدی دانشآموزان پسر پایه سوم دبیرستان بوده است. جامعهآماری شامل تعداد 1093 دانشآموز پایه سوم دبیرستان بود که از این تعداد، 60 نفر به صورت نمونهگیری خوشهای و تصادفی ساده انتخاب، و به صورتتصادفی در سطوحمختلف متغیرمستقل (چهارسطح) و کنترل قرار داده شدند. به گروهیک راهبردهایشناختی، گروهدوراهبردهایفراشناختی، گروهسه راهبردهای انگیزشی و به گروهچهار راهبردهای مدیریتمنابعآموزش داده شد. ابزار بهکاررفته در پژوهش، آزمون خودکارآمدی شرر[1] بوده است که به صورت پیشآزمون و پسآزمون بر روی آزمودنیها اجرا گردید. نتیجه پژوهش نشانداد که آموزش مؤلفههای راهبردهای یادگیری خودگردان برخودکارآمدی مؤثر بوده و آن را افزایش داده است.
[1].Sherer
: یادگیریخودگران
مدل پینتریچ
خودکارآمدی
اثربخشیآموزش
2008
06
21
66
87
https://jep.atu.ac.ir/article_2125_f8bf9cdfce25365694cc47e8e674cf8d.pdf
فصلنامه روان شناسی تربیتی
2538-3183
2538-3183
1387
4
12
رابطه عملکرد خانواده با سرسختی روانشناختی دانشآموزان دبیرستانهای شهر کنگاور
دکتر حیدر
تورانی
صادق
رشتیانی
این پژوهش در زمینه بررسی«رابطه بین عملکرد خانواده با سرسختی روانشناختی دانشآموزان دوره سهساله متوسطه شهر کنگاور » بوده و هدف آن شناخت عملکرد خانواده در تعیین رابطه عملکرد و ابعاد گوناگون آن با میزان سرسختی روانشناختی فرزندان می باشد. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی میباشد. . یافتههای پژوهش حاکی از رابطه مثبت و معنادار بین عملکرد خانواده و سرسختی روانشناختی در کل نمونه و گروههای پسران و دختران میباشد. اگرچه ابعادی از عملکرد خانواده در تحلیل رگرسیون به عنوان پیش بینی کننده نمرات سرسختی، تعهد، کنترل و مبارزهجویی ظاهر شدند، اما تفاوت دوجنس در سرسختی معنادار نبود، به این ترتیب از هشت فرضیه این پژوهش، هفت فرضیه اول تأیید و فرضیه هشتم رد شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ویژگیهائی از عملکرد خانواده که با سرسختی روانشناختی دانشآموزان رابطه داشته و می توانند پیشایند آن باشند، مستعد پرورش فرزندانی هستند که با زندگی درآمیخته و از آن لذت برده و بر روند زندگی خویش احساس کنترل دارند، از تغییرات و مشکلات پیش آمده در زندگی نمیهراسند، بلکه با همبستگی با دیگر اعضای خانواده و مشورت با آنان، به حل مشکلات میپردازند و در مقابل فشارهای زندگی بسیار مقاومتر هستند.
عملکرد
خانواده
سرسختی روانشناختی
دانشآموزان
2008
06
21
88
126
https://jep.atu.ac.ir/article_2126_8aea488968d28c2572b733dba30c0abd.pdf
فصلنامه روان شناسی تربیتی
2538-3183
2538-3183
1387
4
12
ساخت و اعتباریابی آزمون فرافکن تصویری برای سنجش دلبستگی در کودکان 12-6 ساله
دکتر سیمین
رونقی
دکتر علی
دلاور
دکتر حسن
احدی
دکتر فرهاد
جمهری
هدف اصلی این پژوهش، ساخت و اعتباریابی یک آزمون فرافکن تصویری برای سنجش دلبستگی کودکان 12-6 ساله بود. روش نمونه گیری تصادفی از یک جامعه در دسترس بود که برای این منظور ابتدا 500 کودک دانش آموز پایه های اول تا پنجم مقطع ابتدایی شهرستان کرج بزرگ توسط «مقیاس دلبستگی کودکان 12-6 ساله» مورد سنجش قرار گرفتند. سپس بر اساس نتایج حاصله از میان 90 کودک ناایمن در دسترس 30 کودک (15 دختر و 15 پسر) تصادفی انتخاب شدند از میان 410 کودک ایمن 30 کودک از نظر جنس، سن، کلاس و منطقه تحصیلی با آنها همتراز گردیدند. آزمون فرافکن روی این 60 کودک اجرا شد. برای ساخت آزمون فرافکن مراحل زیر دنبال شدند: 1- نظرسنجی از کودکان و بزرگسالان 2- تعیین موقعیتهای اضطراب زا 3- تعیین حیوانات نقاشیها و تهیه نقاشیها 4- تهیه ملاکهای محتوایی داستانها براساس تحلیل محتوا 5- اجرای مقدماتی و اصلی. سه مؤلفة اصلی ایمنی، اضطراب و اجتناب برای بررسی نوع دلبستگی در نظر گرفته شده و 6 موقعیت اضطرابزا تعیین گردید. هر موقعیت در سه مرحلة پیوند، جدایی و بازپیوند کودک- والد ترسیم گردید. در مجموع 18 نقاشی تهیه شد.
اعتبار محتوایی آزمون توسط بررسی منابع موجود و نظر متخصصین تأیید شد. آزمون t مستقل برای بررسی تفاوت میانگین نمرات مؤلفهها بین دو گروه ایمن و ناایمن در تمام موارد معنی دار بود و روایی افتراقی آزمون را تأیید کرد. یک آزمون محقق ساخته در مورد مشکلات سازگاری و رفتاری کودکان دو گروه اجرا شد و ضرایب همبستگی بین نتایج این آزمون و آزمون اصلی وجود روایی همگرا را تأیید کردند. ضریب همسانی درونی آزمون (آلفای کرونباخ) برای مؤلفههای ایمنی = 816/0، اجتناب = 78/0 و اضطراب 619/0 میباشد که پایایی آزمون را اثبات میکند.
طبق نتایج بدست آمده «آزمون فرافکن دلبستگی در کودکان 12-6 ساله» از پایایی و اعتبار کافی برخوردار میباشد.
دلبستگی
کودکی میانه
آزمون فرافکن
2008
06
21
124
144
https://jep.atu.ac.ir/article_2127_2f797e36ff13eaa9b28a8b3574fbe39e.pdf
فصلنامه روان شناسی تربیتی
2538-3183
2538-3183
1387
4
12
بررسی رابطه استرس ادراک شده با سبکهای مقابلهای و نقش این متغیرها در پیشبینی عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه
علی
عبدی
سعید
آریاپوران
هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه استرس ادراک شده با سبکهای مقابلهای و نقش این متغیرها در پیشبینی عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه بود. به همین منظور 402 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهایانتخابشدند و مقیاسهایاسترسادارکشده کوهنوهمکاران (1983) و سبکهای مقابلهای موس (1993) را تکمیلکردند. همچنین برای ارزیابی عملکرد تحصیل از معدل تحصیلی دانشجویان استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که در میان دانشجویان دختر و پسر بین استرسادارکشده مثبت با سبکهایمقابله تجزیه و تحلیلمنطقی، جستجویراهنمایی و حمایت، ارزیابینوین و مثبت و حلمسئله همبستگی مثبت و بین استرس ادراک شده منفی با تجزیه و تحلیل منطقی، جستجوی راهنمایی وحمایت، ارزیابی نوین و مثبت و حل مسئله همبستگی منفی وجود داشت. همچنین در میان دانشجویان دختر بین استرس ادراک شده مثبت با اجتناب شناختی، جستجوی پاسخهای اجتنابی و کنارهگیری، همبستگی منفی و بین استرسادراک شده منفی با اجتناب شناختی و کنارهگیری همبستگی مثبت و معنیدار بدست آمد و در میان دانشجویان پسر بین استرس ادراکشده مثبت با اجتنابشناختی، جستجوی پاسخهای اجتنابی، و تخلیه هیجانی، همبستگی منفی و بین استرس ادراک شده منفی با اجتنابشناختی، جستجوی پاسخ های اجتنابی، کنارهگیری و تخلیههیجانی همبستگیمثبت بدستآمد. نتایجهمبستگی نشانداد که در دانشجویان دختر و پسر بین استرسادراکشده مثبت با عملکردتحصیلیهمبستگیمثبت و فقط در دانشجویان دختر بین استرس ادراک شده منفی با عملکرد تحصیلی همستگی منفی وجود داشت. همچنین در میان دانشجویان دختر بین راهبردهای مقابله ای تجزیه و تحلیل منطقی و جستجوی راهنمایی و حمایت با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت و معنیدار و بین راهبرد مقابلهای جستجوی پاسخهای اجتنابی و کنارهگیری با عملکردتحصیلی رابطهمنفی و معنیدار و در دانشجویانپسر بینراهبردهای مقابلهای تجزیه و تحلیل منطقی، ارزیابی نوین مثبت و حل مسئله با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت و بین راهبردهایمقابلهایاجتنابشناختی و تخلیههیجانی با عملکردتحصیلیرابطه منفی وجودداشت. نتایجتحلیلرگرسیون چند متغیری نشان داد که هم در دانشجویاندختر و هم در دانشجویانپسر استرسادراکشده مثبت به صورت مثبت، قویترین متغیر برای پیشبینی عملکرد تحصیلی بوده است. همچنین قوی ترین متغیرها برای پیشبینی عملکرد تحصیلی دانشجویان دختر به ترتیب سبکهای مقابلهای کنارهگیری، جستجویراهنمایی و حمایت، جستجوی پاسخهای اجتنابی و تجزیه و تحلیلمنطقی و در دانشجویانپسر بهترتیب سبکهایمقابلهای حلمسئله، تجزیه و تحلیل منطقی، ارزیابی نوین و مثبت و تخلیه هیجانی بودهاند
: سبکهای مقابلهای
استرسادراک شده
عملکرد تحصیلی
دانشجویان
2008
06
21
144
163
https://jep.atu.ac.ir/article_2128_b85882670342492182a5d3f073b69ca8.pdf